Ali Hadi Bara (9 Eylül 1906, Tahran - 30 Ağustos 1971, İstanbul),Türk heykeltıraş.
Ali Hadi Bara | |
---|---|
Zühtü Müridoğlu ile beraber yaptığı Barbaros anıtı | |
Genel bilgiler | |
Doğum | 9 Eylül 1906 Tahran, İran |
Ölüm | 30 Ağustos 1971 (64 yaşında) İstanbul |
Uyruk | Türk |
Alanı | Heykeltıraş |
Sanat eğitimi | Sanayi-i Nefise Mektebi |
Etkilendikleri | Charles Despiau, Aristide Maillol |
Eserleri ile Türk heykelciliğinde katı biçimciliğin aşılmasında etkili olmuş, yeni anlatım olanakları sunmuştur.
Yaşamı
9 Eylül 1906 günü Tahran'da doğdu. Babası Cafer Efendi, annesi Leh asıllı Bezmi Hanım'dır. Ağabeyi Mehmet Sadi'den sonra ailenin ikinci çocuğudur. Ailesi, o dört yaşındayken Türkiye'ye geldi. Küçük ahşap heykelcikler yapan babasından heykel ile ilgili ilk izlenimlerini aldı. Anne ve babasının farklı kültürlere mensup olması onun hem doğu, hem batı kültürünü tanımasında ve sanatçı kişiliğinin gelişmesinde etkili oldu.
İlkokuldan sonra yazıldığı Saint Joseph Fransız Lisesi'nde Fransız kültürü ile tanıştı. Fikret Mualla, Turgut Zaim gibi geleceğin önemli sanatçılarıyla arkadaşlık kurdu. Resim sevgisi nedeniyle 1923 yılında St. Joseph'den ayrılıp Sanayi-i Nefise Mektebi'ne kaydoldu ama ailesinin ekonomik koşullarının bozullması nedeniyle bir ay sonra okulu bırakarak Fransızların işlettiği demiryollarında memurluğa başladı. 2 yıl sürdürdüğü bu görevi sırasında sanat eğitimine dönebilmek için fırsat kolladı ve sonunda yeniden sınavları kazanarak kaydolduğu okulundan 1927 yılında mezun oldu.
Mezuniyetinin ardından üç yıllık yurt dışı bursu kazanarak Bedia Hanım ile birlikte Paris'e gitti. Çift, okuldan tanışmakta idi ve Paris'e gitmeden önce evlenmişlerdi. Ali Hadi, Paris'teki Julian Akademisi’nde ’ın öğrencisi oldu. Ayrıca Charles Despiau’dan özel dersler aldı, ünlü sanatçı Aristide Maillol'un yanında çalıştı. İlk yaptılarında Bouchard'dan ziyade Despiau ve Maliol'un etkileri görüldü. Bu etkinin hissedildiği ve 1929'da Paris'te Sonbahar Sergisi'nde yer alan "Havva Figürü", önemli bir anıtsal yapıtıdır. Havva, günümüzde İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'ndedir. Sanatçının bilinen ilk heykeli olan 1928'de Paris Sonbahar Sergisinde sergilediği Bedia'nın Başı ise günümüzde kayıptır.
Ali Hadi, yurda döndüğünde Güzel Sanatlar Akademisi'ne kütüphane memuru ve asistan olarak girdi (1930). Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'ne katılarak bazı sergilerinde yer aldı. 1933'te akademideki modelaj atölyesinin başına getirildi. Soyadı kanunu çıktığında "Bara" soyadını aldı (1934). İlk anıt eseri olan Adana Anıtı'nın açılışı 1935’te gerçekleşti, 1937'de askerliğini yaparken komutanının görevlendirmesi ile İstanbul Harbiye’deki Harbiye Atatürk Anıtı'nı gerçekleştirdi.
1941 - 1943 yılları arasında Zühtü Müridoğlu ile birlikte yaptıkları İstanbul Beşiktaş'taki Barbaros Anıtı klâsik heykel geleneğinin ilgi çekici örneklerindendir. Kaide üzerindeki kabartmaları Müridoğlu, figürleri Ali Hadi Bara yapmıştır. Ali Hadi, 1943 yılında ikinci kez askere alınarak Sarıkamış'a gitti. Askere alınma ve bütçe konusundaki sıkıntılar nedeniyle anıtın açılışı 25 Mart 1944 tarihinde onbinlerce kişinin katılımıyla gerçekleşti.
Sanatçı, 1946-1947 yıllarında Caddebostan Plajyolu'nda kendi atölye- evini tamamlayarak oraya yerleşti. Bu atölyeye geçtikten sonraki dönemde soyut sanatla ilgilendi ve 'soyuta geçiş' dönemini yaşadı. 1949 yılında yaz tatlini geçirmek ve sanattaki gelişmeleri takip etmek için Paris'e gittiğinde Paris'te öğrenim görmekte olan öğrencisi İlhan Koman, ilgisini yeni soyut sanat eserlerine çekmişti. Oradaki izlenimlerininin etkisiyle yurda döndükten sonra figüratif çalışmalardan uzaklaştı, soyut anlayışta eserler vermeye başladı. Feza Çağı adlı yapıtı, bu dönemdeki önemli yaptılarındandır.
1950 yılında tekrar Akademi'de göreve başlayan Ali Hadi Bara, ikiye ayrılan heykel atölyelerinden birisinin başına Zühtü Müridoğlu ile birlikte getirildi. 1951-1953 yılları arasında Anıtkabir çalışmalarına katkıda bulundu.
İlk demir heykellerini üretmeye 1954 yılında başladı. Akademide bir metal atölyesi kurulmasını sağladı. Kuramsal çalışmalara yoğunlaşarak İlhan Koman ve mimar ile beraber Türk Grup Espas adıyla bir topluluk oluşturdu. Grup, Fransa'daki Groupe Espace adlı topluluğun düşüncelerine paralel olarak plastik sanatların sentezi konusu üzerinde durmaktaydı. 1956-1957 yıllarında Plajyolu'ndaki atölyesinden ayrılıp Kandilli'de, kayıkhanesini atölye olarak kullandığı bir yalıya taşındı. Bu atölye-evin plastik sanatların sentezi düşüncesi doğrultusunda yenilenmesi fikri uygulanamadı.
Sürekli uluslararası sergilere ve bienallere katılan sanatçını 1957 yılında 4. Sao Paolo binealine katılan eserleri büyük beğeni kazandı ancak birincilik ödülünü politik nedenlerle alamaması, kariyerindeki ilgi çekici bir gelişme idi. Kararı protesto eden Brezilyalı ve Uruguaylı sanatçılar, Bara'ya sanat çalışmalarından ötürü takdirlerini bildiren bir yazı sunmuşlardır.
1960'lı yılların ikinci yarısında demir levhalarla çalışmayı bıraktı, yeni arayışlara yöneldi ve organik formları inceledi. Uzayda yapılan keşifler onun koni, küre gibi yalın geometrik biçimlerle yaptığı çalışmalara esin verdi.
1970 yılında üst üste iki kez felç geçiren sanatçı, 30 Ağustos 1971 günü İstanbul'da hayatını kaybetti.
Bazı eserleri
- 1932- Atatürk büstü ve Tevfik Fikret büstü
- 1933- Mareşal Fevzi Çakmak büstü
- 1933 - 1935 - Adana Anıtı
- 1936 - Gemlik Atatürk Heykeli, ikinci bir Atatürk büstü ve Ahmet Rasim büstü
- 1937- Harbiye Anıtı
- 1937- Tors
- 1938- Nazilli Atatürk Heykeli (Zühtü Müridoğlu ile)
- 1939- Atatürk başı
- 1941 - 1943 Barbaros Anıtı (Zühtü Müridoğlu ile)
- 1945-1946 - Berin Timuçin Başı, Güzin Bara Başı, Zonguldak Atlı Atatürk Anıtı ve Atlı İnönü Anıtı
- 1952- Boşlukta Sürekli Biçim, Değişebilir Heykel, Tektonik, Boş-Dolu
- 1956- 28. Venedik Bienali'ne katılan iki demir heykel
- 1957 - 4. Sao Paolo Bineali
- 1961 - 6. Sao Paolo Bienali, Paris Rodin Müzesi 2. Çağdaş Uluslararası Heykel Sergisi
- 1966 - Paris Rodin Müzesi'nin Uluslararası Heykel Sergisi
- Organik Form
- Kompozisyon
- Feza Çağı
- Koni
Kaynakça
- ^ "Ali Hadi Bara". guzelsanatlar.kulturturizm.gov.tr. 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Hadi Bara 9 Eylul 1906 Tahran 30 Agustos 1971 Istanbul Turk heykeltiras Ali Hadi BaraZuhtu Muridoglu ile beraber yaptigi Barbaros anitiGenel bilgilerDogum9 Eylul 1906 1906 09 09 Tahran IranOlum30 Agustos 1971 64 yasinda IstanbulUyrukTurkAlaniHeykeltirasSanat egitimiSanayi i Nefise MektebiEtkilendikleriCharles Despiau Aristide Maillol Eserleri ile Turk heykelciliginde kati bicimciligin asilmasinda etkili olmus yeni anlatim olanaklari sunmustur Yasami9 Eylul 1906 gunu Tahran da dogdu Babasi Cafer Efendi annesi Leh asilli Bezmi Hanim dir Agabeyi Mehmet Sadi den sonra ailenin ikinci cocugudur Ailesi o dort yasindayken Turkiye ye geldi Kucuk ahsap heykelcikler yapan babasindan heykel ile ilgili ilk izlenimlerini aldi Anne ve babasinin farkli kulturlere mensup olmasi onun hem dogu hem bati kulturunu tanimasinda ve sanatci kisiliginin gelismesinde etkili oldu Ilkokuldan sonra yazildigi Saint Joseph Fransiz Lisesi nde Fransiz kulturu ile tanisti Fikret Mualla Turgut Zaim gibi gelecegin onemli sanatcilariyla arkadaslik kurdu Resim sevgisi nedeniyle 1923 yilinda St Joseph den ayrilip Sanayi i Nefise Mektebi ne kaydoldu ama ailesinin ekonomik kosullarinin bozullmasi nedeniyle bir ay sonra okulu birakarak Fransizlarin islettigi demiryollarinda memurluga basladi 2 yil surdurdugu bu gorevi sirasinda sanat egitimine donebilmek icin firsat kolladi ve sonunda yeniden sinavlari kazanarak kaydoldugu okulundan 1927 yilinda mezun oldu Mezuniyetinin ardindan uc yillik yurt disi bursu kazanarak Bedia Hanim ile birlikte Paris e gitti Cift okuldan tanismakta idi ve Paris e gitmeden once evlenmislerdi Ali Hadi Paris teki Julian Akademisi nde in ogrencisi oldu Ayrica Charles Despiau dan ozel dersler aldi unlu sanatci Aristide Maillol un yaninda calisti Ilk yaptilarinda Bouchard dan ziyade Despiau ve Maliol un etkileri goruldu Bu etkinin hissedildigi ve 1929 da Paris te Sonbahar Sergisi nde yer alan Havva Figuru onemli bir anitsal yapitidir Havva gunumuzde Istanbul Resim ve Heykel Muzesi ndedir Sanatcinin bilinen ilk heykeli olan 1928 de Paris Sonbahar Sergisinde sergiledigi Bedia nin Basi ise gunumuzde kayiptir Ali Hadi yurda dondugunde Guzel Sanatlar Akademisi ne kutuphane memuru ve asistan olarak girdi 1930 Mustakil Ressamlar ve Heykeltiraslar Birligi ne katilarak bazi sergilerinde yer aldi 1933 te akademideki modelaj atolyesinin basina getirildi Soyadi kanunu ciktiginda Bara soyadini aldi 1934 Ilk anit eseri olan Adana Aniti nin acilisi 1935 te gerceklesti 1937 de askerligini yaparken