Artem Pataputyan (Ermenice: Արտեմ Փաթափութեան, d. 2 Ekim 1967, Beyrut), Lübnan Ermenisi asıllı Amerikalı moleküler biyolog, nörobiyolog ve bilim insanı. Pataputyan, David Julius ile birlikte "ısı ve temas reseptörlerinin keşfi" nedeniyle 2021 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.
Artem Pataputyan | |
---|---|
Արտեմ Փաթափութեան | |
Doğum | 2 Ekim 1967 Beyrut, Lübnan |
Etnik köken | Ermeni |
Vatandaşlık | Lübnan Amerika Birleşik Devletleri |
Eğitim | Beyrut Amerikan Üniversitesi Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü |
Ödüller | Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2021) |
Kariyeri | |
Dalları | Moleküler biyoloji, nörobiyoloji |
Çalıştığı kurumlar | Scripps Araştırma Enstitüsü |
Tez | Fare gelişimi sırasında MyoD ailesi genlerinin rolü (1996) |
Doktora danışmanı | |
İlk yılları ve eğitimi
Artem Pataputyan Ermeni asıllı bir ailenin çocuğu olarak 2 Ekim 1967'de Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta doğdu. 1970'lerin ortalarında başlayan Lübnan İç Savaşı sırasında Lübnan'dan Amerika Birleşik Devletleri'nin Los Angeles şehrine göç etti. 1986'da ABD'ye taşınmadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesi'ne girdi ve bir yıl boyunca eğitim aldı. 1990 yılında Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi'nden hücre ve gelişim biyolojisi alanında lisans derecesi aldı. 1996'da Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde biyoloji ana dalında doktorasını aldı.
Kariyeri
Doktora sonrası araştırma görevlisi olarak, 'nde Louis F. Reichardt ile çalıştı. 2000 yılında Scripps Araştırma Enstitüsü'nde yardımcı doçent oldu. 2000 ve 2014 yılları arasında Novartis Araştırma Vakfı'nda araştırma görevlisi pozisyonunda bulundu. Pataputyan, 2014'ten beri 'nde (HHMI) araştırmacı olarak çalışmaktadır.
Duyusal transdüksiyon konusunda uzmanlaşmış bir moleküler biyolog olan Pataputyan'ın katkıları arasında sıcaklık, mekanik kuvvetler ve artan hücre hacmi ile aktive edilen yeni iyon kanalları ve reseptörlerinin tanımlanması yer alır. Pataputyan ve meslektaşları, bu iyon kanallarının sıcaklık duyusunda, dokunma duyusunda, propriyosepsiyonda, ağrı duyusunda ve damar tonusunun düzenlenmesinde olağanüstü bir rol oynadığını keşfettiler. Daha yeni çalışmalar ile, mekanik duyarlı iyon kanallarını () tanımlamak ve karakterize etmek için fonksiyonel genomik teknikler kullanıldı.
2016'dan beri , 2017'den beri Ulusal Bilimler Akademisi ve 2020 yılından itibaren ise Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyesi olan Pataputyan'ın Mayıs 2020 itibarıyla Google Scholar'a göre 74 ve 'a göre ise 70'tir.
Ödülleri
2020'de; astrofizik, nanoteknoloji ve nöroloji alanlarında olağanüstü keşifler yapan bilim insanlarına her iki yılda bir verilen 'nü kazandı. Ödüle gerekçe olarak, Pataputyan'ın insan vücudu üzerindeki baskının etkileri ile kalp ve diğer organ hücrelerinin işlevleri üzerindeki temas duyuları üzerine yaptığı araştırmalar için verildiği açıklandı. Artem Pataputyan ve Amerikalı fizyolojist David Julius, Nobel Komitesi tarafından 2021 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü ve 1,15 milyon dolar para ödülünün sahibi oldu. Komite tarafından yapılan basın açıklamasında, iki bilim insanının somatosensoriyel sistem konusundaki çalışmaları dolayısıyla bu ödülü kazandığı duyuruldu. Julius ve Pataputyan'ın "doğanın en büyük gizemini" çözdükleri kaydedilerek, ikilinin PIEZ01 ve PIEZ 02 isimli dokunma reseptörleri ile TRPV1 isimli sıcaklık reseptörlerini keşfettiği belirtildi. Pataputyan aynı zamanda Nobel Ödülü kazanan ilk Ermeni kökenli bilim insanı oldu.
Kaynakça
- ^ @ardemp (2 Ekim 2017). "50 years old now! @CastellanosJazz @jwNewMusic & Marshall Hawkins blew the minds of scientists et al" (X gönderisi) – X vasıtasıyla.
- ^ "Nobel'in bu yılki sahipleri David Julius ve Ardem Patapoutian". Agos. 4 Ekim 2021. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ a b (PDF). Stanford Üniversitesi. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ a b c (İngilizce). La Jolla: Scripps Araştırma Enstitüsü. 30 Nisan 2020. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ Syeda, Ruhma; Xu, Jie; Dubin, Adrienne E; Coste, Bertrand; Mathur, Jayanti; Huynh, Truc; Matzen, Jason; Lao, Jianmin; Tully, David C; Engels, Ingo H; Petrassi, H Michael; Schumacher, Andrew M; Montal, Mauricio; Bandell, Michael; Patapoutian, Ardem (22 Mayıs 2015). "Chemical activation of the mechanotransduction channel Piezo1". eLife (İngilizce). Cilt 4. Sciences Publications. doi:10.7554/eLife.07369.008. ISSN 2050-084X. (PMC) 4456433 $2. (PMID) 26001275. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ Swetha E. Murthy, Adrienne E. Dubin & Ardem Patapoutian (4 Ekim 2017). "Piezos thrive under pressure: mechanically activated ion channels in health and disease". Nature (İngilizce). Springer Science and Business Media LLC. ss. 771-783. doi:10.1038/nrm.2017.92. ISSN 1471-0072. (PMID) 28974772. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ . Ulusal Bilimler Akademisi. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ . Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ . Google Akademik. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ . Scopus. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ (PDF) (İngilizce). Kavli Vakfı. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ "Dünyanın en prestijli ödülleri sahiplerini buldu: Nobel Tıp Ödülü açıklandı". Sözcü. 4 Ekim 2021. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ . Nobel Komitesi. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ "David Julius and Ardem Patapoutian win 2021 Nobel Prize in Medicine" (İngilizce). Deutsche Welle. 4 Ekim 2021. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ Siranush Ghazanchyan (4 Ekim 2021). "Armenian President congratulates Ardem Patapoutian on winning the Nobel Prize in Medicine" (İngilizce). Ermenistan Devlet Radyosu. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2021.
- ^ "First Armenian Nobel Prize winner Ardem Patapoutian is YSMU Honorary Doctor". Erivan Devlet Tıp Üniversitesi. 14 Haziran 2022. 22 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Artem Pataputyan Ermenice Արտեմ Փաթափութեան d 2 Ekim 1967 Beyrut Lubnan Ermenisi asilli Amerikali molekuler biyolog norobiyolog ve bilim insani Pataputyan David Julius ile birlikte isi ve temas reseptorlerinin kesfi nedeniyle 2021 Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu ne layik goruldu Artem PataputyanԱրտեմ ՓաթափութեանDogum2 Ekim 1967 56 yasinda Beyrut LubnanEtnik kokenErmeniVatandaslikLubnan Amerika Birlesik DevletleriEgitimBeyrut Amerikan Universitesi Los Angeles Kaliforniya Universitesi Kaliforniya Teknoloji EnstitusuOdullerNobel Fizyoloji veya Tip Odulu 2021 KariyeriDallariMolekuler biyoloji norobiyolojiCalistigi kurumlarScripps Arastirma EnstitusuTezFare gelisimi sirasinda MyoD ailesi genlerinin rolu 1996 Doktora danismaniIlk yillari ve egitimiArtem Pataputyan Ermeni asilli bir ailenin cocugu olarak 2 Ekim 1967 de Lubnan in baskenti Beyrut ta dogdu 1970 lerin ortalarinda baslayan Lubnan Ic Savasi sirasinda Lubnan dan Amerika Birlesik Devletleri nin Los Angeles sehrine goc etti 1986 da ABD ye tasinmadan once Beyrut Amerikan Universitesi ne girdi ve bir yil boyunca egitim aldi 1990 yilinda Los Angeles Kaliforniya Universitesi nden hucre ve gelisim biyolojisi alaninda lisans derecesi aldi 1996 da Kaliforniya Teknoloji Enstitusu nde biyoloji ana dalinda doktorasini aldi KariyeriDoktora sonrasi arastirma gorevlisi olarak nde Louis F Reichardt ile calisti 2000 yilinda Scripps Arastirma Enstitusu nde yardimci docent oldu 2000 ve 2014 yillari arasinda Novartis Arastirma Vakfi nda arastirma gorevlisi pozisyonunda bulundu Pataputyan 2014 ten beri nde HHMI arastirmaci olarak calismaktadir Duyusal transduksiyon konusunda uzmanlasmis bir molekuler biyolog olan Pataputyan in katkilari arasinda sicaklik mekanik kuvvetler ve artan hucre hacmi ile aktive edilen yeni iyon kanallari ve reseptorlerinin tanimlanmasi yer alir Pataputyan ve meslektaslari bu iyon kanallarinin sicaklik duyusunda dokunma duyusunda propriyosepsiyonda agri duyusunda ve damar tonusunun duzenlenmesinde olaganustu bir rol oynadigini kesfettiler Daha yeni calismalar ile mekanik duyarli iyon kanallarini tanimlamak ve karakterize etmek icin fonksiyonel genomik teknikler kullanildi 2016 dan beri 2017 den beri Ulusal Bilimler Akademisi ve 2020 yilindan itibaren ise Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi uyesi olan Pataputyan in Mayis 2020 itibariyla Google Scholar a gore 74 ve a gore ise 70 tir Odulleri2020 de astrofizik nanoteknoloji ve noroloji alanlarinda olaganustu kesifler yapan bilim insanlarina her iki yilda bir verilen nu kazandi Odule gerekce olarak Pataputyan in insan vucudu uzerindeki baskinin etkileri ile kalp ve diger organ hucrelerinin islevleri uzerindeki temas duyulari uzerine yaptigi arastirmalar icin verildigi aciklandi Artem Pataputyan ve Amerikali fizyolojist David Julius Nobel Komitesi tarafindan 2021 Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu ne layik goruldu ve 1 15 milyon dolar para odulunun sahibi oldu Komite tarafindan yapilan basin aciklamasinda iki bilim insaninin somatosensoriyel sistem konusundaki calismalari dolayisiyla bu odulu kazandigi duyuruldu Julius ve Pataputyan in doganin en buyuk gizemini cozdukleri kaydedilerek ikilinin PIEZ01 ve PIEZ 02 isimli dokunma reseptorleri ile TRPV1 isimli sicaklik reseptorlerini kesfettigi belirtildi Pataputyan ayni zamanda Nobel Odulu kazanan ilk Ermeni kokenli bilim insani oldu Kaynakca ardemp 2 Ekim 2017 50 years old now CastellanosJazz jwNewMusic amp Marshall Hawkins blew the minds of scientists et al X gonderisi X vasitasiyla Nobel in bu yilki sahipleri David Julius ve Ardem Patapoutian Agos 4 Ekim 2021 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2021 a b PDF Stanford Universitesi 4 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2021 a b c Ingilizce La Jolla Scripps Arastirma Enstitusu 30 Nisan 2020 10 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Syeda Ruhma Xu Jie Dubin Adrienne E Coste Bertrand Mathur Jayanti Huynh Truc Matzen Jason Lao Jianmin Tully David C Engels Ingo H Petrassi H Michael Schumacher Andrew M Montal Mauricio Bandell Michael Patapoutian Ardem 22 Mayis 2015 Chemical activation of the mechanotransduction channel Piezo1 eLife Ingilizce Cilt 4 Sciences Publications doi 10 7554 eLife 07369 008 ISSN 2050 084X PMC 4456433 2 PMID 26001275 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2021 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Swetha E Murthy Adrienne E Dubin amp Ardem Patapoutian 4 Ekim 2017 Piezos thrive under pressure mechanically activated ion channels in health and disease Nature Ingilizce Springer Science and Business Media LLC ss 771 783 doi 10 1038 nrm 2017 92 ISSN 1471 0072 PMID 28974772 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Ulusal Bilimler Akademisi 25 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Google Akademik 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Scopus 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2021 PDF Ingilizce Kavli Vakfi 27 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2021 Dunyanin en prestijli odulleri sahiplerini buldu Nobel Tip Odulu aciklandi Sozcu 4 Ekim 2021 4 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2021 Nobel Komitesi 4 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2021 David Julius and Ardem Patapoutian win 2021 Nobel Prize in Medicine Ingilizce Deutsche Welle 4 Ekim 2021 4 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2021 Siranush Ghazanchyan 4 Ekim 2021 Armenian President congratulates Ardem Patapoutian on winning the Nobel Prize in Medicine Ingilizce Ermenistan Devlet Radyosu 4 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2021 First Armenian Nobel Prize winner Ardem Patapoutian is YSMU Honorary Doctor Erivan Devlet Tip Universitesi 14 Haziran 2022 22 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2022