Āryabhaṭa (Devanāgarī: आर्यभट) (MS 476 – 550), klasik Hint matematik ve astronomi geleneklerinden bir Hint bilim insanıdır. Bugün evrensel olarak kullanılan Hint-Arap rakam sisteminin babasıdır. Tanınmış eserleri ve Arya-Siddhanta'dır.
Āryabhaṭa | |
---|---|
![]() Aryabhata'yı tasvir eden heykel , Pune | |
Kendi dilinde adı | आर्यभट |
Doğum | MÖ. 476 Kusumapura () (günümüzde Patna, Hindistan) |
Ölüm | MÖ. 550 (73–74 yaşlarında) Patna |
Tanınma nedeni | Ay tutulması ve güneş tutulması, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönüşü, , konularının açıklanması, tek değişkenli ikinci dereceden denklemlerin çözümü, π değerinin 4 ondalık basamağa kadar doğru yaklaşık değerleri, Dünya'nın çapı, sidereal yıl uzunluğunun hesaplanması, ve Arya- adlı eserleri |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik, astronomi |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri | , , Brahmagupta, |
Dönem: Gupta çağı |
Matematik alanında trigonometri, basamak değer(l)i sistem, ölçüm gibi dallarda çalışmaları bulunurken, astronomi alanında Güneş Sistemi'nin hareketleri, tutulmalar gibi konularda çalışmalar yapmıştır. Hint bilgin, pi sayısı adı verilen; bir dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilen sayıyı günümüzdeki değerine, oldukça yakın olarak hesapladı. Çalışmaları bilim dünyasını etkilemiş, eserlerinin İslam coğrafyasında Arapçaya çevrilmesi sonrası, bu coğrafyadaki çoğu Müslüman bilim insanı onun kanıtlarını ve sonuçlarını değerlendirmiştir. Harezmi ve Biruni gibi bilim adamlarının Aryabhata'nın sonuçlarını kullandığı ve zaman zaman alıntıladığı bilinmektedir.
Aryabhata'nın çalışmaları günümüz bilim terminolojisini de etkilemiştir. Örneğin sinüs, kosinüs gibi kavramlar aslında Aryabhata'nın kendi çalışmalarında kullandığı terimlerin yanlış transkripsiyonları sonucu ortaya çıkmışlardır.
Kaynakça
- ^ (1865). "Brief Notes on the Age and Authenticity of the Works of Aryabhata, Varahamihira, Brahmagupta, Bhattotpala, and Bhaskaracharya". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. ss. 392-406.
- ^ Singh, J. (1999). Sterling Dictionary of Physics. Sterling Publishers Private Limited. s. 12. ISBN . 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.
- ^ "Famous Mathematicians - Aryabhata". 16 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
Wikimedia Commons'ta Aryabhata ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
![]() ![]() | Bir Hint'in biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar