Anatoli Aleksandroviç Sobçak (Rusça: Анатолий Александрович Собчак, Rusça telaffuz: ; 10 Ağustos 1937 - 19 Şubat 2000), bir Sovyet ve Rus siyasetçidir. Rusya Federasyonu Anayasası'nın ortak yazarı, Sankt-Peterburg'un demokratik olarak seçilmiş ilk belediye başkanı ve geleceğin başkanları Vladimir Putin ve Dmitri Medvedev'in akıl hocası ve öğretmenidir.
Anatoli Sobçak | |
---|---|
1990'da Sobçak | |
Sankt-Peterburg Belediye Başkanı | |
Görev süresi 12 Haziran 1991 - 5 Haziran 1996 | |
Yerine geldiği | Boris Gidaspov |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Anatoli Aleksandroviç Sobçak 10 Ağustos 1937 Çita, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği |
Ölüm | 19 Şubat 2000 (62 yaşında) Svetlogorsk, Rusya |
Defin yeri | Sankt-Peterburg, Rusya |
Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1988-1991) Bağımsız (1991-1996) (1996-2000) |
Uzmanlık alanı | Hukukçu, öğretmen |
Evlilik(ler) | Nonna Gandzyuk (e. 1958, boşanma) (e. 1980) |
Çocuk(lar) | Mariya, Kseniya |
Bitirdiği okul | Leningrad Devlet Üniversitesi |
Biyografi
Sovyet hukuk bilgini
Anatoli Sobçak, 10 Ağustos 1937'de Rusya SFSC, Sovyetler Birliği'nin Çita şehrinde doğdu. Babası Aleksandr Antonoviç, Polonya ve Çek kökenli bir demiryolu mühendisiydi ve annesi Nadejda Andreyevna Litvinova, Rus ve Ukrayna kökenli bir muhasebeciydi. Anatoli dört kardeşten biriydi. 1939'da aile, Stavropol Hukuk Fakültesi'ne girmeden önce Anatoli'nin 1953'e kadar yaşadığı Özbekistan'a taşındı. 1954'te Leningrad Devlet Üniversitesi'ne geçti. 1958'de Hertzen Teacher's College öğrencisi Nonna Gandzyuk ile evlendi. 1965 doğumlu ve günümüzde St Petersburg'da avukat olan Mariya Sobçak adında bir kızları vardır. 1983 doğumlu oğlu Gleb Sobçak ise St. Petersburg Eyalet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuştur.
Leningrad Devlet Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Stavropol'da üç yıl avukat olarak çalıştı, ardından yüksek lisans eğitimi için Leningrad Devlet Üniversitesi'ne döndü (1962–1965). Doktora derecesini aldıktan sonra, Leningrad Polis Okulu'nda ve Leningrad Selüloz ve Kağıt Endüstrileri Teknolojisi Enstitüsü'nde (1965–1973) hukuk öğretmenliği yaptı ve 1973 ile 1990 yılları arasında Leningrad Devlet Üniversitesi'nde öğretmenlik yaptı. 1980 yılında, o zamanlar Leningrad Sovyet Kültür Akademisi'nde tarih öğrencisi ve daha sonra önde gelen bir milletvekili olan Lüdmila Narusova ile evlendi. Kseniya Sobçak isimli bir kızı vardı.
982'de Sosyalist Ekonomide Profesör ve Ortak Hukuk Bölümü Başkanı olarak atandı. Özellikle hafif hükûmet karşıtı yorumları nedeniyle hukuk öğrencileri arasında çok popülerdi. Leningrad Devlet Üniversitesi'ndeki görevi sırasında, o zamanki uluslararası ilişkiler yöneticisi Vladimir Putin ile hayatının geri kalanında sürdürdüğü yakın ilişkiler kurdu.
Yasa koyucu
1989'da Perestroyka sırasında seçim yasaları değiştikten sonra Sovyetler Birliği Halk Temsilcileri Kongresi'ne bağımsız aday olarak seçildi. Hukuk geçmişi olan birkaç milletvekilinden biriydi, bu nedenle 1989'dan 1991'e kadar oluşturulan yasaların çoğuna büyük katkı sağladı. Andrei, Saharov ve Boris Yeltsin ile birlikte Bölgeler Arası Milletvekilleri Grubu'nun kurucularından biri ve eş başkanı oldu. Ayrıca, 9 Nisan 1989'da Tiflis'te meydana gelen olayların Soruşturulmasına İlişkin Parlamento Komisyonu başkanıydı. Komisyon, göstericileri dağıtırken birçok ölümden sorumlu tutulan orduyu kınadı. Komisyonun raporu, Sovyetler Birliği ve Rusya'da sivil gösterilere karşı askerî güç kullanılmasını zorlaştırdı.
Mihail Gorbaçov'un görev süresi boyunca Başkanlık Danışma Konseyi'nin bir üyesiydi ve başkanlık yönetiminden kaynaklanan yasalara katkıda bulundu.
1991'de Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, Merkez Parlamento üyesi değil, Yeltsin'in Başkanlık Konseyi üyesi ve 1993'te Rusya Federasyonu Anayasasını hazırlayan Anayasa Meclisinin başkanıydı. Gerçek yazarları biraz daha az bilinmesine rağmen, anayasa genellikle gayri resmi olarak Sobçak'ın anayasası olarak adlandırılır.
Petersburg Belediye Başkanı
Nisan 1990'da Sobçak, Leningrad Kent Konseyi milletvekili seçildi ve Mayıs ayında Konsey başkanı oldu. Başından beri, liderliğinde güçlü bir otoriter eğilim vardı. Konsey, belediye başkanının doğrudan seçimle seçilmesini sağlamak için şehir yönetiminin yapısını değiştirmeye karar verdi. Haziran 1991'deki bu tür seçimlerin ilki, şehir adına yapılan referandumla birleştirildi. Sobçak seçimleri kazandı ve şehir, tarihi adı olan Saint Petersburg'a dönmek için oy kullandı. İsim değişikliği, 12 Eylül 1991'de düzenlenen Sovyetler Birliği Halk Temsilcileri Kongresi'nin son oturumlarından birinde belirlendi. Değişiklik, Sovyetler Birliği Anayasasının değiştirilmesini gerektirdi ve kabulü, Sobçak'ın büyük çabasını gerektirdi.
Sobçak, 1991'den 1996'ya kadar Saint Petersburg Belediye Başkanıydı. Görev süresi boyunca şehir, göz alıcı kültürel ve spor etkinliklerinin yeri oldu. Şehir yapısının günlük kontrolünün çoğu, iki Belediye Başkanı yardımcısı (Vladimir Yakovlev ve Vladimir Putin) tarafından gerçekleştirildi; eleştirmenler bu süre zarfında şehir altyapısının kötüleştiğini, artan yolsuzluğu ve suçu iddia ettiler. 1996 belediye başkanlığı seçimlerinde, Sobçak'a eski birinci yardımcısı Vladimir Yakovlev karşı çıktı ve % 1,2'lik bir farkla kaybetti. Yakovlev'in kampanyasının en önemli noktası, Sobçak'ın (şehir parasıyla) sanatı himaye etmesi ve federal siyasete karışması, onun şehrin gerçek sorunlarını çözmesini engellemesiydi.
Yuri Şutov, Sobçak'la arasını açtıktan sonra 1991'de Sobçak'ı eleştirmek için Bir köpeğin kalbi (Rusça:Собчачье сердце) adlı kitabı yazdı.
Göç ve dönüşü
1997'de Sobçak'a karşı bir ceza soruşturması başlatıldı. Kendi dairesinin, büyük kızının dairesinin ve eşinin sanat atölyesinin özelleştirilmesinde usulsüzlük yapmakla suçlandı. Rusya'daki 1990'ların standartlarına göre, iddialar nispeten küçüktü (ancak şehir finansmanı için iddia edilen kayıplar hala on binlerce doları buluyordu). Bu nedenle Sobçak'ın destekçileri, yargılanmasını siyasi bir baskı olarak gördüler. Kızı Ksenia Sobçak'a göre bu kampanya, babasının gelecekteki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmasını engellemek için 1995 yılında Moskova'dan başlatıldı.
7 Kasım 1997'de Sobçak, Rus tarafında pasaport işlemi yapılmadan özel bir uçakla Paris'e uçtu. Ayrılmasının resmi nedeni, kalp rahatsızlığı nedeniyle bir Paris hastanesinde tıbbi tedavi görmekti, ancak Sobçak hastaneye hiç gitmedi. 1997 ve 1999 yılları arasında Paris'te tipik bir siyasi göçmen hayatı yaşadı.
Haziran 1999'da arkadaşı Vladimir Putin siyasi olarak çok daha güçlendi (birkaç hafta içinde Rusya Başbakanı oldu) ve savcıların Sobçak aleyhindeki suçlamaları düşürmesini sağladı. 12 Haziran 1999'da Sobçak Rusya'ya döndü. Döndükten sonra Sobçak, Rusya cumhurbaşkanlığı arayışında Putin'in çok aktif bir destekçisi oldu.
Ölümü
17 Şubat 2000'de Putin, Sobchak ile görüştü ve onu seçim kampanyasını desteklemek için Kaliningrad'a gitmeye çağırdı. Sobchak, aynı zamanda koruması olarak da görev yapan iki asistanıyla birlikte oraya gitti. 20 Şubat 2000'de Sobchak, Kaliningrad Oblastı'na bağlı Svetlogorsk kasabasında aniden öldü. İlk şüpheli ölüm nedeni kalp kriziydi, ancak iki tıp uzmanının bulguları çelişkiliydi. Sobchak'ın ölümüyle ilgili "ağırlaştırıcı sebeplerle önceden tasarlanmış cinayet" olabileceğine dair bir ceza soruşturması ancak 6 Mayıs 2000'de, iki aydan fazla bir süre sonra açıldı. Üç ay sonra soruşturma bir bulgu olmadan kapatıldı. Valeria Novodvorskaya liderliğindeki Demokratik Birlik partisi, sadece Sobchak'ın değil, aynı zamanda iki yardımcısının da aynı anda zehirlenmeye işaret eden kalp krizi geçirdiğini resmi olarak açıkladı. Sobchak'ın ölümü sırasında yanında iki kişi daha vardı, ancak isimleri kamuya açıklanmadı.
Arkady Vaksberg tarafından yapılan bağımsız bir soruşturmaya göre, Sobchak'ın her iki koruması da Sobchak'ın ölümünden sonra zehirlenme belirtileri nedeniyle tedavi gördü, bu da zehirlenme yoluyla olası bir planlı cinayet olduğunu gösteriyor. Sobchak'ın dul eşi Lyudmila, kocasının vücuduna otopsisi yaptırdı, ancak sonuçları asla kamuoyuna açıklamadı; BBC'ye bulguları Rusya dışında güvenli bir yerde sakladığını söyledi.
Anatoly Sobchak, Petersburg'daki Alexander Nevsky Manastırı'ndaki Nikolskoe Mezarlığı'na, Galina Starovoitova'nın mezarının yanına defnedildi.
Kaynakça
- ^ . Александр Собчак. Официальный сайт. 14 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.
- ^ "sobchak.org", accessed 12 October 2012.
- ^ "granitim.ru", accessed 12 October 2012.
- ^ Inside Putin's Russia, Andrew Jack, pp. 69–70.
- ^ . . 21 Mart 2012. 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022.
- ^ Шутов, Юрий Титович (Shutov, Yuri Titovich) (1991). Собчачье сердце, или Записки помощника ходившего во власть [Heart of a Dog, or Notes of an Assistant Who Went to Power] (Rusça). 22 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
- ^ Polupanov, Vladimir (17 Şubat 2010). "Собчак о Собчаке: Папа воспитал Путина и Медведева!". (Rusça). 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ a b c The best theory for explaining the mysterious death of Putin's mentor 18 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Masha Gessen, Business Insider, 2015
- ^ [Connected with the Past]. Novaya Gazeta (Rusça). 28 Mart 2005. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
- ^ Farewell (Russia) 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Website dedicated to A. Sobchak
- ^ [The riddle of the death of Anatoly Sobchak]. ds.ru (Rusça). 12 Nisan 2000. 11 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.vestnik.com. 12 Ocak 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022.
- ^ Анатолий Собчак был убит // СМИ.ru
- ^ and Paul McGregor Toxic Politics: The Secret History of the Kremlin's Poison Laboratory from the Special Cabinet to the Death of Litvinenko, pages 175-186, 2011, 978-0-313-38746-3
- ^ Gatehouse, Gabriel (5 Mart 2018). "The day Putin cried". BBC News. 5 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2018.
- ^ Pipia, Besik (20 Eylül 2004). "Загадка смерти Анатолия Собчака" [Before death everyone is equal, but not after death]. Nezavisimaya Gazeta (Rusça). 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Anatoly Sobchak ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- (Rusça)
- (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anatoli Aleksandrovic Sobcak Rusca Anatolij Aleksandrovich Sobchak Rusca telaffuz ɐnɐˈtolʲɪj ɐlʲɪˈksandrevʲɪtɕ sɐpˈtɕak 10 Agustos 1937 19 Subat 2000 bir Sovyet ve Rus siyasetcidir Rusya Federasyonu Anayasasi nin ortak yazari Sankt Peterburg un demokratik olarak secilmis ilk belediye baskani ve gelecegin baskanlari Vladimir Putin ve Dmitri Medvedev in akil hocasi ve ogretmenidir Anatoli Sobcak1990 da SobcakSankt Peterburg Belediye BaskaniGorev suresi 12 Haziran 1991 5 Haziran 1996Yerine geldigi Boris GidaspovYerine gelenKisisel bilgilerDogum Anatoli Aleksandrovic Sobcak 10 Agustos 1937 1937 08 10 Cita Rusya SFSC Sovyetler BirligiOlum 19 Subat 2000 62 yasinda Svetlogorsk RusyaDefin yeri Sankt Peterburg RusyaPartisi Sovyetler Birligi Komunist Partisi 1988 1991 Bagimsiz 1991 1996 1996 2000 Uzmanlik alani Hukukcu ogretmenEvlilik ler Nonna Gandzyuk e 1958 bosanma e 1980 Cocuk lar Mariya KseniyaBitirdigi okul Leningrad Devlet UniversitesiBiyografiSovyet hukuk bilgini Anatoli Sobcak 10 Agustos 1937 de Rusya SFSC Sovyetler Birligi nin Cita sehrinde dogdu Babasi Aleksandr Antonovic Polonya ve Cek kokenli bir demiryolu muhendisiydi ve annesi Nadejda Andreyevna Litvinova Rus ve Ukrayna kokenli bir muhasebeciydi Anatoli dort kardesten biriydi 1939 da aile Stavropol Hukuk Fakultesi ne girmeden once Anatoli nin 1953 e kadar yasadigi Ozbekistan a tasindi 1954 te Leningrad Devlet Universitesi ne gecti 1958 de Hertzen Teacher s College ogrencisi Nonna Gandzyuk ile evlendi 1965 dogumlu ve gunumuzde St Petersburg da avukat olan Mariya Sobcak adinda bir kizlari vardir 1983 dogumlu oglu Gleb Sobcak ise St Petersburg Eyalet Universitesi Hukuk Fakultesi nden mezun olmustur Leningrad Devlet Universitesi nden mezun olduktan sonra Stavropol da uc yil avukat olarak calisti ardindan yuksek lisans egitimi icin Leningrad Devlet Universitesi ne dondu 1962 1965 Doktora derecesini aldiktan sonra Leningrad Polis Okulu nda ve Leningrad Seluloz ve Kagit Endustrileri Teknolojisi Enstitusu nde 1965 1973 hukuk ogretmenligi yapti ve 1973 ile 1990 yillari arasinda Leningrad Devlet Universitesi nde ogretmenlik yapti 1980 yilinda o zamanlar Leningrad Sovyet Kultur Akademisi nde tarih ogrencisi ve daha sonra onde gelen bir milletvekili olan Ludmila Narusova ile evlendi Kseniya Sobcak isimli bir kizi vardi 982 de Sosyalist Ekonomide Profesor ve Ortak Hukuk Bolumu Baskani olarak atandi Ozellikle hafif hukumet karsiti yorumlari nedeniyle hukuk ogrencileri arasinda cok populerdi Leningrad Devlet Universitesi ndeki gorevi sirasinda o zamanki uluslararasi iliskiler yoneticisi Vladimir Putin ile hayatinin geri kalaninda surdurdugu yakin iliskiler kurdu Yasa koyucu 1989 da Perestroyka sirasinda secim yasalari degistikten sonra Sovyetler Birligi Halk Temsilcileri Kongresi ne bagimsiz aday olarak secildi Hukuk gecmisi olan birkac milletvekilinden biriydi bu nedenle 1989 dan 1991 e kadar olusturulan yasalarin coguna buyuk katki sagladi Andrei Saharov ve Boris Yeltsin ile birlikte Bolgeler Arasi Milletvekilleri Grubu nun kurucularindan biri ve es baskani oldu Ayrica 9 Nisan 1989 da Tiflis te meydana gelen olaylarin Sorusturulmasina Iliskin Parlamento Komisyonu baskaniydi Komisyon gostericileri dagitirken bircok olumden sorumlu tutulan orduyu kinadi Komisyonun raporu Sovyetler Birligi ve Rusya da sivil gosterilere karsi askeri guc kullanilmasini zorlastirdi Mihail Gorbacov un gorev suresi boyunca Baskanlik Danisma Konseyi nin bir uyesiydi ve baskanlik yonetiminden kaynaklanan yasalara katkida bulundu 1991 de Sovyetler Birligi dagildiktan sonra Merkez Parlamento uyesi degil Yeltsin in Baskanlik Konseyi uyesi ve 1993 te Rusya Federasyonu Anayasasini hazirlayan Anayasa Meclisinin baskaniydi Gercek yazarlari biraz daha az bilinmesine ragmen anayasa genellikle gayri resmi olarak Sobcak in anayasasi olarak adlandirilir Petersburg Belediye Baskani Nisan 1990 da Sobcak Leningrad Kent Konseyi milletvekili secildi ve Mayis ayinda Konsey baskani oldu Basindan beri liderliginde guclu bir otoriter egilim vardi Konsey belediye baskaninin dogrudan secimle secilmesini saglamak icin sehir yonetiminin yapisini degistirmeye karar verdi Haziran 1991 deki bu tur secimlerin ilki sehir adina yapilan referandumla birlestirildi Sobcak secimleri kazandi ve sehir tarihi adi olan Saint Petersburg a donmek icin oy kullandi Isim degisikligi 12 Eylul 1991 de duzenlenen Sovyetler Birligi Halk Temsilcileri Kongresi nin son oturumlarindan birinde belirlendi Degisiklik Sovyetler Birligi Anayasasinin degistirilmesini gerektirdi ve kabulu Sobcak in buyuk cabasini gerektirdi Sobcak 1991 den 1996 ya kadar Saint Petersburg Belediye Baskaniydi Gorev suresi boyunca sehir goz alici kulturel ve spor etkinliklerinin yeri oldu Sehir yapisinin gunluk kontrolunun cogu iki Belediye Baskani yardimcisi Vladimir Yakovlev ve Vladimir Putin tarafindan gerceklestirildi elestirmenler bu sure zarfinda sehir altyapisinin kotulestigini artan yolsuzlugu ve sucu iddia ettiler 1996 belediye baskanligi secimlerinde Sobcak a eski birinci yardimcisi Vladimir Yakovlev karsi cikti ve 1 2 lik bir farkla kaybetti Yakovlev in kampanyasinin en onemli noktasi Sobcak in sehir parasiyla sanati himaye etmesi ve federal siyasete karismasi onun sehrin gercek sorunlarini cozmesini engellemesiydi Yuri Sutov Sobcak la arasini actiktan sonra 1991 de Sobcak i elestirmek icin Bir kopegin kalbi Rusca Sobchache serdce adli kitabi yazdi Goc ve donusu 1997 de Sobcak a karsi bir ceza sorusturmasi baslatildi Kendi dairesinin buyuk kizinin dairesinin ve esinin sanat atolyesinin ozellestirilmesinde usulsuzluk yapmakla suclandi Rusya daki 1990 larin standartlarina gore iddialar nispeten kucuktu ancak sehir finansmani icin iddia edilen kayiplar hala on binlerce dolari buluyordu Bu nedenle Sobcak in destekcileri yargilanmasini siyasi bir baski olarak gorduler Kizi Ksenia Sobcak a gore bu kampanya babasinin gelecekteki cumhurbaskanligi secimlerine katilmasini engellemek icin 1995 yilinda Moskova dan baslatildi 7 Kasim 1997 de Sobcak Rus tarafinda pasaport islemi yapilmadan ozel bir ucakla Paris e uctu Ayrilmasinin resmi nedeni kalp rahatsizligi nedeniyle bir Paris hastanesinde tibbi tedavi gormekti ancak Sobcak hastaneye hic gitmedi 1997 ve 1999 yillari arasinda Paris te tipik bir siyasi gocmen hayati yasadi Haziran 1999 da arkadasi Vladimir Putin siyasi olarak cok daha guclendi birkac hafta icinde Rusya Basbakani oldu ve savcilarin Sobcak aleyhindeki suclamalari dusurmesini sagladi 12 Haziran 1999 da Sobcak Rusya ya dondu Dondukten sonra Sobcak Rusya cumhurbaskanligi arayisinda Putin in cok aktif bir destekcisi oldu Olumu Sobchak in karisi ortada kizi Ksenia Sobchak en sagda ve Vladimir Putin cenazesinde 17 Subat 2000 de Putin Sobchak ile gorustu ve onu secim kampanyasini desteklemek icin Kaliningrad a gitmeye cagirdi Sobchak ayni zamanda korumasi olarak da gorev yapan iki asistaniyla birlikte oraya gitti 20 Subat 2000 de Sobchak Kaliningrad Oblasti na bagli Svetlogorsk kasabasinda aniden oldu Ilk supheli olum nedeni kalp kriziydi ancak iki tip uzmaninin bulgulari celiskiliydi Sobchak in olumuyle ilgili agirlastirici sebeplerle onceden tasarlanmis cinayet olabilecegine dair bir ceza sorusturmasi ancak 6 Mayis 2000 de iki aydan fazla bir sure sonra acildi Uc ay sonra sorusturma bir bulgu olmadan kapatildi Valeria Novodvorskaya liderligindeki Demokratik Birlik partisi sadece Sobchak in degil ayni zamanda iki yardimcisinin da ayni anda zehirlenmeye isaret eden kalp krizi gecirdigini resmi olarak acikladi Sobchak in olumu sirasinda yaninda iki kisi daha vardi ancak isimleri kamuya aciklanmadi Arkady Vaksberg tarafindan yapilan bagimsiz bir sorusturmaya gore Sobchak in her iki korumasi da Sobchak in olumunden sonra zehirlenme belirtileri nedeniyle tedavi gordu bu da zehirlenme yoluyla olasi bir planli cinayet oldugunu gosteriyor Sobchak in dul esi Lyudmila kocasinin vucuduna otopsisi yaptirdi ancak sonuclari asla kamuoyuna aciklamadi BBC ye bulgulari Rusya disinda guvenli bir yerde sakladigini soyledi Anatoly Sobchak Petersburg daki Alexander Nevsky Manastiri ndaki Nikolskoe Mezarligi na Galina Starovoitova nin mezarinin yanina defnedildi Kaynakca Aleksandr Sobchak Oficialnyj sajt 14 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2020 sobchak org accessed 12 October 2012 granitim ru accessed 12 October 2012 Inside Putin s Russia Andrew Jack pp 69 70 21 Mart 2012 22 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2022 Shutov Yurij Titovich Shutov Yuri Titovich 1991 Sobchache serdce ili Zapiski pomoshnika hodivshego vo vlast Heart of a Dog or Notes of an Assistant Who Went to Power Rusca 22 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2020 Polupanov Vladimir 17 Subat 2010 Sobchak o Sobchake Papa vospital Putina i Medvedeva Rusca 31 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2023 a b c The best theory for explaining the mysterious death of Putin s mentor 18 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Masha Gessen Business Insider 2015 Connected with the Past Novaya Gazeta Rusca 28 Mart 2005 19 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2020 Farewell Russia 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Website dedicated to A Sobchak The riddle of the death of Anatoly Sobchak ds ru Rusca 12 Nisan 2000 11 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi www vestnik com 12 Ocak 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2022 Anatolij Sobchak byl ubit SMI ru and Paul McGregor Toxic Politics The Secret History of the Kremlin s Poison Laboratory from the Special Cabinet to the Death of Litvinenko pages 175 186 2011 978 0 313 38746 3 Gatehouse Gabriel 5 Mart 2018 The day Putin cried BBC News 5 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2018 Pipia Besik 20 Eylul 2004 Zagadka smerti Anatoliya Sobchaka Before death everyone is equal but not after death Nezavisimaya Gazeta Rusca 31 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Anatoly Sobchak ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Rusca Rusca