Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Archibald Menzies ( MING-iss; 15 Mart 1754 - 15 Şubat 1842) İskoç bir cerrah, botanikçi ve doğa bilimciydi. Denizde uzun yıllar geçirdi, Kraliyet Donanması'nda, özel tüccarların yanında ve Vancouver Keşif Gezisinde görev yaptı. Hawaii yanardağı Mauna Loa'nın zirvesine ulaştığı bilinen ilk Avrupalıydı ve Maymun Yapboz ağacını İngiltere'ye tanıttı.
Yaşam ve kariyer
Menzies, İskoçya'nın Perthshire kentindeki Weem mahallesindeki Paskalya Stix'te (veya Styx) doğdu. Ağabeyi William ile Kraliyet Botanik Bahçeleri'nde çalışırken, Edinburgh Üniversitesi'nde botanik profesörü olan Dr. John Hope'un dikkatini çekti ve onu burada tıp okumaya teşvik etti. Cerrah olarak mezun olan Menzies, Caernarvon, Galler'de bir doktorun asistanı olarak görev yaptı, ardından HMS Nonsuch'ta asistan cerrah olarak Kraliyet Donanması'na katıldı. Azizler Savaşı'na (12 Nisan 1782) katılan Menzies, barış zamanında Nova Scotia'daki Halifax İstasyonunda görev yaptı.
1786'da Menzies, Horn Burnu çevresinden Kuzey Pasifik'e doğru bir kürk ticareti yolculuğuna çıkan Prince of Wales'te (Kaptan James Colnett) cerrah olarak atandı. Bu gemi, Princess Royal'in (Kaptan Duncan) eşliğinde, Kuzey Amerika, Çin ve Hawaii'yi (Sandviç Adaları) birkaç kez ziyaret etti; Menzies bu yolculukta bir dizi yeni bitki topladı ve ayrıca mürettebattan hiçbirinin hastalıktan ölmemesini sağladı. Menzies 1789'da Büyük Britanya'ya döndü. 1790'da Londra Linne Derneği'nin üyesi seçildi
Menzies, 1791'den 1795'e kadar, HMS Discovery ile dünya çapında yaptığı yolculukta Kaptan George Vancouver'a eşlik etmek üzere doğa bilimci olarak atandı. Cerrah hastalanınca Menzies onun görevlerini devraldı. Yolculuk sırasında birçok bitki ve hayvan örneği toplayarak bunları Birleşik Krallık'a geri gönderdi. Ayrıca yolculuğun ayrıntılı bir kaydını tuttu.
1794'te Discovery, Hawaii'de üç kıştan birini geçirirken Menzies, Teğmen Joseph Baker ve diğer iki adamla birlikte Mauna Loa'nın zirvesi Mokuaweoweo'ya kaydedilen ilk tırmanışı yaptı. Menzies taşınabilir bir barometre kullanarak dağın yüksekliğini şu anda bilinen 4.169 m yüksekliğine kıyasla 4.134 m olarak ölçmüştür.
Başka bir Avrupalı İskoç David Douglas'ın 29 Ocak 1834'te zirveye ulaşmasından önce kırk yıl geçecekti.
1795 yılında Menzies'e Şili Genel Valisi ile yemek yerken tatlı olarak Şili Çamı tohumları Araucaria araucana servis edildi. Avrupa'ya dönerken cebine bir miktar tohum atıp onları gemide yetiştirmeyi başardı ve Britanya'da ilk kez görülen beş sağlıklı bitkiyle İngiltere'ye döndü. Maymun Yapboz ağacı olarak bilinen Şili Çamı, on dokuzuncu yüzyıldaki resmi bahçelerin çoğunda favori haline geldi.
Yolculuğun ardından Menzies, Batı Hint Adaları'nda Donanmada görev yaptı. 1799'da Aberdeen Üniversitesi'nden tıp doktoru unvanını aldı. Donanmadan emekli olduktan sonra Londra'daki Notting Hill'de doktor ve cerrah oldu.Aylmer Bourke Lambert'in ölümü üzerine Linne Cemiyeti'nin babası oldu.
Menzies'in karısı 1836'da öldü. Çocukları yoktu. Menzies, 15 Şubat 1842'de Londra'da öldü ve Kensal Green mezarlığına gömüldü.
Miras
Menzies'in adı, Ericaceae familyasına ait bir çalı türü olan Menziesia ve Batı Kuzey Amerika'daki ticari açıdan en önemli ağaç olan Douglas köknarı Pseudotsuga menziesii dahil olmak üzere keşfettiği birçok bitkinin bilimsel adlarında anılmaktadır. Yaprak dökmeyen bir ağaç olan ve Ericaceae familyasının en büyüğü olan Pasifik madronuna, Friedrich Pursh tarafından onun onuruna Arbutus menziesii adı verilmiştir.[<span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2023)">kaynak belirtilmeli</span>] Benzer şekilde John Edward Gray, Yeni Zelanda'daki en yaygın tatlı su midyesi türüne Menzies'e atfen Echyridella menziesii adını verdi.
British Columbia'nın Orta Sahili'ndeki Bella Coola bölgesinde yaşayan Nuxalk halkı tarafından bozulmuş bir şekilde Menzies'e verilen bir diğer isim de Vancouver gemisinin bölgeyi ziyaretinden hemen sonra buraya yaptığı ziyaret sırasında Alexander Mackenzie'nin kaydettiği şekliyle "Bensins Adası"dır.
Mauna Loa'ya tırmanmak için kullandığı Ainapo Yolu aynı zamanda "Menzies Yolu" olarak da biliniyor.Victoria, Britanya Kolumbiyası'ndaki British Columbia Yasama Meclisini çevreleyen ana caddelerden birinin adı Menzies Caddesi'dir. Ayrıca Vancouver Adası'nda Menzies Main olarak bilinen bir ana ağaç kesme yolu da bulunmaktadır.
Menzies tarafından toplanan örneklerin çoğu Londra'nın Kew Bahçelerine ekiliyor. Ayrıca British Museum'da saklanan 112 ayrı eser koleksiyonunu da Londra'ya geri getirdi. Bu koleksiyonların kapsamlı bir kataloğu 1951 yılına kadar yayınlanmadı.
Kaynakça
- ^ "Menzies, Archibald - botanical collector". cpbr.gov.au. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2024.
- ^ Birth (or Baptism) Record held in the General Registers of Scotland, 1754 Births in the Parish of Weem in the County of Perth, Reference 398/0010 0104
- ^ Linnean Society of London (1849). Proceedings of the Linnean Society of London. ss. 139-140. Erişim tarihi: 14 Mart 2018.
- ^ a b c d Stearn, William T. (1988). "MENZIES, ARCHIBALD". Dictionary of Canadian Biography Online. University of Toronto. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2018.
- ^ Galois, Robert (2004). Voyage to the Northwest Side of America: The Journals of James Colnett, 1786-89. University of British Columbia (UBC) Press. s. 10. ISBN .
- ^ a b Archibald Menzies (1920). William Frederick Wilson (Ed.). Hawaii Nei 128 Years Ago:Journal of Archibald Menzies, kept during his three visits to the Sandwich or Hawaiian Islands in the years 1792-1794. s.n. Erişim tarihi: 12 Ocak 2008. r eksik
|soyadı1=() - ^ Naish, John (1996). The Interwoven Lives of George Vancouver, Archibald Menzies, Joseph Whidbey and Peter Puget: The Vancouver Voyage of 1791–1795. The Edward Mellen Press, Ltd. ISBN .
- ^ Walther M. Barnard (1991). "Earliest Ascents of Mauna Loa Volcano, Hawai'i" (PDF). Hawaiian Journal of History. Hawaiian Historical Society, Honolulu. 25. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Haziran 2024.
- ^ "Monkey Puzzle Araucaria araucana". . 12 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2008.
- ^ a b
![image]()
[[Dictionary of National Biography]]. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900. URL–vikibağı karışıklığı () - ^ "Castle Menzies" 30 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Parks & Gardens. Retrieved 10 September 2023.
- ^ C. Michael Hogan (2008) Douglas-fir: Pseudotsuga menziesii, globalTwitcher.com, ed. Nicklas Strõmberg 2009-06-04 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Echyridella menziesii (Gray, 1843)". www.NZOR.org.nz. New Zealand Organisms Register. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2016.
- ^ Robert Vennell (5 Ekim 2022), Secrets of the Sea: The Story of New Zealand's Native Sea Creatures, HarperCollins Publishers Ltd., ISBN , Wikidata Q114871191
- ^ "Bensins Island". .
- ^ Russell A. Apple (18 Temmuz 1973). "National Register of Historic Places Inventory-Nomination: Ainapo Trail" (pdf). National Park Service.
- ^ Quanchi, Max (2005). Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands. The Scarecrow Press. s. 182. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
- Newcombe, C. F. (1923). "Menzies' journal of Vancouver's voyage". Memoir V. Archives British Columbia.
- Eastwood, Alice, (Ed.) (1924). "Archibald Menzies' journal of the Vancouver Expedition Extracts covering the visit to California". Quarterly of the California Historical Society. 2.
- Jepson, W. L. (1929). "The botanical explorers of California: Archibald Menzie [sic]". Madroño. 1.
- Galloway, D. J. and E. W. Groves (1967). "Archibald Menzies, MD, F.L.S. (1754–1842): Aspects of his life, travels and collections". . 14 (1): 3-43. doi:10.3366/anh.1987.14.1.3. (PMID) 11622401.
- Captain Vancouver, Northwest Navigator, E.C. Coleman. Tempus Publishing 2006.
Dış bağlantılar
- Yuan Küresel
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Archibald Menzies ˈ m ɪ ŋ ɪ s MING iss 15 Mart 1754 15 Subat 1842 Iskoc bir cerrah botanikci ve doga bilimciydi Denizde uzun yillar gecirdi Kraliyet Donanmasi nda ozel tuccarlarin yaninda ve Vancouver Kesif Gezisinde gorev yapti Hawaii yanardagi Mauna Loa nin zirvesine ulastigi bilinen ilk Avrupaliydi ve Maymun Yapboz agacini Ingiltere ye tanitti Archibald MenziesYasam ve kariyerMenzies Iskocya nin Perthshire kentindeki Weem mahallesindeki Paskalya Stix te veya Styx dogdu Agabeyi William ile Kraliyet Botanik Bahceleri nde calisirken Edinburgh Universitesi nde botanik profesoru olan Dr John Hope un dikkatini cekti ve onu burada tip okumaya tesvik etti Cerrah olarak mezun olan Menzies Caernarvon Galler de bir doktorun asistani olarak gorev yapti ardindan HMS Nonsuch ta asistan cerrah olarak Kraliyet Donanmasi na katildi Azizler Savasi na 12 Nisan 1782 katilan Menzies baris zamaninda Nova Scotia daki Halifax Istasyonunda gorev yapti 1786 da Menzies Horn Burnu cevresinden Kuzey Pasifik e dogru bir kurk ticareti yolculuguna cikan Prince of Wales te Kaptan James Colnett cerrah olarak atandi Bu gemi Princess Royal in Kaptan Duncan esliginde Kuzey Amerika Cin ve Hawaii yi Sandvic Adalari birkac kez ziyaret etti Menzies bu yolculukta bir dizi yeni bitki topladi ve ayrica murettebattan hicbirinin hastaliktan olmemesini sagladi Menzies 1789 da Buyuk Britanya ya dondu 1790 da Londra Linne Dernegi nin uyesi secildi Menzies 1791 den 1795 e kadar HMS Discovery ile dunya capinda yaptigi yolculukta Kaptan George Vancouver a eslik etmek uzere doga bilimci olarak atandi Cerrah hastalaninca Menzies onun gorevlerini devraldi Yolculuk sirasinda bircok bitki ve hayvan ornegi toplayarak bunlari Birlesik Krallik a geri gonderdi Ayrica yolculugun ayrintili bir kaydini tuttu Mokuaweoweo nun issiz dorugu 1794 te Discovery Hawaii de uc kistan birini gecirirken Menzies Tegmen Joseph Baker ve diger iki adamla birlikte Mauna Loa nin zirvesi Mokuaweoweo ya kaydedilen ilk tirmanisi yapti Menzies tasinabilir bir barometre kullanarak dagin yuksekligini su anda bilinen 4 169 m yuksekligine kiyasla 4 134 m olarak olcmustur Baska bir Avrupali Iskoc David Douglas in 29 Ocak 1834 te zirveye ulasmasindan once kirk yil gececekti 1795 yilinda Menzies e Sili Genel Valisi ile yemek yerken tatli olarak Sili Cami tohumlari Araucaria araucana servis edildi Avrupa ya donerken cebine bir miktar tohum atip onlari gemide yetistirmeyi basardi ve Britanya da ilk kez gorulen bes saglikli bitkiyle Ingiltere ye dondu Maymun Yapboz agaci olarak bilinen Sili Cami on dokuzuncu yuzyildaki resmi bahcelerin cogunda favori haline geldi Yolculugun ardindan Menzies Bati Hint Adalari nda Donanmada gorev yapti 1799 da Aberdeen Universitesi nden tip doktoru unvanini aldi Donanmadan emekli olduktan sonra Londra daki Notting Hill de doktor ve cerrah oldu Aylmer Bourke Lambert in olumu uzerine Linne Cemiyeti nin babasi oldu Menzies in karisi 1836 da oldu Cocuklari yoktu Menzies 15 Subat 1842 de Londra da oldu ve Kensal Green mezarligina gomuldu MirasAberfeldy Menzies Kalesi yakinindaki Arbutus menziesii Menzies in adi Ericaceae familyasina ait bir cali turu olan Menziesia ve Bati Kuzey Amerika daki ticari acidan en onemli agac olan Douglas koknari Pseudotsuga menziesii dahil olmak uzere kesfettigi bircok bitkinin bilimsel adlarinda anilmaktadir Yaprak dokmeyen bir agac olan ve Ericaceae familyasinin en buyugu olan Pasifik madronuna Friedrich Pursh tarafindan onun onuruna Arbutus menziesii adi verilmistir lt span title This claim needs references to reliable sources May 2023 gt kaynak belirtilmeli lt span gt Benzer sekilde John Edward Gray Yeni Zelanda daki en yaygin tatli su midyesi turune Menzies e atfen Echyridella menziesii adini verdi British Columbia nin Orta Sahili ndeki Bella Coola bolgesinde yasayan Nuxalk halki tarafindan bozulmus bir sekilde Menzies e verilen bir diger isim de Vancouver gemisinin bolgeyi ziyaretinden hemen sonra buraya yaptigi ziyaret sirasinda Alexander Mackenzie nin kaydettigi sekliyle Bensins Adasi dir Mauna Loa ya tirmanmak icin kullandigi Ainapo Yolu ayni zamanda Menzies Yolu olarak da biliniyor Victoria Britanya Kolumbiyasi ndaki British Columbia Yasama Meclisini cevreleyen ana caddelerden birinin adi Menzies Caddesi dir Ayrica Vancouver Adasi nda Menzies Main olarak bilinen bir ana agac kesme yolu da bulunmaktadir Menzies tarafindan toplanan orneklerin cogu Londra nin Kew Bahcelerine ekiliyor Ayrica British Museum da saklanan 112 ayri eser koleksiyonunu da Londra ya geri getirdi Bu koleksiyonlarin kapsamli bir katalogu 1951 yilina kadar yayinlanmadi Kaynakca Menzies Archibald botanical collector cpbr gov au 1 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2024 Birth or Baptism Record held in the General Registers of Scotland 1754 Births in the Parish of Weem in the County of Perth Reference 398 0010 0104 Linnean Society of London 1849 Proceedings of the Linnean Society of London ss 139 140 Erisim tarihi 14 Mart 2018 a b c d Stearn William T 1988 MENZIES ARCHIBALD Dictionary of Canadian Biography Online University of Toronto 11 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2018 Galois Robert 2004 Voyage to the Northwest Side of America The Journals of James Colnett 1786 89 University of British Columbia UBC Press s 10 ISBN 978 0 7748 0855 2 a b Archibald Menzies 1920 William Frederick Wilson Ed Hawaii Nei 128 Years Ago Journal of Archibald Menzies kept during his three visits to the Sandwich or Hawaiian Islands in the years 1792 1794 s n Erisim tarihi 12 Ocak 2008 r eksik soyadi1 yardim Naish John 1996 The Interwoven Lives of George Vancouver Archibald Menzies Joseph Whidbey and Peter Puget The Vancouver Voyage of 1791 1795 The Edward Mellen Press Ltd ISBN 0 7734 8857 X Walther M Barnard 1991 Earliest Ascents of Mauna Loa Volcano Hawai i PDF Hawaiian Journal of History Hawaiian Historical Society Honolulu 25 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Haziran 2024 Monkey Puzzle Araucaria araucana 12 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2008 a b Dictionary of National Biography Londra Smith Elder amp Co 1885 1900 URL vikibagi karisikligi yardim Castle Menzies 30 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parks amp Gardens Retrieved 10 September 2023 C Michael Hogan 2008 Douglas fir Pseudotsuga menziesii globalTwitcher com ed Nicklas Stromberg 2009 06 04 tarihinde Wayback Machine sitesinde Echyridella menziesii Gray 1843 www NZOR org nz New Zealand Organisms Register 9 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2016 Robert Vennell 5 Ekim 2022 Secrets of the Sea The Story of New Zealand s Native Sea Creatures HarperCollins Publishers Ltd ISBN 978 1 77554 179 0 Wikidata Q114871191 Bensins Island Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Russell A Apple 18 Temmuz 1973 National Register of Historic Places Inventory Nomination Ainapo Trail pdf National Park Service Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Quanchi Max 2005 Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands The Scarecrow Press s 182 ISBN 0810853957 Konuyla ilgili yayinlarNewcombe C F 1923 Menzies journal of Vancouver s voyage Memoir V Archives British Columbia Eastwood Alice Ed 1924 Archibald Menzies journal of the Vancouver Expedition Extracts covering the visit to California Quarterly of the California Historical Society 2 Jepson W L 1929 The botanical explorers of California Archibald Menzie sic Madrono 1 Galloway D J and E W Groves 1967 Archibald Menzies MD F L S 1754 1842 Aspects of his life travels and collections 14 1 3 43 doi 10 3366 anh 1987 14 1 3 PMID 11622401 Captain Vancouver Northwest Navigator E C Coleman Tempus Publishing 2006 Dis baglantilarYuan Kuresel