Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arkadiy Gaydar (Rusça: Арка́дий Гайда́р) veya asıl adıyla Arkadiy Petroviç Golikov (Арка́дий Петро́вич Го́ликов) (E.U. 9 Ocak 1904 - 26 Ekim 1941) Rus asıllı Sovyet yazar ve Kızıl Ordu bünyesinde subay. Yazmış olduğu başarılı Sovyet çocuk kitaplarıyla tanınır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilere karşı savaşırken ölmüştür.
Hayatı
Bugün Kursk Oblastı sınırları içinde yer alan Lgov'da dünyaya gelmiştir. Ailesi eğitimli Rus aristokrat bir aileydi ve anne tarafı ünlü Rus şairi Mihail Lermontov'dan gelmekteydi. 1912 yılında ailesi Arzamas'a taşındı. 1917 yılında 13 yaşında Bolşevikleri desteklemeye başlar. Ağustos 1918'de partiye üye olur, yaşını büyük söyleyerek Kızıl Ordu'ya katılır. Moskova'da subaylık eğitimi aldıktan sonra Sovyet-Polonya Savaşına dahil olur. Sonrasında Kafkasya cephesinde ve Tambov Ayaklanması'nın bastırılmasında görev alır. Sibirya Cephesinde Beyaz Ordu ile süren çatışmalara katılır, burada yaralandıktan sonra cephe gerisine çekilir. 1924 yılında sağlık sorunları nedeniyle ordudan ayrılır. Bu sırada hikâye ve roman yazmaya başlar. Bir dönem Arhangelsk'de yerel bir gazetede görev yapsa da genellikle Moskova'da yaşar. Yazıları gazetelerde yayınlanmaya başlar. Edebiyat alanında yaptığı katkılardan dolayı Onur Rozeti Nişanına layık görülür. 1940 yılında en bilinen eseri olan Timur ve arkadaşları adlı çocuk kitabını yazar. Büyük başarı yakalayan bu eser sayesinde İkinci Dünya Savaşı sırasında cephe gerisindeki çocuklar ve Komsomol örgütü içinde dayanışma ve yardım temelli Timur hareketi başlar. 1941 yılında Nazilerin Sovyetler Birliğine saldırması üzerine Komsomolskaya Pravda özel muhabiri olarak cepheye gönderilir. Sonbahar 1941'de bulunduğu birlik Almanlar tarafından kuşatılınca partizanlara katılır. 26 Ekim 1941'de girdiği bir çatışmada öldürülür ve bugün Ukrayna sınırları içindeki Çerkası Oblastı Kaniv köyünde toprağa verilir.
Eserleri
- Mağlubiyet ve Zafer Günlerinde (В дни поражений и побед) 1925
- R.V.S. (РВС) (Devrimci Askeri Konsey'in Rusça kısaltmasından), 1925
- Boş hayat (Жизнь ни во что), 1926
- Orman kardeşleri (Лесные братья), 1927
- Okul (Школа), 1930
- Uzak diyarlar (Дальние страны), 1932
- Askeri sır (Военная тайна), 1935
- Mavi kupa (Голубая чашка), 1936
- Trampetçinin sonu (Судьба барабанщика), 1939
- Mavi yıldızlar (1939)
- Ormandaki duman (Дым в лесу), 1939
- Çuk ve Gek (Чук и Гек), 1939
- Timur ve arkadaşları (Тимур и его команда), 1940
Türkçeye çevrilen eserleri
- Timur ve arkadaşları, Yazılama Yayınevi, Mart 2017 Çeviren: Hale Yıldırım, Çizim: Selçuk Özel
- Okul, Yar Yayınları, Aralık 2020, Çeviren: Nadiye Çobanoğlu, Çizim: Mahir Ulaş Yeşil
Ailesi
Arkadiy'nin babası Pyotr İsidoroviç Golikov 1917 Ekim Devrimi'nin ardından Kızıl Ordu'ya dahil olmuştur. Annesi Natalya Arkadyevna Golikova (evlilik öncesi soyadı Salkova) devrimden önce öğretmen, devrimin ardından doktor olmuştur, babası Çarlık Ordusunda subaydır. Arkadiy'nin üç kız kardeşi vardı; Natalya, Olga ve Yekaterina. Eşi Liya Lazarevna Solomyanskaya (1907-1986) da yazar, gazeteci ve savaş muhabiriydi. Arkadiy'nin oğlu Timur, öykülerine ilham kaynağı olmuştur. Timur Gaydar Kızıl Ordu bünyesinde amiralliğe kadar yükselmiş olan başarılı bir asker olmuştur. Timur Gaydar'ın oğlu Yegor Gaydar ünlü bir iktisatçı olmuş ve Boris Yeltsin döneminde devlet yönetiminde görev yapmıştır. Timur'un 1982 doğumlu kızı Maria Gaydar ise liberal bir siyasetçidir ve Ukrayna Devlet Başkanı danışmanlığı görevinde bulunmuştur.
Madalyaları
- Onur Rozeti Nişanı 1939
- Vatanseverlik Savaşı Nişanı (1. Sınıf) 1941
Anısının yaşatılması
Yazarın anısı Sovyetler Birliği döneminde çeşitli şekillerde yaşatılmıştır. Anısına anma pulları çıkartılmış, heykeli dikilmiş ve adı çeşitli cadde ve sokaklara verilmiştir. Bunun dışında 30 Temmuz 1970 günü Sovyet bilim insanı tarafından keşfedilen asteroide 1 Haziran 1975 günü Arkadiy Gaydar'ın anısına (1835) Gaydarya adı verilmiştir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Arkadiy Gaydar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Russiapedia sayfasındaki maddesinden 26 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 1 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ Yayınevinin ilgili sayfası 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ Lenta.ru sitesindeki özgeçmişinden 13 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 1 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ NASA sitesindeki asteroidin teknik bilgileri 13 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 1 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arkadiy Gaydar Rusca Arka dij Gajda r veya asil adiyla Arkadiy Petrovic Golikov Arka dij Petro vich Go likov E U 9 Ocak 1904 26 Ekim 1941 Rus asilli Sovyet yazar ve Kizil Ordu bunyesinde subay Yazmis oldugu basarili Sovyet cocuk kitaplariyla taninir Ikinci Dunya Savasi sirasinda Nazilere karsi savasirken olmustur Arkadiy Gaydar in anisina 1962 yilinda cikartilan anma puluHayatiBugun Kursk Oblasti sinirlari icinde yer alan Lgov da dunyaya gelmistir Ailesi egitimli Rus aristokrat bir aileydi ve anne tarafi unlu Rus sairi Mihail Lermontov dan gelmekteydi 1912 yilinda ailesi Arzamas a tasindi 1917 yilinda 13 yasinda Bolsevikleri desteklemeye baslar Agustos 1918 de partiye uye olur yasini buyuk soyleyerek Kizil Ordu ya katilir Moskova da subaylik egitimi aldiktan sonra Sovyet Polonya Savasina dahil olur Sonrasinda Kafkasya cephesinde ve Tambov Ayaklanmasi nin bastirilmasinda gorev alir Sibirya Cephesinde Beyaz Ordu ile suren catismalara katilir burada yaralandiktan sonra cephe gerisine cekilir 1924 yilinda saglik sorunlari nedeniyle ordudan ayrilir Bu sirada hikaye ve roman yazmaya baslar Bir donem Arhangelsk de yerel bir gazetede gorev yapsa da genellikle Moskova da yasar Yazilari gazetelerde yayinlanmaya baslar Edebiyat alaninda yaptigi katkilardan dolayi Onur Rozeti Nisanina layik gorulur 1940 yilinda en bilinen eseri olan Timur ve arkadaslari adli cocuk kitabini yazar Buyuk basari yakalayan bu eser sayesinde Ikinci Dunya Savasi sirasinda cephe gerisindeki cocuklar ve Komsomol orgutu icinde dayanisma ve yardim temelli Timur hareketi baslar 1941 yilinda Nazilerin Sovyetler Birligine saldirmasi uzerine Komsomolskaya Pravda ozel muhabiri olarak cepheye gonderilir Sonbahar 1941 de bulundugu birlik Almanlar tarafindan kusatilinca partizanlara katilir 26 Ekim 1941 de girdigi bir catismada oldurulur ve bugun Ukrayna sinirlari icindeki Cerkasi Oblasti Kaniv koyunde topraga verilir EserleriArkadiy Gaydar in anisina Arzamas da dikilmis olan heykelArkadiy Gaydar in anisina 1964 te basilan anma puluMaglubiyet ve Zafer Gunlerinde V dni porazhenij i pobed 1925 R V S RVS Devrimci Askeri Konsey in Rusca kisaltmasindan 1925 Bos hayat Zhizn ni vo chto 1926 Orman kardesleri Lesnye bratya 1927 Okul Shkola 1930 Uzak diyarlar Dalnie strany 1932 Askeri sir Voennaya tajna 1935 Mavi kupa Golubaya chashka 1936 Trampetcinin sonu Sudba barabanshika 1939 Mavi yildizlar 1939 Ormandaki duman Dym v lesu 1939 Cuk ve Gek Chuk i Gek 1939 Timur ve arkadaslari Timur i ego komanda 1940Turkceye cevrilen eserleriTimur ve arkadaslari Yazilama Yayinevi Mart 2017 Ceviren Hale Yildirim Cizim Selcuk Ozel ISBN 978 605 9988 02 5 Okul Yar Yayinlari Aralik 2020 Ceviren Nadiye Cobanoglu Cizim Mahir Ulas Yesil ISBN 9786257136143AilesiArkadiy nin babasi Pyotr Isidorovic Golikov 1917 Ekim Devrimi nin ardindan Kizil Ordu ya dahil olmustur Annesi Natalya Arkadyevna Golikova evlilik oncesi soyadi Salkova devrimden once ogretmen devrimin ardindan doktor olmustur babasi Carlik Ordusunda subaydir Arkadiy nin uc kiz kardesi vardi Natalya Olga ve Yekaterina Esi Liya Lazarevna Solomyanskaya 1907 1986 da yazar gazeteci ve savas muhabiriydi Arkadiy nin oglu Timur oykulerine ilham kaynagi olmustur Timur Gaydar Kizil Ordu bunyesinde amirallige kadar yukselmis olan basarili bir asker olmustur Timur Gaydar in oglu Yegor Gaydar unlu bir iktisatci olmus ve Boris Yeltsin doneminde devlet yonetiminde gorev yapmistir Timur un 1982 dogumlu kizi Maria Gaydar ise liberal bir siyasetcidir ve Ukrayna Devlet Baskani danismanligi gorevinde bulunmustur MadalyalariOnur Rozeti Nisani 1939 Vatanseverlik Savasi Nisani 1 Sinif 1941Anisinin yasatilmasiYazarin anisi Sovyetler Birligi doneminde cesitli sekillerde yasatilmistir Anisina anma pullari cikartilmis heykeli dikilmis ve adi cesitli cadde ve sokaklara verilmistir Bunun disinda 30 Temmuz 1970 gunu Sovyet bilim insani tarafindan kesfedilen asteroide 1 Haziran 1975 gunu Arkadiy Gaydar in anisina 1835 Gaydarya adi verilmistir KaynakcaWikimedia Commons ta Arkadiy Gaydar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Russiapedia sayfasindaki maddesinden 26 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 1 Nisan 2021 tarihinde erisilmistir Yayinevinin ilgili sayfasi 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 Nisan 2021 tarihinde erisilmistir Lenta ru sitesindeki ozgecmisinden 13 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 1 Nisan 2021 tarihinde erisilmistir NASA sitesindeki asteroidin teknik bilgileri 13 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 1 Nisan 2021 tarihinde erisilmistir