Mokissos ya da bir diğer adıyla Nora, Aksaray ilinin, merkez ilçesinin 30 km güneyinde, Helvadere Kasabası sınırları içinde antik kent.
Diğer adı | Nora |
---|---|
Konum | Aksaray |
Koordinatlar | 38°11′08″K 34°12′26″D / 38.18556°K 34.20722°D |
Tarihçe | |
Kuruluş | 6. yy'ın ilk yarısı |
Kültür(ler) | Hellenistik Dönem, Roma Dönemi |
Sit ayrıntıları | |
Buluntu(lar) | Üç nefli bazilika, metropolit kilisesi, kale laıntıları, sarnıç |
Durum | Restore |
Mokissos adı Konstantinopolis Patrikhanesinin önemli kayıtlarında geçmektedir. |
Hasan Dağı'nın parazit (ikincil) kraterlerinden birinin doğal erozyonla dolması sonucu oluşmuş yüksek vadinin içinde yer alır. Deniz seviyesinden yaklaşık 1500 metre yükseklikteki 200 hektar alanda kurulan antik kentte konutlar dışında, 32 kilise yapısı, 20 sarnıç tespit edilmiştir. Arkeolojik kalıntıların bulunduğu alan yörede Viranşehir olarak bilinir. Ayakta kalan yapılar Bizans devrine aittir. Önceleri, Nora ya da Neroassos adıyla bilinen Helenistik dönem kalesi olduğu düşünülen bu yerleşimin, 6. yüzyılın önemli Bizans kentlerinden Mokisos yerleşimi olduğu 1930'lu yıllardan itibaren bilim adamları arasında kabul görmüştür. Bu konuda genel görüş, 2021 yılı itibarıyla net değildir; yapılacak yeni araştırmalarla netleşmesi beklenmektedir.
Vadiye batıda, doğuda ve kuzeyde bulunan dik yamaçlı üç dar geçitten girilir. Kentin etrafını saran tepeler doğal bir sur duvarı oluşturur. Sadece akropolis surlarla çevrilmiştir. Kalıntılar vadi tabanına bakan yamaçlarda yoğunlaşır. Yapılar, tamamen yığma taş yapım tekniğiyle inşa edilmiştir.
Kalıntılar 19. yüzyıldaki batılı seyyahlar ve 20. yüzyılın başlarında bilim insanlarının araştırma raporları sayesinde tanınmaya başlamıştır. Bizanslı vakanüvis Prokopios’un anlatımına dayanarak kalıntıların Mokissos kentine ait olduğu kabul gördü. Prokopios’a göre "Kapadokya'da, ovada Mokissos adında kısmen yıkılmış, kısmen de yıkılma tehlikesi altında harap bir kale vardı. İmparator Iustinianos kaleyi tümüyle yıktırıp batısındaki dik, çok yüksek ve ulaşılması güç yere dev bir sur inşa ettirmiş; çok sayıda kilise, imaret ve halka açık hamamlar gibi başka yapılar yaptırmıştı." Mokissos adı Konstantinopolis Patrikhanesinin önemli kayıtlarında geçer. Bu kayıtlara göre Bizans İmparatoru Iustinianos Dönemi’nde 535 yılında eyalet sisteminde yapılan değişiklikler sonucu oluşturulan yeni kilise eyaletinin piskoposluk merkezi yapılmıştır. Böylece kent statüsü kazanan yerleşim, Iustinianapolis adını almıştır.
Kentteki 1994-1996 arasında Alman araştırmacı Albrecht Berger yöntemindeki bir ekip tarafından bilimsel araştırma gerçekleştirilmiştir. Berger'e göre Roma nekropolisi üzerine kurulmuş kentteki konut sayısını yaklaşık 1000'dir.
Kaynakça
- ^ Johnson, Scott Fitzgerald (2016). The Oxford handbook of late antiquity. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ a b Uyar, Tolga. . aktuelarkeoloji.com.tr. Aktuelarkeoloji.com.tr sitesi. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ . Anadolu Ajansı. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ a b . Cumhuriyet. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ a b Erpek, Can (2020). . Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi Cilt 10, Sayı 2. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Berger, Albrecht. (PDF). 14. Araştırma Sonuçları Toplantısı (27-31 Mayıs 1996). Kültür Bakanlığı Anıtlar Ve Müzeler Genel Müdürlüğü. 6 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ "Aksaray- Mokissos (Viranşehir) 2021 Kazı Çalışmaları Başlıyor. | Sanat Tarihi Bölümü". sanattarihi.nevsehir.edu.tr. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
Aksaray ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mokissos ya da bir diger adiyla Nora Aksaray ilinin merkez ilcesinin 30 km guneyinde Helvadere Kasabasi sinirlari icinde antik kent MokissosDiger adiNoraKonumAksarayKoordinatlar38 11 08 K 34 12 26 D 38 18556 K 34 20722 D 38 18556 34 20722TarihceKurulus6 yy in ilk yarisiKultur ler Hellenistik Donem Roma DonemiSit ayrintilariBuluntu lar Uc nefli bazilika metropolit kilisesi kale laintilari sarnicDurumRestoreMokissos adi Konstantinopolis Patrikhanesinin onemli kayitlarinda gecmektedir Mokissos ve Hasan Dagi Hasan Dagi nin parazit ikincil kraterlerinden birinin dogal erozyonla dolmasi sonucu olusmus yuksek vadinin icinde yer alir Deniz seviyesinden yaklasik 1500 metre yukseklikteki 200 hektar alanda kurulan antik kentte konutlar disinda 32 kilise yapisi 20 sarnic tespit edilmistir Arkeolojik kalintilarin bulundugu alan yorede Viransehir olarak bilinir Ayakta kalan yapilar Bizans devrine aittir Onceleri Nora ya da Neroassos adiyla bilinen Helenistik donem kalesi oldugu dusunulen bu yerlesimin 6 yuzyilin onemli Bizans kentlerinden Mokisos yerlesimi oldugu 1930 lu yillardan itibaren bilim adamlari arasinda kabul gormustur Bu konuda genel gorus 2021 yili itibariyla net degildir yapilacak yeni arastirmalarla netlesmesi beklenmektedir Vadiye batida doguda ve kuzeyde bulunan dik yamacli uc dar gecitten girilir Kentin etrafini saran tepeler dogal bir sur duvari olusturur Sadece akropolis surlarla cevrilmistir Kalintilar vadi tabanina bakan yamaclarda yogunlasir Yapilar tamamen yigma tas yapim teknigiyle insa edilmistir Kalintilar 19 yuzyildaki batili seyyahlar ve 20 yuzyilin baslarinda bilim insanlarinin arastirma raporlari sayesinde taninmaya baslamistir Bizansli vakanuvis Prokopios un anlatimina dayanarak kalintilarin Mokissos kentine ait oldugu kabul gordu Prokopios a gore Kapadokya da ovada Mokissos adinda kismen yikilmis kismen de yikilma tehlikesi altinda harap bir kale vardi Imparator Iustinianos kaleyi tumuyle yiktirip batisindaki dik cok yuksek ve ulasilmasi guc yere dev bir sur insa ettirmis cok sayida kilise imaret ve halka acik hamamlar gibi baska yapilar yaptirmisti Mokissos adi Konstantinopolis Patrikhanesinin onemli kayitlarinda gecer Bu kayitlara gore Bizans Imparatoru Iustinianos Donemi nde 535 yilinda eyalet sisteminde yapilan degisiklikler sonucu olusturulan yeni kilise eyaletinin piskoposluk merkezi yapilmistir Boylece kent statusu kazanan yerlesim Iustinianapolis adini almistir Kentteki 1994 1996 arasinda Alman arastirmaci Albrecht Berger yontemindeki bir ekip tarafindan bilimsel arastirma gerceklestirilmistir Berger e gore Roma nekropolisi uzerine kurulmus kentteki konut sayisini yaklasik 1000 dir Kaynakca Johnson Scott Fitzgerald 2016 The Oxford handbook of late antiquity Oxford Oxford University Press ISBN 978 0190277536 a b Uyar Tolga aktuelarkeoloji com tr Aktuelarkeoloji com tr sitesi 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Anadolu Ajansi 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 a b Cumhuriyet 3 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 a b Erpek Can 2020 Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi SBE Dergisi Cilt 10 Sayi 2 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Berger Albrecht PDF 14 Arastirma Sonuclari Toplantisi 27 31 Mayis 1996 Kultur Bakanligi Anitlar Ve Muzeler Genel Mudurlugu 6 Subat 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Aksaray Mokissos Viransehir 2021 Kazi Calismalari Basliyor Sanat Tarihi Bolumu sanattarihi nevsehir edu tr 7 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Aksaray ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz