Apraksi (Türkçe: işlev yitimi), fiziksel yeterliliği ve hareket etme arzusu olmasına rağmen, öğrenilmiş anlamlı hareketleri gerçekleştirme yeteneğinin kaybı olarak görülen bir nörolojik bozukluktur. Sonradan oluşan ya da gelişimsel olan motor planlama bozukluğudur ancak koordinasyon eksikliği, algısal kayıp ya da basit emirleri anlayamama nedeniyle oluşmaz. Apraksi, dili anlamama veya üretememe bozukluğu olan afazi ya da bir eylemi gerçekleştirme arzusu eksikliği olan abuli ile karıştırılmamalıdır.
Apraksi | |
---|---|
Uzmanlık | Psychomotor education, ergoterapi |
Türleri
Apraksinin çeşitli türleri bulunur:
- ideomotor (bir motor hareket emrini gerçekleştirememe, örneğin "dişlerini fırçalıyormuş gibi yap " ya da "selam ver" gibi) –doktorlar tarafından en sık karşılaşılan türüdür,
- uzuv apraksisi, kol ve bacak hareketleri dahil olduğunda,
- sözel dışı-oral (emir verildikten sonra yüz hareketlerini yerine getirememe, örneğin dudakları yalama, ıslık çalma, öksürme ya da göz kırpma gibi),
- fikirsel (özel bir hareket için planlama yapamama ya da fikir yürütememe, örneğin, "bu kalemi al ve adını yaz"),
- uzuv-kinetik (bir uzuv ile hassas hareketler yapamama),
- sözel (konuşma için gerekli hareketleri planlamada zorluk, konuşma apraksisi olarak da bilinir)
- yapısal (basit konfigürasyonları kuramama ya da çizememe),
- okülomotor (gözü hareket ettirme zorluğu)
Her tür, azalan karmaşıklık düzeylerinde test edilebilir; eğer test edilen kişi emirleri uygulayamazsa test eden, hareketi kendisi yapar ve taklit edilmesini ister ya da gerçek bir nesne verilerek (örneğin diş fırçası gibi) kullanması istenir.
Apraksi ile birlikte bir olan afazi de görülebilir.
Nedenleri
İdeomotor apraksi hemen hemen her zaman insan beyninin genellikle sol yarıküresinde dilin baskın olduğu bölümlerde lezyonlar sonucu oluşur. Bu hastalarda genellikle apraksiye afazi de eşlik eder.
Tedavisi
Genellikle apraksi olanların tedavisi , veya ile ve oluşur.
Öngörü
Apraksi olanlar için öngörü çeşitlilik gösterir. Terapi sonucunda bazı hastalar önemli ölçüde, bazıları ise çok az gelişim gösterir. Apraksi olanların bazıları iletişim yardımcılarından yararlanabilir.
Notlar
- Epstein, O. (2003). . Londra: Mosby. s. 294. . 8 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2008. (İngilizce)
- Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL. Harrison's Principles of Internal Medicine. New York: McGraw-Hill, 2005. . (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Apraxia, Livestrong.com 10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [1] 1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Apraxia-Kids 17 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Motor development 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apraksi Turkce islev yitimi fiziksel yeterliligi ve hareket etme arzusu olmasina ragmen ogrenilmis anlamli hareketleri gerceklestirme yeteneginin kaybi olarak gorulen bir norolojik bozukluktur Sonradan olusan ya da gelisimsel olan motor planlama bozuklugudur ancak koordinasyon eksikligi algisal kayip ya da basit emirleri anlayamama nedeniyle olusmaz Apraksi dili anlamama veya uretememe bozuklugu olan afazi ya da bir eylemi gerceklestirme arzusu eksikligi olan abuli ile karistirilmamalidir ApraksiUzmanlikPsychomotor education ergoterapi TurleriApraksinin cesitli turleri bulunur ideomotor bir motor hareket emrini gerceklestirememe ornegin dislerini fircaliyormus gibi yap ya da selam ver gibi doktorlar tarafindan en sik karsilasilan turudur uzuv apraksisi kol ve bacak hareketleri dahil oldugunda sozel disi oral emir verildikten sonra yuz hareketlerini yerine getirememe ornegin dudaklari yalama islik calma oksurme ya da goz kirpma gibi fikirsel ozel bir hareket icin planlama yapamama ya da fikir yurutememe ornegin bu kalemi al ve adini yaz uzuv kinetik bir uzuv ile hassas hareketler yapamama sozel konusma icin gerekli hareketleri planlamada zorluk konusma apraksisi olarak da bilinir yapisal basit konfigurasyonlari kuramama ya da cizememe okulomotor gozu hareket ettirme zorlugu Her tur azalan karmasiklik duzeylerinde test edilebilir eger test edilen kisi emirleri uygulayamazsa test eden hareketi kendisi yapar ve taklit edilmesini ister ya da gercek bir nesne verilerek ornegin dis fircasi gibi kullanmasi istenir Apraksi ile birlikte bir olan afazi de gorulebilir NedenleriIdeomotor apraksi hemen hemen her zaman insan beyninin genellikle sol yarikuresinde dilin baskin oldugu bolumlerde lezyonlar sonucu olusur Bu hastalarda genellikle apraksiye afazi de eslik eder TedavisiGenellikle apraksi olanlarin tedavisi veya ile ve olusur OngoruApraksi olanlar icin ongoru cesitlilik gosterir Terapi sonucunda bazi hastalar onemli olcude bazilari ise cok az gelisim gosterir Apraksi olanlarin bazilari iletisim yardimcilarindan yararlanabilir NotlarEpstein O 2003 Londra Mosby s 294 ISBN 0 7234 3229 5 8 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2008 Ingilizce Kasper DL Braunwald E Fauci AS Hauser SL Longo DL Jameson JL Harrison s Principles of Internal Medicine New York McGraw Hill 2005 ISBN 0 07 139140 1 Ingilizce Dis baglantilarApraxia Livestrong com 10 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Apraxia Kids 17 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Motor development 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde SiniflandirmaDICD 10 3 ICD 9 CM 438 81 784 69MeSH D001072DiseasesDB 31600 68345001Dis kaynaklarMedlinePlus 003203eMedicine neuro 438Patient UK Apraksi