Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anhedoni, bireysel motivasyon ve haz alabilme seviyesi/kabiliyeti başta olmak üzere, bireyin hedonik fonksiyonlarında çeşitli gerilemeleri/eksiklikleri ifade eden bir tanımlamadır. Terimin, günümüzden önceki dönemlere ait tanımlamalarında 'haz/zevk/keyif alamama hali' daha çok vurgulanırken, anhedoni günümüzde ilgili araştırmacılar tarafından motivasyon azalması, haz beklentisinin azalması (istek), tüketim hazzının azalması (ilgi/beğeni) ve pekiştirmeli öğrenme yetisinin gerilemesi ile ilişkilendirilmektedir. DSM-V tanımına göre anhedoni, depresif bozuklukların, madde kullanım bozukluklarının, psikotik bozuklukların ve kişilik bozukluklarının bir bileşenidir; ve bunların içinde haz alma kabiliyetinin azalması ya da daha önce keyif veren aktivitelere yönelik ilginin azalması olarak tanımlanır.ICD-10, anhedoni üzerine açık bir tanım barındırmasa da, anhedoniye eşlenik depresif semptom açıklamasında, DSM-V içeriğine benzer olarak, ilgi veya haz kaybı olarak bir tanımlama yapılmıştır.
Tanım
Anhedoni, ilk olarak 1896'da Théodule-Armand Ribot tarafından haz/keyif deneyimini yaşayabilme yetisinin azalması olarak tanımlanmış olsa da, bu terim, bireyin ödül mekanizmalarının çeşitli bileşenlerindeki eksiklikler olarak da tanımlanagelmiştir. Bu süreçte, anhedoninin yeniden kavramsallaştırılması, 'istemek' ve 'beğenmek' kavramlarının farklılıklarını ön plana taşımıştır. 'İstemek', ödül kazanma motivasyonu ve beklentisiyle ilişkili pozitif hissiyatları bağdaştıran, beklentisel ve pozitif bir unsurdur. 'Beğenmek' ise kazanılan/ulaşılan bir ödülün tüketilme süreçlerinde duyumlanan haz ile ilişkilidir.
Sebepler
Klinik ve sağlıklı birey popülasyonlarından ve hayvan modellemelerinden elde edilen sonuçlar, bazı nörolojik substratların (bir enzimin etkisiyle reaksiyona giren maddeler) anhedonide etkin olduğunu önermektedir. Anhedoni ile ilişkilendirilen beyin bölgeleri içinde ise prefrontal korteksin tümü, özellikle , striatum, amigdala, , hipotalamus ve yer aldığı düşünülmektedir.
Hastalıklar
Majör depresif bozukluk
Anhedoni majör depresif bozukluk geçiren hasta bireylerin yaklaşık %70'inde tecrübe edilmektedir.Anhedoni, majör depresif bozukluğun ana semptomlarından biridir; bu yüzden, bu semptomu tecrübe eden bireylere, düşük/depresif duygudurumu yaşamıyor olsalar dahi, depresyon tanısı konulabilmektedir.DSM (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) anhedoniyi "ilgi ya da haz yoksunluğu" olarak tarif etmektedir, fakat bu duygudurumlarını tanılamanın, bireylerin kendilerine haz vermeyen unsurlara karşı ilgi yitimine doğal olarak yatkın olmalarından ötürü, ayırdı zor olabilmektedir. Bu tarif, herhangi bir non-psikotik semptomu ya da depresyon belirtisini betimleyebilir.
Şizofreni
Anhedoni şizofreninin (negatif semptomlarından) biridir.
Madde-bağımlılığı bozuklukları
Anhedoni, bir veya birden fazla maddeye, örneğin alkol, opioid ve nikotin, bağımlı bireylerde yaygındır. Bu bozukluklarda anhedoninin şiddeti zamanla düşse de, kimi akademisyenlerce relaps ihtimalinin önemli bir göstergesi olduğu düşünülmektedir.
Parkinson hastalığı
Anhedoninin Parkinson hastalarında %7 ila %45 arası oranında gerçekleştiği rapor edilmiştir. Fakat, anhedoninin Parkinson hastalarındaki depresyon tanılarının yüksek olması ile bağlantılı olup olmadığı bilinmemektedir.
Bipolar bozukluk
Anhedoni, bipolar bozukluk teşhisi konmuş bireylerde de gözlemlendiği rapor edilmiştir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
Anhedoni, DEHB ile ilintilendirilebilir: DEHB teşhisi konulmuş hastaların beyinlerindeki dopaminerjik ve serotonerjik fonksiyon bozuklukları, ödül süreçlerinde düzensizliğe neden olarak anhedoniye yol açabilir.
Kaynakça
- ^ a b "Assessing anhedonia in depression: Potentials and pitfalls". Neuroscience and Biobehavioral Reviews. 65: 21-35. June 2016. doi:10.1016/j.neubiorev.2016.03.004. (PMC) 4856554 $2. (PMID) 26959336.
- ^ a b c d "The Different Facets of Anhedonia and Their Associations with Different Psychopathologies". Anhedonia : a comprehensive handbook. Dordrecht: Springer Netherlands. 2014. s. 3. ISBN .
However, there are two components to the positive affect experienced in rewarding situations - anticipatory positive affect (APA) and cunsummatory positive affect (CPA)...Berridge and Robinson [2] describe these constructs as 'wanting' and 'liking', respectively.
- ^ a b c "The neurobiology of anhedonia and other reward-related deficits". Trends in Neurosciences. 35 (1): 68-77. January 2012. doi:10.1016/j.tins.2011.11.005. (PMC) 3253139 $2. (PMID) 22177980.
- ^ "Reconsidering anhedonia in depression: lessons from translational neuroscience". Neuroscience and Biobehavioral Reviews. 35 (3): 537-55. January 2011. doi:10.1016/j.neubiorev.2010.06.006. (PMC) 3005986 $2. (PMID) 20603146.
- ^ a b "Reconceptualizing anhedonia: novel perspectives on balancing the pleasure networks in the human brain". Frontiers in Behavioral Neuroscience. 9: 49. 2015. doi:10.3389/fnbeh.2015.00049. (PMC) 4356228 $2. (PMID) 25814941.
- ^ Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5. 5th. Washington, D.C.: American Psychiatric Association. 2013. ss. 126, 202, 259, 350, 569, 582, 598, 603, 793, 800, 806, 842. ISBN .
- ^ American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Washington, D.C: American Psychiatric Association.
- ^ Tomb, David A. (2007). Psychiatry. Lippincott Williams & Wilkins. s. 44. ISBN . 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2021.
- ^ Garfield JB, Lubman DI, Yücel M (January 2014). "Anhedonia in substance use disorders: a systematic review of its nature, course and clinical correlates". The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. 48 (1): 36-51. doi:10.1177/0004867413508455. (PMID) 24270310.
- ^ Loas G, Krystkowiak P, Godefroy O (2012). "Anhedonia in Parkinson's disease: an overview". The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences. 24 (4): 444-51. doi:10.1176/appi.neuropsych.11110332. (PMID) 23224450.
- ^ Gałuszko-Węgielnik, Maria; Wiglusz, Mariusz Stanisław; Słupski, Jakub; Szałach, Łukasz; Włodarczk, Adam; Górska, Natalia; Szarmach, Joanna; Jakuszkowiak-Wojten, Katarzyna; Wilkowska, Alina; Cubała, Wiesław Jerzy (2019). "Efficacy of Ketamine in bipolar depression: focus on anhedonia". Psychiatria Danubina. 31 (Suppl 3): 554-560. (PMID) 31488790. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ Sternat, Tia; Fotinos, Kathryn; Fine, Alexa; Epstein, Irvin; Katzman, Martin A. (17 Eylül 2018). "Low hedonic tone and attention-deficit hyperactivity disorder: risk factors for treatment resistance in depressed adults". Neuropsychiatric Disease and Treatment. 14: 2379-2387. doi:10.2147/NDT.S170645. (PMC) 6149933 $2. (PMID) 30271154.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anhedoni bireysel motivasyon ve haz alabilme seviyesi kabiliyeti basta olmak uzere bireyin hedonik fonksiyonlarinda cesitli gerilemeleri eksiklikleri ifade eden bir tanimlamadir Terimin gunumuzden onceki donemlere ait tanimlamalarinda haz zevk keyif alamama hali daha cok vurgulanirken anhedoni gunumuzde ilgili arastirmacilar tarafindan motivasyon azalmasi haz beklentisinin azalmasi istek tuketim hazzinin azalmasi ilgi begeni ve pekistirmeli ogrenme yetisinin gerilemesi ile iliskilendirilmektedir DSM V tanimina gore anhedoni depresif bozukluklarin madde kullanim bozukluklarinin psikotik bozukluklarin ve kisilik bozukluklarinin bir bilesenidir ve bunlarin icinde haz alma kabiliyetinin azalmasi ya da daha once keyif veren aktivitelere yonelik ilginin azalmasi olarak tanimlanir ICD 10 anhedoni uzerine acik bir tanim barindirmasa da anhedoniye eslenik depresif semptom aciklamasinda DSM V icerigine benzer olarak ilgi veya haz kaybi olarak bir tanimlama yapilmistir TanimAnhedoni ilk olarak 1896 da Theodule Armand Ribot tarafindan haz keyif deneyimini yasayabilme yetisinin azalmasi olarak tanimlanmis olsa da bu terim bireyin odul mekanizmalarinin cesitli bilesenlerindeki eksiklikler olarak da tanimlanagelmistir Bu surecte anhedoninin yeniden kavramsallastirilmasi istemek ve begenmek kavramlarinin farkliliklarini on plana tasimistir Istemek odul kazanma motivasyonu ve beklentisiyle iliskili pozitif hissiyatlari bagdastiran beklentisel ve pozitif bir unsurdur Begenmek ise kazanilan ulasilan bir odulun tuketilme sureclerinde duyumlanan haz ile iliskilidir SebeplerKlinik ve saglikli birey populasyonlarindan ve hayvan modellemelerinden elde edilen sonuclar bazi norolojik substratlarin bir enzimin etkisiyle reaksiyona giren maddeler anhedonide etkin oldugunu onermektedir Anhedoni ile iliskilendirilen beyin bolgeleri icinde ise prefrontal korteksin tumu ozellikle striatum amigdala hipotalamus ve yer aldigi dusunulmektedir HastaliklarMajor depresif bozukluk Anhedoni major depresif bozukluk geciren hasta bireylerin yaklasik 70 inde tecrube edilmektedir Anhedoni major depresif bozuklugun ana semptomlarindan biridir bu yuzden bu semptomu tecrube eden bireylere dusuk depresif duygudurumu yasamiyor olsalar dahi depresyon tanisi konulabilmektedir DSM The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders anhedoniyi ilgi ya da haz yoksunlugu olarak tarif etmektedir fakat bu duygudurumlarini tanilamanin bireylerin kendilerine haz vermeyen unsurlara karsi ilgi yitimine dogal olarak yatkin olmalarindan oturu ayirdi zor olabilmektedir Bu tarif herhangi bir non psikotik semptomu ya da depresyon belirtisini betimleyebilir Sizofreni Anhedoni sizofreninin negatif semptomlarindan biridir Madde bagimliligi bozukluklari Anhedoni bir veya birden fazla maddeye ornegin alkol opioid ve nikotin bagimli bireylerde yaygindir Bu bozukluklarda anhedoninin siddeti zamanla dusse de kimi akademisyenlerce relaps ihtimalinin onemli bir gostergesi oldugu dusunulmektedir Parkinson hastaligi Anhedoninin Parkinson hastalarinda 7 ila 45 arasi oraninda gerceklestigi rapor edilmistir Fakat anhedoninin Parkinson hastalarindaki depresyon tanilarinin yuksek olmasi ile baglantili olup olmadigi bilinmemektedir Bipolar bozukluk Anhedoni bipolar bozukluk teshisi konmus bireylerde de gozlemlendigi rapor edilmistir Dikkat eksikligi ve hiperaktivite bozuklugu DEHB Anhedoni DEHB ile ilintilendirilebilir DEHB teshisi konulmus hastalarin beyinlerindeki dopaminerjik ve serotonerjik fonksiyon bozukluklari odul sureclerinde duzensizlige neden olarak anhedoniye yol acabilir Kaynakca a b Assessing anhedonia in depression Potentials and pitfalls Neuroscience and Biobehavioral Reviews 65 21 35 June 2016 doi 10 1016 j neubiorev 2016 03 004 PMC 4856554 2 PMID 26959336 a b c d The Different Facets of Anhedonia and Their Associations with Different Psychopathologies Anhedonia a comprehensive handbook Dordrecht Springer Netherlands 2014 s 3 ISBN 978 94 017 8590 7 However there are two components to the positive affect experienced in rewarding situations anticipatory positive affect APA and cunsummatory positive affect CPA Berridge and Robinson 2 describe these constructs as wanting and liking respectively a b c The neurobiology of anhedonia and other reward related deficits Trends in Neurosciences 35 1 68 77 January 2012 doi 10 1016 j tins 2011 11 005 PMC 3253139 2 PMID 22177980 Reconsidering anhedonia in depression lessons from translational neuroscience Neuroscience and Biobehavioral Reviews 35 3 537 55 January 2011 doi 10 1016 j neubiorev 2010 06 006 PMC 3005986 2 PMID 20603146 a b Reconceptualizing anhedonia novel perspectives on balancing the pleasure networks in the human brain Frontiers in Behavioral Neuroscience 9 49 2015 doi 10 3389 fnbeh 2015 00049 PMC 4356228 2 PMID 25814941 Diagnostic and statistical manual of mental disorders DSM 5 5th Washington D C American Psychiatric Association 2013 ss 126 202 259 350 569 582 598 603 793 800 806 842 ISBN 978 0 89042 554 1 American Psychiatric Association 2013 Diagnostic and statistical manual of mental disorders DSM 5 Washington D C American Psychiatric Association Tomb David A 2007 Psychiatry Lippincott Williams amp Wilkins s 44 ISBN 978 0 7817 7452 9 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2021 Garfield JB Lubman DI Yucel M January 2014 Anhedonia in substance use disorders a systematic review of its nature course and clinical correlates The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 48 1 36 51 doi 10 1177 0004867413508455 PMID 24270310 Loas G Krystkowiak P Godefroy O 2012 Anhedonia in Parkinson s disease an overview The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences 24 4 444 51 doi 10 1176 appi neuropsych 11110332 PMID 23224450 Galuszko Wegielnik Maria Wiglusz Mariusz Stanislaw Slupski Jakub Szalach Lukasz Wlodarczk Adam Gorska Natalia Szarmach Joanna Jakuszkowiak Wojten Katarzyna Wilkowska Alina Cubala Wieslaw Jerzy 2019 Efficacy of Ketamine in bipolar depression focus on anhedonia Psychiatria Danubina 31 Suppl 3 554 560 PMID 31488790 7 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2021 Sternat Tia Fotinos Kathryn Fine Alexa Epstein Irvin Katzman Martin A 17 Eylul 2018 Low hedonic tone and attention deficit hyperactivity disorder risk factors for treatment resistance in depressed adults Neuropsychiatric Disease and Treatment 14 2379 2387 doi 10 2147 NDT S170645 PMC 6149933 2 PMID 30271154