Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atom yarıçapı, küre şeklinde olduğu düşünülen atomların büyüklüklerini ölçmekte kullanılan bir niceliktir. Bu nicelik bir atomun çekirdeği ile elektron bulutu arasındaki uzaklığı ifade eder.
Kuantum atom kuramına göre bir atomun büyüklüğünden kesin olarak bahsedilemez. Başka atomlarla etkileşmeyen bir atomun büyüklüğünden bahsetmek anlamsızdır. Sadece bağ yapan atomlar arasındaki uzaklık hesaplanabilir. Örneğin, katı haldeki bakır elementinde iki atom arasındaki uzaklık 256 pm'dir. Dolayısıyla tek bir bakır atomunun yarıçapı 128 pm'dir.
Elementlerin atom yarıçapı taşıdığı enerji katmanı (enerji seviyesi) sayısı arttıkça büyür, çekirdek yükü arttığında ise küçülür.
O hâlde periyodik tabloda:
- Bir grupta yukarıdan aşağıya inildiğinde; yörünge (periyot sayısı) artar. Yörünge sayısının artması atom çapının artması anlamına gelir.
- Bir periyotta soldan sağa doğru ilerledikçe; elektronlar hep aynı yörüngeye birer birer yerleşirler. Bu sırada çekirdekteki proton sayısı da artar. Proton sayısının artması aynı yörüngeye uygulanan çekim kuvvetinin artmasına ve atom çapının azalmasına neden olur.
- Atomların çaplarının karşılaştırılması
- Önce periyoda bakılır. Periyot numarası büyük olanın çapı büyüktür.
- Eğer element aynı periyotta ise grup numarasına bakılır. Elemntin grup numarası arttıkça çap küçülür.
- Aynı elementin farklı iyonlarının çapları
Elektronu fazla olan iyonun çapı büyüktür.
Yarıçap çeşitleri ve Açıklamaları
- Kovalent yarıçap:iki atom arasındaki kovalent bağın uzunluğu, kovalent yarıçapların toplamı olarak verilir, R(AB) = r(A) + r(B). Kovalent yarıçaplar ve kovalent bağ arasındaki bu ilişki kesin olmayıp, atomun büyüklüğü oluşturduğu kimyasal bağlara göre değişiklik gösterdiği için, farklılıklar gösterebilir
- Van der Waals yarıçapı:Ametallerin kovalent bağ ile tutunmasıyla oluşan moleküllerde atomların çekirdekleri arasındaki mesafenin yarısına kovalent yarıçap denir. Fiziksel durumu katı olan soygazların yarıçapına Van der Waals yarıçapı denir
- :İyon yarıçapı, bir atomun elektron alışverişi sonrasında nötr halden anyon ya da katyon hale geçtiğinde sahip olduğu atom yarıçapıdır
 | Kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atom yaricapi kure seklinde oldugu dusunulen atomlarin buyukluklerini olcmekte kullanilan bir niceliktir Bu nicelik bir atomun cekirdegi ile elektron bulutu arasindaki uzakligi ifade eder Etanol molekulunun 3D hali CH3CH2OH Atomlarin buyuklukleri Van der Waals yaricapina gore cizilmistir Kuantum atom kuramina gore bir atomun buyuklugunden kesin olarak bahsedilemez Baska atomlarla etkilesmeyen bir atomun buyuklugunden bahsetmek anlamsizdir Sadece bag yapan atomlar arasindaki uzaklik hesaplanabilir Ornegin kati haldeki bakir elementinde iki atom arasindaki uzaklik 256 pm dir Dolayisiyla tek bir bakir atomunun yaricapi 128 pm dir Elementlerin atom yaricapi tasidigi enerji katmani enerji seviyesi sayisi arttikca buyur cekirdek yuku arttiginda ise kuculur O halde periyodik tabloda Bir grupta yukaridan asagiya inildiginde yorunge periyot sayisi artar Yorunge sayisinin artmasi atom capinin artmasi anlamina gelir Bir periyotta soldan saga dogru ilerledikce elektronlar hep ayni yorungeye birer birer yerlesirler Bu sirada cekirdekteki proton sayisi da artar Proton sayisinin artmasi ayni yorungeye uygulanan cekim kuvvetinin artmasina ve atom capinin azalmasina neden olur Atomlarin caplarinin karsilastirilmasiOnce periyoda bakilir Periyot numarasi buyuk olanin capi buyuktur Eger element ayni periyotta ise grup numarasina bakilir Elemntin grup numarasi arttikca cap kuculur Ayni elementin farkli iyonlarinin caplari Elektronu fazla olan iyonun capi buyuktur Yaricap cesitleri ve AciklamalariKovalent yaricap iki atom arasindaki kovalent bagin uzunlugu kovalent yaricaplarin toplami olarak verilir R AB r A r B Kovalent yaricaplar ve kovalent bag arasindaki bu iliski kesin olmayip atomun buyuklugu olusturdugu kimyasal baglara gore degisiklik gosterdigi icin farkliliklar gosterebilir Van der Waals yaricapi Ametallerin kovalent bag ile tutunmasiyla olusan molekullerde atomlarin cekirdekleri arasindaki mesafenin yarisina kovalent yaricap denir Fiziksel durumu kati olan soygazlarin yaricapina Van der Waals yaricapi denir Iyon yaricapi bir atomun elektron alisverisi sonrasinda notr halden anyon ya da katyon hale gectiginde sahip oldugu atom yaricapidirKaynakca a b c d The Periodic System Its Story and Its Significance Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz