Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Kasım 2021) () |
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (İngilizce: European Convention on Human Rights), 4 Kasım 1950'de İnsan Hakları Bildirisinde bulunan hakları topluca güvence altına almak için Avrupa Konseyi üyelerinin üzerinde anlaştıkları metindir.
Vikikaynak'ta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Avrupa Konseyi’nin bu anlamda ilk adımı 4 Kasım 1950’de Roma’da imzalanan ve 3 Eylül 1953’te yürürlüğe giren “İnsan Hakları ve Özgürlüklerinin Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (İHAS)”'dir. İHAS 59 maddeden ve ek protokollerden oluşur.
Sözleşme ile sağlanan haklar
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (İHAS) birinci bölümü temel hak ve özgürlüklere ilişkindir. Sözleşmeye taraf olanlar, kendi yetki alanları içinde bulunan herkesin, bu hak ve özgürlüklerden yararlanmalarını sağlarlar. Sözleşmenin ikinci bölümü ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kuruluşu, yapısı ve yetkileri ile ilgilidir. Üçüncü bölüm ise çeşitli hükümleri kapsamaktadır. Ayrıca çeşitli tarihlerde kabul edilen protokoller ile de birçok hak ve özgürlük İHAS sözleşmesinin parçası haline gelmiştir.
Sözleşme temel metninde düzenlenen hak ve özgürlükler şunlardır:
- Yaşam hakkı (madde 2)
- İşkence yasağı (madde 3)
- Kölelik ve zorla çalıştırma yasağı (madde 4)
- Özgürlük ve güvenlik hakkı (madde 5)
- Adil yargılanma hakkı (madde 6)
- masumiyet karinesi (m. 6/2)
- savunma hakkı (m. 6/3)
- Kanunsuz ceza olmaz ilkesi (madde 7)
- Özel ve aile hayatına saygı hakkı (madde 8)
- Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü (madde 9)
- İfade özgürlüğü (madde 10)
- Toplantı ve dernek kurma özgürlüğü (madde 11)
- Evlenme hakkı (madde 12)
- Etkili başvuru hakkı (madde 13)
- Ayrımcılık yasağı (madde 14)
İHAS 15. maddesi ile olağanüstü hallerde yükümlülüklerin askıya alınması düzenlenmiş ve bu durumlarda bile yaşam (m.2), işkence yasağı (m.3), Kölelik yasağı (m.4/1) ve kanunsuz suç ve ceza olmaz (m. 7) ilkelerinin askıya alınamayacağı belirtilmiştir.
Önemi
Demokratik rejimlerin devam ettirilmesi açısından gerekli olan asgari hak ve özgürlükleri güvenceye alarak işe başlamış, zamanla insan hakları listesini genişletmiştir. İHAS ekonomik, sosyal ve kültürel haklardan çok sivil ve politik hakların korunmasına öncelik vermiştir. Bu sözleşmeyi sosyal ve ekonomik hakları içeren “Avrupa Sosyal Şartı” izlemiştir.
Türkiye ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
Türkiye 18 Mayıs 1954’te sözleşmeyi onaylamış, 28 Ocak 1987’de de bireysel başvuru hakkını tanımıştır. Mahkemenin zorunlu yargı yetkisini ise 28 Ocak 1990’da kabul etmiştir. İHAS, Avrupa Konseyi üyesi 47 devlet tarafından onaylanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 23 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe), Yargıtay resmi web sitesi, yargitay.gov.tr (erişim:27 Mayıs 2021)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi haber gazete kitap akademik JSTOR Kasim 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi Ingilizce European Convention on Human Rights 4 Kasim 1950 de Insan Haklari Bildirisinde bulunan haklari topluca guvence altina almak icin Avrupa Konseyi uyelerinin uzerinde anlastiklari metindir Imzaci ulkelerVikikaynak ta Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi ile ilgili metin bulabilirsiniz Avrupa Konseyi nin bu anlamda ilk adimi 4 Kasim 1950 de Roma da imzalanan ve 3 Eylul 1953 te yururluge giren Insan Haklari ve Ozgurluklerinin Korunmasina Iliskin Avrupa Sozlesmesi IHAS dir IHAS 59 maddeden ve ek protokollerden olusur Sozlesme ile saglanan haklarAvrupa Insan Haklari Sozlesmesi nin IHAS birinci bolumu temel hak ve ozgurluklere iliskindir Sozlesmeye taraf olanlar kendi yetki alanlari icinde bulunan herkesin bu hak ve ozgurluklerden yararlanmalarini saglarlar Sozlesmenin ikinci bolumu ise Avrupa Insan Haklari Mahkemesinin kurulusu yapisi ve yetkileri ile ilgilidir Ucuncu bolum ise cesitli hukumleri kapsamaktadir Ayrica cesitli tarihlerde kabul edilen protokoller ile de bircok hak ve ozgurluk IHAS sozlesmesinin parcasi haline gelmistir Sozlesme temel metninde duzenlenen hak ve ozgurlukler sunlardir Yasam hakki madde 2 Iskence yasagi madde 3 Kolelik ve zorla calistirma yasagi madde 4 Ozgurluk ve guvenlik hakki madde 5 Adil yargilanma hakki madde 6 masumiyet karinesi m 6 2 savunma hakki m 6 3 Kanunsuz ceza olmaz ilkesi madde 7 Ozel ve aile hayatina saygi hakki madde 8 Dusunce vicdan ve din ozgurlugu madde 9 Ifade ozgurlugu madde 10 Toplanti ve dernek kurma ozgurlugu madde 11 Evlenme hakki madde 12 Etkili basvuru hakki madde 13 Ayrimcilik yasagi madde 14 IHAS 15 maddesi ile olaganustu hallerde yukumluluklerin askiya alinmasi duzenlenmis ve bu durumlarda bile yasam m 2 iskence yasagi m 3 Kolelik yasagi m 4 1 ve kanunsuz suc ve ceza olmaz m 7 ilkelerinin askiya alinamayacagi belirtilmistir OnemiDemokratik rejimlerin devam ettirilmesi acisindan gerekli olan asgari hak ve ozgurlukleri guvenceye alarak ise baslamis zamanla insan haklari listesini genisletmistir IHAS ekonomik sosyal ve kulturel haklardan cok sivil ve politik haklarin korunmasina oncelik vermistir Bu sozlesmeyi sosyal ve ekonomik haklari iceren Avrupa Sosyal Sarti izlemistir Turkiye ve Avrupa Insan Haklari SozlesmesiTurkiye 18 Mayis 1954 te sozlesmeyi onaylamis 28 Ocak 1987 de de bireysel basvuru hakkini tanimistir Mahkemenin zorunlu yargi yetkisini ise 28 Ocak 1990 da kabul etmistir IHAS Avrupa Konseyi uyesi 47 devlet tarafindan onaylanmistir Ayrica bakinizAfrika Insan ve Halklarin Haklari SozlesmesiKaynakca Avrupa Insan Haklari Mahkemesi 27 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi 23 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Yargitay resmi web sitesi yargitay gov tr erisim 27 Mayis 2021