Asmaaltı Meydanı, Lefkoşa'da, ticaret ve konaklama merkezi olarak işlev görmüş tarihi bir meydandır. Meydanın çevresinde üç han bulunmaktaydı; bunlardan ikisi, Büyük Han ve Kumarcılar Hanı günümüze sağlam bir şekilde gelebilmiştir. Tarihi bir türbe olan Kurt Baba Türbesi, meydanın köşesinde yer almaktadır.
Asmaaltı Meydanı'nda kafeler ve Kumarcılar Hanı, 2018 | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Şehir | Lefkoşa |
Ülke | KKTC |
Koordinatlar | 35°10′37″K 33°21′45″D / 35.17694°K 33.36250°D |
Meydanın adı, meydanda varlığını 2010'lara kadar sürdüren asmadan gelmektedir.
Tarihi
Meydan, Osmanlı döneminde bölgeye bir hanın inşa edilmesi ile birlikte bir ticaret merkezi olarak hizmet vermeye başlamıştır. Kumarcılar Hanı kuzeyde, Büyük Han güneyde yer almaktadır; günümüze erişemeyen tek han olan Tahsin'in Hanı ise kuzeydoğuda yer alırdı. Han, günlük alışverişlerini yapmak için Lefkoşa'ya gelen köylülerin yanı sıra Türkiye'den gelen ziyaretçilerin konaklamalarında da kullanılıyordu. 1915-1930 yılları arasında bir dönem "Buğday Pazarı" olarak bilindiyse de sonra hububat satışının İplik Pazarı Camii'nin yanına taşınmasıyla bu özelliğini yitirdi. Meydan, 20. yüzyılın başlarında kahvehaneleri, aşhaneleri, meyhaneleri ve şanosu ile tanınıyordu ve bu nedenle Lefkoşalıların günlük yaşamında bir merkez olarak rol oynamaktaydı. Meydanda iki kahvehane bulunuyordu. Kumarcılar Hanı'nın girişinde, Lefkoşa'nın en ünlü kahve evlerinden biri olan Asmalı Kahve yer almaktaydı. Burası, akşam saatlerinde meddah gösterilerinin yapıldığı bir yerdi. Meydan aynı zamanda müzisyenlerinin ve sünnetçilerin toplandıkları bir yerdi; onlara ihtiyacı olanlar Asmaaltı'na gelirdi. Meydanın doğusunda, müzisyenlerin sanatlarını icra ettikleri bir şano (tiyatro sahnesi) bulunurdu. Burada sabah saatlerine dek süren çalgılı eğlenceler düzenlenirdi. Binanın zemin katında provalar ve gösteriler için kullanılan bir sahne ve üst katta otel bulunurdu. Şano 1935-1936 yıllarında kapandı, 1938'de yerine Dellal Salim'in kabaresi açıldı. Binanın üst katı bu dönemde genelev olarak da kullanıldı.
1930'dan 1964'e kadar meydanda yer alan bir diğer kahvehane, Ahmet Pehlivan'ın işlettiği Pehlivan'ın Kahvesi'ydi. Bu kahvehaneye sözlü tanıklıklara göre Kıbrıslı Türkler kadar Rumlar da gelir, devamlı gelen müşteriler arasında "hatırlı insanlar" ve diğer müşterilerden ayrı oturan "sarıklı, okumuş insanlar" yer alırdı. Sabah 4'ten gece yarısına kadar açık olan kahvede kış akşamları Meddah Mustafa Dayı'nın gösterileri, İslam tarihine dair kitap okumaları olurdu. Bir diğer Asmaaltı kahvesi olan Ali Cafer'in Kahvesi, bilardocuların uğrak yeri olmakla beraber siyasi tartışmaların da yapıldığı bir merkez niteliğindeydi. Bu kahvelerde Karagöz gösterileri de düzenlenmekteydi.
Meydanda Elmaslı Hamam da bulunurdu. Bu hamamda gündüz kadınlar, gece erkekler yıkanırdı.
Asmaaltı Çeşmesi olarak bilinen bir çeşme, 20. yüzyılın ilk yarısında Bereket Fırını'nın yanındaki meydanda yer almaktaydı.
Yayalaştırma
Her ikisinin de popülerliği azalmış olan Asmaaltı Meydanı ve Arasta bölgesi için Lefkoşa Türk Belediyesi tarafından bir yayalaştırma projesi gerçekleştirildi ve 2013 yılında uygulamaya konuldu. Resmi açılış 29 Kasım 2013 tarihinde gerçekleşti. Proje başlangıçta yerel esnafın tepkisini çekti. Bununla birlikte, yayalaştırmayı ve meydanda kafelerin açılmasını takip eden yıllarda, meydan yeniden canlandırılmıştır.
Kaynakça
- ^ "Asmaaltı Meydanı". Lefkoşa Türk Belediyesi. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ . Kıbrıs Postası. 30 Haziran 2014. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ Alan, Duygu (15 Ekim 2013). . Havadis. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ Bağışkan, Tuncer (26 Ağustos 2013). . Yenidüzen. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ a b Bağışkan, Tuncer (2005). Kıbrıs'ta Osmanlı Türk Eserleri. Turkish Cypriot Association of Museum Lovers. ss. 347-349.
- ^ Cahit, Neriman (2001). Eski Lefkoşa'da Kahveler ve Kahve Kültürü. Girne: Şadi Kültür ve Sanat Yayınları. ss. 118-123.
- ^ Cahit, s. 87.
- ^ Cahit, s. 91.
- ^ Hikmetağalar, Hizber (1996). Eski Lefkoşa'da Semtler ve Anılar. Marifet Yayınları. s. 244.
- ^ . Kıbrıs Postası. 28 Aralık 2013. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ . Kıbrıs Postası. 9 Aralık 2013. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ Olguner, Onur (7 Aralık 2016). . Yenidüzen. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asmaalti Meydani Lefkosa da ticaret ve konaklama merkezi olarak islev gormus tarihi bir meydandir Meydanin cevresinde uc han bulunmaktaydi bunlardan ikisi Buyuk Han ve Kumarcilar Hani gunumuze saglam bir sekilde gelebilmistir Tarihi bir turbe olan Kurt Baba Turbesi meydanin kosesinde yer almaktadir Asmaalti MeydaniAsmaalti Meydani nda kafeler ve Kumarcilar Hani 2018Genel bilgilerSehirLefkosaUlkeKKTCKoordinatlar35 10 37 K 33 21 45 D 35 17694 K 33 36250 D 35 17694 33 36250 Meydanin adi meydanda varligini 2010 lara kadar surduren asmadan gelmektedir TarihiMeydan Osmanli doneminde bolgeye bir hanin insa edilmesi ile birlikte bir ticaret merkezi olarak hizmet vermeye baslamistir Kumarcilar Hani kuzeyde Buyuk Han guneyde yer almaktadir gunumuze erisemeyen tek han olan Tahsin in Hani ise kuzeydoguda yer alirdi Han gunluk alisverislerini yapmak icin Lefkosa ya gelen koylulerin yani sira Turkiye den gelen ziyaretcilerin konaklamalarinda da kullaniliyordu 1915 1930 yillari arasinda bir donem Bugday Pazari olarak bilindiyse de sonra hububat satisinin Iplik Pazari Camii nin yanina tasinmasiyla bu ozelligini yitirdi Meydan 20 yuzyilin baslarinda kahvehaneleri ashaneleri meyhaneleri ve sanosu ile taniniyordu ve bu nedenle Lefkosalilarin gunluk yasaminda bir merkez olarak rol oynamaktaydi Meydanda iki kahvehane bulunuyordu Kumarcilar Hani nin girisinde Lefkosa nin en unlu kahve evlerinden biri olan Asmali Kahve yer almaktaydi Burasi aksam saatlerinde meddah gosterilerinin yapildigi bir yerdi Meydan ayni zamanda muzisyenlerinin ve sunnetcilerin toplandiklari bir yerdi onlara ihtiyaci olanlar Asmaalti na gelirdi Meydanin dogusunda muzisyenlerin sanatlarini icra ettikleri bir sano tiyatro sahnesi bulunurdu Burada sabah saatlerine dek suren calgili eglenceler duzenlenirdi Binanin zemin katinda provalar ve gosteriler icin kullanilan bir sahne ve ust katta otel bulunurdu Sano 1935 1936 yillarinda kapandi 1938 de yerine Dellal Salim in kabaresi acildi Binanin ust kati bu donemde genelev olarak da kullanildi 1930 dan 1964 e kadar meydanda yer alan bir diger kahvehane Ahmet Pehlivan in islettigi Pehlivan in Kahvesi ydi Bu kahvehaneye sozlu tanikliklara gore Kibrisli Turkler kadar Rumlar da gelir devamli gelen musteriler arasinda hatirli insanlar ve diger musterilerden ayri oturan sarikli okumus insanlar yer alirdi Sabah 4 ten gece yarisina kadar acik olan kahvede kis aksamlari Meddah Mustafa Dayi nin gosterileri Islam tarihine dair kitap okumalari olurdu Bir diger Asmaalti kahvesi olan Ali Cafer in Kahvesi bilardocularin ugrak yeri olmakla beraber siyasi tartismalarin da yapildigi bir merkez niteligindeydi Bu kahvelerde Karagoz gosterileri de duzenlenmekteydi Meydanda Elmasli Hamam da bulunurdu Bu hamamda gunduz kadinlar gece erkekler yikanirdi Asmaalti Cesmesi olarak bilinen bir cesme 20 yuzyilin ilk yarisinda Bereket Firini nin yanindaki meydanda yer almaktaydi YayalastirmaHer ikisinin de populerligi azalmis olan Asmaalti Meydani ve Arasta bolgesi icin Lefkosa Turk Belediyesi tarafindan bir yayalastirma projesi gerceklestirildi ve 2013 yilinda uygulamaya konuldu Resmi acilis 29 Kasim 2013 tarihinde gerceklesti Proje baslangicta yerel esnafin tepkisini cekti Bununla birlikte yayalastirmayi ve meydanda kafelerin acilmasini takip eden yillarda meydan yeniden canlandirilmistir Kaynakca Asmaalti Meydani Lefkosa Turk Belediyesi 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2019 Kibris Postasi 30 Haziran 2014 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2019 Alan Duygu 15 Ekim 2013 Havadis 14 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2019 Bagiskan Tuncer 26 Agustos 2013 Yeniduzen 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2019 a b Bagiskan Tuncer 2005 Kibris ta Osmanli Turk Eserleri Turkish Cypriot Association of Museum Lovers ss 347 349 Cahit Neriman 2001 Eski Lefkosa da Kahveler ve Kahve Kulturu Girne Sadi Kultur ve Sanat Yayinlari ss 118 123 Cahit s 87 Cahit s 91 Hikmetagalar Hizber 1996 Eski Lefkosa da Semtler ve Anilar Marifet Yayinlari s 244 Kibris Postasi 28 Aralik 2013 26 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2019 Kibris Postasi 9 Aralik 2013 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2019 Olguner Onur 7 Aralik 2016 Yeniduzen 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2019