Çengelli, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Çengelli | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Çengelli Çengelli'nin Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Oltu |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1543 m |
Nüfus (2022) | 158 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25400 |
Tarihçe
Çengelli'nin eski adı Ardos veya Havdos'tur. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Ardos (اردوس) olarak geçer. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise, Havdos (هاودوس) şeklinde yazılmıştır.
Ardos veya Havdos köyünün bulunduğu Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki eski kale, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
Ardos veya Havdos, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Oltu livasının Bardız nahiyesine bağlı bir köydü. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırada Oltu sancağına bağlıydı ve bu tarihte köyü oluşturan 30 hanede 76 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Havdos köyünün nüfusunun yaklaşık 152 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Ardos veya Havdos, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Avdost (Авдостъ) adıyla kaydettiği köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 tarihli tespite göre köyde, 80'i erkek ve 72'si kadın olmak üzere, 36 hanede 152 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu. Avdos aynı zamanda Otu kazasına bağlı nahiyelerden biriydi. Avdos nahiyesi (Авдостскій маркязъ) 13 köyü kapsıyor ve nüfusu, 798'i Türk, 688'i Ermeni ve 304'ü Rum olmak üzere 1.790 kişiden oluşuyordu. Ancak Avdos nahiyesinin idari merkezi Avdos köyü değil, Narman Tecerek köyüydü. Avdos köyünün nüfusu 1896 yılında 239 kişiye, 1906 yılında da 274 kişiye yükselmiştir.
Avdos köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Havdos (هاودوس) adıyla Erzurum vilayetinde Oltu kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köy 1940 genel nüfus sayımında da aynı idari komuna sahipti ve nüfusu 398 kişiden oluşuyordu. Havdos veya Avdos Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Çengelli olarak değiştirilmiştir. Çengelli köyünün nüfusu 1965 yılında 566 kişide oluşuyordu ve bu nüfus içinde 232 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 130 km, Oltu ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır. Mahalle, Oltu'nun kuzeydoğusunda olup, numaralı Ardahan-Muş (Göle-Oltu) devlet yoluna, 4,5 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 158 |
2021 | 151 |
2020 | 179 |
2019 | 161 |
2018 | 138 |
2017 | 121 |
2016 | 128 |
2015 | 133 |
2014 | 146 |
2013 | 141 |
2012 | 154 |
2011 | 163 |
2010 | 159 |
2009 | 178 |
2008 | 185 |
2007 | 204 |
2000 | 228 |
1990 | 386 |
1985 | 485 |
1965 | 566 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Oltu Çengelli Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Cengelli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 601". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ a b Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 81. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 213 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 660-672". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 119, .
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 247.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 672". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Çengelli Mahallesi". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Çengelli, Oltu için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cengelli Erzurum ilinin Oltu ilcesine bagli bir kirsal mahalledir CengelliMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuCengelliCengelli nin Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceOltuCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1543 mNufus 2022 158Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25400TarihceCengelli nin eski adi Ardos veya Havdos tur Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Ardos اردوس olarak gecer 1835 tarihli Osmanli nufus defteri ile 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde ise Havdos هاودوس seklinde yazilmistir Ardos veya Havdos koyunun bulundugu Tao Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koydeki eski kale buranin eski bir yerlesim oldugunu gostermesi acisindan onemlidir Ardos veya Havdos 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Oltu livasinin Bardiz nahiyesine bagli bir koydu Osmanli idaresinin askere alma ve vergi belirleme amaciyla 1835 yilinda sadece erkek nufusunu tespit ettigi sirada Oltu sancagina bagliydi ve bu tarihte koyu olusturan 30 hanede 76 erkek yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Havdos koyunun nufusunun yaklasik 152 kisiden olustugu ortaya cikar Ardos veya Havdos 93 Harbi nin ardindan 1878 yilinda Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Avdost Avdost adiyla kaydettigi koy Oltu sancaginin Oltu kazasina bagliydi 1886 tarihli tespite gore koyde 80 i erkek ve 72 si kadin olmak uzere 36 hanede 152 kisi yasiyordu Nufusun tamami Turklerden olusuyordu Avdos ayni zamanda Otu kazasina bagli nahiyelerden biriydi Avdos nahiyesi Avdostskij markyaz 13 koyu kapsiyor ve nufusu 798 i Turk 688 i Ermeni ve 304 u Rum olmak uzere 1 790 kisiden olusuyordu Ancak Avdos nahiyesinin idari merkezi Avdos koyu degil Narman Tecerek koyuydu Avdos koyunun nufusu 1896 yilinda 239 kisiye 1906 yilinda da 274 kisiye yukselmistir Avdos koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Havdos هاودوس adiyla Erzurum vilayetinde Oltu kazasinin merkez nahiyesine bagliydi Koy 1940 genel nufus sayiminda da ayni idari komuna sahipti ve nufusu 398 kisiden olusuyordu Havdos veya Avdos Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda Cengelli olarak degistirilmistir Cengelli koyunun nufusu 1965 yilinda 566 kiside olusuyordu ve bu nufus icinde 232 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Oltu Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 130 km Oltu ilce merkezine 10 km uzakliktadir Mahalle Oltu nun kuzeydogusunda olup numarali Ardahan Mus Gole Oltu devlet yoluna 4 5 km lik bir koy yoluyla baglidir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 1582021 1512020 1792019 1612018 1382017 1212016 1282015 1332014 1462013 1412012 1542011 1632010 1592009 1782008 1852007 2042000 2281990 3861985 4851965 566Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Oltu Cengelli Mahalle Nufusu Nufusune com 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cengelli Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 21 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 601 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 a b Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 81 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 225 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2023 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 213 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 660 672 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2023 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 119 ISBN 9786052100271 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 247 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi 1968 Ankara s 672 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 259 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Cengelli Mahallesi YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Google Maps detay Google Maps Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarCengelli Oltu icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft