Ali Saip Ursavaş (1887,Revandiz, Kerkük - 26 Eylül 1939, Adana), Türk asker ve siyasetçi.
Ali Saip Ursavaş 1324 (1908) Sv.-756 | |
---|---|
Lakabı | "Urfa Kahramanı" |
Doğum | 1887 Revandiz, Kerkük, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 26 Eylül 1939 (52 yaşında) Adana, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı (1908-1919) Türkiye (1919-1926) |
Branşı | Osmanlı ordusu Türk Kara Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1908-1926 |
Rütbesi | Binbaşı |
Komutası | Deyrizor Jandarma Alayı Seyyar Müfrezesi, Kars Jandarma Komutanlığı, Kozan Jandarma Komutanlığı, Urfa Jandarma Komutanlığı, Kuvâ-yi Milliye Urfa Bölgesi Komutanı, Konya İstiklâl Mahkemesi üyesi, İsyan Bölgesi İstiklâl Mahkemesi Başkanı |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | Milletvekili |
13 Kasım 1905’te girdiği Mekteb-i Harbiye’yi 1 Eylül 1908 yılında teğmen rütbesiyle bitirdi ve Bağdat’taki 6. Ordu komutasına atandı. Trablusgarp Savaşı ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. Mondros Mütarekesi'nin ardından Anadolu'nun işgali başlayınca Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde "Namık" takma adıyla Kuvâ-yi Milliye'ye katıldı. Urfa'daki Fransız işgali sırasında Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle Urfa Savunması'nı örgütledi. 23 Nisan 1920'de açılan TBMM'ye Urfa milletvekili olarak girdi. Aralık 1920'de Urfa Kuvâ-yi Milliye Komutanı olarak bölgedeki aşiret reislerini Fransız işgaline karşı topladı. Urfa'nın kurtarılmasında gösterdiği üstün hizmetlerden ötürü Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. 24 Şubat 1924’te binbaşı rütbesine yükseldi.
Konya İstiklâl Mahkemesi ve İsyan Bölgesi İstiklâl Mahkemesi Başkanı olarak görev yaptı. 28 Şubat 1926 tarihinde Binbaşı rütbesiyle ordudan emekli oldu. Daha sonra II. Dönem Kozan, III., IV., V. ve VI. Dönem Urfa Milletvekilliği yaptı. 1924 yılında meclis koridorlarında Necati Çiller'e saldırmasıyla gündeme gelmiştir. Ahali Cumhuriyet Fırkası'nı kuran Abdülkadir Kemali'yi tehdit ettiği bilinir.
1934 yılında Soyadı Kanunu çıktığında, Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Ursavaş" soyadı verildi. Atatürk'e karşı suikast girişimine adı karıştıysa da, suçsuz bulundu. Hasan Rıza Soyak anılarında Atatürk'ün bu olaydan sonra Ali Saip'le görüşmeyi kestiğini yazar. 26 Eylül 1939 tarihinde Adana'da öldü. Tarihçi Cezmi Yurtsever, Ursavaş'ın cenazesine kimsenin sahip çıkmadığını ve dere kenarına atıldığını yazar. Evli ve dört çocuk babasıydı.
Eserleri
- Kilikya Faciaları ve Urfa Kurtuluş Mücadeleleri, Ankara
Notlar
- ^ MERNİS’ten çıkarılan vukuatlı nüfus kayıt örneğinde 28.09.1939 tarihinde vefat ettiği görünmekle birlikte, 26.09.1939 tarihinde saat 18.00’de Adana’daki evinde vefat ettiği ve buna ilişkin 28.09.1939 tarihli Başvekâlet Tezkeresi’nin, 02.10.1939 tarihli 42. Birleşiminde Genel Kurul’a okunduğu özlük dosyası ve tutanaktan görülmüştür. 242 numaralı dipnot.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Ali Saip Ursavaş ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 378.
- ^ a b c d e "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Haziran 2021.
- ^ Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu, Türk Parlamento Tarihi, Millî Mücadele ve T.B.M.M. I. Dönem 1919-1923 - III. Cilt: I. Dönem Milletvekillerinin Özgeçmişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları, Ankara 1995, , s. 945.
- ^ MİLLİ MÜCADELEDE ÖNEMLİ BİR ŞAHSİYSET: ALİ SAİP URSAVAŞ* (PDF). ISSN: 1308-2140. 2015. ss. 235-246. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Saip Ursavas 1887 Revandiz Kerkuk 26 Eylul 1939 Adana Turk asker ve siyasetci Ali Saip Ursavas 1324 1908 Sv 756Lakabi Urfa Kahramani Dogum1887 Revandiz Kerkuk Osmanli ImparatorluguOlum26 Eylul 1939 52 yasinda Adana TurkiyeBagliligi Osmanli 1908 1919 Turkiye 1919 1926 Bransi Osmanli ordusu Turk Kara KuvvetleriHizmet yillari1908 1926RutbesiBinbasiKomutasiDeyrizor Jandarma Alayi Seyyar Mufrezesi Kars Jandarma Komutanligi Kozan Jandarma Komutanligi Urfa Jandarma Komutanligi Kuva yi Milliye Urfa Bolgesi Komutani Konya Istiklal Mahkemesi uyesi Isyan Bolgesi Istiklal Mahkemesi BaskaniCatisma savaslariTrablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiMilletvekili 13 Kasim 1905 te girdigi Mekteb i Harbiye yi 1 Eylul 1908 yilinda tegmen rutbesiyle bitirdi ve Bagdat taki 6 Ordu komutasina atandi Trablusgarp Savasi ve I Dunya Savasi na katildi Mondros Mutarekesi nin ardindan Anadolu nun isgali baslayinca Guneydogu Anadolu Bolgesi nde Namik takma adiyla Kuva yi Milliye ye katildi Urfa daki Fransiz isgali sirasinda Mustafa Kemal Pasa nin emriyle Urfa Savunmasi ni orgutledi 23 Nisan 1920 de acilan TBMM ye Urfa milletvekili olarak girdi Aralik 1920 de Urfa Kuva yi Milliye Komutani olarak bolgedeki asiret reislerini Fransiz isgaline karsi topladi Urfa nin kurtarilmasinda gosterdigi ustun hizmetlerden oturu Kirmizi Yesil seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi 24 Subat 1924 te binbasi rutbesine yukseldi Konya Istiklal Mahkemesi ve Isyan Bolgesi Istiklal Mahkemesi Baskani olarak gorev yapti 28 Subat 1926 tarihinde Binbasi rutbesiyle ordudan emekli oldu Daha sonra II Donem Kozan III IV V ve VI Donem Urfa Milletvekilligi yapti 1924 yilinda meclis koridorlarinda Necati Ciller e saldirmasiyla gundeme gelmistir Ahali Cumhuriyet Firkasi ni kuran Abdulkadir Kemali yi tehdit ettigi bilinir 1934 yilinda Soyadi Kanunu ciktiginda Mustafa Kemal Ataturk tarafindan Ursavas soyadi verildi Ataturk e karsi suikast girisimine adi karistiysa da sucsuz bulundu Hasan Riza Soyak anilarinda Ataturk un bu olaydan sonra Ali Saip le gorusmeyi kestigini yazar 26 Eylul 1939 tarihinde Adana da oldu Tarihci Cezmi Yurtsever Ursavas in cenazesine kimsenin sahip cikmadigini ve dere kenarina atildigini yazar Evli ve dort cocuk babasiydi EserleriKilikya Facialari ve Urfa Kurtulus Mucadeleleri AnkaraNotlar MERNIS ten cikarilan vukuatli nufus kayit orneginde 28 09 1939 tarihinde vefat ettigi gorunmekle birlikte 26 09 1939 tarihinde saat 18 00 de Adana daki evinde vefat ettigi ve buna iliskin 28 09 1939 tarihli Basvekalet Tezkeresi nin 02 10 1939 tarihli 42 Birlesiminde Genel Kurul a okundugu ozluk dosyasi ve tutanaktan gorulmustur 242 numarali dipnot KaynakcaWikimedia Commons ta Ali Saip Ursavas ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili Istanbul 1968 s 378 a b c d e TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Haziran 2021 Turk Parlamento Tarihi Arastirma Grubu Turk Parlamento Tarihi Milli Mucadele ve T B M M I Donem 1919 1923 III Cilt I Donem Milletvekillerinin Ozgecmisleri Turkiye Buyuk Millet Meclisi Vakfi Yayinlari Ankara 1995 ISBN 975 7291 06 4 s 945 MILLI MUCADELEDE ONEMLI BIR SAHSIYSET ALI SAIP URSAVAS PDF ISSN 1308 2140 2015 ss 235 246 4 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Aralik 2023