Anders Jonas Ångström (İsveççe telaffuz: ; 13 Ağustos 1814 - 21 Haziran 1874) İsveçli fizikçi ve spektroskopi biliminin kurucularından biriydi.
Anders Jonas Ångström | |
---|---|
![]() Anders Jonas Ångström | |
Doğum | 13 Ağustos 1814 , İsveç |
Ölüm | 21 Haziran 1874 (59 yaşında) Uppsala, İsveç |
Mezun olduğu okul(lar) | Uppsala Üniversitesi |
Tanınma nedeni | Spektroskopi Gök aydınlığı |
Ödüller | Rumford Madalyası (1872) |
Kariyeri | |
Dalı | Fizik, Astronomi |
Ångström ayrıca astrofizik, ısı transferi, karasal manyetizma ve aurora borealis üzerine yaptığı çalışmalarla da tanınmaktadır. 1852'de Ångström "Optiska undersökningar" (Optik Araştırmalar) adlı kitabında, daha sonra biraz değiştirilen ve Kirchoff termal radyasyon yasası olarak bilinen bir emilim yasası formüle etti.[]
Biyografi
Anders Jonas Ångström Medelpad'da Johan Ångström'ün oğlu olarak doğdu ve Härnösand'da okudu. 1833'te Uppsala'ya taşındı ve Uppsala Üniversitesi'nde eğitim gördü. 1839'da fizik alanında doçent oldu. 1842 yılında pratik astronomi çalışmalarında deneyim kazanmak için Stockholm Gözlemevi'ne gitti ve ertesi yıl 'ne bekçi olarak atandı.
Karasal manyetizma ile ilgilenerek İsveç'in çeşitli bölgelerinde manyetik yoğunluktaki dalgalanmaların gözlemlerini kaydetti ve Stockholm Bilimler Akademisi tarafından, ölümünden kısa bir süre öncesine kadar tamamlanamayan, gemisinin 1851-1853 yılları arasında dünya etrafında yaptığı yolculukta elde ettiği manyetik verileri hesaplama ile görevlendirildi.
1858'de Uppsala'da Adolph Ferdinand Svanberg'in yerine fizik kürsüsüne geçti. En önemli çalışmaları ısı iletimi ve spektroskopi ile ilgiliydi. Optik araştırmalarında, Optiska Undersökningar, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne 1853'te sunduğu Optiska Undersökningar adlı araştırmasında, elektrik kıvılcımının biri elektrotun metalinden, diğeri de içinden geçtiği gazdan olmak üzere üst üste binmiş iki spektrum verdiğine işaret etmekle kalmamış, Leonhard Euler'in rezonans teorisinden akkor halindeki bir gazın soğurabildiği ışınlarla aynı kırılabilirlikte ışıklı ışınlar yaydığı sonucunu çıkarmıştır. Sir 'in 1872'de kendisine Royal Society'nin Rumford Madalyasını verirken belirttiği gibi, bu ifade spektrum analizi'nin temel bir ilkesini içerir ve birkaç yıl boyunca göz ardı edilmiş olsa da ona spektroskopinin kurucularından biri olma hakkını verir.
1861'den itibaren güneş spektrumuna özel bir önem verdi. Güneş Sistemi'nin incelenmesi için spektroskop ile fotoğrafçılığı birleştirmesi, Güneş'in atmosferinin diğer elementlerin yanı sıra hidrojen içerdiğini kanıtlamasıyla sonuçlandı (1862) ve 1868'de normal güneş spektrumu'nun büyük haritasını Recherches sur le spectre solaire'de yayınladı, 1000'den fazla spektrum çizgisinin ayrıntılı ölçümleri de dahil olmak üzere, standart olarak kullandığı metrenin biraz kısa olması nedeniyle ölçümleri 7000 veya 8000'de bir oranında kesin olmasa da, dalga boyu sorularında uzun süre otorite olarak kaldı.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgxTHpVd0wxSmxZMmhsY21Ob1pYTmZjM1Z5WDJ4bFgzTndaV04wY21WZmMyOXNZV2x5WlM1cWNHY3ZNakl3Y0hndFVtVmphR1Z5WTJobGMxOXpkWEpmYkdWZmMzQmxZM1J5WlY5emIyeGhhWEpsTG1wd1p3PT0uanBn.jpg)
1867'de aurora borealis tayfını inceleyen ilk kişi oldu ve sarı-yeşil bölgesindeki karakteristik parlak çizgiyi tespit edip ölçtü; ancak genellikle kendi adıyla anılan bu aynı çizginin zodyak ışığı içinde de görülebileceğini düşünerek yanıldı.
1850'de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 1870'te Royal Society ve 1873'te dahil olmak üzere bir dizi bilimsel topluluğa üye seçildi.[] Uppsala'da 21 Haziran 1874 tarihinde öldü.
Oğlu (1857-1910) da bir fizikçiydi.
Onurlandırılması
Işığın dalga boyu ve yoğunlaştırılmış maddedeki atomlar arası boşlukların bazen ölçüldüğü Ångström birimine (1 Å = 10−10 m) onun adı verilmiştir. Bu birim kristalografi ve spektroskopide de kullanılır.
Ay'daki krateri onun onuruna adlandırılmıştır.
Uppsala Üniversitesi'nin ana bina komplekslerinden biri olan Ångström Laboratuvarı, onun onuruna adlandırılmıştır. Bu bina Fizik ve Astronomi Bölümü, Matematik Bölümü, Mühendislik Bilimleri Bölümü, Uzay Fiziği Enstitüsü ve Kimya Bölümü gibi çeşitli bölümlere ev sahipliği yapmaktadır.
Ölümü
Anders Ångström Haziran 1874'te, altmışıncı yaş gününden kısa bir süre önce menenjit nedeniyle öldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Murdin, P. (Kasım 2000). "Angstrom". Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics. Bibcode:2000eaa..bookE4594.. doi:10.1888/0333750888/4594. ISBN .
- ^ a b Ångström, A.J. (1852). "Optiska undersökningar" [Optical investigations]. Kongliga Vetenskaps-Akademiens Handlingar [Proceedings of the Royal Academy of Science] (İsveççe). 40: 333-360. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. Note: Although Ångström submitted his paper to the Swedish Royal Academy of Science on 16 February 1853, it was published in the volume for Academy's proceedings of 1852. German translation: Ångström, A.J. (1855). "Optische Untersuchungen" [Optical investigations]. Annalen der Physik und Chemie (Almanca). 94: 141-165. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.. English translation: Ångström, A.J. (1855). "Optical researches". Philosophical Magazine. 4th series. 9: 327-342. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.
- ^ . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ a b c d kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Angström, Anders Jonas". Encyclopædia Britannica. 2 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 42. Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık
- ^ Murdin, P. (November 2000). "Ångström, Anders Jonas (1814-74)". Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics. Bibcode:2000eaa..bookE3428.. doi:10.1888/0333750888/3428. ISBN .
- ^ "Anders Jonas Ångström". 24 Haziran 2022. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.
Konuyla ilgili okumalar
- Maier, C.L. (1970). "Ångström, Anders Jonas". Dictionary of Scientific Biography. 1. New York: . ss. 166-167. ISBN .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Anders Jonas Ångström ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anders Jonas Angstrom Isvecce telaffuz ˈanːdɛʂ ˈjuːnas ˈɔ ŋːstrœm 13 Agustos 1814 21 Haziran 1874 Isvecli fizikci ve spektroskopi biliminin kurucularindan biriydi Anders Jonas AngstromAnders Jonas AngstromDogum13 Agustos 1814 1814 08 13 IsvecOlum21 Haziran 1874 59 yasinda Uppsala IsvecMezun oldugu okul lar Uppsala UniversitesiTaninma nedeniSpektroskopi Gok aydinligiOdullerRumford Madalyasi 1872 KariyeriDaliFizik Astronomi Angstrom ayrica astrofizik isi transferi karasal manyetizma ve aurora borealis uzerine yaptigi calismalarla da taninmaktadir 1852 de Angstrom Optiska undersokningar Optik Arastirmalar adli kitabinda daha sonra biraz degistirilen ve Kirchoff termal radyasyon yasasi olarak bilinen bir emilim yasasi formule etti kaynak belirtilmeli BiyografiAnders Jonas Angstrom Medelpad da Johan Angstrom un oglu olarak dogdu ve Harnosand da okudu 1833 te Uppsala ya tasindi ve Uppsala Universitesi nde egitim gordu 1839 da fizik alaninda docent oldu 1842 yilinda pratik astronomi calismalarinda deneyim kazanmak icin Stockholm Gozlemevi ne gitti ve ertesi yil ne bekci olarak atandi Karasal manyetizma ile ilgilenerek Isvec in cesitli bolgelerinde manyetik yogunluktaki dalgalanmalarin gozlemlerini kaydetti ve Stockholm Bilimler Akademisi tarafindan olumunden kisa bir sure oncesine kadar tamamlanamayan gemisinin 1851 1853 yillari arasinda dunya etrafinda yaptigi yolculukta elde ettigi manyetik verileri hesaplama ile gorevlendirildi 1858 de Uppsala da Adolph Ferdinand Svanberg in yerine fizik kursusune gecti En onemli calismalari isi iletimi ve spektroskopi ile ilgiliydi Optik arastirmalarinda Optiska Undersokningar Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi ne 1853 te sundugu Optiska Undersokningar adli arastirmasinda elektrik kivilciminin biri elektrotun metalinden digeri de icinden gectigi gazdan olmak uzere ust uste binmis iki spektrum verdigine isaret etmekle kalmamis Leonhard Euler in rezonans teorisinden akkor halindeki bir gazin sogurabildigi isinlarla ayni kirilabilirlikte isikli isinlar yaydigi sonucunu cikarmistir Sir in 1872 de kendisine Royal Society nin Rumford Madalyasini verirken belirttigi gibi bu ifade spektrum analizi nin temel bir ilkesini icerir ve birkac yil boyunca goz ardi edilmis olsa da ona spektroskopinin kurucularindan biri olma hakkini verir 1861 den itibaren gunes spektrumuna ozel bir onem verdi Gunes Sistemi nin incelenmesi icin spektroskop ile fotografciligi birlestirmesi Gunes in atmosferinin diger elementlerin yani sira hidrojen icerdigini kanitlamasiyla sonuclandi 1862 ve 1868 de normal gunes spektrumu nun buyuk haritasini Recherches sur le spectre solaire de yayinladi 1000 den fazla spektrum cizgisinin ayrintili olcumleri de dahil olmak uzere standart olarak kullandigi metrenin biraz kisa olmasi nedeniyle olcumleri 7000 veya 8000 de bir oraninda kesin olmasa da dalga boyu sorularinda uzun sure otorite olarak kaldi Recherches sur le spectre solaire adli kitabinin 1868 tarihli nushasinin on sayfalari 1867 de aurora borealis tayfini inceleyen ilk kisi oldu ve sari yesil bolgesindeki karakteristik parlak cizgiyi tespit edip olctu ancak genellikle kendi adiyla anilan bu ayni cizginin zodyak isigi icinde de gorulebilecegini dusunerek yanildi 1850 de Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi 1870 te Royal Society ve 1873 te dahil olmak uzere bir dizi bilimsel topluluga uye secildi kaynak belirtilmeli Uppsala da 21 Haziran 1874 tarihinde oldu Oglu 1857 1910 da bir fizikciydi OnurlandirilmasiIsigin dalga boyu ve yogunlastirilmis maddedeki atomlar arasi bosluklarin bazen olculdugu Angstrom birimine 1 A 10 10 m onun adi verilmistir Bu birim kristalografi ve spektroskopide de kullanilir Ay daki krateri onun onuruna adlandirilmistir Uppsala Universitesi nin ana bina komplekslerinden biri olan Angstrom Laboratuvari onun onuruna adlandirilmistir Bu bina Fizik ve Astronomi Bolumu Matematik Bolumu Muhendislik Bilimleri Bolumu Uzay Fizigi Enstitusu ve Kimya Bolumu gibi cesitli bolumlere ev sahipligi yapmaktadir OlumuAnders Angstrom Haziran 1874 te altmisinci yas gununden kisa bir sure once menenjit nedeniyle oldu Ayrica bakinizJohann Balmer Gustav Kirchhoff Theodore Lyman IV Friedrich Paschen Janne Rydberg Spektrum analiziKaynakca Murdin P Kasim 2000 Angstrom Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics Bibcode 2000eaa bookE4594 doi 10 1888 0333750888 4594 ISBN 0333750888 a b Angstrom A J 1852 Optiska undersokningar Optical investigations Kongliga Vetenskaps Akademiens Handlingar Proceedings of the Royal Academy of Science Isvecce 40 333 360 22 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 Note Although Angstrom submitted his paper to the Swedish Royal Academy of Science on 16 February 1853 it was published in the volume for Academy s proceedings of 1852 German translation Angstrom A J 1855 Optische Untersuchungen Optical investigations Annalen der Physik und Chemie Almanca 94 141 165 22 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 English translation Angstrom A J 1855 Optical researches Philosophical Magazine 4th series 9 327 342 21 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2014 a b c d Onceki cumlelerden bir veya daha fazlasi artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Angstrom Anders Jonas Encyclopaedia Britannica 2 11 bas Cambridge University Press s 42 Murdin P November 2000 Angstrom Anders Jonas 1814 74 Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics Bibcode 2000eaa bookE3428 doi 10 1888 0333750888 3428 ISBN 0333750888 Anders Jonas Angstrom 24 Haziran 2022 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 Konuyla ilgili okumalarMaier C L 1970 Angstrom Anders Jonas Dictionary of Scientific Biography 1 New York ss 166 167 ISBN 0 684 10114 9 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Anders Jonas Angstrom ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur