Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir.Vedik döneminde Hindistan’ın Āryāvarta olarak adlandırılan bölgesine yerleşmiş, Hint-Aryan dilleri koluna dahil diller konuşan Hint-Aryan etnik grubu ve bu bölgeyi tanımlamak için günümüzde kullanılan bir ifadedir. Bu topluluklar yüzyıllarca bölge toplumları üzerinde aristokratik bir sınıf olarak hüküm sürmüşlerdir. Etnik olarak yakın topluluklardan olan Antik İran halkları, Avesta’da kendilerini tanımlamak için bu etnik tanımı kullandılar. Günümüzde İran adının Aryan sözcüğünden türediği ileri sürülür.
Aryan Sanskritçede "asil" veya "onurlu" anlamındaki "Ārya" kelimesinden türetilmiş bir sözcüktür.Avesta dilindeki benzeri "Airya"dır ve Eski Pers dilindeki karşılığı "Ariya"dır. Büyük oranda Proto-Hindu-İranlıların etnik olarak kendilerini tanımlama amacıyla kullanılmak üzere var olmuştur. Avesta, büyük ölçüde Pers, Hint halklarının temel kutsal kitapları ki bu kitap Zerdüştlüğü anlatan yegane eser niteliğindedir.
19. yüzyılda, Hint-İranlılar, Hint-Avrupa dillerini konuştukları bilinen en eski insanlardı. Aryan kelimesi sadece Hint-İranlıları ifade etmek için değil aynı zamanda Hint-Avrupa dil ailesinden olan dilleri konuşanları da ifade edecek şekilde kullanılmaya başlandı. Ancak bugün için Aryan tanımlamasının o çağlarda bile ırksal değil, dini, kültürel ve dille ilgili bir tanımlama olduğunu kabul edilmektedir. Aryan ya da Ari ifadesi Hint-Avrupalılar yerinde daha çok ırkçı kesimler tarafından tercih edilen bir anlatımdır.
Aryan halkının çoğu; Jainizm, Budizm ve Hinduizm'e mensuptur. "Aryan" kelimesi önce Sanskritçedeki "Arya", ardından da Fransızcadaki "Arienne"den geçmiştir. Sanskritçe ve öbür Hint dillerini konuşur, Hindistan ve çevresinde yaşarlar. Orta Asya-Hindistan kökenlidirler. Ana vatanları Kuzey Pakistan'dır.[]
Kaynakça
- ^ Gershevitch, Ilya (1968), "Old Iranian Literature", Handbuch der Orientalistik, Literatur I, Leiden: Brill, s. 1–31.
- ^ Schmitt, Rüdiger (1987), "Aryans", Encyclopedia Iranica, vol. 2, New York: Routledge & Kegan Paul, ss. 684-687
- ^ <Dictionary.com http://dictionary.reference.com/browse/aryan 16 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Sanskritçe terim için, şu açıklamayı yapıyor: "saygı duyulan veya onurlu insan, Âryâvarta'da ikamet eden kişi; bu ülkenin dinine bağlı bir insan; Orta Asya'dan Âryâvarta'ya göç eden ırkın adı; çok takdir gören kişi; sahip; Âryan, Âryan insanlarının tercih ettiği; bir Âryan gibi davranan, değerli, onurlu, saygı duyulan, asil; iyi bir aileden gelen; mükemmel; akıllı; uygun"
- ^ Ulaş Töre Sivrioğlu Aryan Teorisi ve Türk Tarih Tezi 4 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sh. 3, 4
Başvuru kaynakları
- "A word for Aryan originality". A. Kammpier. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022.
- Bronkhorst, J.; Deshpande, M.M., (Ed.) (1999). Aryan and Non-Aryan in South Asia: Evidence, Interpretation, and Ideology. Department of Sanskrit and Indian Studies, Harvard University. ISBN .
- Edelman, Dzoj (Joy) I. (1999). On the history of non-decimal systems and their elements in numerals of Aryan languages. In: Jadranka Gvozdanović (ed.), "Numeral Types and Changes Worldwide". Walter de Gruyter.
- Fussmann, G.; Francfort, H.P.; Kellens, J.; Tremblay, X. (2005), Aryas, Aryens et Iraniens en Asie Centrale, Institut Civilisation Indienne, ISBN
- Ivanov, Vyacheslav V.; Gamkrelidze, Thomas (1990), "The Early History of Indo-European Languages", Scientific American, 262 (3), ss. 110-116, doi:10.1038/scientificamerican0390-110
- Lincoln, Bruce (1999), Theorizing Myth: Narrative, Ideology, and Scholarship, University of Chicago Press
- Morey, Peter; Tickell, Alex (2005). Alternative Indias: Writing, Nation and Communalism. Rodopi. ISBN . 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2022.
- Sugirtharajah, Sharada (2003). Imagining Hinduism: A Postcolonial Perspective. Taylor & Francis. ISBN . 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2022.
- Tickell, A (2005), "The Discovery of Aryavarta: Hindu Nationalism and Early Indian Fiction in English", Peter Morey; Alex Tickell (Ed.), Alternative Indias: Writing, Nation and Communalism, ss. 25-53
- , Der Fremdling im Rigveda. Eine Studie über die Bedeutung der Worte ari, arya, aryaman und aarya, Leipzig (1938).
- Vyacheslav V. Ivanov and Thomas Gamkrelidze, The Early History of Indo-European Languages, Scientific American, vol. 262, N3, 110116, March, 1990
- A. Kammenhuber, "Aryans in the Near East," Haidelberg, 1968
- Vyacheslav V. Ivanov and Thomas Gamkrelidze, The Early History of Indo-European Languages, Scientific American, vol. 262, N3, 110116, March, 1990
- A. Kammenhuber, "Aryans in the Near East," Haidelberg, 1968
- Arvidsson, Stefan (2006), Aryan Idols: Indo-European Mythology as Ideology and Science, translated by Sonia Wichmann, Chicago and London: The University of Chicago Press.
- Poliakov, Leon (1974). The Aryan Myth: A History of Racist and Nationalistic Ideas In Europe. Translation of Le mythe aryen, 1971.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- The great Indo-European and ancient Near East scholar Vyacheslav Ivanov.14 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Vyacheslav Ivanov)
- Aryanism in Tajikistan 12 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Genetic evidence suggests European migrants may have influenced the origins of India's caste system26 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- , By David Frawley, American Institute of vedic Studies.
- Autochthonous Aryans? The Evidence from Old Indian and Iranian Texts 24 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., By Michael Witzel, Harvard University.
- Article by David Frawley
 | Etnik grup ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aryan antik Hint Avrupa dil ailesine bagli Hint Iran dilleri konusmus halklarin kendilerini tanimlamak ve bolgedeki diger halklardan ayirt etmek icin kullanmis olduklari bir terimdir Vedik doneminde Hindistan in Aryavarta olarak adlandirilan bolgesine yerlesmis Hint Aryan dilleri koluna dahil diller konusan Hint Aryan etnik grubu ve bu bolgeyi tanimlamak icin gunumuzde kullanilan bir ifadedir Bu topluluklar yuzyillarca bolge toplumlari uzerinde aristokratik bir sinif olarak hukum surmuslerdir Etnik olarak yakin topluluklardan olan Antik Iran halklari Avesta da kendilerini tanimlamak icin bu etnik tanimi kullandilar Gunumuzde Iran adinin Aryan sozcugunden turedigi ileri surulur MO 6 yuzyila ait Behistun yaziti Aryan kelimesinin kullanildigi ilk yazitlardan biridir Yazitta Aryan kelimesi Iranli anlaminda kullanilmistir Aryan Sanskritcede asil veya onurlu anlamindaki Arya kelimesinden turetilmis bir sozcuktur Avesta dilindeki benzeri Airya dir ve Eski Pers dilindeki karsiligi Ariya dir Buyuk oranda Proto Hindu Iranlilarin etnik olarak kendilerini tanimlama amaciyla kullanilmak uzere var olmustur Avesta buyuk olcude Pers Hint halklarinin temel kutsal kitaplari ki bu kitap Zerdustlugu anlatan yegane eser niteligindedir 19 yuzyilda Hint Iranlilar Hint Avrupa dillerini konustuklari bilinen en eski insanlardi Aryan kelimesi sadece Hint Iranlilari ifade etmek icin degil ayni zamanda Hint Avrupa dil ailesinden olan dilleri konusanlari da ifade edecek sekilde kullanilmaya baslandi Ancak bugun icin Aryan tanimlamasinin o caglarda bile irksal degil dini kulturel ve dille ilgili bir tanimlama oldugunu kabul edilmektedir Aryan ya da Ari ifadesi Hint Avrupalilar yerinde daha cok irkci kesimler tarafindan tercih edilen bir anlatimdir Aryan halkinin cogu Jainizm Budizm ve Hinduizm e mensuptur Aryan kelimesi once Sanskritcedeki Arya ardindan da Fransizcadaki Arienne den gecmistir Sanskritce ve obur Hint dillerini konusur Hindistan ve cevresinde yasarlar Orta Asya Hindistan kokenlidirler Ana vatanlari Kuzey Pakistan dir kaynak belirtilmeli Kaynakca Gershevitch Ilya 1968 Old Iranian Literature Handbuch der Orientalistik Literatur I Leiden Brill s 1 31 Schmitt Rudiger 1987 Aryans Encyclopedia Iranica vol 2 New York Routledge amp Kegan Paul ss 684 687 lt Dictionary com http dictionary reference com browse aryan 16 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sanskritce terim icin su aciklamayi yapiyor saygi duyulan veya onurlu insan Aryavarta da ikamet eden kisi bu ulkenin dinine bagli bir insan Orta Asya dan Aryavarta ya goc eden irkin adi cok takdir goren kisi sahip Aryan Aryan insanlarinin tercih ettigi bir Aryan gibi davranan degerli onurlu saygi duyulan asil iyi bir aileden gelen mukemmel akilli uygun Ulas Tore Sivrioglu Aryan Teorisi ve Turk Tarih Tezi 4 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde sh 3 4Basvuru kaynaklari A word for Aryan originality A Kammpier 18 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Temmuz 2022 Bronkhorst J Deshpande M M Ed 1999 Aryan and Non Aryan in South Asia Evidence Interpretation and Ideology Department of Sanskrit and Indian Studies Harvard University ISBN 1 888789 04 2 Edelman Dzoj Joy I 1999 On the history of non decimal systems and their elements in numerals of Aryan languages In Jadranka Gvozdanovic ed Numeral Types and Changes Worldwide Walter de Gruyter Fussmann G Francfort H P Kellens J Tremblay X 2005 Aryas Aryens et Iraniens en Asie Centrale Institut Civilisation Indienne ISBN 2 86803 072 6 Ivanov Vyacheslav V Gamkrelidze Thomas 1990 The Early History of Indo European Languages Scientific American 262 3 ss 110 116 doi 10 1038 scientificamerican0390 110 Lincoln Bruce 1999 Theorizing Myth Narrative Ideology and Scholarship University of Chicago Press Morey Peter Tickell Alex 2005 Alternative Indias Writing Nation and Communalism Rodopi ISBN 90 420 1927 1 24 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2022 Sugirtharajah Sharada 2003 Imagining Hinduism A Postcolonial Perspective Taylor amp Francis ISBN 978 0 203 63411 0 24 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2022 Tickell A 2005 The Discovery of Aryavarta Hindu Nationalism and Early Indian Fiction in English Peter Morey Alex Tickell Ed Alternative Indias Writing Nation and Communalism ss 25 53 Der Fremdling im Rigveda Eine Studie uber die Bedeutung der Worte ari arya aryaman und aarya Leipzig 1938 Vyacheslav V Ivanov and Thomas Gamkrelidze The Early History of Indo European Languages Scientific American vol 262 N3 110 116 March 1990 A Kammenhuber Aryans in the Near East Haidelberg 1968 Vyacheslav V Ivanov and Thomas Gamkrelidze The Early History of Indo European Languages Scientific American vol 262 N3 110 116 March 1990 A Kammenhuber Aryans in the Near East Haidelberg 1968 Arvidsson Stefan 2006 Aryan Idols Indo European Mythology as Ideology and Science translated by Sonia Wichmann Chicago and London The University of Chicago Press Poliakov Leon 1974 The Aryan Myth A History of Racist and Nationalistic Ideas In Europe Translation of Le mythe aryen 1971 Ayrica bakinizAri irk Haplogrup R1a Y DNA Hint Aryan dilleri Proto Hint AvrupalilarDis baglantilarThe great Indo European and ancient Near East scholar Vyacheslav Ivanov 14 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vyacheslav Ivanov Aryanism in Tajikistan 12 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Genetic evidence suggests European migrants may have influenced the origins of India s caste system26 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde By David Frawley American Institute of vedic Studies Autochthonous Aryans The Evidence from Old Indian and Iranian Texts 24 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde By Michael Witzel Harvard University Article by David FrawleyEtnik grup ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz