Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erdelan veya Ardelan (1169–1867) 698 yıl gibi uzun süre hüküm sürmüş, Senendec merkezli bir Kürt prensliğidir, 1867 yılında Kaçar Hanedanlığı tarafından yıkılmıştır. Ardalan ismi ayrıca hanedanlığa isim veren ailenin de adıdır. Erdalan ailesi Kuzey-batı İran'da varlığını sürdürmüş Ardelan Aşireti'ne mensuptur. Aile günümüzde Senendec ve çevresinde yaşamını sürdürmeye devam etmektedir. Erdelan ailesi, merkezi Diyarbakır olan Mervânî aşiretinden olduklarını iddia etmektedirler.
Tarih
Şeref Han'ın eseri olan Şerefname kayıtlarına göre, aşiretin en eski lideri, Bawa Ardelan, Ahmed bin Mervan'ın soyundan ve Mervan, Diyarbakır sultanıdır. Ardelan beyliğinin Senendec hükümdarlıklarının tam olarak ne zaman başladiği bilinmese de,14. yüzyılları olabileceğini tahmin ediliyor, çünkü önceleri merkezleri Şehrizor iken daha sonra Senendec olmuştur.
Safeviler dönemine kadar Ardelan bağimsiz bir devlet olmuştu. Ancak Osmanlı-Safevi savaşları sırasında Ardelan tam bir odak noktasıydı ve bu çarpişmalardan çok etkilendi. Hanedan 698 yıl yaşadıktan sonra Nasıreddin Şah döneminde yıkıldı.
Gorani Ardelan
Ardelan'ın resmi dini Yarsan idi (Ehl-i Hak ), bu sebeple din Gorani lehçesine bağlıydı çünkü Yarsan inancına bağlı olanların ibadet deyişlerinde kullandıkları dil şiirsel yapisindan ötürü Gorani lehçesiydi. Yarsan inancı yayıldıkça Gorani lehçesi de yayıldı, özellikle yoksul kesimin içinde. Yarsan edebiyatçıları sadece Gorani lehçesinde eserler verdi. Bu şair ve yazarlardan Baba Yadigar (8. yüzyıl), Mela Perişhani (14.yüzyıl), Mevlevi Kurd (1806-1882), Mesture Erdelan gibi Goranice eserler verdiler. Ardelan beyliğinde edebiyata müzikte eşlik etti. Çünkü müzik Yarsan inancında ayrılmaz bir figürdür. İbadetin bir parçasıdır.
Kaynakça Listesi
- Nikitine, Basil, Les Kurdes, Paris, 1956.
- Nebez, Jamal, The Kurdish Language from Oral Tradition to Written Language, 2000
- Sharaf-al-Din Khan Bedlisi, Sharafnama, translated by F.B. Charmoy, St. Petesburg, 1868–75, vol. II, pp. 106–107. Also see
- ^ Sharaf-al-Din Khan Bedlisi, Sharafnama, translated by F.B. Charmoy, St. Petesburg, 1868–75, vol. II, pp. 106–107. Also see
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erdelan veya Ardelan 1169 1867 698 yil gibi uzun sure hukum surmus Senendec merkezli bir Kurt prensligidir 1867 yilinda Kacar Hanedanligi tarafindan yikilmistir Ardalan ismi ayrica hanedanliga isim veren ailenin de adidir Erdalan ailesi Kuzey bati Iran da varligini surdurmus Ardelan Asireti ne mensuptur Aile gunumuzde Senendec ve cevresinde yasamini surdurmeye devam etmektedir Erdelan ailesi merkezi Diyarbakir olan Mervani asiretinden olduklarini iddia etmektedirler Tarihi Erdelan Prensligi ve gunuz Kurdistan Eyaletinin karsilastirilmis hali kirmizi i kesik cizgiler Kurdistan eyaleti yesil kesik cizgiler Ardelan Prensligi TarihSeref Han in eseri olan Serefname kayitlarina gore asiretin en eski lideri Bawa Ardelan Ahmed bin Mervan in soyundan ve Mervan Diyarbakir sultanidir Ardelan beyliginin Senendec hukumdarliklarinin tam olarak ne zaman basladigi bilinmese de 14 yuzyillari olabilecegini tahmin ediliyor cunku onceleri merkezleri Sehrizor iken daha sonra Senendec olmustur Safeviler donemine kadar Ardelan bagimsiz bir devlet olmustu Ancak Osmanli Safevi savaslari sirasinda Ardelan tam bir odak noktasiydi ve bu carpismalardan cok etkilendi Hanedan 698 yil yasadiktan sonra Nasireddin Sah doneminde yikildi Gorani ArdelanArdelan in resmi dini Yarsan idi Ehl i Hak bu sebeple din Gorani lehcesine bagliydi cunku Yarsan inancina bagli olanlarin ibadet deyislerinde kullandiklari dil siirsel yapisindan oturu Gorani lehcesiydi Yarsan inanci yayildikca Gorani lehcesi de yayildi ozellikle yoksul kesimin icinde Yarsan edebiyatcilari sadece Gorani lehcesinde eserler verdi Bu sair ve yazarlardan Baba Yadigar 8 yuzyil Mela Perishani 14 yuzyil Mevlevi Kurd 1806 1882 Mesture Erdelan gibi Goranice eserler verdiler Ardelan beyliginde edebiyata muzikte eslik etti Cunku muzik Yarsan inancinda ayrilmaz bir figurdur Ibadetin bir parcasidir Kaynakca ListesiNikitine Basil Les Kurdes Paris 1956 Nebez Jamal The Kurdish Language from Oral Tradition to Written Language 2000 Sharaf al Din Khan Bedlisi Sharafnama translated by F B Charmoy St Petesburg 1868 75 vol II pp 106 107 Also see Sharaf al Din Khan Bedlisi Sharafnama translated by F B Charmoy St Petesburg 1868 75 vol II pp 106 107 Also see