Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antinatalizm ya da doğum karşıtlığı, doğuma değer veren felsefi bir görüştür. Bu görüşü savunan antinatalistler, insanların üremesinin (bazıları ise diğer yaşamı üretmenin) ahlaki açıdan kötü olması nedeniyle ürememesi gerektiğini savunmaktadırlar. Bununla birlikte fikrin savunucuları bilimsel ve edebî makalelerde, antinatalizm için çeşitli etik temeller oluşturmuşlardır. Doğmamış olmanın daha iyi olacağı fikrinin hayatta kalan en eski açık ve kesin ifadelerinden bazıları, antik Yunanistan'dan gelmektedir. "Antinatalizm" terimi, natalizm ve pronatalizm terimlerinin karşıtı bir anlam ifade etmekte olup; ilk defa Belçikalı aktivist, yazar ve filozof olan 'un (1968 doğumlu) L'art de guillotiner les procréateurs: Manifeste anti-nataliste kitabında kullanılmıştır.
Antinatalizm'in Çeşitleri
Antinatalizm, kendi içinde çeşitli kollara ayrılır. Bunlar başlıca Güçlü Antinatalizm (tamamen ürememeyi savunanlar) ve Zayıf Antinatalizm(bazı şartları ve koşulları sağlayamayanların ürememesini savunanlar) olarak ayrılabilir. Fakat bunların yanında ara görüşler de mevcuttur. Bunlar Childfree (pragmatik çocuksuzluğu savunan), Denatalist(genetik rahatsızlıkların ürememesini savunan), Promortalizm(insanlığı hızlı ve acısız yok etmenin etik olduğunu savunan) gibi çeşitli görüşlerce savunulmaktadır.
Güçlü Antinatalizm
Antinatalizm'in bu kolu, üremeyi herhangi bir şarta bağlamadan tamamen reddeder. Güçlü Antinatalizm'e göre, üremek ahlâki açıdan kötüdür ve bencilcedir. Doğacak çocuğun rızasının alınamaması, çocuğun Dünya'da karşılaşması muhtemel acılar ve bunun gibi birçok problem sebebiyle insanlığın ürememesi gerektiğini savunulur.
Zayıf Antinatalizm
Zayıf Antinatalizm, nüfusu belli bir dengede tutmak ve üremeyi belli koşullar ve metotlarla gerçekleştirmeyi, bu metotların dışında ise ürememeyi savunan Antinatalizm'in bir koludur. Zayıf Antinatalizm'e göre, problem üremeyi tamamen durdurup insanı ortadan kaldırarak değil, insan var iken karşısındaki sorunu kaldırdığımızda çözülür. Bu sebeple Zayıf Antinatalizm, nüfus artışının denetlenmesi ve kontrol edilmesi, çocuk yapmak için belli koşulların yerine getirilmesi; ebeveynlerin belli ekonomik, sağlık ve psikolojik testlerden geçirilmesi, ebeveyn adaylarına hem kendini tanımaları için psikoloji eğitimi hem de çocuk için çocuk eğitimi bilgisi verilmesi, doğan çocukların ve ebeveynlerin yaşama süresince belli dönemlerce psikolojik denetlenmesi, her çocuğun ebeveynlerin ölüm riskine karşı başka aile veya kurumlarca teminat altına alınması gibi metotlarla bu soruna çözüm bulmaya çalışır. Çünkü bu görüşe göre bu konuda çıkış yolu olan tek şey, yaşamın varlığını bu şekilde almak ve sorunun kaynağı olan yaşamın kendisini ortadan kaldırmak değil, içindeki riski mümkün olduğunca yönetmek ve azaltmak için çalışmaktır.
Dinlerde
Buda'nın öğretisi, diğer Dört Yüce Gerçek ve 'nın başlangıcı arasında, tarafından şu şekilde yorumlanmıştır:
Buda önerilerini yaşı nedeniyle bilgiçlik tarzında belirtir. Onları biçiminde verir; ancak, bu mantıksal olarak oldukça hatalı ve iletmek istediği şudur: Yaşamın maruz bıraktığı acıdan habersiz olarak adam çocukların babası olur ve bu onun yaşlılık ve ölüm nedeni olur. Eğer o sadece onun çektiği acıyı fark etseydi, üremekten vazgeçerdi; ve böylelikle yaşlılığın ve ölümün işleyişini durdururdu.
Budist antinatalizmi konusu da Amy Paris Langenberg tarafından gündeme getirildi, şunları yazdı:
David Gray ve Janet Gyatso tarafından belgelenmiş, Hindistan ve Tibet'in ortaçağ Tantrik geleneklerinde, birleşme yaşanan ama ejaküle olunmayan seks, özgürleştirici bir farkındalığa ulaşmak için hızlı bir yol, hatta nitelikli uygulayıcılar için bekarlıktan çok daha üstün bir durum olarak kabul edilir. (Gray 2007; Gyatso 1998). Bu gelişmeler aynı zamanda antik, klasik ve ortaçağ Budizm'indeki cinsiyet sorunsalının en az kadın doğurganlığı ve çocuk üretimiyle olduğu kadar yanlış arzuların tehlikesiyle de alakalı olduğu fikrini desteklemektedir.
İnsan Dışı Varlıklar
Bazı antinatalistler insan dışı bilinçli varlıkların üremelerini de ahlaken olumsuz bulur. Karim Akerma, tüm hayvanları içerisine dahil eden antinatalizmi evrensel antinatalizm olarak tanımlar:
Hayvanları kısırlaştırarak, onları içgüdülerinin kölesi olup; dünyanın doğum, yaşlılık, hastalık, ölüm ve yeme/yenilme döngüsünün içerisine daha fazla sayıda tutsak getirmelerine engel olabiliriz.
David Benatar, acı-haz asimetrisinin tüm canlılar için geçerli olduğunu vurgular ve diğer hayvan türlerini besleyebildiği ve kısırlaştırabildiği için, dünyada kaç hayvanın var olacağı konusunda insanların da rolü olduğunu ifade eder. Magnus Vinding'in görüşüne göreyse, doğal ortamlarında yaşamakta olan yaban hayvanlarının ekseriyetinin hayatları berbattır. Yaban hayatıyla ilgili araştırmalardan alıntılar yaparak; hayvanların çoğunun daha erişkinliğe varamadan öldüğüne, yaşadıkları açlığa, hastalığa, parazitizme, canlı haldeyken yırtıcılar tarafından yutulmalarına dikkat çeker. Sekiz erkek aslan yavrusundan yalnızca biri yetişkinliğe erişir. Diğerleri, açlık ve hastalıktan ölmenin yanı sıra bazen başka aslanların dişleri ve pençeleri arasında can verir. Erişkin yaşa gelmek, balıklar için çok daha zordur. Her yüz erkek Çinok Somonu yavrusundan yalnızca biri yetişkinliğe erişecek kadar yaşar. Vinding'e göre, eğer insanların hayatları ve çocuk ölümü oranları bunlara benzeseydi, ahlaki değerlerimiz üremeyi yasaklardı. Fakat bu, içgüdüleri tarafından kontrol edilen hayvanlar için mümkün değil. Bu sebeple, yeni bireyler dünyaya getirmenin, her koşulda olmasa dahi, en azından yaban hayvanları için ahlaken yanlış olduğunu öne sürer. (Pratikte olmasa bile en azından teoride.) Türcülüğü reddettiğimiz takdirde 'doğaya müdahale etmeme' prensibinin savunulur bir yanının kalmayacağını ve 'doğada her şeyin olması gerektiği gibi olduğu' dogmasını reddetmemiz gerektiğini savunur.
Geleneksel etik teorilerimizle örtüşmemesi sebebiyle rasyonalizasyonlar üreterek doğada meydana gelen ızdırabı ve onun dehşetinin kurbanlarını unutmaya çalışamayız. Bu geleneksel teoriler, sonuçta yalnızca, akıl almaz derece karamsar gerçekliğin karşısında, kendimizi daha tutarlı ve iyi hissetmemiz için vardır.
Yapay Zekanın Geliştirilmesi
Thomas Metzinger, Sander Beckers, ve Bartłomiej Chomański, evrendeki acı miktarını önemli ölçüde artırabileceğinden dolayı yapay zekanın geliştirilmeye çalışılmasına karşı çıkmaktalardır.
Kaynakça
- ^ Akerma, Karim (2021). Antinatalism A Handbook. 28. Auflage. epubli GmbH. Berlin. ISBN . OCLC 1286267106.
- ^ VerfasserIn., Coates, Ken (2016). Anti-natalism : rejectionist philosophy from Buddhism to Benatar. ISBN . OCLC 960404710. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
- ^ Kutás, Michal; Svoboda, Filip; Giraud, Théophile De; Poledníková, Markéta; Akerma, Karim; Koumar, Jan; Cabrera, Julio; Lochmanová, Kateřina (2020). History of Antinatalism: How Philosophy Has Challenged the Question of Procreation (İngilizce). Independently Published. ISBN . 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
- ^ M. Starzyński, Antynatalizm. O niemoralności płodzenia dzieci, Kraków: Towarzystwo Naukowe im. Stanisława Andreskiego, 2020.
- ^ Morioka, Masahiro (2021). "What Is Antinatalism?: Definition, History, and Categories". The Review of Life Studies. 12: 1-39. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
- ^ W. Tatarkiewicz, O szczęściu (On Happiness), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 420-421.
- ^ Akerma, Karim, (2021). Antinatalism A Handbook. 28. Auflage. Berlin: epubli GmbH. s. 301. ISBN . OCLC 1286267106. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
- ^ Gour, Hari Singh, Sir (2001). The spirit of Buddhism. New Delhi: Rupa & Co. ISBN . OCLC 51586784. 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Langenberg, Amy Paris (2018). "Buddhism and Sexuality". Cozort, Daniel; Shields, James Mark (Ed.). The Oxford handbook of Buddhist ethics. First edition. Oxford: Oxford University Press. ss. 572-578. ISBN . OCLC 1001265472.
- ^ Karim Akerma, Antinatalism: A Handbook, Neopubli GmbH, 2021. Karim Akerma, Antinatalismus – Ein Handbuch, epubli, 2017 (original German extended edition).
- ^ "K. Akerma, Manifest zum antinatalismus. Zur Ethik des Antinatalismus. Für Nachkommenlosigkeit bei Mensch und Tier, Pro iure animalis, July 2014" (PDF). 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ David Benatar (2006). Better Never to Have Been: The Harm of Coming into Existence. Oxford: Clarendon Press.
- ^ M. Vinding, The Speciesism of Leaving Nature Alone, and the Theoretical Case for "Wildlife Anti-Natalism", 2017, Apeiron, 8, pp. 169–183 (İngilizce). 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ Thomas Metzinger (March 2021). "Artificial Suffering: An Argument for a Global Moratorium on Synthetic Phenomenology". Journal of Artificial Intelligence and Consciousness. 08 (1): 43–66.
- ^ S. Beckers, AAAI: An Argument Against Artificial Intelligence, w: V. Müller (ed.), Philosophy and theory of artificial intelligence 2017, Studies in Applied Philosophy, Epistemology and Rational Ethics, 2018, issue 44
- ^ Chomanski, Bartlomiej 'Bartek' (November 2021). "Anti‐natalism and the Creation of Artificial Minds". Journal of Applied Philosophy. 38 (5): 870–885. doi:10.1111/japp.12535
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antinatalizm ya da dogum karsitligi doguma deger veren felsefi bir gorustur Bu gorusu savunan antinatalistler insanlarin uremesinin bazilari ise diger yasami uretmenin ahlaki acidan kotu olmasi nedeniyle urememesi gerektigini savunmaktadirlar Bununla birlikte fikrin savunuculari bilimsel ve edebi makalelerde antinatalizm icin cesitli etik temeller olusturmuslardir Dogmamis olmanin daha iyi olacagi fikrinin hayatta kalan en eski acik ve kesin ifadelerinden bazilari antik Yunanistan dan gelmektedir Antinatalizm terimi natalizm ve pronatalizm terimlerinin karsiti bir anlam ifade etmekte olup ilk defa Belcikali aktivist yazar ve filozof olan un 1968 dogumlu L art de guillotiner les procreateurs Manifeste anti nataliste kitabinda kullanilmistir Fikirleri antinatalizm felsefesine onculuk eden Arthur Schopenhauer 1788 1860 Antinatalizm in CesitleriAntinatalizm kendi icinde cesitli kollara ayrilir Bunlar baslica Guclu Antinatalizm tamamen urememeyi savunanlar ve Zayif Antinatalizm bazi sartlari ve kosullari saglayamayanlarin urememesini savunanlar olarak ayrilabilir Fakat bunlarin yaninda ara gorusler de mevcuttur Bunlar Childfree pragmatik cocuksuzlugu savunan Denatalist genetik rahatsizliklarin urememesini savunan Promortalizm insanligi hizli ve acisiz yok etmenin etik oldugunu savunan gibi cesitli goruslerce savunulmaktadir Guclu Antinatalizm Antinatalizm in bu kolu uremeyi herhangi bir sarta baglamadan tamamen reddeder Guclu Antinatalizm e gore uremek ahlaki acidan kotudur ve bencilcedir Dogacak cocugun rizasinin alinamamasi cocugun Dunya da karsilasmasi muhtemel acilar ve bunun gibi bircok problem sebebiyle insanligin urememesi gerektigini savunulur Zayif Antinatalizm Zayif Antinatalizm nufusu belli bir dengede tutmak ve uremeyi belli kosullar ve metotlarla gerceklestirmeyi bu metotlarin disinda ise urememeyi savunan Antinatalizm in bir koludur Zayif Antinatalizm e gore problem uremeyi tamamen durdurup insani ortadan kaldirarak degil insan var iken karsisindaki sorunu kaldirdigimizda cozulur Bu sebeple Zayif Antinatalizm nufus artisinin denetlenmesi ve kontrol edilmesi cocuk yapmak icin belli kosullarin yerine getirilmesi ebeveynlerin belli ekonomik saglik ve psikolojik testlerden gecirilmesi ebeveyn adaylarina hem kendini tanimalari icin psikoloji egitimi hem de cocuk icin cocuk egitimi bilgisi verilmesi dogan cocuklarin ve ebeveynlerin yasama suresince belli donemlerce psikolojik denetlenmesi her cocugun ebeveynlerin olum riskine karsi baska aile veya kurumlarca teminat altina alinmasi gibi metotlarla bu soruna cozum bulmaya calisir Cunku bu goruse gore bu konuda cikis yolu olan tek sey yasamin varligini bu sekilde almak ve sorunun kaynagi olan yasamin kendisini ortadan kaldirmak degil icindeki riski mumkun oldugunca yonetmek ve azaltmak icin calismaktir DinlerdeBuda nin ogretisi diger Dort Yuce Gercek ve nin baslangici arasinda tarafindan su sekilde yorumlanmistir Buda onerilerini yasi nedeniyle bilgiclik tarzinda belirtir Onlari biciminde verir ancak bu mantiksal olarak oldukca hatali ve iletmek istedigi sudur Yasamin maruz biraktigi acidan habersiz olarak adam cocuklarin babasi olur ve bu onun yaslilik ve olum nedeni olur Eger o sadece onun cektigi aciyi fark etseydi uremekten vazgecerdi ve boylelikle yasliligin ve olumun isleyisini durdururdu Budist antinatalizmi konusu da Amy Paris Langenberg tarafindan gundeme getirildi sunlari yazdi David Gray ve Janet Gyatso tarafindan belgelenmis Hindistan ve Tibet in ortacag Tantrik geleneklerinde birlesme yasanan ama ejakule olunmayan seks ozgurlestirici bir farkindaliga ulasmak icin hizli bir yol hatta nitelikli uygulayicilar icin bekarliktan cok daha ustun bir durum olarak kabul edilir Gray 2007 Gyatso 1998 Bu gelismeler ayni zamanda antik klasik ve ortacag Budizm indeki cinsiyet sorunsalinin en az kadin dogurganligi ve cocuk uretimiyle oldugu kadar yanlis arzularin tehlikesiyle de alakali oldugu fikrini desteklemektedir Insan Disi VarliklarBazi antinatalistler insan disi bilincli varliklarin uremelerini de ahlaken olumsuz bulur Karim Akerma tum hayvanlari icerisine dahil eden antinatalizmi evrensel antinatalizm olarak tanimlar Hayvanlari kisirlastirarak onlari icgudulerinin kolesi olup dunyanin dogum yaslilik hastalik olum ve yeme yenilme dongusunun icerisine daha fazla sayida tutsak getirmelerine engel olabiliriz David Benatar aci haz asimetrisinin tum canlilar icin gecerli oldugunu vurgular ve diger hayvan turlerini besleyebildigi ve kisirlastirabildigi icin dunyada kac hayvanin var olacagi konusunda insanlarin da rolu oldugunu ifade eder Magnus Vinding in gorusune goreyse dogal ortamlarinda yasamakta olan yaban hayvanlarinin ekseriyetinin hayatlari berbattir Yaban hayatiyla ilgili arastirmalardan alintilar yaparak hayvanlarin cogunun daha eriskinlige varamadan oldugune yasadiklari acliga hastaliga parazitizme canli haldeyken yirticilar tarafindan yutulmalarina dikkat ceker Sekiz erkek aslan yavrusundan yalnizca biri yetiskinlige erisir Digerleri aclik ve hastaliktan olmenin yani sira bazen baska aslanlarin disleri ve penceleri arasinda can verir Eriskin yasa gelmek baliklar icin cok daha zordur Her yuz erkek Cinok Somonu yavrusundan yalnizca biri yetiskinlige erisecek kadar yasar Vinding e gore eger insanlarin hayatlari ve cocuk olumu oranlari bunlara benzeseydi ahlaki degerlerimiz uremeyi yasaklardi Fakat bu icguduleri tarafindan kontrol edilen hayvanlar icin mumkun degil Bu sebeple yeni bireyler dunyaya getirmenin her kosulda olmasa dahi en azindan yaban hayvanlari icin ahlaken yanlis oldugunu one surer Pratikte olmasa bile en azindan teoride Turculugu reddettigimiz takdirde dogaya mudahale etmeme prensibinin savunulur bir yaninin kalmayacagini ve dogada her seyin olmasi gerektigi gibi oldugu dogmasini reddetmemiz gerektigini savunur Geleneksel etik teorilerimizle ortusmemesi sebebiyle rasyonalizasyonlar ureterek dogada meydana gelen izdirabi ve onun dehsetinin kurbanlarini unutmaya calisamayiz Bu geleneksel teoriler sonucta yalnizca akil almaz derece karamsar gercekligin karsisinda kendimizi daha tutarli ve iyi hissetmemiz icin vardir Yapay Zekanin GelistirilmesiThomas Metzinger Sander Beckers ve Bartlomiej Chomanski evrendeki aci miktarini onemli olcude artirabileceginden dolayi yapay zekanin gelistirilmeye calisilmasina karsi cikmaktalardir Kaynakca Akerma Karim 2021 Antinatalism A Handbook 28 Auflage epubli GmbH Berlin ISBN 978 3 7549 2365 8 OCLC 1286267106 VerfasserIn Coates Ken 2016 Anti natalism rejectionist philosophy from Buddhism to Benatar ISBN 978 1 5069 0240 1 OCLC 960404710 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2022 Kutas Michal Svoboda Filip Giraud Theophile De Polednikova Marketa Akerma Karim Koumar Jan Cabrera Julio Lochmanova Katerina 2020 History of Antinatalism How Philosophy Has Challenged the Question of Procreation Ingilizce Independently Published ISBN 979 8 6456 2425 5 2 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2022 M Starzynski Antynatalizm O niemoralnosci plodzenia dzieci Krakow Towarzystwo Naukowe im Stanislawa Andreskiego 2020 Morioka Masahiro 2021 What Is Antinatalism Definition History and Categories The Review of Life Studies 12 1 39 17 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2022 W Tatarkiewicz O szczesciu On Happiness Warszawa Panstwowe Wydawnictwo Naukowe 1979 s 420 421 Akerma Karim 2021 Antinatalism A Handbook 28 Auflage Berlin epubli GmbH s 301 ISBN 978 3 7549 2365 8 OCLC 1286267106 2 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2022 Gour Hari Singh Sir 2001 The spirit of Buddhism New Delhi Rupa amp Co ISBN 81 7167 488 7 OCLC 51586784 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Langenberg Amy Paris 2018 Buddhism and Sexuality Cozort Daniel Shields James Mark Ed The Oxford handbook of Buddhist ethics First edition Oxford Oxford University Press ss 572 578 ISBN 978 0 19 874614 0 OCLC 1001265472 Karim Akerma Antinatalism A Handbook Neopubli GmbH 2021 Karim Akerma Antinatalismus Ein Handbuch epubli 2017 original German extended edition K Akerma Manifest zum antinatalismus Zur Ethik des Antinatalismus Fur Nachkommenlosigkeit bei Mensch und Tier Pro iure animalis July 2014 PDF 3 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF David Benatar 2006 Better Never to Have Been The Harm of Coming into Existence Oxford Clarendon Press M Vinding The Speciesism of Leaving Nature Alone and the Theoretical Case for Wildlife Anti Natalism 2017 Apeiron 8 pp 169 183 Ingilizce 25 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Thomas Metzinger March 2021 Artificial Suffering An Argument for a Global Moratorium on Synthetic Phenomenology Journal of Artificial Intelligence and Consciousness 08 1 43 66 S Beckers AAAI An Argument Against Artificial Intelligence w V Muller ed Philosophy and theory of artificial intelligence 2017 Studies in Applied Philosophy Epistemology and Rational Ethics 2018 issue 44 Chomanski Bartlomiej Bartek November 2021 Anti natalism and the Creation of Artificial Minds Journal of Applied Philosophy 38 5 870 885 doi 10 1111 japp 12535