Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir.Arnavutluk, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 10 Temmuz 1989'da onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.
2019 itibarıyla, Arnavutluk'ta listede dört alan ve geçici listede dört alan bulunmaktadır. Listeye eklenen ilk yer, 1992 yılında 16. UNESCO oturumunda kayıt altına alınan Butrint antik kentiydi.Ergiri'nin tarihi merkezi 2005 yılında Ergiri Müze-Şehri olarak kayıtlara geçmiştir. 2008 yılında Berat'ın tarihî merkezi de eklenerek Berat ve Ergiri'nin Tarihî Merkezleri oluşturuldu. 2017 yılında Gashi Nehri ve Rrajca bölgeleri, diğer 17 ülkeyle paylaşılan Karpatlardaki ve Avrupa'nın Diğer Bölgelerindeki İlkel Kayın Ormanları'nın bir parçası olarak listelendi. 1979'dan bu yana Kuzey Makedonya'da Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Ohri bölgesinin Doğal ve Kültürel Mirası alanı, 2019 yılında kıyının Arnavut kesimini de kapsayacak şekilde genişletildi.
Dünya Mirasları listesi
UNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; Her alan kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültüreldir ve vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Açıklama |
---|---|---|---|---|---|
Butrint | Avlonya | 1992 | 570; iii (kültürel) | Butrint, bir Antik Yunan kenti, daha sonra bir Antik Roma kenti ve geç Roma piskoposluğunun merkeziydi. Bir süre terk edildikten sonra Bizanslılar, Angevinler ve Venedikliler tarafından işgal edilmiştir. En sonunda Orta Çağ'ın sonlarında terk edildi. Öne çıkan arkeolojik alanlar arasında bir Yunan tiyatrosu, geç antik dönem vaftizhanesi, dokuzuncu yüzyıldan kalma bir bazilika ve Yunan kolonisi döneminden Orta Çağ'a kadar uzanan surlar yer almaktadır. | |
Berat ve Ergiri'nin Tarihî Merkezleri | Berat, Ergiri | 2005 | 569; iii, iv (kültürel) | Berat ve Ergiri, Osmanlı dönemine özgü bir mimarinin nadir örnekleri olarak dahildirler. Berat, yüzyıllar boyunca çeşitli dini ve kültürel toplulukların bir arada yaşamasına tanıklık etmektedir. Çoğunlukla 13. yüzyılda inşa edilmiş bir kaleye sahiptir, ancak kökenleri MÖ 4. yüzyıla kadar uzanmaktadır. İç kale bölgesinde, çoğunlukla 13. yüzyıldan kalma birçok Bizans kilisesinin yanı sıra 15. yüzyılda inşa edilmiş birçok cami bulunmaktadır. Ergiri'de 17. yüzyılda inşa edilmiş bir dizi iki katlı ev bulunmaktadır. Kentte ayrıca bir çarşı, 18. yüzyıldan kalma bir cami ve aynı döneme ait iki kilise bulunmaktadır. Ergiri ilk olarak 2005 yılında tek tek listelenmişti, Berat ise alana 2008 yılında eklendi. | |
Karpatlardaki ve Avrupa'nın Diğer Bölgelerindeki İlkel Kayın Ormanları* | Kökes, Elbasan | 2017 | 1133; ix (doğal) | Bu ulusötesi alan (18 Avrupa ülkesi arasında paylaşılmaktadır) Arnavutluk'un kuzeydoğusundaki Tropoja'deki Gashi Nehri'ni ve Arnavutluk'un merkezindeki Prrenjas'taki Rrajca'nin antik kayın ormanlarını kapsamaktadır. Bu tür ormanların buzul sonrası genişleme sürecini göstermektedirler ve çeşitli çevre koşullarında saf ve karma Avrupa kayınının en eksiksiz ve kapsamlı ekolojik modellerini ve süreçlerini sergilemektedirler. Alan ilk olarak 2007'de listelendi ve üç kez genişletildi; Arnavutluk'taki ormanlar 2017'de listelendi. | |
Ohri Bölgesi Doğal ve Kültürel Miras Alanı* | Görice | 2019 | i, iii, iv, vii (karma) | Bu alan, 1979'dan bu yana Kuzey Makedonya'da yazılı olan sit alanının uzantısıdır. Ohri Gölü kıyısındaki Pogradaş kenti çevresindeki bölge, M.Ö. 5. yüzyılda İliryalıların, ardından Romalılar ve Slavların yaşadığı bölgedir. Egnatia Yolu'nun izleri bölgede önemli bir geçiş yolunun kanıtıdır. Lin Paleohristiyan Kilisesi'nin kalıntıları, taban mozaikleriyle birlikte Hristiyanlığın varlığını ortaya koymaktadır. Pogradaş'ın tarihî kent merkezi, 19. ila 20. yüzyıl Arnavut yerel mimarisinin bir örneğini temsil etmektedir. |
Geçici liste
Dünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesine aday göstermeler, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir. Arnavutluk, 2017 itibarıyla geçici listesine dört alan kaydetti.
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Açıklama |
---|---|---|---|---|---|
Dıraç Amfitiyatrosu | Dıraç | 1996 | v (kültürel) | Dıraç'taki amfitiyatro, Balkanlar'daki en büyük Roma amfitiyatrosudur. Amfitiyatro en uzun ekseni 136 metre olan eliptik bir şekle sahip olup 20 metre yüksekliğindedir. 20.000 seyirci kapasitesine sahipti. MS 4. yüzyıldan sonra amfitiyatro amacına hizmet etmekten vazgeçmiş ve yavaş yavaş terkedilmiştir. Alandaki düzenli kazılar 1966 yılında başlamıştır. | |
Selca e Poshtme Kraliyet Mezarları | Görice | 1996 | iii (kültürel) | İlirya mezarları, Pogradaş kenti yakınlarındaki bağlı Selca e Poshtme köyü yakınında bulunmaktadır. Mezarların çoğu MÖ 3. yüzyılda oluşturulmuş ve kayaya oyulmuştur. Başlangıçta İlirya kralları için inşa edilen mezarların bir kısmı daha sonra yeniden kullanıldı. | |
Apollonia Antik Kenti | Fier | 2014 | ii, iii, x (karma) | Apollonia kenti muhtemelen MÖ 6. yüzyılda Korfu ve Korint'ten gelen Yunan kolonistler tarafından kuruldu. Knet, MÖ 4. yüzyılda gelişmiş olup önemli bir ticaret ve ekonomi merkeziydi ve Adriyatik havzasının en önemli şehirlerinden biriydi. Roma döneminde Egnatia Yolu'na açılan kapılardan biriydi. Varlığı boyunca şehrin kültürü ve genel gelişimi, İlirya hinterlandıyla yakın ilişkiyi korurken, açık bir Yunan karakterini korudu. Kent Orta Çağ döneminde terk edilmiştir. | |
Baştova Kalesi | Tiran | 2017 | iv (kültürel) | Osmanlı kaynaklarına göre kale, Venedikliler tarafından önemli yolları korumak amacıyla inşa edilmiştir. Osmanlılar, 1478'de burayı fethetti ve daha fazla yapısal değişiklik yaptı. Kalenin 60x90 metre boyutunda dikdörtgen planı vardı ve üç girişi bulunmaktaydı. İki dairesel kule ve bir dikdörtgen kule bugün hala korunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ . UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "Albania". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ a b "Butrint" (İngilizce). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "Museum-City of Gjirokastra" (PDF). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ a b "Historic Centres of Berat and Gjirokastra" (İngilizce). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Three new sites inscribed on UNESCO's World Heritage List". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 25 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ a b "Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe" (İngilizce). UNESCO Dünya Miras Merkezi. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ a b "Natural and Cultural Heritage of the Ohrid Region". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists: Albania". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ "L'amphithéâtre de Durres" (Fransızca). UNESCO World Heritage Centre. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2019.
- ^ "Les tombes de la Basse Selca" (Fransızca). UNESCO World Heritage Centre. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2019.
- ^ "The Ancient City of Apollonia". UNESCO World Heritage Centre. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2019.
- ^ "The Castle of Bashtova". UNESCO World Heritage Centre. 25 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2019.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Arnavutluk'taki Dünya Mirasları listesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- UNESCO - Albania 4 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Egitim Bilim ve Kultur Orgutu UNESCO Dunya Miraslari 1972 yilinda kurulan UNESCO Dunya Mirasi Sozlesmesi nde tanimlandigi sekliyle kulturel veya dogal miras acisindan onem tasiyan yerlerdir Arnavutluk Dunya Kulturel ve Dogal Mirasinin Korunmasina Dair Sozlesme yi 10 Temmuz 1989 da onaylayarak tarihi yerlerini listeye dahil edilmeye uygun hale getirdi Gashi Rrajca Butrint Berat Ergiri OhriArnavutluk taki Dunya Miraslari nin konumu Mavi noktalar kulturel yesil noktalar dogal kirmizi noktalar ise karma alanlardir 2019 itibariyla Arnavutluk ta listede dort alan ve gecici listede dort alan bulunmaktadir Listeye eklenen ilk yer 1992 yilinda 16 UNESCO oturumunda kayit altina alinan Butrint antik kentiydi Ergiri nin tarihi merkezi 2005 yilinda Ergiri Muze Sehri olarak kayitlara gecmistir 2008 yilinda Berat in tarihi merkezi de eklenerek Berat ve Ergiri nin Tarihi Merkezleri olusturuldu 2017 yilinda Gashi Nehri ve Rrajca bolgeleri diger 17 ulkeyle paylasilan Karpatlardaki ve Avrupa nin Diger Bolgelerindeki Ilkel Kayin Ormanlari nin bir parcasi olarak listelendi 1979 dan bu yana Kuzey Makedonya da Dunya Mirasi Listesi nde yer alan Ohri bolgesinin Dogal ve Kulturel Mirasi alani 2019 yilinda kiyinin Arnavut kesimini de kapsayacak sekilde genisletildi Dunya Miraslari listesiUNESCO alanlari on kritere gore listelemektedir Her alan kriterlerden en az birini karsilamasi gerekir i den vi ye kadar olan kriterler kultureldir ve vii den x e kadar olan kriterler dogaldir Ulusotesi alan Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO verileri AciklamaButrint Avlonya 1992 570 iii kulturel Butrint bir Antik Yunan kenti daha sonra bir Antik Roma kenti ve gec Roma piskoposlugunun merkeziydi Bir sure terk edildikten sonra Bizanslilar Angevinler ve Venedikliler tarafindan isgal edilmistir En sonunda Orta Cag in sonlarinda terk edildi One cikan arkeolojik alanlar arasinda bir Yunan tiyatrosu gec antik donem vaftizhanesi dokuzuncu yuzyildan kalma bir bazilika ve Yunan kolonisi doneminden Orta Cag a kadar uzanan surlar yer almaktadir Berat ve Ergiri nin Tarihi Merkezleri Berat Ergiri 2005 569 iii iv kulturel Berat ve Ergiri Osmanli donemine ozgu bir mimarinin nadir ornekleri olarak dahildirler Berat yuzyillar boyunca cesitli dini ve kulturel topluluklarin bir arada yasamasina taniklik etmektedir Cogunlukla 13 yuzyilda insa edilmis bir kaleye sahiptir ancak kokenleri MO 4 yuzyila kadar uzanmaktadir Ic kale bolgesinde cogunlukla 13 yuzyildan kalma bircok Bizans kilisesinin yani sira 15 yuzyilda insa edilmis bircok cami bulunmaktadir Ergiri de 17 yuzyilda insa edilmis bir dizi iki katli ev bulunmaktadir Kentte ayrica bir carsi 18 yuzyildan kalma bir cami ve ayni doneme ait iki kilise bulunmaktadir Ergiri ilk olarak 2005 yilinda tek tek listelenmisti Berat ise alana 2008 yilinda eklendi Karpatlardaki ve Avrupa nin Diger Bolgelerindeki Ilkel Kayin Ormanlari Kokes Elbasan 2017 1133 ix dogal Bu ulusotesi alan 18 Avrupa ulkesi arasinda paylasilmaktadir Arnavutluk un kuzeydogusundaki Tropoja deki Gashi Nehri ni ve Arnavutluk un merkezindeki Prrenjas taki Rrajca nin antik kayin ormanlarini kapsamaktadir Bu tur ormanlarin buzul sonrasi genisleme surecini gostermektedirler ve cesitli cevre kosullarinda saf ve karma Avrupa kayininin en eksiksiz ve kapsamli ekolojik modellerini ve sureclerini sergilemektedirler Alan ilk olarak 2007 de listelendi ve uc kez genisletildi Arnavutluk taki ormanlar 2017 de listelendi Ohri Bolgesi Dogal ve Kulturel Miras Alani Gorice 2019 i iii iv vii karma Bu alan 1979 dan bu yana Kuzey Makedonya da yazili olan sit alaninin uzantisidir Ohri Golu kiyisindaki Pogradas kenti cevresindeki bolge M O 5 yuzyilda Iliryalilarin ardindan Romalilar ve Slavlarin yasadigi bolgedir Egnatia Yolu nun izleri bolgede onemli bir gecis yolunun kanitidir Lin Paleohristiyan Kilisesi nin kalintilari taban mozaikleriyle birlikte Hristiyanligin varligini ortaya koymaktadir Pogradas in tarihi kent merkezi 19 ila 20 yuzyil Arnavut yerel mimarisinin bir ornegini temsil etmektedir Gecici liste Dunya Mirasi listesinde yer alan alanlara ek olarak uye devletler aday gostermeyi dusunebilecekleri gecici alanlarin bir listesini de tutabilirler Dunya Mirasi listesine aday gostermeler yalnizca alanin daha once gecici listede yer almasi durumunda kabul edilir Arnavutluk 2017 itibariyla gecici listesine dort alan kaydetti Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO kriterleri AciklamaDirac Amfitiyatrosu Dirac 1996 v kulturel Dirac taki amfitiyatro Balkanlar daki en buyuk Roma amfitiyatrosudur Amfitiyatro en uzun ekseni 136 metre olan eliptik bir sekle sahip olup 20 metre yuksekligindedir 20 000 seyirci kapasitesine sahipti MS 4 yuzyildan sonra amfitiyatro amacina hizmet etmekten vazgecmis ve yavas yavas terkedilmistir Alandaki duzenli kazilar 1966 yilinda baslamistir Selca e Poshtme Kraliyet Mezarlari Gorice 1996 iii kulturel Ilirya mezarlari Pogradas kenti yakinlarindaki bagli Selca e Poshtme koyu yakininda bulunmaktadir Mezarlarin cogu MO 3 yuzyilda olusturulmus ve kayaya oyulmustur Baslangicta Ilirya krallari icin insa edilen mezarlarin bir kismi daha sonra yeniden kullanildi Apollonia Antik Kenti Fier 2014 ii iii x karma Apollonia kenti muhtemelen MO 6 yuzyilda Korfu ve Korint ten gelen Yunan kolonistler tarafindan kuruldu Knet MO 4 yuzyilda gelismis olup onemli bir ticaret ve ekonomi merkeziydi ve Adriyatik havzasinin en onemli sehirlerinden biriydi Roma doneminde Egnatia Yolu na acilan kapilardan biriydi Varligi boyunca sehrin kulturu ve genel gelisimi Ilirya hinterlandiyla yakin iliskiyi korurken acik bir Yunan karakterini korudu Kent Orta Cag doneminde terk edilmistir Bastova Kalesi Tiran 2017 iv kulturel Osmanli kaynaklarina gore kale Venedikliler tarafindan onemli yollari korumak amaciyla insa edilmistir Osmanlilar 1478 de burayi fethetti ve daha fazla yapisal degisiklik yapti Kalenin 60x90 metre boyutunda dikdortgen plani vardi ve uc girisi bulunmaktaydi Iki dairesel kule ve bir dikdortgen kule bugun hala korunmaktadir Kaynakca UNESCO Dunya Miras Merkezi 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2024 Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage UNESCO Dunya Miras Merkezi 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 Albania UNESCO Dunya Miras Merkezi 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre Tentative Lists UNESCO Dunya Miras Merkezi 30 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 a b Butrint Ingilizce UNESCO Dunya Miras Merkezi 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 Museum City of Gjirokastra PDF UNESCO Dunya Miras Merkezi 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Mayis 2024 a b Historic Centres of Berat and Gjirokastra Ingilizce UNESCO Dunya Miras Merkezi 2 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre Three new sites inscribed on UNESCO s World Heritage List UNESCO Dunya Miras Merkezi 25 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 a b Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe Ingilizce UNESCO Dunya Miras Merkezi 2 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 a b Natural and Cultural Heritage of the Ohrid Region UNESCO Dunya Miras Merkezi 17 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre The Criteria for Selection UNESCO Dunya Miras Merkezi 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre Tentative Lists UNESCO Dunya Miras Merkezi 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre Tentative Lists Albania UNESCO Dunya Miras Merkezi 21 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2024 L amphitheatre de Durres Fransizca UNESCO World Heritage Centre 14 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2019 Les tombes de la Basse Selca Fransizca UNESCO World Heritage Centre 27 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2019 The Ancient City of Apollonia UNESCO World Heritage Centre 31 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2019 The Castle of Bashtova UNESCO World Heritage Centre 25 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2019 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Arnavutluk taki Dunya Miraslari listesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir UNESCO Albania 4 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce