Alâeddin Camii, Konya'da Alâeddin Tepesi adlı höyüğün üstünde Anadolu Selçuklu Devleti devrinde şehrin ulu camisi olarak inşa ettirilmiş yapıdır.
Caminin dışarıdan görünümü | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Konya, Türkiye |
Koordinatlar | 37°52′24″K 32°29′34″D / 37.87333°K 32.49278°D |
İnanç | İslam |
Mimari | |
Tamamlanma | 1220 |
Konya’nın en büyük ve en eski camisidir. Yapımı iki aşamada gerçekleşmiştir: ilk aşama I. Mesud döneminde başlayıp onun ölümünden sonra yerine geçen II. Kılıçarslan’ın caminin avlusuna bir kümbet inşa etmesi ile son bulmuştu. Yaklaşık 26 yıl sonra I. İzzeddin Keykavus yapıyı genişletmeye başlamış; ölümü üzerine yarım kalan inşaat I. Alaeddin Keykubad’ın saltanatının ilk yıllarında tamamlanmıştır.
II. Kılıçarslan’ın caminin avlusunda inşa ettirdiği kümbet Selçuklu hanedanının büyük kısmının mezarı olmuştur. I. İzzeddin Keykavus’un yapımını başlattığı ikinci kümbet ise tamamlanamadan kalmıştır.
Yeri
Anadolu Selçuklu Devleti’nin eski başkenti Konya’da bulunan yapı, iç kalede kasrın ortasında Taht Mahallesinde inşa edilmişti. Günümüz Konya'sında, şehir merkezinde sondaj ve arkeolojik kazıların dahi yapıldığı bir höyük üzerinde, Alâeddin Tepesi’nde yer almaktadır.
Mimari özellikleri
Doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen bir plana sahiptir. Kitabelerden birisinde cami mimarının Dımaşk.lı Mehmed b. Havlan, mütevellisinin Atabeg Ayaz olduğu belirtilmiştir.
Biri doğu cephesinde, diğerleri kuzey cephede dört kapısı vardır. Günümüzde doğu cephesindeki kapı kullanılır.
İki farklı dönemde inşa edilen yapıda üç farklı iç mekan düzenlemesi görülür. I. Mesud döneminde başlayıp, II. Kılıçaslan’ın saltanat döneminde tamamlanan mekan, kubbe ile örtülüdür. Batıda ve doğudaki bölümlerin yapım ise I. İzzeddin Keykavus döneminde başlanmış, I. Alâeddin Keykubad döneminde tamamlanmıştır. Bu bölümlerdeki düz toprak dam örtüyü taşıyan tuğla kemerler farklı dönemlere ait, çeşitli sütun ve sütun başlıkları ile taşınmaktadır.
Abanoz ağacından minberi Türk sanatının çok değerli bir eseridir. Minberin usta kitabesinden 1155 yılında Ahlatlı usta Hacı Mengüm Berti tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır.
Maksûre kubbesinde ve mihrapta kalan parçalardan Alâeddin Camii’nde çini süsleme bulunduğu anlaşılmaktadır. Mihrapta kullanılan renkler. Anadolu Selçuklu çinilerinde kullanılan patlıcan moru, firuze ve siyahtır. Çini malzeme üzerinde usta olarak Kerimüddin Erdişah adı yer alır.
Caminin minaresi Osmanlı döneminde yapılmıştır ve avluda bulunur.
Alâeddin Camii, II. Abdülhamid tarafından yaptırılan tamir ve bazı değişikliklerden sonra, 1914-1918, 1920-1923 ve 1940-1945 savaş yıllarında askerî işlere tahsis edilerek kapatılmıştır. 1958'den itibaren duvarlarında çok tehlikeli çatlakların belirmesi üzerine tekrar kapatılarak tamirine başlanmıştır.
Selçuklu Sultanı mezarları
Yapının avlusundaki iki türbeden tamamlanmış olanı II. Kılıçarslan ait; iki katlı, ongen prizma gövdeye sahip özgün bir eserdir. Çininin içinde günümüzde sekiz sanduka vardır. Sandukalardan birinin II. Kılıçarslan’a ait olduğu bilinir. Diğer sandukalarda yatanların kim olduğu kesin olarak bilinmez. İ. Konyalı, sandukaların II. Rükneddin Süleyman Şah (ö.1204), III. Kılıçarslan (ö. 1205), I. Gıyaseddin Keyhüsrev (ö. 1211), I. Alâeddin Keykubad (ö. 1237), II. Gıyaseddin Keyhüsrev (ö. 1246), IV. Kılıçarslan (ö. 1266) ve III. Gıyaseddin Keyhüsrev'e (ö. 1284) ait olduğunu öne sürmüştür. Bunlara I. Kılıcarslan'ın oğlu Şehinşah ile III. Kılıcarslan, II. İzzeddin Keykavus ile III. Gıyaseddin Keyhüsrev'in de eklenebileceği de iddia edilir.
Avludaki ikinci türbe, inşaatı yarım kalmış sekizgen planlı yapıdır. İçinde sanduka bulunmaz. Selçuklu sultanlarından biri için yapıldığı kesin olmakla beraber kimin için inşa edildiği bilinmemektedir.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Alâeddin Camii (Konya) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Fact Sheet:alâeddin Camii;Konya 4 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d . anadoluselcuklumimarisi.com. ASYEP Veritabanı. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016.
- ^ a b c Eyice, Semavi. "Alâeddin Camii" (PDF). islamansiklopedisi.info. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 2, Yıl 1989. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2016.
- ^ Kösem, Ayça. "Konya Alaeddin Camii". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaeddin Camii Konya da Alaeddin Tepesi adli hoyugun ustunde Anadolu Selcuklu Devleti devrinde sehrin ulu camisi olarak insa ettirilmis yapidir Alaeddin CamiiCaminin disaridan gorunumuTemel bilgilerKonumKonya TurkiyeKoordinatlar37 52 24 K 32 29 34 D 37 87333 K 32 49278 D 37 87333 32 49278InancIslamMimariTamamlanma1220Alaeddin Camii ye ait 1849 tarihli bir gravurIc mekan 2012 Konya nin en buyuk ve en eski camisidir Yapimi iki asamada gerceklesmistir ilk asama I Mesud doneminde baslayip onun olumunden sonra yerine gecen II Kilicarslan in caminin avlusuna bir kumbet insa etmesi ile son bulmustu Yaklasik 26 yil sonra I Izzeddin Keykavus yapiyi genisletmeye baslamis olumu uzerine yarim kalan insaat I Alaeddin Keykubad in saltanatinin ilk yillarinda tamamlanmistir II Kilicarslan in caminin avlusunda insa ettirdigi kumbet Selcuklu hanedaninin buyuk kisminin mezari olmustur I Izzeddin Keykavus un yapimini baslattigi ikinci kumbet ise tamamlanamadan kalmistir YeriAnadolu Selcuklu Devleti nin eski baskenti Konya da bulunan yapi ic kalede kasrin ortasinda Taht Mahallesinde insa edilmisti Gunumuz Konya sinda sehir merkezinde sondaj ve arkeolojik kazilarin dahi yapildigi bir hoyuk uzerinde Alaeddin Tepesi nde yer almaktadir Mimari ozellikleriDogu bati dogrultusunda uzanan dikdortgen bir plana sahiptir Kitabelerden birisinde cami mimarinin Dimask li Mehmed b Havlan mutevellisinin Atabeg Ayaz oldugu belirtilmistir Biri dogu cephesinde digerleri kuzey cephede dort kapisi vardir Gunumuzde dogu cephesindeki kapi kullanilir Iki farkli donemde insa edilen yapida uc farkli ic mekan duzenlemesi gorulur I Mesud doneminde baslayip II Kilicaslan in saltanat doneminde tamamlanan mekan kubbe ile ortuludur Batida ve dogudaki bolumlerin yapim ise I Izzeddin Keykavus doneminde baslanmis I Alaeddin Keykubad doneminde tamamlanmistir Bu bolumlerdeki duz toprak dam ortuyu tasiyan tugla kemerler farkli donemlere ait cesitli sutun ve sutun basliklari ile tasinmaktadir Abanoz agacindan minberi Turk sanatinin cok degerli bir eseridir Minberin usta kitabesinden 1155 yilinda Ahlatli usta Haci Mengum Berti tarafindan yapildigi anlasilmaktadir Maksure kubbesinde ve mihrapta kalan parcalardan Alaeddin Camii nde cini susleme bulundugu anlasilmaktadir Mihrapta kullanilan renkler Anadolu Selcuklu cinilerinde kullanilan patlican moru firuze ve siyahtir Cini malzeme uzerinde usta olarak Kerimuddin Erdisah adi yer alir Caminin minaresi Osmanli doneminde yapilmistir ve avluda bulunur Alaeddin Camii II Abdulhamid tarafindan yaptirilan tamir ve bazi degisikliklerden sonra 1914 1918 1920 1923 ve 1940 1945 savas yillarinda askeri islere tahsis edilerek kapatilmistir 1958 den itibaren duvarlarinda cok tehlikeli catlaklarin belirmesi uzerine tekrar kapatilarak tamirine baslanmistir II Kilicarslan turbesinin iciCami kubbesiSelcuklu Sultani mezarlariYapinin avlusundaki iki turbeden tamamlanmis olani II Kilicarslan ait iki katli ongen prizma govdeye sahip ozgun bir eserdir Cininin icinde gunumuzde sekiz sanduka vardir Sandukalardan birinin II Kilicarslan a ait oldugu bilinir Diger sandukalarda yatanlarin kim oldugu kesin olarak bilinmez I Konyali sandukalarin II Rukneddin Suleyman Sah o 1204 III Kilicarslan o 1205 I Giyaseddin Keyhusrev o 1211 I Alaeddin Keykubad o 1237 II Giyaseddin Keyhusrev o 1246 IV Kilicarslan o 1266 ve III Giyaseddin Keyhusrev e o 1284 ait oldugunu one surmustur Bunlara I Kilicarslan in oglu Sehinsah ile III Kilicarslan II Izzeddin Keykavus ile III Giyaseddin Keyhusrev in de eklenebilecegi de iddia edilir Avludaki ikinci turbe insaati yarim kalmis sekizgen planli yapidir Icinde sanduka bulunmaz Selcuklu sultanlarindan biri icin yapildigi kesin olmakla beraber kimin icin insa edildigi bilinmemektedir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Alaeddin Camii Konya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Fact Sheet alaeddin Camii Konya 4 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d anadoluselcuklumimarisi com ASYEP Veritabani 6 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2016 a b c Eyice Semavi Alaeddin Camii PDF islamansiklopedisi info Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 2 Yil 1989 1 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Nisan 2016 Kosem Ayca Konya Alaeddin Camii 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2015