Arsemia, Adıyaman ilinin Kâhta ilçesi sınırları içerisinde, Nemrut Dağı güzergahı üzerinde bulunan bir ören yeridir.
Arsemia (Dünya) | |
Konum | Kâhta, Adıyaman |
---|---|
Bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
Tarihçe | |
Kültür(ler) | Helenistik, Roma, Orta Çağ |
Sit ayrıntıları | |
Kazı tarihleri | 1953 |
Arkeologlar | F. Karl Dörner |
Örenlerin tarihi
Arsemia antik kent tarihi hakkında yapılan arkeolojik araştırmalar sonucu elde edilen verilerin ören yerinin ilk temel taşları MÖ 3. yüzyıl ortasında kuruluşunun Kommagene soyundan gelen Arsames tarafından inşa edildiği sanılmaktadır. Arsemia antik ören yeri (Hierothesion) yerleşiminin Nemrut Dağı güzergahı üzerinde iskan edilmiş olması, Kommagene uygarlığının başkenti olarak inşa edilmiş olabileceğini işaret etmektedir. Antik kayıtlarda adı geçen ve bölge arkeolojisinin bir parçası sayıldığı gözüken antik kent Arsemia Helenistik, Roma ve Ortaçağ döneminde kullanım gördüğü antik yerleşimde bulunan harabelerden Höyüğün üst tarafında Mithridatis Kallinikos’a ait kült mezarı ve saray kalıntısı bulunduğunu antik kent tarihi hakkında araştırma yapan belgesel yönetmeni Tekin Gün araştırma yazısından anlaşılmakta. Antik kent Arsemia kalesi olarak da adlandırılan ören yerinde yerleşime çıkan patika yolun üstünde bulunan su sarnıcı ve heykel kalıntıları kent arkeolojisi hakkında ilk bilgileri işaret ettiği gözükmektedir. Yerleşim harabelerinin bulunduğu yerde ise Kral I. Antiochus'un babası I. Mithridates'in mezarı ve mezarın üzerinde I. Antiochus tarafından yaptırıldığı sanılan Anadolu'nun en büyük Grekçe kitabesi yer almaktadır.
Yerleşim
Arsemia ören yeri yerleşiminin yer aldığı harabeler Kahta Çayı kıyısı ve doğuya bakan eski kahta kalesi karşısında kurulmuştur. Kommagene Krallığı’nın yazlık başkenti olarak inşa edilen antik ören yeri bir dönem uygarlığın yönetsel merkez konumunda yer aldığı kaynaklarda geçmektedir. Kommagene krallarının doğu ile batı kültürünü sentezlediği görülen antik yerleşim, Grek - Pers kültürünü yaratma idealinin yansıdığı bir birleşme noktası olarak iskan edildiği sanılmaktadır.
Araştırma tarihi
1953 yılında Alman Arkeolog F. Karl Dörner ve ekibi tarafından yapılan ilk arkeolojik araştırma ve keşif notlarında antik kent'te bulunan anıtın bir parçasının yüzeyde olup bir parçasının kalan kısmını toprak altından çıkarmak için kazı çalışmalarına başladığını anlatmaktadır. Antik kent Arsemia'da uzun süren kazı çalışmalarında ekip anıtın tamamını ortaya çıkarmıştır. kitabenin bulunduğu alandan itibaren 158 metre derine inen bir tünel keşfettiğini belirtmiştir. Arkeolojik kazı alanında çıkarılan Kommagene Kralı Antiokhos heykel başı ve arkeolojik eserler bulunmuştur. Fakat Kral Antiokhos'a ait olan heykel başı nerede olduğu bilinmemekte olup yurt dışına kaçırıldığı sanılmaktadır. F. Karl Dörner 1987 yılına kadar bölgede kazılar yapmış ve 1987 yılında buradaki bütün çalışmaları ve elde edilen arkeolojik eserleri “Der Thron der Götter auf dem Nemrud Dağ” adlı kitabına aktarmıştır. Eserlerin yer aldığı kitapta kaybolan heykel ve bazı arkeolojik bulgular geçmemektedir.
Buluntular
Tören Yolunda Dizilen Tanrı ve Kral Kabartmaları
Tepede yer alan yazlık saray ve Mithridates Kallinikos’un mezarına çıkan tören yolu üzerinde tanrı ve kral kabartmaları yer almaktadır. Bu kabartmalarda tanrı ve krallar tokalaşır durumda işlenmiştir. Bunlar; I. Antiochos, Heracles, Mithridates, Kallinikos ve Pers kültürüne ait sahnelerdir.
Tarihe Işık Tutan Bir Kült Yazıt
Kendi çağına ait, Anadolu’nun en uzun Grekçe yazıtı Arsameia’da yer almaktadır. Yazıtın içeriğinde; kentin kuruluşundan, Kommagene Krallığı’nın kanunlarından, krallık soyundan, bölgede var olan mimari yapılardan ve kabartmalardan, dinsel yapılardan ve ayin sırasında yapılması gerekenlerden bahsedilmektedir.
Rölyef Kabartma
Arsemia antik şehrinde Mithridathes Kallinikos ile I. Antiokhos’un el sıkışma (dexiosis) sahnesini gösteren rölyef, Tanrı Herakles ile Mithtidathes Kallinikos’un el sıkışma sahnesini gösteren rölyef alanın giriş kısmından yaklaşık 100 – 120 m. kuzeybatısında yer almaktadır. Bu rölyefin sadece alt yarısı günümüze kadar gelebilmiştir. El sıkışma rölyefi, Friederich Karl Dorner tarafından yapılan kazı çalışmaları sonucunda, 1951 yılında, ortaya çıkarılmıştır. Rölyefin arkasında, I. Antiokhos’un Mithridathes – Apollon – Helios – Hermes adına yapılacak olan şenliklerde gelenlere hizmet etmeleri amacıyla iki ayrı rahibi görevlendirdiğini bildiren bir de kitabe yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c (PDF). 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ DEMİROĞLU, Demet (2004). Ulusal Parklarda Stratejik Yönetim Uygulanabilirliğin İncelenmesi (Örnek:Nemrut Dağı Ulusal Parkı) (PDF). İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. ss. 52,53,54. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
Dış bağlantılar
- Arsemia ören yeri 21 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arsemia Adiyaman ilinin Kahta ilcesi sinirlari icerisinde Nemrut Dagi guzergahi uzerinde bulunan bir oren yeridir ArsemiaArsemia Dunya Turkiye deki konumuKonumKahta AdiyamanBolgeGuneydogu Anadolu BolgesiTarihceKultur ler Helenistik Roma Orta CagSit ayrintilariKazi tarihleri1953ArkeologlarF Karl DornerOrenlerin tarihiArsemia antik kent tarihi hakkinda yapilan arkeolojik arastirmalar sonucu elde edilen verilerin oren yerinin ilk temel taslari MO 3 yuzyil ortasinda kurulusunun Kommagene soyundan gelen Arsames tarafindan insa edildigi sanilmaktadir Arsemia antik oren yeri Hierothesion yerlesiminin Nemrut Dagi guzergahi uzerinde iskan edilmis olmasi Kommagene uygarliginin baskenti olarak insa edilmis olabilecegini isaret etmektedir Antik kayitlarda adi gecen ve bolge arkeolojisinin bir parcasi sayildigi gozuken antik kent Arsemia Helenistik Roma ve Ortacag doneminde kullanim gordugu antik yerlesimde bulunan harabelerden Hoyugun ust tarafinda Mithridatis Kallinikos a ait kult mezari ve saray kalintisi bulundugunu antik kent tarihi hakkinda arastirma yapan belgesel yonetmeni Tekin Gun arastirma yazisindan anlasilmakta Antik kent Arsemia kalesi olarak da adlandirilan oren yerinde yerlesime cikan patika yolun ustunde bulunan su sarnici ve heykel kalintilari kent arkeolojisi hakkinda ilk bilgileri isaret ettigi gozukmektedir Yerlesim harabelerinin bulundugu yerde ise Kral I Antiochus un babasi I Mithridates in mezari ve mezarin uzerinde I Antiochus tarafindan yaptirildigi sanilan Anadolu nun en buyuk Grekce kitabesi yer almaktadir YerlesimArsemia oren yeri yerlesiminin yer aldigi harabeler Kahta Cayi kiyisi ve doguya bakan eski kahta kalesi karsisinda kurulmustur Kommagene Kralligi nin yazlik baskenti olarak insa edilen antik oren yeri bir donem uygarligin yonetsel merkez konumunda yer aldigi kaynaklarda gecmektedir Kommagene krallarinin dogu ile bati kulturunu sentezledigi gorulen antik yerlesim Grek Pers kulturunu yaratma idealinin yansidigi bir birlesme noktasi olarak iskan edildigi sanilmaktadir Arastirma tarihi1953 yilinda Alman Arkeolog F Karl Dorner ve ekibi tarafindan yapilan ilk arkeolojik arastirma ve kesif notlarinda antik kent te bulunan anitin bir parcasinin yuzeyde olup bir parcasinin kalan kismini toprak altindan cikarmak icin kazi calismalarina basladigini anlatmaktadir Antik kent Arsemia da uzun suren kazi calismalarinda ekip anitin tamamini ortaya cikarmistir kitabenin bulundugu alandan itibaren 158 metre derine inen bir tunel kesfettigini belirtmistir Arkeolojik kazi alaninda cikarilan Kommagene Krali Antiokhos heykel basi ve arkeolojik eserler bulunmustur Fakat Kral Antiokhos a ait olan heykel basi nerede oldugu bilinmemekte olup yurt disina kacirildigi sanilmaktadir F Karl Dorner 1987 yilina kadar bolgede kazilar yapmis ve 1987 yilinda buradaki butun calismalari ve elde edilen arkeolojik eserleri Der Thron der Gotter auf dem Nemrud Dag adli kitabina aktarmistir Eserlerin yer aldigi kitapta kaybolan heykel ve bazi arkeolojik bulgular gecmemektedir BuluntularToren Yolunda Dizilen Tanri ve Kral Kabartmalari Tepede yer alan yazlik saray ve Mithridates Kallinikos un mezarina cikan toren yolu uzerinde tanri ve kral kabartmalari yer almaktadir Bu kabartmalarda tanri ve krallar tokalasir durumda islenmistir Bunlar I Antiochos Heracles Mithridates Kallinikos ve Pers kulturune ait sahnelerdir Tarihe Isik Tutan Bir Kult Yazit Kendi cagina ait Anadolu nun en uzun Grekce yaziti Arsameia da yer almaktadir Yazitin iceriginde kentin kurulusundan Kommagene Kralligi nin kanunlarindan krallik soyundan bolgede var olan mimari yapilardan ve kabartmalardan dinsel yapilardan ve ayin sirasinda yapilmasi gerekenlerden bahsedilmektedir Rolyef Kabartma Arsemia antik sehrinde Mithridathes Kallinikos ile I Antiokhos un el sikisma dexiosis sahnesini gosteren rolyef Tanri Herakles ile Mithtidathes Kallinikos un el sikisma sahnesini gosteren rolyef alanin giris kismindan yaklasik 100 120 m kuzeybatisinda yer almaktadir Bu rolyefin sadece alt yarisi gunumuze kadar gelebilmistir El sikisma rolyefi Friederich Karl Dorner tarafindan yapilan kazi calismalari sonucunda 1951 yilinda ortaya cikarilmistir Rolyefin arkasinda I Antiokhos un Mithridathes Apollon Helios Hermes adina yapilacak olan senliklerde gelenlere hizmet etmeleri amaciyla iki ayri rahibi gorevlendirdigini bildiren bir de kitabe yer almaktadir Kaynakca a b c PDF 18 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi DEMIROGLU Demet 2004 Ulusal Parklarda Stratejik Yonetim Uygulanabilirligin Incelenmesi Ornek Nemrut Dagi Ulusal Parki PDF Istanbul Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu ss 52 53 54 18 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Eylul 2021 Dis baglantilarArsemia oren yeri 21 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde