Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alâeddin Atâ Melik Cüveynî, (Farsça: علاءالدين عطا ملك جويني; Ebü'l- Muzaffer Alâúdîn Atâ‘ Melik bin Bahâiddîn Muhammed el-Cüveynî) Farslı bir Moğol tarihçisi. Moğol İmparatorluğu hesabına (تاريخ جهانگوشاهى جويني; Ta' rīkh-i jahān-gushā) ismindeki kitabı yazmıştır.
Alâeddin Atâ Melik Cüveynî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Ebü'l- Muzaffer Alâúdîn Atâ‘ Melik bin Bahâiddîn Muhammed el-Cüveynî 1226 Cuveyn, Horasan |
| Ölüm | 5 Mart, 1283 Arran, Azerbaycan |
| Milliyet | Fars |
| Meslek | Vezir ve tarih yazarı |
| Önemli eser(ler) | |
Yaşam öyküsü
Kimliği
Günümüzde İran'nın kuzeydoğusunda tarihi büyük Horasan'ın Juvain şehrinde 1226 yılında doğmuş ve 1243-1256 yılları arasında Emir Argun Âkâ Han'ın kampında yaşamıştır. 1246-47 yıllarında Agun Âkâ ile birlikte ilk kez ve daha sonra da 1249-50 yıllarında Moğolistan'ı ziyaret etti. 1251-52 yıllarında ise daha uzun süreliğine Karakurum'a geldi. Burada kaldığı zaman zarfında arkadaşları tarafından Tāriḵ-e jahāngošāy adında Moğollar'ın fetihlerini ebedîleştirecek olan eserini kaleme almaya iknâ edildi.
Cüveynî'nin dedesi ve babası, sırasıyla Celâl’ed-Dîn Harzem Şâh Menkûberti ve Ögeday Han'a sahib-divan veya maliye veziri olarak görev yapmışlardır. Emir Argun Aka'nın yardımcısı olarak tahminen 1246 yılında Gürcistan ve Ermenistan'ı içine alan büyük bir alanı yönetmekle görevlendirilmiştir. Cüveynî, İmparatorluğun çok önemli bir memuru olur. Moğol başkenti Karakurum'u iki defa ziyaret eder, böyle bir ziyaret onun Moğol fetihleri ilgili yazılarına başlangıç olmuştur. 1256 yılı Kasım ayında sarp dağların tepesinde bulunan Alamut Kalesi'nin fethinde Hülagû Han'nın yanında bulunmuş, Hasan Sabbah'ın ünlü Kütüphanesinde 70 yıldır toplanan binlerce kitaplardan, Kur'ân-ı Kerîmler dışında İsmailiyye mezhebinin usul ve fururuna dair tüm kitapları ateşe vermiştir.[]
İran'a geri döndüğünde Argun Aka’nın kâtibi olarak çalışmağa başlamıştır. Hülagû Han'nın 1256'da İran'a gelmesi üzerine 1258 yılında Bağdat istilasında Hülagû Han'a eşlik etmiş, ertesi yıl onun tarafından Hülagû'nun oğlu Kiray-Melik ve Emir Ahmed Bitekçi ile birlikte Bağdat, aşağı Mezopotamya, Huzistan (Khūzestān) ve Mazendran'a kraliyet valiliğine atanmıştır.
Alâeddin Atâ Melik Cüveynî'nin söz sahibi kardeşi Sahip Şemseddin Mehmed Cüveyni, Hülagû Han ve Abaka Han döneminde maliye bakanlığı yapmış, Orta Çağ'da Gürcü Krallığı'ın ordu komutanı olan (ამირსპასალარი; Amirspasalar) Awak Zak'arean-Margrceli'nin kızı Koşak'ın kocasıdır. Cüveynî hükümdarlıkta diğer tarihçilerin ulaşmasının hiç de mümkün olmadığı, kendi görevi ve ailevi bağlantıları nedeniyle kapalı ve gizli olan pek çok bilgiye ulaşabilmiştir. Bilinmeyen bir nedenden dolayı yirmi yıldan fazla süren tarihi kayıtları ölümünden önce 1260 yılında birden sona ermiştir.
Ölümü
1282 yılı civarında Cüveynî Van Gölü'nün kuzeydoğusunda Ala-Taq otlağında bir Kurultay'a veya toplantıya katılır. Alâeddin Atâ Melik Cüveynî 1283 yılında Azerbaycan'da 'nda veya Arrân'da ölmüştür.
Eserleri
(تاريخ جهانگوشاهى جويني; Ta' rīkh-i jahān-gushā) isimli en önemli eserini 1260 yılında tamamlamıştır. Alâeddin Atâ Melik Cüveynî'nin bu "" adlı kitabı Raşit al-Din Hamadani'ye büyük kaynak olmuştur.
Dış bağlantılar
- Maymun Diz Kalesi 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Mirza Muhammad Qazvini (İngilizce)
- Tarik-i Cihan Güşa-i Cüveynî (İngilizce)
Kaynakça
Bibliografya
- Alâeddin Atâ Melik Cüveynî, Tarih-i Cihan Güşa, Çeviren, Mürsel Öztürk, Ankara 1999.
- Mongols, Huns, and Vikings, by Hugh Kennedy, 2002.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alaeddin Ata Melik Cuveyni Farsca علاءالدين عطا ملك جويني Ebu l Muzaffer Alaudin Ata Melik bin Bahaiddin Muhammed el Cuveyni Farsli bir Mogol tarihcisi Mogol Imparatorlugu hesabina تاريخ جهانگوشاهى جويني Ta rikh i jahan gusha ismindeki kitabi yazmistir Alaeddin Ata Melik CuveyniDogumEbu l Muzaffer Alaudin Ata Melik bin Bahaiddin Muhammed el Cuveyni 1226 Cuveyn HorasanOlum5 Mart 1283 Arran AzerbaycanMilliyetFarsMeslekVezir ve tarih yazariOnemli eser ler Yasam oykusuKimligi Gunumuzde Iran nin kuzeydogusunda tarihi buyuk Horasan in Juvain sehrinde 1226 yilinda dogmus ve 1243 1256 yillari arasinda Emir Argun Aka Han in kampinda yasamistir 1246 47 yillarinda Agun Aka ile birlikte ilk kez ve daha sonra da 1249 50 yillarinda Mogolistan i ziyaret etti 1251 52 yillarinda ise daha uzun sureligine Karakurum a geldi Burada kaldigi zaman zarfinda arkadaslari tarafindan Tariḵ e jahangosay adinda Mogollar in fetihlerini ebedilestirecek olan eserini kaleme almaya ikna edildi Alamut Kalesi nin kalintilari Cuveyni nin dedesi ve babasi sirasiyla Celal ed Din Harzem Sah Menkuberti ve Ogeday Han a sahib divan veya maliye veziri olarak gorev yapmislardir Emir Argun Aka nin yardimcisi olarak tahminen 1246 yilinda Gurcistan ve Ermenistan i icine alan buyuk bir alani yonetmekle gorevlendirilmistir Cuveyni Imparatorlugun cok onemli bir memuru olur Mogol baskenti Karakurum u iki defa ziyaret eder boyle bir ziyaret onun Mogol fetihleri ilgili yazilarina baslangic olmustur 1256 yili Kasim ayinda sarp daglarin tepesinde bulunan Alamut Kalesi nin fethinde Hulagu Han nin yaninda bulunmus Hasan Sabbah in unlu Kutuphanesinde 70 yildir toplanan binlerce kitaplardan Kur an i Kerimler disinda Ismailiyye mezhebinin usul ve fururuna dair tum kitaplari atese vermistir kaynak belirtilmeli Iran a geri dondugunde Argun Aka nin katibi olarak calismaga baslamistir Hulagu Han nin 1256 da Iran a gelmesi uzerine 1258 yilinda Bagdat istilasinda Hulagu Han a eslik etmis ertesi yil onun tarafindan Hulagu nun oglu Kiray Melik ve Emir Ahmed Bitekci ile birlikte Bagdat asagi Mezopotamya Huzistan Khuzestan ve Mazendran a kraliyet valiligine atanmistir Alaeddin Ata Melik Cuveyni nin soz sahibi kardesi Sahip Semseddin Mehmed Cuveyni Hulagu Han ve Abaka Han doneminde maliye bakanligi yapmis Orta Cag da Gurcu Kralligi in ordu komutani olan ამირსპასალარი Amirspasalar Awak Zak arean Margrceli nin kizi Kosak in kocasidir Cuveyni hukumdarlikta diger tarihcilerin ulasmasinin hic de mumkun olmadigi kendi gorevi ve ailevi baglantilari nedeniyle kapali ve gizli olan pek cok bilgiye ulasabilmistir Bilinmeyen bir nedenden dolayi yirmi yildan fazla suren tarihi kayitlari olumunden once 1260 yilinda birden sona ermistir Olumu 1282 yili civarinda Cuveyni Van Golu nun kuzeydogusunda Ala Taq otlaginda bir Kurultay a veya toplantiya katilir Alaeddin Ata Melik Cuveyni 1283 yilinda Azerbaycan da nda veya Arran da olmustur Eserleri تاريخ جهانگوشاهى جويني Ta rikh i jahan gusha isimli en onemli eserini 1260 yilinda tamamlamistir Alaeddin Ata Melik Cuveyni nin bu adli kitabi Rasit al Din Hamadani ye buyuk kaynak olmustur Dis baglantilarMaymun Diz Kalesi 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Mirza Muhammad Qazvini Ingilizce Tarik i Cihan Gusa i Cuveyni Ingilizce Kaynakca ʿAṭa Melik 1912 37 I sayfa 2 3 6 7 Encyclopaedia Iranica JOVAYNI ʿALAʾ AL DIN 17 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2014 Bibliografya Alaeddin Ata Melik Cuveyni Tarih i Cihan Gusa Ceviren Mursel Ozturk Ankara 1999 Mongols Huns and Vikings by Hugh Kennedy 2002