Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ankilozan spondilit (kısaca AS), (Yunanca ankylos, sert,katı; spondylos, omurga), önceki isimleri "Bechterew hastalığı; Bechterew sendromu; Marie Strümpell hastalığı", kronik, ağrılı, yangısal (enflamatuvar) bir artrit türü ve özbağışık bir hastalıktır. Başlıca omurga, pelvisdeki sakroiliak eklemler ve büyük eklemler (kalça, omuz) olmak üzere eklem ve çevre yapılarını tutar ve sonuç olarak omurganın kaynaşmasına neden olabilir. Omurgada kemiklerin birbirine kaynaması bambu kamışı denilen bir görüntüye neden olur. Hastalıktan muzdarip kişilerin yıllar içinde omurgası sertleşir ve sırtı kamburlaşabilir. AS, bundan başka göz, bağırsak, böbrek, kalp ve akciğerler gibi yumuşak dokularda da tutulum gösterebilir.
| Ankilozan spondilit | |
|---|---|
 | |
| Uzmanlık | Romatoloji  |
Ankilozan spondilit, özbağışık (otoimmün) spondiloartropatiler grubunda yer alır ve genetik yatkınlıkla güçlü bir bağı bulunmaktadır. Hastaların %96’sında geni bulunmaktadır. Olasılıkla normalde zararsız olan bazı mikroorganizmalar HLA-B27 geni ile ilişkiye girmektedir. Bazı bağırsak ya da idrar yolları hastalıkları AS'in ortaya çıkmasını tetiklemektedir. sonuç olarak bu hastalığın, genetik zeminde çevresel etkenlerle ortaya çıktığı söylenebilir.
Belirtiler ve bulgular
Tipik hastaları 20-40 yaş arası genç erkekler oluşturduğu gibi, aynı yaşlardaki kadınlarda da görülebilir. Hastalığın kalıtsal olduğu bilinmektedir. Belirtilerin ilk görüldüğü yaşlar ortalama olarak 23'dür
Bu belirtiler tipik olarak, bazen omurganın tamamına yayılım gösteren, genellikle omurganın ortasında yerleşen kronik ağrı ve sertliktir, bu ağrı hatta bir ya da iki kalçaya ya da uyluktan sakroiliak eklemlere kadar yayılım gösterebilir.
Bu belirtliler kademeli olarak ilerler. Başlangıçta genellikle ankilozan spondilite özgü değillerdir. Ortalama olarak, tanı almadan 8,5 ila 14,5 yıl öncesine kadar başlangıç gösterebilirler. Erkekler kadınlardan 3:1 oranında daha çok etkilenirler ve kadınlardan daha farklı gidişat gösterirler
- Haftalar ya da aylar içinde artan bel ağrısı ve sertlik (sabah tutukluğu).
- Gün içinde hareket etmekle ya da egzersizle azalan sabah sertliği ve ağrısı
- Bu belirtilerin 3 aydan uzun süredir devam etmesi.
- Özellikle erken dönemde kilo kaybı.
- Yorgunluk.
- Ateş ve gece terlemesi.
- Topuk ağrısı
- Kaba etlerde bazen bir tarafta, bazen diğer tarafta değişici karakterde ağrı
- Göğüs ağrısı (özellikle batıcı tipte)
- Üveit
Laboratuvar İşaretleyicileri
HLA-B27 Doku Antijeni Tespiti: Tanısal açıdan önem taşımaz. Bu genin varlığı AS tanısı koymayı sağlamaz. Bu geni taşıyan herkeste AS ortaya çıkmaz. HAstada AS varsa çocuğunda AS gelilme olasılığı %10; çocuğunda HLA-B27 varsa %20'dir.
Eritrosit Sedimantasyon Hızı: Alınan kan örneğinin belirli sürelerde ölçülen çökelme hızı, iltahabi alevlenmelerle giden her hastalıkta olduğu gibi bu hastalığında alevlenmesinin iyi bir göstergesidir. Akut alevlenmelerde sedimantasyon hızı laboratuvarın verdiği referans değerlerin oldukça üstüne çıkar. Birimi mm/saat.Tedaviye yanıtı izlemede değerli ve ucuz bir testtir. Sedimantasyonun düşmesi olumlu bir göstergedir.
CRP (C Reaktif Protein): Eritrosit sedimantasyon hızı gibi vücutta bağışıklık yanıtının hareketlendiğini gösteren bir testtir. Çıkan değerlerin laboratuvarın verdiği referans değerlerinin üstüne çıkması iltahabi bir duruma işaret eder. Yine tedaviye yanıtı ve hastalığın aktivitesini izlemede,sedimantasyon hızının sağlaması gibi kullanılır.
Kemik Yoğunluğu Ölçümü: AS osteoporoza yol açabilen bir hastalık olduğu için belirli aralıkla kemik mineral yoğunluğunun ölçülmesi uygundur.
Tedavi
Hekimin uygun göreceği ilaçlar kullanılmalıdır. Bunun yanı sıra, hastalığa özel olarak düzenlenmiş egzersizlerin düzenli olarak yapılması çok önemlidir.
Kaynakça
- ^ "Ankylosing Spondylitis: MedlinePlus". U.S. National Library of Medicine. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011.
- ^ Jiménez-Balderas FJ, Mintz G. (1993). "Ankylosing spondylitis: clinical course in women and men". J Rheumatol. 20 (12). ss. 2069-72. (PMID) 7516975.
- ^ a b Porter, Robert; Beers, Mark H.; Berkow, Robert (2006). The Merck manual of diagnosis and therapy. Rahway, NJ: Merck Research Laboratories. ss. 290. ISBN .
- ^ a b Shampo, M. A.; Kyle, R. A. (1995). "Hamilton Smith". Mayo Clinic proceedings. Mayo Clinic. 70 (6). s. 540. (PMID) 7776712.
- ^ . Arthritis Research Campaign. 2009. 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2009.
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ankilozan spondilit kisaca AS Yunanca ankylos sert kati spondylos omurga onceki isimleri Bechterew hastaligi Bechterew sendromu Marie Strumpell hastaligi kronik agrili yangisal enflamatuvar bir artrit turu ve ozbagisik bir hastaliktir Baslica omurga pelvisdeki sakroiliak eklemler ve buyuk eklemler kalca omuz olmak uzere eklem ve cevre yapilarini tutar ve sonuc olarak omurganin kaynasmasina neden olabilir Omurgada kemiklerin birbirine kaynamasi bambu kamisi denilen bir goruntuye neden olur Hastaliktan muzdarip kisilerin yillar icinde omurgasi sertlesir ve sirti kamburlasabilir AS bundan baska goz bagirsak bobrek kalp ve akcigerler gibi yumusak dokularda da tutulum gosterebilir Ankilozan spondilitUzmanlikRomatoloji Ankilozan spondilit ozbagisik otoimmun spondiloartropatiler grubunda yer alir ve genetik yatkinlikla guclu bir bagi bulunmaktadir Hastalarin 96 sinda geni bulunmaktadir Olasilikla normalde zararsiz olan bazi mikroorganizmalar HLA B27 geni ile iliskiye girmektedir Bazi bagirsak ya da idrar yollari hastaliklari AS in ortaya cikmasini tetiklemektedir sonuc olarak bu hastaligin genetik zeminde cevresel etkenlerle ortaya ciktigi soylenebilir Belirtiler ve bulgularTipik hastalari 20 40 yas arasi genc erkekler olusturdugu gibi ayni yaslardaki kadinlarda da gorulebilir Hastaligin kalitsal oldugu bilinmektedir Belirtilerin ilk goruldugu yaslar ortalama olarak 23 dur Bu belirtiler tipik olarak bazen omurganin tamamina yayilim gosteren genellikle omurganin ortasinda yerlesen kronik agri ve sertliktir bu agri hatta bir ya da iki kalcaya ya da uyluktan sakroiliak eklemlere kadar yayilim gosterebilir Bu belirtliler kademeli olarak ilerler Baslangicta genellikle ankilozan spondilite ozgu degillerdir Ortalama olarak tani almadan 8 5 ila 14 5 yil oncesine kadar baslangic gosterebilirler Erkekler kadinlardan 3 1 oraninda daha cok etkilenirler ve kadinlardan daha farkli gidisat gosterirler Haftalar ya da aylar icinde artan bel agrisi ve sertlik sabah tutuklugu Gun icinde hareket etmekle ya da egzersizle azalan sabah sertligi ve agrisi Bu belirtilerin 3 aydan uzun suredir devam etmesi Ozellikle erken donemde kilo kaybi Yorgunluk Ates ve gece terlemesi Topuk agrisi Kaba etlerde bazen bir tarafta bazen diger tarafta degisici karakterde agri Gogus agrisi ozellikle batici tipte UveitLaboratuvar IsaretleyicileriHLA B27 Doku Antijeni Tespiti Tanisal acidan onem tasimaz Bu genin varligi AS tanisi koymayi saglamaz Bu geni tasiyan herkeste AS ortaya cikmaz HAstada AS varsa cocugunda AS gelilme olasiligi 10 cocugunda HLA B27 varsa 20 dir Eritrosit Sedimantasyon Hizi Alinan kan orneginin belirli surelerde olculen cokelme hizi iltahabi alevlenmelerle giden her hastalikta oldugu gibi bu hastaliginda alevlenmesinin iyi bir gostergesidir Akut alevlenmelerde sedimantasyon hizi laboratuvarin verdigi referans degerlerin oldukca ustune cikar Birimi mm saat Tedaviye yaniti izlemede degerli ve ucuz bir testtir Sedimantasyonun dusmesi olumlu bir gostergedir CRP C Reaktif Protein Eritrosit sedimantasyon hizi gibi vucutta bagisiklik yanitinin hareketlendigini gosteren bir testtir Cikan degerlerin laboratuvarin verdigi referans degerlerinin ustune cikmasi iltahabi bir duruma isaret eder Yine tedaviye yaniti ve hastaligin aktivitesini izlemede sedimantasyon hizinin saglamasi gibi kullanilir Kemik Yogunlugu Olcumu AS osteoporoza yol acabilen bir hastalik oldugu icin belirli aralikla kemik mineral yogunlugunun olculmesi uygundur TedaviHekimin uygun gorecegi ilaclar kullanilmalidir Bunun yani sira hastaliga ozel olarak duzenlenmis egzersizlerin duzenli olarak yapilmasi cok onemlidir Kaynakca Ankylosing Spondylitis MedlinePlus U S National Library of Medicine 21 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Jimenez Balderas FJ Mintz G 1993 Ankylosing spondylitis clinical course in women and men J Rheumatol 20 12 ss 2069 72 PMID 7516975 a b Porter Robert Beers Mark H Berkow Robert 2006 The Merck manual of diagnosis and therapy Rahway NJ Merck Research Laboratories ss 290 ISBN 0 911910 18 2 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b Shampo M A Kyle R A 1995 Hamilton Smith Mayo Clinic proceedings Mayo Clinic 70 6 s 540 PMID 7776712 Arthritis Research Campaign 2009 7 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2009 SiniflandirmaDICD 10 M 1 M 2 ICD 9 CM 720 0OMIM 106300MeSH D013167DiseasesDB 728Dis kaynaklarMedlinePlus 000420eMedicine radio 41Patient UK Ankilozan spondilit