Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ankylosaurus, (anlamı: kaynaşmış kertenkele), Geç Kretase devrinde 68-66 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış bir kuş kalçalı dinozor cinsidir.
| Ankylosaurus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 İskelet rekonstrüksiyonu, | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| †Ankylosaurus magniventris Brown, 1908 | |||||||||||||||||
Keşif
Amerikalı paleontolog Barnum Brown ve arkadaşları tarafından Hell Creek Formasyonu'nda Montana'da birtakım vücut kalıntıları (kafatasının üstü, omurga, kaburga ve omuz kemeri parçası) bulunmuştur. 1908'de bu cinsi kuran da Brown olmuştur. 1910'da başlangıçta Brown tarafından başka bir canlıya ait olduğu düşünülen osteoderm kalıntısı bulunmuştur. Yine aynı yıl Scollard Formasyonunda kuyruk topuzu, tam bir kafatası, kaburga, kol kemiği ve zırh kalıntısı bulunmuştur. Tüm bu parçalar New York Amerikan Doğa Tarihi müzesi sergilenmektedir. Bu zamana dek bilinen en büyük Ankylosaurus kafatasını M. Sternberg tarafından bulundu. Tam bir Ankylosaurus fosili bulunamamıştır, eksik parçalar harici sadece büyük 3 numune bulunmuştur.
Fiziksel Görünüm
Ankylosaurus sıra dışı bir görünüme sahiptir. Quadrupedal (4 ayak üzerinde duran) bir canlı olan bu dinozor cinsi; alçak ve düz yapılı, başından kuyruğuna dek plakalı, vücudunun üstünde sert çıkıntılara sahip, kuyruğunda sert bir topuz yer alan bir herbivordur (otçul). Bu zamana dek bulunmuş en büyük Ankylosaurus numunesi 6.25 metre uzunluğunda ve 1.7 metre yüksekliğinde, 1.5 metre genişliğinde ve kabaca 4 tonu aşkın bir ağırlığa sahiptir. Tam fosilleri olmadığı için vücut ölçüleri net olarak bilinememektedir, ancak ankylosauria ailesinin en büyük cinsidir. Bu dinozor cinsine adını da veren zırh plakaları osteoderm kökenlidir ve derileri dahilinde gelişmiştir. Bu osteoderm, dış kemik doku ve iç süngerimsi kemik doku olarak iki kısımdan oluşur. Bu kemiksi dokunun deri ve keratin kaplı olma ihtimali yüksektir. Plakaları yatay ve yönlü sıralar oluşturur ve büyük plakaların arasını ufak plakalar doldurur. Bacak ve kuyruk kısmında ufak plakalar yer alırken; en büyük plakalar boyun kısmında yer alıyordu. Bu plakaların haricinde dikenleri de mevcuttu. Başında, sırtında ve vücudunun yanlarında dikenleri vardı. Belki de bu canlının en önemli özelliği kuyruğunda topuzdu. Omurların birbirine geçmesiyle oluşmuş kuyruk sonunda sert bir sopa halini alır ve bir kuyruk topuzuyla biter. Theropodlara karşı korunmak, bölge ve eş kavgası vermek veyahut cinsel çekim işlevleri görmek için bu topuz kullanılmış olabilir. Quadrupedal olan Ankylosaurus'un arka bacakları, ön bacaklarından yüzde 150 oranında daha uzundur. Bugüne dek tatmin edici bir ayak fosili bulunmaması nedeniyle de ayaklarının kaç parmaklı olduğu bilinmemektedir, sadece diğer akrabaları gibi 5 parmaklı olduğu tahmin ediliyor.
Beslenme ve Ekoloji
Alçak bitkiler tüketiyorlardı, onların geniş bir kafatası, uzun ve dar bir gagası vardı. Yaprakları bitkilerden sıyıran bir diş yapısı vardı ve küçük yapraksı dişleri bitkileri parçalayamazdı, ayrıca öğütücü dişleri de yoktu. Bitkileri çiğnemeden yuttukları hipotezine dayanak olarak başlarının hemen altındaki geniş göğüs kafesi bölgesi gösterilir. Kursak olarak görev yapan bir yapı olduğu ve biriktirilen parçalanmamış besinlerin sindirimin bir parçası olarak fermentasyonu yapılmaktadır. Kafatasındaki büyük nazal açıklık için farklı açıklamalar getirilmiştir. Vücut ısısının regülasyonu için bir döngü boşluğu yarattığı iddiası Journal of Anatomy'deki bir makalede çıkan çalışmada önerilmiştir. 2014 yılında bir araştırma da Berlin Omurgalı Paleontolojisi Enstitüsü'nün yıllığında yayımlandı. Bu araştırmaya göre kafatası içindeki ısının yükselmesini engelleyen bir yapıda olduğunu ileri sürülmüştür. Kimi araştırmalarda da güçlü bir koku duyusunun işareti sayılmıştır. Ankylosauria ailesi yaygın bir gruptur Kuzey Amerika, Avustralya, Avrupa, Asya gibi çok sayıda kıtada varlık göstermişlerdir ve Ankylosaurus cinsi de Kuzey Amerika'da yaşamıştır.
Galeri
-
![image]()
Yaşam restorasyonu -
![image]()
İki örneğin boyut karşılaştırması -
![image]()
Kafatası, -
![image]()
Kuyruk topuzu
Kaynakça
- ^ "Ankylosaurus". paleobiodb.org. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ a b c Castro, Joseph. "Ankylosaurus: Facts About the Armored Lizard". LiveScience. LiveScience. 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ a b FASTOVSKI and WEISHAMPEL, DAVID and DAVID (2009). DINOSAURS A CONCISE NATURAL HISTORY. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 96-98. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ankylosaurus anlami kaynasmis kertenkele Gec Kretase devrinde 68 66 milyon yil once Kuzey Amerika da yasamis bir kus kalcali dinozor cinsidir Ankylosaurus Yasadigi donem araligi 68 66 myo Senozoyik PreYeYeOSDCPTJKPgN Iskelet rekonstruksiyonu Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaTakim OrnithischiaAlt takim AnkylosauriaFamilya AnkylosauridaeAlt familya Cins Ankylosaurus Brown 1908Tip tur Ankylosaurus magniventrisBrown 1908KesifAmerikali paleontolog Barnum Brown ve arkadaslari tarafindan Hell Creek Formasyonu nda Montana da birtakim vucut kalintilari kafatasinin ustu omurga kaburga ve omuz kemeri parcasi bulunmustur 1908 de bu cinsi kuran da Brown olmustur 1910 da baslangicta Brown tarafindan baska bir canliya ait oldugu dusunulen osteoderm kalintisi bulunmustur Yine ayni yil Scollard Formasyonunda kuyruk topuzu tam bir kafatasi kaburga kol kemigi ve zirh kalintisi bulunmustur Tum bu parcalar New York Amerikan Doga Tarihi muzesi sergilenmektedir Bu zamana dek bilinen en buyuk Ankylosaurus kafatasini M Sternberg tarafindan bulundu Tam bir Ankylosaurus fosili bulunamamistir eksik parcalar harici sadece buyuk 3 numune bulunmustur Fiziksel GorunumBoyut karsilastirmasi Ankylosaurus sira disi bir gorunume sahiptir Quadrupedal 4 ayak uzerinde duran bir canli olan bu dinozor cinsi alcak ve duz yapili basindan kuyruguna dek plakali vucudunun ustunde sert cikintilara sahip kuyrugunda sert bir topuz yer alan bir herbivordur otcul Bu zamana dek bulunmus en buyuk Ankylosaurus numunesi 6 25 metre uzunlugunda ve 1 7 metre yuksekliginde 1 5 metre genisliginde ve kabaca 4 tonu askin bir agirliga sahiptir Tam fosilleri olmadigi icin vucut olculeri net olarak bilinememektedir ancak ankylosauria ailesinin en buyuk cinsidir Bu dinozor cinsine adini da veren zirh plakalari osteoderm kokenlidir ve derileri dahilinde gelismistir Bu osteoderm dis kemik doku ve ic sungerimsi kemik doku olarak iki kisimdan olusur Bu kemiksi dokunun deri ve keratin kapli olma ihtimali yuksektir Plakalari yatay ve yonlu siralar olusturur ve buyuk plakalarin arasini ufak plakalar doldurur Bacak ve kuyruk kisminda ufak plakalar yer alirken en buyuk plakalar boyun kisminda yer aliyordu Bu plakalarin haricinde dikenleri de mevcuttu Basinda sirtinda ve vucudunun yanlarinda dikenleri vardi Belki de bu canlinin en onemli ozelligi kuyrugunda topuzdu Omurlarin birbirine gecmesiyle olusmus kuyruk sonunda sert bir sopa halini alir ve bir kuyruk topuzuyla biter Theropodlara karsi korunmak bolge ve es kavgasi vermek veyahut cinsel cekim islevleri gormek icin bu topuz kullanilmis olabilir Quadrupedal olan Ankylosaurus un arka bacaklari on bacaklarindan yuzde 150 oraninda daha uzundur Bugune dek tatmin edici bir ayak fosili bulunmamasi nedeniyle de ayaklarinin kac parmakli oldugu bilinmemektedir sadece diger akrabalari gibi 5 parmakli oldugu tahmin ediliyor Beslenme ve EkolojiAlcak bitkiler tuketiyorlardi onlarin genis bir kafatasi uzun ve dar bir gagasi vardi Yapraklari bitkilerden siyiran bir dis yapisi vardi ve kucuk yapraksi disleri bitkileri parcalayamazdi ayrica ogutucu disleri de yoktu Bitkileri cignemeden yuttuklari hipotezine dayanak olarak baslarinin hemen altindaki genis gogus kafesi bolgesi gosterilir Kursak olarak gorev yapan bir yapi oldugu ve biriktirilen parcalanmamis besinlerin sindirimin bir parcasi olarak fermentasyonu yapilmaktadir Kafatasindaki buyuk nazal aciklik icin farkli aciklamalar getirilmistir Vucut isisinin regulasyonu icin bir dongu boslugu yarattigi iddiasi Journal of Anatomy deki bir makalede cikan calismada onerilmistir 2014 yilinda bir arastirma da Berlin Omurgali Paleontolojisi Enstitusu nun yilliginda yayimlandi Bu arastirmaya gore kafatasi icindeki isinin yukselmesini engelleyen bir yapida oldugunu ileri surulmustur Kimi arastirmalarda da guclu bir koku duyusunun isareti sayilmistir Ankylosauria ailesi yaygin bir gruptur Kuzey Amerika Avustralya Avrupa Asya gibi cok sayida kitada varlik gostermislerdir ve Ankylosaurus cinsi de Kuzey Amerika da yasamistir GaleriYasam restorasyonu Iki ornegin boyut karsilastirmasi Kafatasi Kuyruk topuzuKaynakca Ankylosaurus paleobiodb org 16 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 a b c Castro Joseph Ankylosaurus Facts About the Armored Lizard LiveScience LiveScience 2 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2020 a b FASTOVSKI and WEISHAMPEL DAVID and DAVID 2009 DINOSAURS A CONCISE NATURAL HISTORY Cambridge Cambridge University Press ss 96 98 ISBN 978 0 511 47941 0