Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ali Ekber Tufan, (14 Ocak 1870 - 13 Kasım 1970, Melekli), Türk siyasetçi.
| Ali Ekber Tufan | |
|---|---|
| Iğdır Milli Cumhuriyeti Başkanı Iğdır İcra Komitesi Başkanı | |
| Görev süresi 4 Nisan 1916 - 12 Kasım 1920 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Ocak 1870 Iğdır, Rusya İmp. |
| Ölüm | 13 Kasım 1970 (100 yaşında) Iğdır, Türkiye |
| Defin yeri | Melekli Çaybaşı Mezarlığı |
| Milliyeti | Azerbaycan Türkü |
| Partisi | Müsavat Partisi |
| Evlilik(ler) | Ziver Hanım |
| Çocuk(lar) | Talat Tufan |
| Bitirdiği okul | Erivan Gimnazyumu |
| Takma adı | Hacı Ekber Ramazanov |
Hakkında
Bölgede, "Ramazanoğlu" (Melekli) olarak bilinen geniş bir aileye mensuptur. Erivan Rus Gymnasium mezunudur.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Cemiyet-i Hayriye'nin Iğdır temsilcisi olarak Balkan Savaşı'nda, 93 Harbi'nde düzenli orduya Kafkasya üzerinden para yardımı toplanmasını düzenlemiş ve yürütmüştür.
Wilson İlkeleri adına bölgeye gelen Amerika Genelkurmay Başkanı General James Harbord, Ali Ekber Tufan ile birlikte bölgeyi gezerek İtilaf Devletleri'ne; "Büyük Ermenistan denilen yerde Ermeni göremedim" raporunu iletmiştir. Bu durum, Lozan Barış Antlaşması sürecinde Iğdır'ın Türkiye sınırlarında kalması için büyük önem arz eder.
Savaş günlerinde çeşitli sebeplerden dolayı babası, annesi ve kızını kaybeden Ali Ekber Tufan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra başlatılan "nüfûs mübâdelesi" ile Sürmeli bölgesinin Türk Ocağı başkanlığını üstlenerek Iğdır'a göç eden halk ile ilgilenmiş, belediyecilik alanında çalışmalara yön vermiş ve birçok siyasi partinin kurulmasına öncülük etmiştir.
13 Kasım 1970 tarihinde ölen Ali Ekber Tufan bugünkü Melekli-Çaybaşı aile kabristanındaki anıt mezarına defnedilmiştir.
Siyasi kariyeri
Ali Ekber Tufan 1910 senesinde Difai Partisi'nin ve "İttihad-i İslam Türk Birliği Cemiyeti"nin Iğdır temsilciliğini, daha sonra ise Müsavat Partisi Erivan temsilciliği görevlerini yürütmüştür.
Rus Çarlığı'nın dağılmasının ardından doğan otorite boşluğundan dolayı, doğum yeri olan Iğdır'a dönerek Mehmed Emin Resulzade ile birlikte eş zamanlı çalışmalara başlamış ve Türk ordusunun Iğdır'a ulaşabilmesi için Iğdır'da müslüman halkı örgütleyerek Iğdır İcrâ Komitesi'ni kurmuştur.
Ermeniler'in de katıldığı, başkanı Türk olmak şartı ile 5 Türk ile 5 Ermeni'den oluşan komitenin başkanlığını üstlendi. Ermeniler'in Bakü'ye saldırmasının ardından Iğdırlı Ermeniler yönetimden istifa etmiş, ardından Iğdır merkezinde bulunan hükûmet konağı 4000 nüfuslu Melekli'ye taşınarak, Iğdır Milli Cumhuriyeti; Iğdır, Tuzluca, Aralık, Şerur, Doğu Beyazıt, Vedibasar, Serdarabad'ı kapsayan ve başkenti Melekli şeklinde ilân edilmiştir. Başkanlığına Ali Ekber Tufan'ın seçildiği bu cumhuriyet,Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti Parlamentosu tarafından tanınmıştır.
Kafkasya'da Türk halkını silahlandırmak adına yapılan gizli Tiflis Türk Kurultayı'na katılan Ali Ekber Tufan, Iğdır Milli Hükûmet Birliklerini bu sayede Taşnak çetelerine karşı savunacak hâle getiren silah teminini Mehmed Emin Resulzade'nin yardımlarıyla elde etmiştir.
Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnaksutyun) lideri, Erivan Gimnazyumu'ndan ve Iğdır'dan çocukluk arkadaşı general Drastamat Kanayan "General Dro" ile, savaşan iki toplumun liderleri olarak karşı karşıya geldiler. Melekli-Kireler Savaşı'nda General Dro, Ali Ekber Tufan'a karşı mağlup oldu.
Ali Ekber Tufan, millî mücadele sürecinde bölgede kurulan Aras Türk Cumhuriyeti,Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti, Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti kurucuları arasında yer almış, Cenubi Garb-i Kafkasya Hükûmetini dağıtmak için bölgeye gelen Anzak Birlikleri'yle çatışarak onları bölgeden uzaklaştırmış, Malta Sürgünü'nden kurtulmuştur.
1920 yılının Haziran ayında şiddetlenen Ermeni Saldırılarına karşı Erhacı Bölgesine çekilme kararı alan Ali Ekber Tufan, "12 Kasım 1920 Iğdır'ın Kurtuluşu Günü" bölgeye ulaşan Kâzım Karabekir komutasındaki Türk Ordusuna, 10 bini aşkın milis gücü desteği sağlayarak, Aras Nehri boyunca mevzilenen Ermeni Kuvvetlerine karşı taarruz etmiştir.
Kaynakça
- ^ Nahçıvan Milli Şura Başkanı Kelbi Ali Han,Yüzbaşı Halil Bey Anıları Anıları
- ^ General James Harbord Raporları
- ^ Hacı Ali Ekber Tufan'ın Anıları, Nizamettin Onk
- ^ a b . 22 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ . 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ "Iğdır Sevdası 2'nci Cilt" (PDF). igdirsevdasi. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ a b "Kafkasya'dan Anadolu'ya Iğdır tarihi". books.google.com.tr. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2013.
- ^ a b Nizamettin Onk Kafkasya'dan Anadoluya Iğdır Tarihi
- ^ Iğdır Tarihi Nizamettin Onk
- ^ Michigan State Üniversitesi
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ a b Ali Ekber Tufan Anıları
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2013.
- ^ Mücahit Özden Hun Iğdır Tarihi
- ^ http://www.siyasalbirikim.com.tr/haber.php?haber_id=9063 []
- [1]10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [3]3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [4]4 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [5]22 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [7]28 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [9]19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [10]3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [11]3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [12][]
- [13]4 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Ekber Tufan 14 Ocak 1870 13 Kasim 1970 Melekli Turk siyasetci Ali Ekber TufanIgdir Milli Cumhuriyeti Baskani Igdir Icra Komitesi BaskaniGorev suresi 4 Nisan 1916 12 Kasim 1920Kisisel bilgilerDogum 14 Ocak 1870 1870 01 14 Igdir Rusya Imp Olum 13 Kasim 1970 100 yasinda Igdir TurkiyeDefin yeri Melekli Caybasi MezarligiMilliyeti Azerbaycan TurkuPartisi Musavat PartisiEvlilik ler Ziver HanimCocuk lar Talat TufanBitirdigi okul Erivan GimnazyumuTakma adi Haci Ekber RamazanovHakkindaBolgede Ramazanoglu Melekli olarak bilinen genis bir aileye mensuptur Erivan Rus Gymnasium mezunudur Birinci Dunya Savasi sirasinda Cemiyet i Hayriye nin Igdir temsilcisi olarak Balkan Savasi nda 93 Harbi nde duzenli orduya Kafkasya uzerinden para yardimi toplanmasini duzenlemis ve yurutmustur Wilson Ilkeleri adina bolgeye gelen Amerika Genelkurmay Baskani General James Harbord Ali Ekber Tufan ile birlikte bolgeyi gezerek Itilaf Devletleri ne Buyuk Ermenistan denilen yerde Ermeni goremedim raporunu iletmistir Bu durum Lozan Baris Antlasmasi surecinde Igdir in Turkiye sinirlarinda kalmasi icin buyuk onem arz eder Savas gunlerinde cesitli sebeplerden dolayi babasi annesi ve kizini kaybeden Ali Ekber Tufan Turkiye Cumhuriyeti nin kurulmasindan sonra baslatilan nufus mubadelesi ile Surmeli bolgesinin Turk Ocagi baskanligini ustlenerek Igdir a goc eden halk ile ilgilenmis belediyecilik alaninda calismalara yon vermis ve bircok siyasi partinin kurulmasina onculuk etmistir 13 Kasim 1970 tarihinde olen Ali Ekber Tufan bugunku Melekli Caybasi aile kabristanindaki anit mezarina defnedilmistir Siyasi kariyeriAli Ekber Tufan 1910 senesinde Difai Partisi nin ve Ittihad i Islam Turk Birligi Cemiyeti nin Igdir temsilciligini daha sonra ise Musavat Partisi Erivan temsilciligi gorevlerini yurutmustur Rus Carligi nin dagilmasinin ardindan dogan otorite boslugundan dolayi dogum yeri olan Igdir a donerek Mehmed Emin Resulzade ile birlikte es zamanli calismalara baslamis ve Turk ordusunun Igdir a ulasabilmesi icin Igdir da musluman halki orgutleyerek Igdir Icra Komitesi ni kurmustur Ermeniler in de katildigi baskani Turk olmak sarti ile 5 Turk ile 5 Ermeni den olusan komitenin baskanligini ustlendi Ermeniler in Baku ye saldirmasinin ardindan Igdirli Ermeniler yonetimden istifa etmis ardindan Igdir merkezinde bulunan hukumet konagi 4000 nufuslu Melekli ye tasinarak Igdir Milli Cumhuriyeti Igdir Tuzluca Aralik Serur Dogu Beyazit Vedibasar Serdarabad i kapsayan ve baskenti Melekli seklinde ilan edilmistir Baskanligina Ali Ekber Tufan in secildigi bu cumhuriyet Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti Parlamentosu tarafindan taninmistir Kafkasya da Turk halkini silahlandirmak adina yapilan gizli Tiflis Turk Kurultayi na katilan Ali Ekber Tufan Igdir Milli Hukumet Birliklerini bu sayede Tasnak cetelerine karsi savunacak hale getiren silah teminini Mehmed Emin Resulzade nin yardimlariyla elde etmistir Ermeni Devrimci Federasyonu Tasnaksutyun lideri Erivan Gimnazyumu ndan ve Igdir dan cocukluk arkadasi general Drastamat Kanayan General Dro ile savasan iki toplumun liderleri olarak karsi karsiya geldiler Melekli Kireler Savasi nda General Dro Ali Ekber Tufan a karsi maglup oldu Ali Ekber Tufan milli mucadele surecinde bolgede kurulan Aras Turk Cumhuriyeti Guneybati Kafkas Gecici Hukumeti Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti kuruculari arasinda yer almis Cenubi Garb i Kafkasya Hukumetini dagitmak icin bolgeye gelen Anzak Birlikleri yle catisarak onlari bolgeden uzaklastirmis Malta Surgunu nden kurtulmustur 1920 yilinin Haziran ayinda siddetlenen Ermeni Saldirilarina karsi Erhaci Bolgesine cekilme karari alan Ali Ekber Tufan 12 Kasim 1920 Igdir in Kurtulusu Gunu bolgeye ulasan Kazim Karabekir komutasindaki Turk Ordusuna 10 bini askin milis gucu destegi saglayarak Aras Nehri boyunca mevzilenen Ermeni Kuvvetlerine karsi taarruz etmistir Kaynakca Nahcivan Milli Sura Baskani Kelbi Ali Han Yuzbasi Halil Bey Anilari Anilari General James Harbord Raporlari Haci Ali Ekber Tufan in Anilari Nizamettin Onk a b 22 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2013 13 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2013 Arsivlenmis kopya 28 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2013 Igdir Sevdasi 2 nci Cilt PDF igdirsevdasi 19 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Nisan 2013 a b Kafkasya dan Anadolu ya Igdir tarihi books google com tr 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2013 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2013 a b Nizamettin Onk Kafkasya dan Anadoluya Igdir Tarihi Igdir Tarihi Nizamettin Onk Michigan State Universitesi a b Arsivlenmis kopya 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2013 a b Ali Ekber Tufan Anilari Arsivlenmis kopya 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2013 Mucahit Ozden Hun Igdir Tarihi http www siyasalbirikim com tr haber php haber id 9063 olu kirik baglanti 1 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 4 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 22 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 7 28 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 olu kirik baglanti 13 4 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde