Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antonio Priuli (d. 10 Mayıs 1548, Venedik – ö. 12 Ağustos 1623, Venedik), 17 Mayıs 1618 – 12 Ağustos 1623 tarihleri arasında, 5 yıl 2 ay 26 gün süren dönemde, Venedik Cumhuriyeti'nde "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 94'üncü dükadır.
| Antonio Priuli | |
|---|---|
| Antonio Priuli portresi | |
 | |
| Venedik Cumhuriyeti Doçesi (94.) Doge di Venezia | |
| Hüküm süresi | 17 Mayıs 1618 – 12 Ağustos 1623 5 yıl 2 ay 26 gün |
| Önce gelen | Nicolò Donato |
| Sonra gelen | |
| Doğum | 10 Mayıs 1548 Venedik |
| Ölüm | 12 Ağustos 1623 (yaş: 75) Venedik |
| Defin | , Venedik |
| Eş(ler)i | Elena Barbarigo |
| Çocuk(lar)ı | Adriana Priuli ve Matteo Priuli dahil 14 çocuk |
| Babası | Gerolamo Priuli |
| Annesi | Elisabetta Cappello |
Antonio Priuli doçe seçildiğinde Venedik Cumhuriyeti ile İspanya Krallığı ile İspanya'nın Venedik elçisi I. Bedmar Markizi Alfonso de la Cueva'nin ortaya çıkarttığı "Bedmar Komplosu" ile ilgili büyük siyasal kriz devam etmekteydi ve bu ciddi kriz 1622'nin sonuna kadar şiddetle devam etti.
Hayatı
Doçe olmadan önce
Antonio Priuli, 10 Mayıs 1548'de Venedik'te Gerolamo Priuli ve karısı Elisabetta Cappello'nun oğlu olarak doğdu. Antonio Priuli önce denizci tüccar ve bu arada denizci askeri olarak uğraşlarda bulundu. Antonio Priuli gayet koyu Katolik dindar idi. Amiral Agostino Barbarigo'nun kızı olan Elena Barbarigo ile evlilik yaptı ve bu evlilikten 12 (bazı kaynaklara göre 14) çocuğu oldu. Oğullarından 2'si Katolik Kilisesi'nde papaz oldular ve bu papaz oğullarından Matteo Priuli Kardinal rütbesine erişti. Kızlarından 7'si hiç evlenmeyip manastıra geçilip rahibe oldular ama Adriana Prioli 101. Venedik Doçesi 'nun eşi oldu. Antonio Priuli bu buyuk ailesinin bakimi için buyuk masraflar yapması gerektiğinden devamlı olarak ağır borçlanma altına girmişti.
1618'de devlet hizmetine girip "provveditore" unvanı ile Adriyatik Denizi kuzeyinde bir adada bulunan Veglia (modern Krk) kentine vali tayin edildi.
Doçelik dönemi
9 Mayıs 1618'de sadece 35 gün doçelik yaptıktan sonra Doçe beklenmedik bir şekilde öldü ve yeni doçe seçmek için 41 seçmenden oluşan Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" toplandı. Bu konsey İspanya ile politik krizin en civcivli zamanında toplandığı için bir an evvel Doçe seçmeye karar verdi ve yeni Veglia valisi olan Antonio Priuli 17 Mayis 1618'e yapılan oylama ile ekseriyetle 94. Venedik Cumhuriyetei Doçesi olarak seçildi ve aynı gün taç giydirildi.
Doçe Priuli'nin doçelik donemi başlarında Venedik halkının çoğunluğu İspanyol ordusunun Venedik şehrini işgal için şehre asker çıkaracağına; komplocu elçi Bedmar'in Venedik ordusuna İspanya taraftarlarını yerleştirtip sızmış olduğuna ve bir İspanyol donanma filosunun Venedik şehrini hemen ele geçirebilecek şekilde yakında ve hazır olduğuna inanmaktaydılar.
Priuli doçe seçilir seçilmez Venedik şehrine ve Cumhuriyetini gizlice aleyhtar olanları ortaya çıkartıp onları elimine etmek için oldukça şiddet içeren politikalar uygulamaya başladı. Yüzlerce kişi hiçbir inanılır delil olmadan devlet aleyhinde komploya katılıp Venedik'e ihanet etmekle itham edilerek tutuklandı. Bu bir insan avına dönüştü ve özellikle yabancı askerler ve yabancı donanma bahriyeliler hiçbir suç gösterilmeden tutuklanmaya başlandı. Bu insan avında gerçekten Venedik'e ihanet eden birçok kişi yakalanıp tutuklandı. Fakat aynı zamanda birçok kişi de hiçbir suçu olmadan yakalanıp vatan hainliği iddiasıyla şiddetli bir şekilde cezalandırıldı. Örnek olarak patrisyen sınıftan olan Antonio Foscarini Venedik'teki İngiltere Krallığı elçiliğinde verilen bir yemek davetine gittikten hemen sonra 21 Nisan 1622 devlet otoriteleri tarafından tutuklanmış ve hemen idam edilmişti. Bu suçsuz idam hakkındaki gerçekler, İngiltere Krallığı elçisinin Venedik otoritelerine yaptığı şikayet üzerine ortaya çıktı ve idamın hiçbir ihanet deliline dayanmadan hatta hiçbir delil aranmaya hacet duymadan yapıldığı anlaşıldı.
Doçe Priuli 1618'de İspanya'nın bir düşmanı olan Hollanda cumhuriyeti ile birbirlerine para, gemiler veya askerler verip iki cumhuriyetini birbirine destek saklayacağını içeren bir müttefiklik anlaşması imzaladılar. 1620'de Hollanda Cumhuriyeti'ni temsil etmek için 7 hafta suren ve Nijmegen, Heidelberg, Zürih, Verona ve Vicenza üzerinden seyahat yapan François van Aerssen ve sekreteri Constantijn Huygens birlikte Venedik şehrine ulaştılar. Bu kişiler Hollanda ve Venedik cumhuriyetleri arasında daha önce 1618'de yapılmış olan antlaşmayı teyit ettiler .
Venedik ile İspanya arasındaki büyük anlaşmazlık 1622'de sona erdi.
16 Ocak 1623'te Venedik Cumhuriyeti yönetimi Arundel Kontesi Alethea Talbot'a bir resmi bir özür dileme mektubu göndererek Antonio Foscarini'nin yargılanıp idam edilmesinde hatalı olduklarını bildirdi ve özürler diledi. Böylece İspanyolllar da Foscarini'nin idam edilmesinin Venedik yönetimi içinde hazırlayanların yakalanmaları için yaptığı faaliyetlerin şiddetin durdurdu ve boylece bu anlaşmazlığın bir savaş vesilesi olarak kabul edilmesi sona erdirildi. 17. yüzyılda İspanya Venedik ilişkilerinde anlaşmazlıklar ve çatışmalar daha az şiddetle devam etti. 1618-1622 döneminde bir yüksek zirveye ulaşan iki devlet arasındaki yüksek anlaşmazlık seviyesinin şiddeti bu iki devletin bundan sonraki ilişkileri tarihinde hiç görülmedi.
1618'de Orta Avrupa'da yapılmaya baslayan ve başlarda, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nu oluşturan protestan ve katolik şehir devletleri arasındayken, zamanla Avrupa'nın büyük güçlerinin çoğunun dahil olduğu daha geniş bir çatışmaya dönüşen Otuz Yıl Savaşı'na önce Venedik Cumhuriyeti katılmamaktaydı. Ama Şubat 1623'te bu savaş Venedik Cumhuriyeti topraklarına da sıçradı. Ama geçici bu savaştan sadece Kuzey İtalya'da Venedik idaresi altında bulunan bir kent olan ve Venedik-İsviçre sınırında bir geçit vadisinde bulunan kenti etkilendi.
Doçe Antonio Priuli, bu gelişmeye bir katkıda bulunamadı. Doçe'nin sıhhati o zaman gayet kötüydü ve gittikçe daha da kötüleşmeye başladığı için Doçe Venedik'i yeni bir savaşa sokmak için zaman bulamadı. 75 yaşında olan Antonio Priuli geçirmekte olduğu hastalıktan kurtulamadı ve 12 Ağustos 1623'te 5 yıl, 2 ay ve 26 gün doçe olarak hüküm sürdükten sonra öldü.
Defin yeri Venedik şehrinde içindedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Nicolò Donà" maddesi kaynaklıdır. Online: [1] 3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış kaynaklar
| Wikimedia Commons'ta Antonio Priuli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (2003), I Dogi di Venezia. Floransa: Giunti editore . (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf: Artemis & Winkler (Almanca)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Nicolò Donato | Venedik Doçesi 1618 - 1623 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antonio Priuli d 10 Mayis 1548 Venedik o 12 Agustos 1623 Venedik 17 Mayis 1618 12 Agustos 1623 tarihleri arasinda 5 yil 2 ay 26 gun suren donemde Venedik Cumhuriyeti nde Doce unvani ile devlet baskanligi yapan 94 uncu dukadir Antonio PriuliAntonio Priuli portresiVenedik Cumhuriyeti Docesi 94 Doge di VeneziaHukum suresi17 Mayis 1618 12 Agustos 1623 5 yil 2 ay 26 gunOnce gelenNicolo DonatoSonra gelenDogum10 Mayis 1548 VenedikOlum12 Agustos 1623 yas 75 VenedikDefin VenedikEs ler iElena BarbarigoCocuk lar iAdriana Priuli ve Matteo Priuli dahil 14 cocukBabasiGerolamo PriuliAnnesiElisabetta CappelloPriuli sulalesi nin ve Antonio Priuli nin armasi Antonio Priuli doce secildiginde Venedik Cumhuriyeti ile Ispanya Kralligi ile Ispanya nin Venedik elcisi I Bedmar Markizi Alfonso de la Cueva nin ortaya cikarttigi Bedmar Komplosu ile ilgili buyuk siyasal kriz devam etmekteydi ve bu ciddi kriz 1622 nin sonuna kadar siddetle devam etti HayatiDoce olmadan once Antonio Priuli 10 Mayis 1548 de Venedik te Gerolamo Priuli ve karisi Elisabetta Cappello nun oglu olarak dogdu Antonio Priuli once denizci tuccar ve bu arada denizci askeri olarak ugraslarda bulundu Antonio Priuli gayet koyu Katolik dindar idi Amiral Agostino Barbarigo nun kizi olan Elena Barbarigo ile evlilik yapti ve bu evlilikten 12 bazi kaynaklara gore 14 cocugu oldu Ogullarindan 2 si Katolik Kilisesi nde papaz oldular ve bu papaz ogullarindan Matteo Priuli Kardinal rutbesine eristi Kizlarindan 7 si hic evlenmeyip manastira gecilip rahibe oldular ama Adriana Prioli 101 Venedik Docesi nun esi oldu Antonio Priuli bu buyuk ailesinin bakimi icin buyuk masraflar yapmasi gerektiginden devamli olarak agir borclanma altina girmisti 1618 de devlet hizmetine girip provveditore unvani ile Adriyatik Denizi kuzeyinde bir adada bulunan Veglia modern Krk kentine vali tayin edildi Docelik donemi 9 Mayis 1618 de sadece 35 gun docelik yaptiktan sonra Doce beklenmedik bir sekilde oldu ve yeni doce secmek icin 41 secmenden olusan Venedik Cumhuriyeti Doce Secmenler Konseyi toplandi Bu konsey Ispanya ile politik krizin en civcivli zamaninda toplandigi icin bir an evvel Doce secmeye karar verdi ve yeni Veglia valisi olan Antonio Priuli 17 Mayis 1618 e yapilan oylama ile ekseriyetle 94 Venedik Cumhuriyetei Docesi olarak secildi ve ayni gun tac giydirildi Doce Priuli nin docelik donemi baslarinda Venedik halkinin cogunlugu Ispanyol ordusunun Venedik sehrini isgal icin sehre asker cikaracagina komplocu elci Bedmar in Venedik ordusuna Ispanya taraftarlarini yerlestirtip sizmis olduguna ve bir Ispanyol donanma filosunun Venedik sehrini hemen ele gecirebilecek sekilde yakinda ve hazir olduguna inanmaktaydilar Priuli doce secilir secilmez Venedik sehrine ve Cumhuriyetini gizlice aleyhtar olanlari ortaya cikartip onlari elimine etmek icin oldukca siddet iceren politikalar uygulamaya basladi Yuzlerce kisi hicbir inanilir delil olmadan devlet aleyhinde komploya katilip Venedik e ihanet etmekle itham edilerek tutuklandi Bu bir insan avina donustu ve ozellikle yabanci askerler ve yabanci donanma bahriyeliler hicbir suc gosterilmeden tutuklanmaya baslandi Bu insan avinda gercekten Venedik e ihanet eden bircok kisi yakalanip tutuklandi Fakat ayni zamanda bircok kisi de hicbir sucu olmadan yakalanip vatan hainligi iddiasiyla siddetli bir sekilde cezalandirildi Ornek olarak patrisyen siniftan olan Antonio Foscarini Venedik teki Ingiltere Kralligi elciliginde verilen bir yemek davetine gittikten hemen sonra 21 Nisan 1622 devlet otoriteleri tarafindan tutuklanmis ve hemen idam edilmisti Bu sucsuz idam hakkindaki gercekler Ingiltere Kralligi elcisinin Venedik otoritelerine yaptigi sikayet uzerine ortaya cikti ve idamin hicbir ihanet deliline dayanmadan hatta hicbir delil aranmaya hacet duymadan yapildigi anlasildi Doce Priuli 1618 de Ispanya nin bir dusmani olan Hollanda cumhuriyeti ile birbirlerine para gemiler veya askerler verip iki cumhuriyetini birbirine destek saklayacagini iceren bir muttefiklik anlasmasi imzaladilar 1620 de Hollanda Cumhuriyeti ni temsil etmek icin 7 hafta suren ve Nijmegen Heidelberg Zurih Verona ve Vicenza uzerinden seyahat yapan Francois van Aerssen ve sekreteri Constantijn Huygens birlikte Venedik sehrine ulastilar Bu kisiler Hollanda ve Venedik cumhuriyetleri arasinda daha once 1618 de yapilmis olan antlasmayi teyit ettiler Venedik ile Ispanya arasindaki buyuk anlasmazlik 1622 de sona erdi 16 Ocak 1623 te Venedik Cumhuriyeti yonetimi Arundel Kontesi Alethea Talbot a bir resmi bir ozur dileme mektubu gondererek Antonio Foscarini nin yargilanip idam edilmesinde hatali olduklarini bildirdi ve ozurler diledi Boylece Ispanyolllar da Foscarini nin idam edilmesinin Venedik yonetimi icinde hazirlayanlarin yakalanmalari icin yaptigi faaliyetlerin siddetin durdurdu ve boylece bu anlasmazligin bir savas vesilesi olarak kabul edilmesi sona erdirildi 17 yuzyilda Ispanya Venedik iliskilerinde anlasmazliklar ve catismalar daha az siddetle devam etti 1618 1622 doneminde bir yuksek zirveye ulasan iki devlet arasindaki yuksek anlasmazlik seviyesinin siddeti bu iki devletin bundan sonraki iliskileri tarihinde hic gorulmedi 1618 de Orta Avrupa da yapilmaya baslayan ve baslarda Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu nu olusturan protestan ve katolik sehir devletleri arasindayken zamanla Avrupa nin buyuk guclerinin cogunun dahil oldugu daha genis bir catismaya donusen Otuz Yil Savasi na once Venedik Cumhuriyeti katilmamaktaydi Ama Subat 1623 te bu savas Venedik Cumhuriyeti topraklarina da sicradi Ama gecici bu savastan sadece Kuzey Italya da Venedik idaresi altinda bulunan bir kent olan ve Venedik Isvicre sinirinda bir gecit vadisinde bulunan kenti etkilendi Doce Antonio Priuli bu gelismeye bir katkida bulunamadi Doce nin sihhati o zaman gayet kotuydu ve gittikce daha da kotulesmeye basladigi icin Doce Venedik i yeni bir savasa sokmak icin zaman bulamadi 75 yasinda olan Antonio Priuli gecirmekte oldugu hastaliktan kurtulamadi ve 12 Agustos 1623 te 5 yil 2 ay ve 26 gun doce olarak hukum surdukten sonra oldu Defin yeri Venedik sehrinde icindedir Ayrica bakinizVenedik Cumhuriyeti Venedik doceleri listesiKaynakcaBu madde kismen Italyanca Wikipedia Nicolo Dona maddesi kaynaklidir Online 1 3 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis kaynaklarWikimedia Commons ta Antonio Priuli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Norwich John Julius 1999 A History of Venice New York Vintage Books ISBN 0 679 72197 5 Ingilizce da Mosto Andrea 2003 I Dogi di Venezia Floransa Giunti editore ISBN 978 8809028814 Italyanca Dumler Helmut 2001 Venedig und die Dogen Dusseldorf Artemis amp Winkler ISBN 978 3538071162 Almanca Resmi unvanlarOnce gelen Nicolo Donato Venedik Docesi 1618 1623 Sonra gelen