Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Altay Dağları Muharebesi (Çince: 稽落山之戰), MS 89 Haziran'ında Han Hanedanı tarafından Kuzey Hiung-nu'ya karşı başlatılan büyük bir seferdi. Savaş Dou Xian (MS 92) yönetiminde Han Hanedanı için başarıyla sonuçlandı.
| Altay Dağları Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Han-Hiung-nu Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Kuzey Hiung-nu | Han Hanedanı Güney Hiung-nu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Kuzey Şanyu | Deng Hong Tuntuhe Anguo | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor | y. 50,000
| ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||
MS 89 yılının Haziran ayında, Han, müttefiklerini, özellikle de Güney Hiung-nu'nun ana ordusunu içeren üç büyük kolda Jilu, Manyi ve Guyang'dan derhal ilerleyen bir kuvvet gönderdi. General Dou Xian'ın kuvveti Kuzey Şanyu'ya doğru Altay Dağları'na doğru ilerledi. Büyük bir müfreze daha sonra kuzeybatıya ilerledi ve seferin büyük savaşında Kuzey Chanyu'yu Altay Dağları'nda yendiler ve onları batıya doğru takip ettiler. Han kuvvetleri 13.000 Hiung-nu askerini öldürdü ve 81 kabileden 200.000 Hiung-nu'nun teslimini kabul etti.
Dou Xian, birliklerinin ana gövdesini zaferle kuzeye, bugünkü Harhorin'in batısındaki Hangay Dağları'na getirdi. Orada, savaştaki başarısını kutlayan müşterisi tarihçi Ban Gu tarafından Yanran Yazıtı'nı oydu. Bu yazıt, Dundgobi İli'nde, Ağustos 2017'de Moğolistan ve Çin'den bilim adamları tarafından tespit edildi.
Sonrası
Savaştan sonra, Dou Xian güçlerini geri götürdü ve adı günümüze ulaşmamış olan "Kuzey Şanyu" barışı müzakere etmeye çalıştı. Ancak Güney Hiung-nu'dan Tuntuhe Şanyu, rakibini tamamen yok etmek için kararlıydı ve MS 90'in başlarında, topraklar arasında elçilik görüşmeleri devam ederken, Dou Xian bir saldırı başlattı, rakibinin mührünü ve hazinesini ve eşlerini ve kızlarını ele geçirdi.
General Dou Xian kısa süre sonra kalan düşman Hiung-nu kabilelerine karşı bir sefer başlattı ve bu seferin ardından kabileler batıya doğru kaçmaya başladı. Dou Xian, Kuzey Şanyu'nun çok zayıf olduğunu ve onunla daha fazla ilgilenmenin bir anlamı olmadığını bildirmişti. 91'in Şubat'ında, generallerinden ikisi Geng Kui ve Ren Shang'ın sorumlu olduğu son bir istila düzenledi. Juyan'dan ilerlediler ve Kuzey Hiung-nu hükümdarını yendiler, annesini ele geçirdiler ve 5.000 savaşçısını öldürdüler, onu tekrar Altayn Nuruu'dan batıya doğru sürdüler. Kendisinden bir daha haber alınamadı. Hiung-nu'nun geri kalanı Çungarya'da özellikle Barköl Gölü yakınında, doğrudan etkilenmemişti ve parçalanmış yönetimin bir kısmı yeni bir şanyu yönetiminde yeniden bir araya geldi. Ancak yeni şanyu 93'te öldürüldü ve ondan sonra Kuzey Hiung-nu'nun hiçbir şanyu'su bir daha liderlik kazanamadı. Bugünkü Moğolistan ile karşı karşıya olan Çin sınırında, Hiung-nu devleti sona erdi.
Kaynakça
- ^ a b c Graff 2002, s. 40.
- ^ a b c d e f g Son Hanların Kitabı, vols. 04, 19, 23, 88, 89, 90.
- ^ a b c d Zizhi Tongjian, vol. 47.
- ^ a b c d An Tian, "Dou Xian Po Beixiongnu Zhi Zhan" ("The Battle of Dou Xian's Defeating on the Northern Xiongnu")[].
- ^ a b Yü (1986), 415; Crespigny (2007), 171.
- ^ 《封燕然山铭》辞曰：铄王师兮征荒裔，剿凶虐兮截海外，夐其邈兮亘地界，封神丘兮建隆嵑，熙帝载兮振万世 Inscriptions of Yanran.
- ^ a b c Zizhi Tongjian, vols. 47, 48 (konumla ilgili modern açıklamalar 'ın Edition of Zhi Tongjian baskısına bakın).
- ^ Tucker et al. (2010), 142.
- ^ 91 yenilgisinden sonra, şanyu emekli gazilerinin yaklaşık 200.000'ini terk etti ve yaralılar küçük kardeşi ve daha sonra Prens Huyan altında Çungarya'ya yerleşti, 151 yılına kadar yıllıklarda anılmaya devam edeceklerdi, neredeyse Han'dan uzaklaştıkları Yiwulu'ya baskın yaptılar, ancak Dunhuang Valisi Ma Da tarafından sürüldüler, sonunda Kuzeybatıya Kazakistan bozkırına taşındılar ve daha sonraki yıllarda Yueban kabileleri olarak tanındılar. Hiung-nu'nun en cesur ve en güçlüsü, şanyu'nun hükümdarlığında batıya doğru göç etti. Son Hanların Kitabı, cilt. 88, 89 ve Zizhi Tongjian, vol. 53.
- ^ Kuzeydeki Hiung-nu tarafından bir isyan olmasına rağmen, 94'te Fenghou adında bir şanyu seçtiler, ancak güneydeki Hiung-nu'nun Kraliyet evindeydi (Tuntuhe'nin oğlu) ve yakında Xianbei'nin korkutması nedeniyle 118 yılında Han sarayına teslim olmak zorunda kaldı. Son Hanların Kitabı, cilt. 88 and Zizhi Tongjian, cilt. 48, 50.
Bibliyografya
- Crespigny, Rafe de (2007). A biographical dictionary of later Han to the Three Kingdoms (23 - 220 AD). Leiden: Brill Publishers. ISBN .
- Fan Ye et al., Hou Hanshu. Beijing: Zhonghua Shuju, 1965.
- Lewis, Mark Edward (2007). The early Chinese empires: Qin and Han. Cambridge: Harvard University Press. ISBN .
- Sima Guang, comp. Zizhi Tongjian. Beijing: Zhonghua Shuju, 1956.
- Graff, David A. (2002). Medieval Chinese Warfare, 300 - 900. Londra, New York: Routledge. ISBN .
- Tucker, Spencer C. et al. (2010). A global chronology of conflict: From the ancient world to the modern Middle East. Santa Barbara: ABC-CLIO .
- An, Tian, "Dou Xian Po Beixiongnu Zhi Zhan" ("The Battle of Dou Xian's Defeating on the Northern Xiongnu")[][]. Encyclopedia of China, 1st ed.
- Yü, Ying-shih (1986). "Han foreign relations". The Cambridge History of China: Volume I: the Ch'in and Han empires, 221 B.C. - A.D. 220. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Altay Daglari Muharebesi Cince 稽落山之戰 MS 89 Haziran inda Han Hanedani tarafindan Kuzey Hiung nu ya karsi baslatilan buyuk bir seferdi Savas Dou Xian MS 92 yonetiminde Han Hanedani icin basariyla sonuclandi Altay Daglari MuharebesiHan Hiung nu SavasiTarihMS 89 HaziranBolgeAltay Daglari yakinlariSonucNihai Han zaferiTaraflarKuzey Hiung nuHan Hanedani Guney Hiung nuKomutanlar ve liderlerKuzey SanyuDeng Hong Tuntuhe AnguoGuclerBilinmiyory 50 000 8 000 Han Cin askeri 30 000 Guney Hiung nu 8 000KayiplarBilinmiyorBilinmiyor MS 89 yilinin Haziran ayinda Han muttefiklerini ozellikle de Guney Hiung nu nun ana ordusunu iceren uc buyuk kolda Jilu Manyi ve Guyang dan derhal ilerleyen bir kuvvet gonderdi General Dou Xian in kuvveti Kuzey Sanyu ya dogru Altay Daglari na dogru ilerledi Buyuk bir mufreze daha sonra kuzeybatiya ilerledi ve seferin buyuk savasinda Kuzey Chanyu yu Altay Daglari nda yendiler ve onlari batiya dogru takip ettiler Han kuvvetleri 13 000 Hiung nu askerini oldurdu ve 81 kabileden 200 000 Hiung nu nun teslimini kabul etti Dou Xian birliklerinin ana govdesini zaferle kuzeye bugunku Harhorin in batisindaki Hangay Daglari na getirdi Orada savastaki basarisini kutlayan musterisi tarihci Ban Gu tarafindan Yanran Yaziti ni oydu Bu yazit Dundgobi Ili nde Agustos 2017 de Mogolistan ve Cin den bilim adamlari tarafindan tespit edildi SonrasiSavastan sonra Dou Xian guclerini geri goturdu ve adi gunumuze ulasmamis olan Kuzey Sanyu barisi muzakere etmeye calisti Ancak Guney Hiung nu dan Tuntuhe Sanyu rakibini tamamen yok etmek icin kararliydi ve MS 90 in baslarinda topraklar arasinda elcilik gorusmeleri devam ederken Dou Xian bir saldiri baslatti rakibinin muhrunu ve hazinesini ve eslerini ve kizlarini ele gecirdi General Dou Xian kisa sure sonra kalan dusman Hiung nu kabilelerine karsi bir sefer baslatti ve bu seferin ardindan kabileler batiya dogru kacmaya basladi Dou Xian Kuzey Sanyu nun cok zayif oldugunu ve onunla daha fazla ilgilenmenin bir anlami olmadigini bildirmisti 91 in Subat inda generallerinden ikisi Geng Kui ve Ren Shang in sorumlu oldugu son bir istila duzenledi Juyan dan ilerlediler ve Kuzey Hiung nu hukumdarini yendiler annesini ele gecirdiler ve 5 000 savascisini oldurduler onu tekrar Altayn Nuruu dan batiya dogru surduler Kendisinden bir daha haber alinamadi Hiung nu nun geri kalani Cungarya da ozellikle Barkol Golu yakininda dogrudan etkilenmemisti ve parcalanmis yonetimin bir kismi yeni bir sanyu yonetiminde yeniden bir araya geldi Ancak yeni sanyu 93 te olduruldu ve ondan sonra Kuzey Hiung nu nun hicbir sanyu su bir daha liderlik kazanamadi Bugunku Mogolistan ile karsi karsiya olan Cin sinirinda Hiung nu devleti sona erdi Kaynakca a b c Graff 2002 s 40 a b c d e f g Son Hanlarin Kitabi vols 04 19 23 88 89 90 a b c d Zizhi Tongjian vol 47 a b c d An Tian Dou Xian Po Beixiongnu Zhi Zhan The Battle of Dou Xian s Defeating on the Northern Xiongnu olu kirik baglanti a b Yu 1986 415 Crespigny 2007 171 封燕然山铭 辞曰 铄王师兮征荒裔 剿凶虐兮截海外 夐其邈兮亘地界 封神丘兮建隆嵑 熙帝载兮振万世 Inscriptions of Yanran a b c Zizhi Tongjian vols 47 48 konumla ilgili modern aciklamalar in Edition of Zhi Tongjian baskisina bakin Tucker et al 2010 142 91 yenilgisinden sonra sanyu emekli gazilerinin yaklasik 200 000 ini terk etti ve yaralilar kucuk kardesi ve daha sonra Prens Huyan altinda Cungarya ya yerlesti 151 yilina kadar yilliklarda anilmaya devam edeceklerdi neredeyse Han dan uzaklastiklari Yiwulu ya baskin yaptilar ancak Dunhuang Valisi Ma Da tarafindan surulduler sonunda Kuzeybatiya Kazakistan bozkirina tasindilar ve daha sonraki yillarda Yueban kabileleri olarak tanindilar Hiung nu nun en cesur ve en guclusu sanyu nun hukumdarliginda batiya dogru goc etti Son Hanlarin Kitabi cilt 88 89 ve Zizhi Tongjian vol 53 Kuzeydeki Hiung nu tarafindan bir isyan olmasina ragmen 94 te Fenghou adinda bir sanyu sectiler ancak guneydeki Hiung nu nun Kraliyet evindeydi Tuntuhe nin oglu ve yakinda Xianbei nin korkutmasi nedeniyle 118 yilinda Han sarayina teslim olmak zorunda kaldi Son Hanlarin Kitabi cilt 88 and Zizhi Tongjian cilt 48 50 BibliyografyaCrespigny Rafe de 2007 A biographical dictionary of later Han to the Three Kingdoms 23 220 AD Leiden Brill Publishers ISBN 90 04 15605 4 Fan Ye et al Hou Hanshu Beijing Zhonghua Shuju 1965 978 7 101 00306 2 Lewis Mark Edward 2007 The early Chinese empires Qin and Han Cambridge Harvard University Press ISBN 978 0 674 02477 9 Sima Guang comp Zizhi Tongjian Beijing Zhonghua Shuju 1956 978 7 101 00183 9 Graff David A 2002 Medieval Chinese Warfare 300 900 Londra New York Routledge ISBN 0 415 23955 9 Tucker Spencer C et al 2010 A global chronology of conflict From the ancient world to the modern Middle East Santa Barbara ABC CLIO 978 1 85109 667 1 An Tian Dou Xian Po Beixiongnu Zhi Zhan The Battle of Dou Xian s Defeating on the Northern Xiongnu olu kirik baglanti olu kirik baglanti Encyclopedia of China 1st ed Yu Ying shih 1986 Han foreign relations The Cambridge History of China Volume I the Ch in and Han empires 221 B C A D 220 Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 24327 0