komutaninin gorevlendirmesi ile Istanbul Harbiye deki Harbiye Ataturk Aniti ni gerceklestirdi 1941 1943 yillari arasinda Zuhtu Muridoglu ile birlikte yaptiklari Istanbul Besiktas taki Barbaros Aniti klasik heykel geleneginin ilgi cekici orneklerindendir Kaide uzerindeki kabartmalari Muridoglu figurleri Ali Hadi Bara yapmistir Ali Hadi 1943 yilinda ikinci kez askere alinarak Sarikamis a gitti Askere alinma ve butce konusundaki sikintilar nedeniyle anitin acilisi 25 Mart 1944 tarihinde onbinlerce kisinin katilimiyla gerceklesti Sanatci 1946 1947 yillarinda Caddebostan Plajyolu nda kendi atolye evini tamamlayarak oraya yerlesti Bu atolyeye gectikten sonraki donemde soyut sanatla ilgilendi ve soyuta gecis donemini yasadi 1949 yilinda yaz tatlini gecirmek ve sanattaki gelismeleri takip etmek icin Paris e gittiginde Paris te ogrenim gormekte olan ogrencisi Ilhan Koman ilgisini yeni soyut sanat eserlerine cekmisti Oradaki izlenimlerininin etkisiyle yurda dondukten sonra figuratif calismalardan uzaklasti soyut anlayista eserler vermeye basladi Feza Cagi adli yapiti bu donemdeki onemli yaptilarindandir 1950 yilinda tekrar Akademi de goreve baslayan Ali Hadi Bara ikiye ayrilan heykel atolyelerinden birisinin basina Zuhtu Muridoglu ile birlikte getirildi 1951 1953 yillari arasinda Anitkabir calismalarina katkida bulundu Ilk demir heykellerini uretmeye 1954 yilinda basladi Akademide bir metal atolyesi kurulmasini sagladi Kuramsal calismalara yogunlasarak Ilhan Koman ve mimar ile beraber Turk Grup Espas adiyla bir topluluk olusturdu Grup Fransa daki Groupe Espace adli toplulugun dusuncelerine paralel olarak plastik sanatlarin sentezi konusu uzerinde durmaktaydi 1956 1957 yillarinda Plajyolu ndaki atolyesinden ayrilip Kandilli de kayikhanesini atolye olarak kullandigi bir yaliya tasindi Bu atolye evin plastik sanatlarin sentezi dusuncesi dogrultusunda yenilenmesi fikri uygulanamadi Surekli uluslararasi sergilere ve bienallere katilan sanatcini 1957 yilinda 4 Sao Paolo binealine katilan eserleri buyuk begeni kazandi ancak birincilik odulunu politik nedenlerle alamamasi kariyerindeki ilgi cekici bir gelisme idi Karari protesto eden Brezilyali ve Uruguayli sanatcilar Bara ya sanat calismalarindan oturu takdirlerini bildiren bir yazi sunmuslardir 1960 li yillarin ikinci yarisinda demir levhalarla calismayi birakti yeni arayislara yoneldi ve organik formlari inceledi Uzayda yapilan kesifler onun koni kure gibi yalin geometrik bicimlerle yaptigi calismalara esin verdi 1970 yilinda ust uste iki kez felc geciren sanatci 30 Agustos 1971 gunu Istanbul da hayatini kaybetti Bazi eserleri1932 Ataturk bustu ve Tevfik Fikret bustu 1933 Maresal Fevzi Cakmak bustu 1933 1935 Adana Aniti 1936 Gemlik Ataturk Heykeli ikinci bir Ataturk bustu ve Ahmet Rasim bustu 1937 Harbiye Aniti 1937 Tors 1938 Nazilli Ataturk Heykeli Zuhtu Muridoglu ile 1939 Ataturk basi 1941 1943 Barbaros Aniti Zuhtu Muridoglu ile 1945 1946 Berin Timucin Basi Guzin Bara Basi Zonguldak Atli Ataturk Aniti ve Atli Inonu Aniti 1952 Boslukta Surekli Bicim Degisebilir Heykel Tektonik Bos Dolu 1956 28 Venedik Bienali ne katilan iki demir heykel 1957 4 Sao Paolo Bineali 1961 6 Sao Paolo Bienali Paris Rodin Muzesi 2 Cagdas Uluslararasi Heykel Sergisi 1966 Paris Rodin Muzesi nin Uluslararasi Heykel Sergisi Organik Form Kompozisyon Feza Cagi KoniKaynakca Ali Hadi Bara guzelsanatlar kulturturizm gov tr 23 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2016