Masumiyet karinesi, suçsuzluk ilkesi veya uluslararası hukuk terimi olarak presumption of innocence; suç kesinleşmediği sürece kimsenin hükümlü sıfatıyla değerlendirilemeyeceğini ifade eden, temel hukuk doktrini. Evrensel hukuk kurallarına göre, bir kişinin masum olduğunun kanıtlanmasına gerek yoktur; kişinin suçluluğunun kanıtlanamamış olması yeterlidir. Bunun için masumiyet karinesinin temelini, hukukta hüküm giydirmenin yalnızca iddia edilen suçların kanıtlanmasıyla mümkün olduğu gerçeği oluşturur. Bu da hüküm giymemiş kimsenin suçlu sayılamayacağı veya suçlu olarak lanse edilemeyeceği ilkesini; yani masumiyet karinesini doğurur. Masumiyet karinesi evrensel bir yargı doktrini olup; İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde yer almaktadır. Buna bağlı olarak bu bildiriye taraf olan ülkeler, yasalarında bu doktrine yer vermek durumundadır.
Suçsuzluk ilkesi sanığı korumaktan öteye hukukun devamlılığını sağlama fonksiyonuna da sahiptir. Zira sanığın suçlu olduğu öngörüsüyle birlikte adaletin temeli olan soruşturma ve araştırma ilkeleri anlamsızlaşacaktır. Sanık suçsuzluk ilkesiyle birlikte kendini savunabilecektir. Masumiyet karinesi, sanığın masum olduğunu değil suçsuz olduğunu öne sürer ve yargılama süreci kesinleşinceye kadar hiç kimse haksız yere suçlanmaz.
Masumiyet karinesinin kökleri Eski Roma'ya kadar uzanmaktadır. Ancak bu kavram gerçek değerini, 18. yüzyıl Avrupa'sında bulmuştur. Bu yüzyıla kadar Avrupa'da, özellikle düşünce suçlarının cezalandırılmasında kanıtların ikrar yoluyla elde edilmesi ve yargılama öncesinde işkence yapılmasına duyulan tepki; bu kavramın oluşmasının düşünsel temelini oluşturmuştur. Masumiyet Karinesi, Avrupa İnsan hakları Sözleşmesi'nin 6.maddesine dayanmakta, aksi ispat edilinceye kadar kişinin masum sayılma hakkını temin etmektedir.
Sözcük kökeni ve ortaya çıkışı
Bu kavram, Türk Ceza Hukuku'nda masumiyet karinesi adıyla anılır. Sözlük anlamı olarak masumiyet suçsuzluk anlamına gelir. Karine ise ipucu anlamı taşır. Buradan hareketle "masumiyet karinesi"nin sözlüksel anlamı suçsuzluk işaretidir. Ancak Osmanlıca bir hukuk terimi olan bu ibarenin yerine günümüzde "masumluk veya suçsuzluk ilkesi" kullanımları da mevcuttur.
Masumiyet karinesi köklerini Eski Roma hukuku'ndan alır. Bu ilke Eski Roma hukukunda Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat deyişiyle ilkeleştirilmiştir. Daha sonra ise İngiliz örfî hukukunda "bir gerçeğin kanıtlanma yükümlülüğü kişi merkezlidir" biçimiyle kullanılmıştır. Ayrıca, İtalya,Polonya,İspanya, ve Fransa ceza hukuku maddelerinde bu kavram Latince özdeyişten türeyen deyimsel türevleriyle yer almıştır.
Hukuksal süreçte suçsuzluk ilkesi
Masumiyet karinesi, yalnızca bağımsız yargı organlarını değil; idari makamları da kapsar. Ancak kanaate bağlı kararlar veren, bazı özerk hukuklar (spor hukuku gibi) bunun istisnasıdır. Bu ayrılık, yargı organlarının yalnızca suça ceza verebilmesinden kaynaklanır; çünkü şüphelinin masum olup olmadığı araştırılmaz ve kişi suçlu olsa bile suçu delillendirilemedikçe hükümlü olamaz. Kanaate bağlı idari ceza veren kurumlarda ise suçun işlendiğinin alenen görülüyor olması; müeyyide uygulamak için yeterlidir.
Kişinin ifade verip, savcılığa sevkedilmesiyle başlayan yargı sürecinde; şüphelinin tutuklama talebiyle mahkemeye gönderilip, tutuklanması; hukuksal olarak kişinin hükümlü olduğu anlamına gelmez. Tutuklama, işlendiği varsayılan suç eylemi üzerinde güçlü şüpheler bulunduğu anlamına gelse de; mahkeme süreci bitip, kişi hüküm giyene kadar hukuki olarak kişi masumiyet karinesinin koruması altındadır. Şüpheli suçu işlese dahi, delil yeterliliğinin sağlanamaması veya toplanan delillerin hukuki yollarla elde edilmemesi gibi gerekçelerle, tutukluluk sürecinin sonunda şüphelinin serbest kalabileceği gerçeği; masumiyet karinesinin tutuklama sürecini de kapsamasının nedenidir. Örneğin, İtalya'da işlenen bir cinayette polisin delilleri yanlış topladığı gerekçesiyle; zanlının beraat etme durumu ortaya çıkmıştır.
Kişi yargılama sürecinde hüküm giydirilmeden, kamusal haklarından yararlanma hakkına sahiptir. Onun için kişi tutuklu olsa dahi çalıştığı resmî kurumlar vs. kişinin suçu sabitlenene dek masum olduğu ilkesini gözetmek zorundadır. Bu konuda AİHM'in 10 Şubat 1995'te verdiği kararda:"Sanık için bir güvence olarak kabul edilen masumiyet karinesinin, yalnızca ceza yargılaması sırasında değil; aynı zamanda bütün resmi makamlar düzeyinde de gözetilmesi kabul edilmektedir. Bu nedenle, ceza yargılaması kesin mahkûmiyet hükmü ile sonuçlanmamış kişiye karşı, başka resmi görevlilerin suçlu gözüyle bakıp bu şekilde davranmaları “masumiyet karinesi”nin çiğnenmesi anlamına gelir." ifadelerine yer verilmiştir.
Suçsuzluk ilkesinin uygulanmasındaki bazı sorunlar
Hukuksal olarak yargılamanın makul bir süresi vardır; yargılamanın bu süre içerisinde tamamlanması ve hükmün verilmesi gerekir. Ancak mahkemenin belirlenen süre içerisinde kararını açıklamaması durumunda, kişiler tutuklu bulunsalar bile üzerlerindeki yaptırım kalkar ve serbest bırakılırlar. Bu durumda hukuki bakımından iki temel sorun doğar. Bunlardan birincisi masumiyet karinesiyle doğrudan bağlantılıdır. Bu durum tutuklu kişilerin eğer suçsuzsa tutukluluk süresi boyunca yaptırıma maruz kalmış olmasını ifade eder. İkinci sorunsa, yargılama bitirilemediğinden kişiler suçlu olsa bile serbest bırakılmalarıdır.
Zaman aşımı sorunu ve suçsuzluk ilkesi arasındaki bağlantı ve bu konuda ortaya çıkan sorunlar güncel olarak hukuksal bir sorun niteliğinde olup; özellikle bazı ülkelerdeki tutuklama süresinin uzunluğunun masumiyet karinesini ihlal edip etmediği konusunda çeşitli tartışmalar yapılmaktadır. Bunun tersi bir durum olarak, kamu vicdanında suçlu olarak görülen kişilerin zaman aşımıyla serbest kalmaları da; çeşitli tartışmaları doğurmuştur.
Kamuoyunun ve basının yakından ilgilendiği davalarda; kamu vicdanının bağımsız yargı organlarından ayrı olarak gelişmesi ve henüz hüküm giymemiş kişilerin toplumda suçlu olarak algılanması da suçsuzluk ilkesinin sorgulandığı durumlardan biridir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c . AIHM.info. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ . ankarahukuk.com. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ a b c "Salt Masumiyet Karinesi Üzerine". sekizsayfa.com. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.[]
- ^ . Masumiyet Karinesi Nedir?. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Osmanlıca Türkçe Sözlük. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ . Osmanlıca Türkçe Sözlük. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ . Webu2.upmf-grenoble.fr. 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ (İngilizce). Clickdocs.co.uk. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ (İtalyanca). Foroeuropeo.it. 27 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ "National Constitutional Law Related to Article 48 - Presumption of Innocence and Right to Defence". European Union Agency for Fundamental Rights. 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2011.
- ^ Valentin Anders (8 Eylül 2010). . Latin.dechile.net. 15 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- ^ "Code de Procédure Pénale, article préliminaire" (Fransızca). 31 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ (PDF). sporhukuku.org. ss. 2-3. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ . Habertürk Gazetesi. 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ Osman Saraç. . 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
- ^ . haberdemeti.com. 10 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Masumiyet karinesi sucsuzluk ilkesi veya uluslararasi hukuk terimi olarak presumption of innocence suc kesinlesmedigi surece kimsenin hukumlu sifatiyla degerlendirilemeyecegini ifade eden temel hukuk doktrini Evrensel hukuk kurallarina gore bir kisinin masum oldugunun kanitlanmasina gerek yoktur kisinin suclulugunun kanitlanamamis olmasi yeterlidir Bunun icin masumiyet karinesinin temelini hukukta hukum giydirmenin yalnizca iddia edilen suclarin kanitlanmasiyla mumkun oldugu gercegi olusturur Bu da hukum giymemis kimsenin suclu sayilamayacagi veya suclu olarak lanse edilemeyecegi ilkesini yani masumiyet karinesini dogurur Masumiyet karinesi evrensel bir yargi doktrini olup Insan Haklari Evrensel Bildirisi nde yer almaktadir Buna bagli olarak bu bildiriye taraf olan ulkeler yasalarinda bu doktrine yer vermek durumundadir Sucsuzluk ilkesi sanigi korumaktan oteye hukukun devamliligini saglama fonksiyonuna da sahiptir Zira sanigin suclu oldugu ongorusuyle birlikte adaletin temeli olan sorusturma ve arastirma ilkeleri anlamsizlasacaktir Sanik sucsuzluk ilkesiyle birlikte kendini savunabilecektir Masumiyet karinesi sanigin masum oldugunu degil sucsuz oldugunu one surer ve yargilama sureci kesinlesinceye kadar hic kimse haksiz yere suclanmaz Masumiyet karinesinin kokleri Eski Roma ya kadar uzanmaktadir Ancak bu kavram gercek degerini 18 yuzyil Avrupa sinda bulmustur Bu yuzyila kadar Avrupa da ozellikle dusunce suclarinin cezalandirilmasinda kanitlarin ikrar yoluyla elde edilmesi ve yargilama oncesinde iskence yapilmasina duyulan tepki bu kavramin olusmasinin dusunsel temelini olusturmustur Masumiyet Karinesi Avrupa Insan haklari Sozlesmesi nin 6 maddesine dayanmakta aksi ispat edilinceye kadar kisinin masum sayilma hakkini temin etmektedir Sozcuk kokeni ve ortaya cikisiAvrupa Birligi Temel Haklar Bildirgesi nin 48 maddesi sucsuzluk ilkesinden bahsetmektedir Bu kavram Turk Ceza Hukuku nda masumiyet karinesi adiyla anilir Sozluk anlami olarak masumiyet sucsuzluk anlamina gelir Karine ise ipucu anlami tasir Buradan hareketle masumiyet karinesi nin sozluksel anlami sucsuzluk isaretidir Ancak Osmanlica bir hukuk terimi olan bu ibarenin yerine gunumuzde masumluk veya sucsuzluk ilkesi kullanimlari da mevcuttur Masumiyet karinesi koklerini Eski Roma hukuku ndan alir Bu ilke Eski Roma hukukunda Ei incumbit probatio qui dicit non qui negat deyisiyle ilkelestirilmistir Daha sonra ise Ingiliz orfi hukukunda bir gercegin kanitlanma yukumlulugu kisi merkezlidir bicimiyle kullanilmistir Ayrica Italya Polonya Ispanya ve Fransa ceza hukuku maddelerinde bu kavram Latince ozdeyisten tureyen deyimsel turevleriyle yer almistir Hukuksal surecte sucsuzluk ilkesiMasumiyet karinesi yalnizca bagimsiz yargi organlarini degil idari makamlari da kapsar Ancak kanaate bagli kararlar veren bazi ozerk hukuklar spor hukuku gibi bunun istisnasidir Bu ayrilik yargi organlarinin yalnizca suca ceza verebilmesinden kaynaklanir cunku suphelinin masum olup olmadigi arastirilmaz ve kisi suclu olsa bile sucu delillendirilemedikce hukumlu olamaz Kanaate bagli idari ceza veren kurumlarda ise sucun islendiginin alenen goruluyor olmasi mueyyide uygulamak icin yeterlidir Kisinin ifade verip savciliga sevkedilmesiyle baslayan yargi surecinde suphelinin tutuklama talebiyle mahkemeye gonderilip tutuklanmasi hukuksal olarak kisinin hukumlu oldugu anlamina gelmez Tutuklama islendigi varsayilan suc eylemi uzerinde guclu supheler bulundugu anlamina gelse de mahkeme sureci bitip kisi hukum giyene kadar hukuki olarak kisi masumiyet karinesinin korumasi altindadir Supheli sucu islese dahi delil yeterliliginin saglanamamasi veya toplanan delillerin hukuki yollarla elde edilmemesi gibi gerekcelerle tutukluluk surecinin sonunda suphelinin serbest kalabilecegi gercegi masumiyet karinesinin tutuklama surecini de kapsamasinin nedenidir Ornegin Italya da islenen bir cinayette polisin delilleri yanlis topladigi gerekcesiyle zanlinin beraat etme durumu ortaya cikmistir Kisi yargilama surecinde hukum giydirilmeden kamusal haklarindan yararlanma hakkina sahiptir Onun icin kisi tutuklu olsa dahi calistigi resmi kurumlar vs kisinin sucu sabitlenene dek masum oldugu ilkesini gozetmek zorundadir Bu konuda AIHM in 10 Subat 1995 te verdigi kararda Sanik icin bir guvence olarak kabul edilen masumiyet karinesinin yalnizca ceza yargilamasi sirasinda degil ayni zamanda butun resmi makamlar duzeyinde de gozetilmesi kabul edilmektedir Bu nedenle ceza yargilamasi kesin mahkumiyet hukmu ile sonuclanmamis kisiye karsi baska resmi gorevlilerin suclu gozuyle bakip bu sekilde davranmalari masumiyet karinesi nin cignenmesi anlamina gelir ifadelerine yer verilmistir Sucsuzluk ilkesinin uygulanmasindaki bazi sorunlarHukuksal olarak yargilamanin makul bir suresi vardir yargilamanin bu sure icerisinde tamamlanmasi ve hukmun verilmesi gerekir Ancak mahkemenin belirlenen sure icerisinde kararini aciklamamasi durumunda kisiler tutuklu bulunsalar bile uzerlerindeki yaptirim kalkar ve serbest birakilirlar Bu durumda hukuki bakimindan iki temel sorun dogar Bunlardan birincisi masumiyet karinesiyle dogrudan baglantilidir Bu durum tutuklu kisilerin eger sucsuzsa tutukluluk suresi boyunca yaptirima maruz kalmis olmasini ifade eder Ikinci sorunsa yargilama bitirilemediginden kisiler suclu olsa bile serbest birakilmalaridir Zaman asimi sorunu ve sucsuzluk ilkesi arasindaki baglanti ve bu konuda ortaya cikan sorunlar guncel olarak hukuksal bir sorun niteliginde olup ozellikle bazi ulkelerdeki tutuklama suresinin uzunlugunun masumiyet karinesini ihlal edip etmedigi konusunda cesitli tartismalar yapilmaktadir Bunun tersi bir durum olarak kamu vicdaninda suclu olarak gorulen kisilerin zaman asimiyla serbest kalmalari da cesitli tartismalari dogurmustur Kamuoyunun ve basinin yakindan ilgilendigi davalarda kamu vicdaninin bagimsiz yargi organlarindan ayri olarak gelismesi ve henuz hukum giymemis kisilerin toplumda suclu olarak algilanmasi da sucsuzluk ilkesinin sorgulandigi durumlardan biridir Ayrica bakiniz Kadinin beyani esastir Kaynakca a b c AIHM info 29 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 ankarahukuk com 27 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 a b c Salt Masumiyet Karinesi Uzerine sekizsayfa com Erisim tarihi 4 Agustos 2011 olu kirik baglanti Masumiyet Karinesi Nedir 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Osmanlica Turkce Sozluk 27 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 Osmanlica Turkce Sozluk 27 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 Webu2 upmf grenoble fr 28 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2010 Ingilizce Clickdocs co uk 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2010 Italyanca Foroeuropeo it 27 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2010 National Constitutional Law Related to Article 48 Presumption of Innocence and Right to Defence European Union Agency for Fundamental Rights 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2011 Valentin Anders 8 Eylul 2010 Latin dechile net 15 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2010 Code de Procedure Penale article preliminaire Fransizca 31 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2011 PDF sporhukuku org ss 2 3 27 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 Haberturk Gazetesi 12 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 Osman Sarac 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011 haberdemeti com 10 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2011