Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Almanya'daki Danimarkalı azınlık, Almanya'da resmen azınlık olarak kabul edilen ve kuzeydeki Schleswig-Holstein eyâletinde yaşayan etnik grup. Sayıları, farklı kaynaklara ve tanımlamalara göre 8.000 ile 50.000 bin arasında değişmektedir.
Azınlık statüsü
Danimarkalı azınlık, Sorblar, Frizler, Sinti ve Romanlar ile birlikte 1 Şubat 1998 tarihinde resmen yürürlüğe giren Avrupa Konseyi'nin etnik azınlıkların korunmasına ilişkin Çerçeve Sözleşmesi kapsamında değerlendirilen ve Alman federal hükûmeti tarafından bu özellikleri onaylanan, Almanya'daki etnik azınlıklar kapsamına girmektedir.
Almanya'daki Danimarkalı azınlığın statüsüne 1955 tarihli Bonn-Kopenhagen Bildirgesi'nde açıklık getirilmiştir. Belgede, Alman federal hükûmeti Danimarkalı azınlığın korunmasını taahhüt ederken Danimarka da benzer hakları Danimarka'da yaşayan Alman azınlık için güvence altına almıştır.
Almanya'daki Danimarkalı azınlığın resmi siyasi temsilcisi kabul edilen parti, Seçim Kanunu uyarınca 1955'ten beri Schleswig-Holstein eyalet parlamentosu için geçerli yüzde 5 barajından muaftır. SSW, yine 1953'ten beri Almanya Federal Parlamentosu'na girebilmek için geçerli yüzde 5 seçim barajından, Federal Seçim Yasası'nın 6. maddesi'nin 6. paragrafı 2. bendinde ifade edildiği üzere muaf tutulmaktadır. Güney Schleswig Danca Eğitim Birliği kamu kaynaklarından destek aktarılmakta, Danimarka ile dini, kültürel ve diğer bazı konularda irtibatın geliştirilmesi teşvik edilmektedir.
Danimarkalı azınlığın sayısal olarak durumu
Danimarkalı azınlığı ilgilendiren tüm meseleler 1965 yılından bu yana federal içişleri bakanlığı bünyesinde kurulan danışma kurulunca („Beratenden Ausschuß für Fragen der dänischen Minderheit beim Bundesminister des Innern“) ele alınmaktadır. İçişleri bakanının başkanlığını yaptığı kurul, içişleri bakanlığının ilgili müsteşarı, federal mecliste grubu bulunan partilerden ikişer temsilci, ikisi SSW üyesi olmak üzere Danimarkalı azınlığın üç temsilcisi ve Schleswig Holstein eyâlet yönetiminin azınlık temsilcisinden meydana gelmektedir. Danimarkalı azınlıkla ilgili tüm resmi açıklamalara bu kurulda son şekli verilmektedir. Ele alınan konunun özelliğine göre, geçici olmak kaydıyla içişleri bakanlığı haricindeki diğer bakanlıkların temsilcileri de kurula zaman zaman dahil edilmektedir.
Söz konusu kurulun SSW gibi Danimarkalı azınlığın resmi temsilcisi statüsündeki kurumlara dayandırdığı rakamlara göre azınlık nüfusu yaklaşık 50 bini bulmaktadır. Bu rakam hesaplanırken bir taraftan SSW'ye seçimlerde verilen oylar göz önünde bulundurulurken diğer taraftan azınlık üyeleri tarafından kurulan spor kulüpleri, dernekler, ana okulları, ilk ve orta okullar, kütüphaneler ve kilise cemaatlerinin üye sayıları temel alındı. Bunların bazılarının birden fazla sivil toplum kuruluşunda üye olabileceği göze alındı. Bonn-Kopenhag Bildirgesi uyarınca kendini Danimarkalı olarak tanımlayan Danimarkalı olarak kabul edilmektedir.
Danimarkalı azınlığın resmi temsilcisi statüsündeki kurumların işaret ettiği tahmini 50 bin rakamı, dil esasına dayanmaktadır. Buna göre Schleswig Holstein eyaletinde en az 8 ila 10 bin arasında Dan dilinde konuşan kişinin varlığı öngörülmektedir. Azınlık tanımlamalarında farklı uluslararası kriter ve kesin sayının belirlenmesinin güçlüğü, zaman zaman Danimarkalı azınlıkla ilgili çok farklı rakamların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Fischer Yıllığı 1994'e kadar Almanya'daki Danimarkalı azınlığı 30 bin olarak verirken 1995'te bu rakam iki katı artışla 60 bine çıkarılmış, 2001'ten itibaren 50 binlerde seyretmiştir.
Almanya'daki Danimarkalı azınlığa ilişkin rakamlar hesaplanırken bazı tarihi veriler de dikkate alınmaktadır:
- Alman İmparatorluğu döneminde, 1900'de yapılan nüfus sayımında milliyet sorusu da yöneltilmiştir. Günümüzün Schleswig Holstein eyâletinin yanı sıra Danimarka'ya bağlı Sønderjylland'ı da kapsayan Schleswig bölgesi sonuçlarına göre 140 bin kişi Danimarkalı olduğunu beyan etmiştir. Flensburg % 6,8, Husum, , Schleswig ve Eckernförde de % 5'i aşan oranlarla Danimarkalı azınlığın yoğunlaştığı bölgeler olmuştur. Yine aynı nüfus sayımında 21 bin kişi kendisini Friz milliyetinden beyan etmiştir. Frizler'in Husum'da oranı % 11,6, Tondern'de ise % 22,5'u bulmuştur.
- 1920 tarihli, Schleswig'in hangi devletin egemenlik sahasında yer alacağına dair referandum. Flensburg, Tondern ve Husum'dan meydana gelen, Schleswig'in kuzey kesimlerinen oluşan 2. Bölge'de toplam 12.800 kişi tercihini Danimarka yönünde belirtmiştir.
- Schleswig-Holstein Eyâleti Tarih Araştırma Cemiyeti'nin Danimarkalı azınlığın 1920 - 1945 tarihleri arasındaki durumuna ilişkin araştırmaları: Buna göre 1920'lerde yaklaşık 10 bin olarak tahmin edilen Danimarkalı azınlık, 1930'lara kadar yaklaşık 7 bin, 1945'e kadar 3 ila 6 bin arası.
- Güney Schleswig Birliği'nin (Sydslevisk-Forening) 1945 sonrası üye kayıtları: 1946'da 12.000 olan bu sayı yaklaşık bir yıllık süre içinde 68.000'e tırmanmış, 1947'de ise yaklaşık 75.000'e ulaşmıştır. 1949'da Federal Alman Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren her yıl yüzde 10 civarında üye sayısı gerilemiştir. 1958'de Güney Schleswig Birliği'nin üye sayısı 33.000'e kadar düşmüştür. 70'lerin ortalarına kadar üye sayısı yıllık yüzde 3 ila 4 olmak üzere eksilmeye devam etmiş, 1980'lerin başına kadar göreceli olarak üye sayısının sabit olduğu bir evre yaşamıştır. Daha sonra gerileme yeniden yıllık yüzde 2 olmak üzere üye tabanını eritmeye devam etmiş, bu gerileme ilk kez 2005 yılında yüzde 3'lük bir artışla tersine çevrilmiştir.
- Danimarkalı azınlığın sayısal durumu tartışılırken başka veriler de dikkate alınmaktadır. Tehdit Altındaki Milletler Cemiyeti'nin yanı sıra Danimarka Sınır Bölgesi Araştırmaları Enstitüsü'nün sağladığı veriler konuya ışık tutar niteliktedir. Buna göre Dancayı günlük konuşma dilinde kullananların sayısı 8.000 ila 10.000 arasında değişmektedir. Dan Kültür Derneği de Dancayı anadili olarak beyan edenlerin sayısını yaklaşık 10.000 olarak aktararak bu rakamları desteklemektedir.
1955 tarihli Bonn-Kopenhagen Bildirgesi, ilgili dernek ve sivil toplum kuruluşlarının Danimarkalı azınlıkla ilgili rakamlarının resmi kurumlar tarafından denetlenmesine izin vermemektedir...
Tarih
Güney Schleswig'deki Danimarkalı azınlık ya da Danimarka'daki Alman azınlık 1920 tarihinde Schleswig'de yapılan referandumla ortaya çıkmıştır.
Almanlar ve Danimarkalılar, kral ve kraliçelerin belli hanedan aileler arasından seçildiği uzun yüzyıllar boyunca barış içinde yan yana yaşadılar. Bu dönemi takip eden liberal Danimarka mutlakiyet rejiminde de önemli sorunlar yaşanmadı. Ancak 19. yüzyılla birlikte yükselen milliyetçi düşünceler bölgede de etkili oldu; hak talepleri, iki milliyet arasında çeşitli ihtilaflar doğurdu.
Bölgede 1848 yılında Danimarka yönetimine karşı bir isyan patlak verdi. Gelişmeye komşular da müdahale edince Danimarka ile Prusya-Avusturya savaşı yaşandı. Danimarka savaşı kaybedince 1864 - 1920 yılları arasında Schleswig bölgesinin tamamı Prusya'nın egemenlik alanında kaldı. 1920 tarihinde Schleswig'de yapılan referandumla kuzey kesimi Danimarka'ya bırakıldı. 1920 referandumu sonrası günümüzde hala geçerli olan sınır ve sınırın her iki yakasında farklı milliyetlerden azınlıklar ortaya çıktı.
Azınlık statüsünün gelişimi
1920-1945
Tarih
Güney Schleswig'deki Danimarkalı azınlık, 1920'de Schleswig'de yapılan referandumla ortaya çıkmıştır. Sınır belirlenirken, Danimarka'ya daha fazla toprak sağlayabilme gayesiyle, Almanca ve Dancanın yoğun olarak konuşulduğu bölgelerin somut olarak belirlenmesinden uzak duruldu. Bu tutum sınırın her iki yakasında da önemli büyüklükte milli azınlıkların ortaya çıkışına vesile oldu. 1920 tarihli, Schleswig'in hangi devletin egemenlik sahasında yer alacağına dair referandum. Flensburg, Tondern ve Husum'dan meydana gelen, Schleswig'in kuzey kesimlerinden oluşan 2. Bölge'de toplam 12.800 kişi tercihini Danimarka yönünde belirtti. Danimarkalı azınlığın sayısı ilerleyen yıllarda 7.000'e kadar geriledi. Danimarkalı azınlık, 1933 - 1945 yılları arasındaki Nazi rejimi döneminde doğrudan hedef alınmasa da baskılara maruz kaldı. Buna karşılık azınlık üyeleri diğer vatandaşların zorunlu olarak katılmak zorunda oldukları faaliyetlerden muaf tutuldular. Söz konusu dönemde 1.000'den fazla azınlık mensubu milliyetini terk etti. Schleswig-Holstein Eyeleti Tarih Araştırma Cemiyeti, savaş sonunda örgütlü Danimarkalı azınlık mensubunun sayısını 2.700 olarak belirtmektedir.
1945-1955
İkinci Dünya Savaşı sonrası Danimarkalı azınlığın derneklerinin üye sayısında adeta patlama yaşandı. Savaşın iki yıl ardından kendini "Danimarkalı azınlık" olarak tanımlayanların sayısı yaklaşık 100.000'i buldu. (Bu rakam Kühl tarafından 120.000 – 150.000, Schleswig-Holstein Eyâleti Tarih Araştırma Cemiyeti'nce (GSHG) 62.000 olarak aktarılmaktadır). 1945'te Danimarkalı azınlığın 9 okulunda 500 öğrenci eğitim görürken bu rakam 1948'de 60 okulda 14.500 öğrenciye yükseldi. 1947'de yapılan ilk eyalet seçimlerinde azınlığın adayları toplam 99.500 oy aldılar. 1948 yılının başında Danimarka Kültür Derneği 78.000 üye sayısına ulaştı.
Ancak araştırmacılar, savaş sonrası ortaya çıkan bu gelişmede "Yeni Danimarkalı" adı verilen toplumsal kesimin etkili olduğuna işaret ediyorlar. Danimarka milliyetinde olmayan bu kesim, Danca da bilmiyordu: Kühl, bu gelişmede siyasi ve milli etkenlerin yanı sıra maddi kaygıların da rol oynadığını savunuyor. Kühl'e göre savaş sonrası Almanya'nın eski, doğu bölgelerinden gelen sürgün ve mültecilerin yoğun olarak yerleştirildiği Schleswig Holstein'ın yerlileri Danimarkalı azınlık seçeneğine yöneldiler. Yerliler, Almanya'dan bağımsız Güney Schleswig devletini mülteci akınından kurtuluş imkânı olarak gördüler. Schleswig-Holstein Eyeleti Tarih Araştırma Cemiyeti de benzer bir tespitte bulunmaktadır: „Kendilerini 'Yeni Danimarkalı' olarak niteleyenler arasında Dan dili ve kültürüne tamamen yabancı olanlar da vardı. Bunlar, Güney Schleswig'in Almanya'dan ayrılmasını, Danimarka'ya bağlanmasını umuyor ve talep ediyorlardı. Bu adım, bölge yerlilerinin kimliklerini tehdit edici nitelikte görülen ve bir yük olarak algılanan mültecilerin sınır dışı edilmesini de mümkün kılacaktı."
Gerçekten de Schleswig-Holstein Almanya'nın doğu bölgelerinden gelen mültecilerin yerleştirildiği eyaletlerin başında geliyordu. Schleswig-Holstein Eyeleti Tarih Araştırma Cemiyeti yerli-mülteci oranını 1946 Ekim'inde 4:3 olarak vermektedir. Hemen her eve bir mülteci yerleştirilirken gıda maddeleri uzun süre karneyle dağıtıldı. 1950'de eyalet nüfusunun yüzde 33'ü mültecilerden meydana geliyordu. Bu oran, açık arayla en yüksek sayıyı meydana getirmektedir.
Bu süreçte yerel siyaset dünyasında özellikle Sosyal Demokratlar Danimarka'ya yaklaşımı savundular. Buna karşılık merkez ve sağ yelpazeden de Danimarka'yı talep edenler çıktı. 1945 yazında, daha sonra eyâletin başbakanlığını yapacak Hristiyan Demokrat politikacı Friedrich-Wilhelm Lübke Angeln'de yaptığı bir konuşmada Danimarka'ya bağlanma arzusunu dile getirdi. Ancak aynı Lübke bu konuşmanın bir yıl ardından sınır operasyonuna şiddetle karşı çıkan grubun sözcüleri arasında yer aldı.
Eyalet yönetimi 1953'te "Kuzey Programı" adını verdiği bir projeyi uygulamaya koydu. Projenin amacı, ekonomik zayıflığı mülteci akınıyla daha da derinleşen kuzey bölgelerinin güçlendirilmesiydi. Proje, umudunu Danimarka ile birleşmeye bağlayanların önünü kesmeyi hedefliyordu. Bu kapsamda özellikle Almanya - Danimarka sınır bölgesinde geniş kesimler imar ve tarıma açıldı; yeni çiftlik bölgelerine mülteciler yerleştirildi. Danimarka hareketine önemli darbe indiren bu müdahale toplumsal yapıyı da değiştirdi. İster Danimarkalı isterse Alman olsun bölge halkınca uzun yıllardır konuşulan "Güney Jüt" ağzı hızla geriledi.
1990 sonrası
Günümüzde azınlığın siyasi temsilcisi SSW özellikle diğer eyaletlerden gelen seçmenler tarafından desteklenmektedir. "Yeni Danimarkalı" olgusu, azınlık kimliği açısından tehdit olarak algılanmaktadır. 90'lı yıllarda yerel seçimlerde önemli başarı sağlamasına rağmen partinin temsilcileri hem dil hem de azınlıkla ilgili yetersiz bilgiye sahip olmaları dikkat çekti. Güney Schleswig Derneği'nin üye sayısı son 10 yılda yaklaşık 3.500'e düştü. Aynı şekilde Danca eğitim veren okullardaki öğrenci sayısı yaklaşık 300 civarında geriledi.
Güncel durum
Schleswig'in güneyinde yaşayan Danimarkalılar Güney Schleswig Derneği'nde örgütlüdür. Bu derneğin yanı sıra Güney Schleswig Eğitim Birliği, Güney Schleswig için Danca Merkez Kütüphanesi ve Güney Schleswig Dan Kilisesi gibi oluşumlar da faaliyet göstermektedir. Danimarkalı, Friz azınlık tarafından kurulan Friz Birliği () ile ortak çalışmalar yapmaktadır. Eyâlette azınlığın haricinde 6.000 dolayında Danimarka vatandaşı da yaşamaktadır.
Siyasi hayata katılım
SSW, Danimarkalı azınlığı Almanya genelinde temsil etmektedir. Seçim Kanunu uyarınca 1955'ten beri Schleswig-Holstein eyâlet parlamentosu için geçerli yüzde 5 barajından muaftır. 80'li yılların sonuna kadar SSW'nin oyları 20.000 - 25.000 arasında değişti. 2000 yılında Seçim Kanunu'nda yapılan değişiklikle "İkinci Oy" uygulaması getirildi. Yeni düzenleme, SSW'yi Schleswig'in haricinde Holstein'da da seçimlere girmesine izin verdi. SSW, Danimarkalı azınlığın ya da Frizlerin yaşamadığı Holstein bölgesinde ikinci oy sistemi sayesinde oy patlaması yaşadı. Böylece oyları günümüzde 50.000'in üzerine çıktı.
Okuma listesi
- Jørgen Kühl/Robert Bohn (Hrg.): Ein europäisches Modell? Nationale MInderheiten im deutsch-dänischen Grenzland 1945-2005, Verlag für Regionalgeschichte, 2005,
- /Tobias Aubel: Der Begriff der dänischen Minderheit im Schleswig-Hosteinischen Landeswahlrecht, in: 2001, S. 141-147
- Gesellschaft für bedrohte Völker: „Über die Lage der Sprachminderheiten in der EU“, Bozen 2000
- Study on the Rights of Persons belonging to Ethnic, Religious and Linguistic Minorities, UN Document E/CN.4/Sub.2/384/Add.1-7, 1977 und Proposal Concerning a Definition of the Term 'Minority', UN Document E/CN.4/Sub.2/1985/31, 1985.
Kaynakça
- ^ . 5 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008.
- ^ Kühl / Federal Siyasi Eğitim Dairesi
- ^ a b . 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008.
- ^ . 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008.
- ^ . 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008.
Dış bağlantılar
- Alman Federal İçişleri Bakanlığı'nın resmi sayfası[]
- Alman siyaset eğitimi kuruluşunun verileri 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Flensburg Üniversitesi kapsamında yapılan bir araştırma 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sydslesvig.de 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Almanya daki Danimarkali azinlik Almanya da resmen azinlik olarak kabul edilen ve kuzeydeki Schleswig Holstein eyaletinde yasayan etnik grup Sayilari farkli kaynaklara ve tanimlamalara gore 8 000 ile 50 000 bin arasinda degismektedir Guney Schleswig Dernegi nin flamasiAzinlik statusuDanimarkali azinlik Sorblar Frizler Sinti ve Romanlar ile birlikte 1 Subat 1998 tarihinde resmen yururluge giren Avrupa Konseyi nin etnik azinliklarin korunmasina iliskin Cerceve Sozlesmesi kapsaminda degerlendirilen ve Alman federal hukumeti tarafindan bu ozellikleri onaylanan Almanya daki etnik azinliklar kapsamina girmektedir Almanya daki Danimarkali azinligin statusune 1955 tarihli Bonn Kopenhagen Bildirgesi nde aciklik getirilmistir Belgede Alman federal hukumeti Danimarkali azinligin korunmasini taahhut ederken Danimarka da benzer haklari Danimarka da yasayan Alman azinlik icin guvence altina almistir Almanya daki Danimarkali azinligin resmi siyasi temsilcisi kabul edilen parti Secim Kanunu uyarinca 1955 ten beri Schleswig Holstein eyalet parlamentosu icin gecerli yuzde 5 barajindan muaftir SSW yine 1953 ten beri Almanya Federal Parlamentosu na girebilmek icin gecerli yuzde 5 secim barajindan Federal Secim Yasasi nin 6 maddesi nin 6 paragrafi 2 bendinde ifade edildigi uzere muaf tutulmaktadir Guney Schleswig Danca Egitim Birligi kamu kaynaklarindan destek aktarilmakta Danimarka ile dini kulturel ve diger bazi konularda irtibatin gelistirilmesi tesvik edilmektedir Danimarkali azinligin sayisal olarak durumuDanimarkali azinligi ilgilendiren tum meseleler 1965 yilindan bu yana federal icisleri bakanligi bunyesinde kurulan danisma kurulunca Beratenden Ausschuss fur Fragen der danischen Minderheit beim Bundesminister des Innern ele alinmaktadir Icisleri bakaninin baskanligini yaptigi kurul icisleri bakanliginin ilgili mustesari federal mecliste grubu bulunan partilerden ikiser temsilci ikisi SSW uyesi olmak uzere Danimarkali azinligin uc temsilcisi ve Schleswig Holstein eyalet yonetiminin azinlik temsilcisinden meydana gelmektedir Danimarkali azinlikla ilgili tum resmi aciklamalara bu kurulda son sekli verilmektedir Ele alinan konunun ozelligine gore gecici olmak kaydiyla icisleri bakanligi haricindeki diger bakanliklarin temsilcileri de kurula zaman zaman dahil edilmektedir Soz konusu kurulun SSW gibi Danimarkali azinligin resmi temsilcisi statusundeki kurumlara dayandirdigi rakamlara gore azinlik nufusu yaklasik 50 bini bulmaktadir Bu rakam hesaplanirken bir taraftan SSW ye secimlerde verilen oylar goz onunde bulundurulurken diger taraftan azinlik uyeleri tarafindan kurulan spor kulupleri dernekler ana okullari ilk ve orta okullar kutuphaneler ve kilise cemaatlerinin uye sayilari temel alindi Bunlarin bazilarinin birden fazla sivil toplum kurulusunda uye olabilecegi goze alindi Bonn Kopenhag Bildirgesi uyarinca kendini Danimarkali olarak tanimlayan Danimarkali olarak kabul edilmektedir Danimarkali azinligin resmi temsilcisi statusundeki kurumlarin isaret ettigi tahmini 50 bin rakami dil esasina dayanmaktadir Buna gore Schleswig Holstein eyaletinde en az 8 ila 10 bin arasinda Dan dilinde konusan kisinin varligi ongorulmektedir Azinlik tanimlamalarinda farkli uluslararasi kriter ve kesin sayinin belirlenmesinin guclugu zaman zaman Danimarkali azinlikla ilgili cok farkli rakamlarin ortaya cikmasina neden olmaktadir Fischer Yilligi 1994 e kadar Almanya daki Danimarkali azinligi 30 bin olarak verirken 1995 te bu rakam iki kati artisla 60 bine cikarilmis 2001 ten itibaren 50 binlerde seyretmistir Almanya daki Danimarkali azinliga iliskin rakamlar hesaplanirken bazi tarihi veriler de dikkate alinmaktadir Alman Imparatorlugu doneminde 1900 de yapilan nufus sayiminda milliyet sorusu da yoneltilmistir Gunumuzun Schleswig Holstein eyaletinin yani sira Danimarka ya bagli Sonderjylland i da kapsayan Schleswig bolgesi sonuclarina gore 140 bin kisi Danimarkali oldugunu beyan etmistir Flensburg 6 8 Husum Schleswig ve Eckernforde de 5 i asan oranlarla Danimarkali azinligin yogunlastigi bolgeler olmustur Yine ayni nufus sayiminda 21 bin kisi kendisini Friz milliyetinden beyan etmistir Frizler in Husum da orani 11 6 Tondern de ise 22 5 u bulmustur 1920 tarihli Schleswig in hangi devletin egemenlik sahasinda yer alacagina dair referandum Flensburg Tondern ve Husum dan meydana gelen Schleswig in kuzey kesimlerinen olusan 2 Bolge de toplam 12 800 kisi tercihini Danimarka yonunde belirtmistir Schleswig Holstein Eyaleti Tarih Arastirma Cemiyeti nin Danimarkali azinligin 1920 1945 tarihleri arasindaki durumuna iliskin arastirmalari Buna gore 1920 lerde yaklasik 10 bin olarak tahmin edilen Danimarkali azinlik 1930 lara kadar yaklasik 7 bin 1945 e kadar 3 ila 6 bin arasi Guney Schleswig Birligi nin Sydslevisk Forening 1945 sonrasi uye kayitlari 1946 da 12 000 olan bu sayi yaklasik bir yillik sure icinde 68 000 e tirmanmis 1947 de ise yaklasik 75 000 e ulasmistir 1949 da Federal Alman Cumhuriyeti nin kurulusundan itibaren her yil yuzde 10 civarinda uye sayisi gerilemistir 1958 de Guney Schleswig Birligi nin uye sayisi 33 000 e kadar dusmustur 70 lerin ortalarina kadar uye sayisi yillik yuzde 3 ila 4 olmak uzere eksilmeye devam etmis 1980 lerin basina kadar goreceli olarak uye sayisinin sabit oldugu bir evre yasamistir Daha sonra gerileme yeniden yillik yuzde 2 olmak uzere uye tabanini eritmeye devam etmis bu gerileme ilk kez 2005 yilinda yuzde 3 luk bir artisla tersine cevrilmistir Danimarkali azinligin sayisal durumu tartisilirken baska veriler de dikkate alinmaktadir Tehdit Altindaki Milletler Cemiyeti nin yani sira Danimarka Sinir Bolgesi Arastirmalari Enstitusu nun sagladigi veriler konuya isik tutar niteliktedir Buna gore Dancayi gunluk konusma dilinde kullananlarin sayisi 8 000 ila 10 000 arasinda degismektedir Dan Kultur Dernegi de Dancayi anadili olarak beyan edenlerin sayisini yaklasik 10 000 olarak aktararak bu rakamlari desteklemektedir 1955 tarihli Bonn Kopenhagen Bildirgesi ilgili dernek ve sivil toplum kuruluslarinin Danimarkali azinlikla ilgili rakamlarinin resmi kurumlar tarafindan denetlenmesine izin vermemektedir TarihGuney Schleswig deki Danimarkali azinlik ya da Danimarka daki Alman azinlik 1920 tarihinde Schleswig de yapilan referandumla ortaya cikmistir Almanlar ve Danimarkalilar kral ve kralicelerin belli hanedan aileler arasindan secildigi uzun yuzyillar boyunca baris icinde yan yana yasadilar Bu donemi takip eden liberal Danimarka mutlakiyet rejiminde de onemli sorunlar yasanmadi Ancak 19 yuzyilla birlikte yukselen milliyetci dusunceler bolgede de etkili oldu hak talepleri iki milliyet arasinda cesitli ihtilaflar dogurdu Bolgede 1848 yilinda Danimarka yonetimine karsi bir isyan patlak verdi Gelismeye komsular da mudahale edince Danimarka ile Prusya Avusturya savasi yasandi Danimarka savasi kaybedince 1864 1920 yillari arasinda Schleswig bolgesinin tamami Prusya nin egemenlik alaninda kaldi 1920 tarihinde Schleswig de yapilan referandumla kuzey kesimi Danimarka ya birakildi 1920 referandumu sonrasi gunumuzde hala gecerli olan sinir ve sinirin her iki yakasinda farkli milliyetlerden azinliklar ortaya cikti Azinlik statusunun gelisimi1920 1945TarihGuney Schleswig deki Danimarkali azinlik 1920 de Schleswig de yapilan referandumla ortaya cikmistir Sinir belirlenirken Danimarka ya daha fazla toprak saglayabilme gayesiyle Almanca ve Dancanin yogun olarak konusuldugu bolgelerin somut olarak belirlenmesinden uzak duruldu Bu tutum sinirin her iki yakasinda da onemli buyuklukte milli azinliklarin ortaya cikisina vesile oldu 1920 tarihli Schleswig in hangi devletin egemenlik sahasinda yer alacagina dair referandum Flensburg Tondern ve Husum dan meydana gelen Schleswig in kuzey kesimlerinden olusan 2 Bolge de toplam 12 800 kisi tercihini Danimarka yonunde belirtti Danimarkali azinligin sayisi ilerleyen yillarda 7 000 e kadar geriledi Danimarkali azinlik 1933 1945 yillari arasindaki Nazi rejimi doneminde dogrudan hedef alinmasa da baskilara maruz kaldi Buna karsilik azinlik uyeleri diger vatandaslarin zorunlu olarak katilmak zorunda olduklari faaliyetlerden muaf tutuldular Soz konusu donemde 1 000 den fazla azinlik mensubu milliyetini terk etti Schleswig Holstein Eyeleti Tarih Arastirma Cemiyeti savas sonunda orgutlu Danimarkali azinlik mensubunun sayisini 2 700 olarak belirtmektedir 1945 1955 Ikinci Dunya Savasi sonrasi Danimarkali azinligin derneklerinin uye sayisinda adeta patlama yasandi Savasin iki yil ardindan kendini Danimarkali azinlik olarak tanimlayanlarin sayisi yaklasik 100 000 i buldu Bu rakam Kuhl tarafindan 120 000 150 000 Schleswig Holstein Eyaleti Tarih Arastirma Cemiyeti nce GSHG 62 000 olarak aktarilmaktadir 1945 te Danimarkali azinligin 9 okulunda 500 ogrenci egitim gorurken bu rakam 1948 de 60 okulda 14 500 ogrenciye yukseldi 1947 de yapilan ilk eyalet secimlerinde azinligin adaylari toplam 99 500 oy aldilar 1948 yilinin basinda Danimarka Kultur Dernegi 78 000 uye sayisina ulasti Ancak arastirmacilar savas sonrasi ortaya cikan bu gelismede Yeni Danimarkali adi verilen toplumsal kesimin etkili olduguna isaret ediyorlar Danimarka milliyetinde olmayan bu kesim Danca da bilmiyordu Kuhl bu gelismede siyasi ve milli etkenlerin yani sira maddi kaygilarin da rol oynadigini savunuyor Kuhl e gore savas sonrasi Almanya nin eski dogu bolgelerinden gelen surgun ve multecilerin yogun olarak yerlestirildigi Schleswig Holstein in yerlileri Danimarkali azinlik secenegine yoneldiler Yerliler Almanya dan bagimsiz Guney Schleswig devletini multeci akinindan kurtulus imkani olarak gorduler Schleswig Holstein Eyeleti Tarih Arastirma Cemiyeti de benzer bir tespitte bulunmaktadir Kendilerini Yeni Danimarkali olarak niteleyenler arasinda Dan dili ve kulturune tamamen yabanci olanlar da vardi Bunlar Guney Schleswig in Almanya dan ayrilmasini Danimarka ya baglanmasini umuyor ve talep ediyorlardi Bu adim bolge yerlilerinin kimliklerini tehdit edici nitelikte gorulen ve bir yuk olarak algilanan multecilerin sinir disi edilmesini de mumkun kilacakti Gercekten de Schleswig Holstein Almanya nin dogu bolgelerinden gelen multecilerin yerlestirildigi eyaletlerin basinda geliyordu Schleswig Holstein Eyeleti Tarih Arastirma Cemiyeti yerli multeci oranini 1946 Ekim inde 4 3 olarak vermektedir Hemen her eve bir multeci yerlestirilirken gida maddeleri uzun sure karneyle dagitildi 1950 de eyalet nufusunun yuzde 33 u multecilerden meydana geliyordu Bu oran acik arayla en yuksek sayiyi meydana getirmektedir Bu surecte yerel siyaset dunyasinda ozellikle Sosyal Demokratlar Danimarka ya yaklasimi savundular Buna karsilik merkez ve sag yelpazeden de Danimarka yi talep edenler cikti 1945 yazinda daha sonra eyaletin basbakanligini yapacak Hristiyan Demokrat politikaci Friedrich Wilhelm Lubke Angeln de yaptigi bir konusmada Danimarka ya baglanma arzusunu dile getirdi Ancak ayni Lubke bu konusmanin bir yil ardindan sinir operasyonuna siddetle karsi cikan grubun sozculeri arasinda yer aldi Eyalet yonetimi 1953 te Kuzey Programi adini verdigi bir projeyi uygulamaya koydu Projenin amaci ekonomik zayifligi multeci akiniyla daha da derinlesen kuzey bolgelerinin guclendirilmesiydi Proje umudunu Danimarka ile birlesmeye baglayanlarin onunu kesmeyi hedefliyordu Bu kapsamda ozellikle Almanya Danimarka sinir bolgesinde genis kesimler imar ve tarima acildi yeni ciftlik bolgelerine multeciler yerlestirildi Danimarka hareketine onemli darbe indiren bu mudahale toplumsal yapiyi da degistirdi Ister Danimarkali isterse Alman olsun bolge halkinca uzun yillardir konusulan Guney Jut agzi hizla geriledi 1990 sonrasi Gunumuzde azinligin siyasi temsilcisi SSW ozellikle diger eyaletlerden gelen secmenler tarafindan desteklenmektedir Yeni Danimarkali olgusu azinlik kimligi acisindan tehdit olarak algilanmaktadir 90 li yillarda yerel secimlerde onemli basari saglamasina ragmen partinin temsilcileri hem dil hem de azinlikla ilgili yetersiz bilgiye sahip olmalari dikkat cekti Guney Schleswig Dernegi nin uye sayisi son 10 yilda yaklasik 3 500 e dustu Ayni sekilde Danca egitim veren okullardaki ogrenci sayisi yaklasik 300 civarinda geriledi Guncel durumSchleswig in guneyinde yasayan Danimarkalilar Guney Schleswig Dernegi nde orgutludur Bu dernegin yani sira Guney Schleswig Egitim Birligi Guney Schleswig icin Danca Merkez Kutuphanesi ve Guney Schleswig Dan Kilisesi gibi olusumlar da faaliyet gostermektedir Danimarkali Friz azinlik tarafindan kurulan Friz Birligi ile ortak calismalar yapmaktadir Eyalette azinligin haricinde 6 000 dolayinda Danimarka vatandasi da yasamaktadir Siyasi hayata katilimSSW Danimarkali azinligi Almanya genelinde temsil etmektedir Secim Kanunu uyarinca 1955 ten beri Schleswig Holstein eyalet parlamentosu icin gecerli yuzde 5 barajindan muaftir 80 li yillarin sonuna kadar SSW nin oylari 20 000 25 000 arasinda degisti 2000 yilinda Secim Kanunu nda yapilan degisiklikle Ikinci Oy uygulamasi getirildi Yeni duzenleme SSW yi Schleswig in haricinde Holstein da da secimlere girmesine izin verdi SSW Danimarkali azinligin ya da Frizlerin yasamadigi Holstein bolgesinde ikinci oy sistemi sayesinde oy patlamasi yasadi Boylece oylari gunumuzde 50 000 in uzerine cikti Okuma listesiJorgen Kuhl Robert Bohn Hrg Ein europaisches Modell Nationale MInderheiten im deutsch danischen Grenzland 1945 2005 Verlag fur Regionalgeschichte 2005 ISBN 3 89534 541 5 Tobias Aubel Der Begriff der danischen Minderheit im Schleswig Hosteinischen Landeswahlrecht in 2001 S 141 147 Gesellschaft fur bedrohte Volker Uber die Lage der Sprachminderheiten in der EU Bozen 2000 Study on the Rights of Persons belonging to Ethnic Religious and Linguistic Minorities UN Document E CN 4 Sub 2 384 Add 1 7 1977 und Proposal Concerning a Definition of the Term Minority UN Document E CN 4 Sub 2 1985 31 1985 Kaynakca 5 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2008 Cerceve Sozlesmesi nin metni 10 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2008 Kuhl Federal Siyasi Egitim Dairesi a b 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2008 10 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2008 10 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2008 Dis baglantilarAlman Federal Icisleri Bakanligi nin resmi sayfasi olu kirik baglanti Alman siyaset egitimi kurulusunun verileri 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Flensburg Universitesi kapsaminda yapilan bir arastirma 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sydslesvig de 18 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde