Ayşe Paşalı cinayeti, 7 Aralık 2010'da Türkiye'nin başkenti Ankara'da Ayşe Paşalı'nın şiddet gördüğü eski eşi tarafından bıçaklanarak öldürülmesidir.
Cinayet, eşlerinden şiddet gören kadınların, boşandıktan sonra da şiddete maruz kaldıklarını medyada görünür kılmış; böylece Türkiye'de aile içi şiddete dair yeni yasal düzenlemeler yapılması ve önleyici tedbirler alınmasında bu olay önemli rol oynamıştır. Bu nedenle Türkiye’de kadın cinayetleri açısından bir dönüm noktası kabul edilir.
Paşalı'nın eski eşi İstikbal Yetkin tarafından öldürülmesinden sonra görülen cinayet davası, Türkiye'de daha önce olmadığı şekilde hızla sonuçlandırıldı ve katile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Bu cinayet davasında Paşalı'nın katiline verilen ağır ceza, diğer kadın cinayeti davalarına örnek olmuştur.
Kadına yönelik şiddetin simgesi haline gelen Ayşe Paşalı davası, 2011 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) de taşındı. Devletin, cinayet ile sonuçlanan bu süreçte Paşalı'nın yaşam hakkını koruyamadığı gerekçesi ile açılan dava, 2020 yılında sonuçlandı. Türk hükûmeti, Ayşe Paşalı'nın öldürülmesindeki sorumluluğunu kabul kabul ederek önerilen tazminatı ödedi.
AİHM'nin bu davadaki kararından sonra Türkiye'de, koruma talep eden kişilere, yalnız kişinin beyanı esas alınarak acil durumlarda koruma sağlayan, büyük ölçüde İstanbul Sözleşmesi'ne göre oluşturulmuş 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun hazırlanmıştır.
Olay
1998'de İstikbal Yetkin ile evlenip bu evlilikten üç çocuk sahibi olan Ayşe Paşalı, evliliği boyunca kendisini şiddete maruz bırakan eşi İstikbal Yetkin tarafından Mart 2009'da öldüresiye dövüldü ve tecavüz edildi. Cinsel saldırı suçuyla çıktığı mahkemede tarafından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Habertürk muhabiri Cemal Doğan'ın Adliye koridorunda çektiği, Paşalı'nın yaralı göründüğü fotoğraf, Paşalı'nın öldürülmesinden sonra Türkiye'de kadına yönelik şiddetin simgesi haline geldi. Çift, Haziran 2010'da boşandı. Yetkin, boşanmadan iki ay sonra kapısına dayandığı eski eşini bıçak zoruyla ıssız bir yere götürdü; öldürmekle tehdit etti, yalvarmaları üzerine serbest bıraktı. Yetkin birkaç gün sonra da arkadaşları ile Paşalı'nın kapısına gelerek, tehditlerini yineledi. Paşalı, defalarca savcılığa koruma talebi ile başvurdu. Mahkeme, aralarında evlilik birliği kalmadığı gerekçesiyle başvuruyu reddetti. Yetkin, boşandıktan yaklaşık 1,5 yıl sonra, 7 Aralık 2010 günü eski eşi Paşalı'yı Ankara'da 11 yerinden bıçaklayarak öldürdü. Yetkin, evinde saklandığı arkadaşının ihbarı ile yakalanıp tutuklandı.
Tepkiler
Ayşe Paşalı cinayetinin basına yansımasından sonra dönemin Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Selma Aliye Kavaf, “Olay karşısında yasalarımızda eksik yok, cinayet münferit” açıklamasını yaptı
Protestolar
Ayşe Paşalı öldürüldüğünde, kadın cinayetlerine karşı mücadele, Türkiye'nin gündemindeydi ve "Kadın Cinayetlerine İsyandayız" kampanyası ile kadın cinayetleri görünür kılınmaya çalışılıyordu. Kadın Cinayetlerine İsyandayız Kampanyası'nın çağrısıyla 14 ilde kadınlar, Paşalı'nın katili İstikbal Yetkin'in yargılandığı davanın karar duruşması öncesinde, sokaklarda kadın cinayetlerine ve kadın katillerinin serbest kalmasına karşı 7-24 nöbet tuttu.
Dava
Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada İstikbal Yetkin'in tasarlayarak kasten öldürme suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılmasına karar verildi. Mahkeme heyeti, oy çokluğuyla vardığı kararda İstikbal Yetkin hakkında takdiri indirim nedenlerini uygulamadı. Ayşe Paşalı davası, arasında kan bağı olmayan eski kocaya ağırlaştırılmış müebbet hapis verildiği ilk dava oldu.
AİHM Süreci
Paşalı ailesinin avukatları, öldürülmesine giden süreçte devletin Paşalı’nın yaşam hakkını koruyamadığı gerekçesiyle AİHM’ye başvurdu. Dokuz yıl süren dava sonunda hükûmet tarafından imzalanan bildirgede Türkiye hükûmetinin, Paşalı’nın aile içi şiddete karşı korunmasını sağlayamadığı belirtildi ve yaşamın korunmasındaki başarısızlıklardan kaynaklanan ölüm vakasının meydana gelmesinden pişmanlık duyduğu ifade edildi.
AİHM’deki bu davanın çözülmesini sağlamak amacıyla, Türkiye hükûmeti başvuranlara müştereken 50 bin Avro ödemeyi teklif etti. Paşalı ailesi teklifi kabul etti. Böylece dava, Paşalı ailesi lehine sonuçlanmış oldu.
Etkileri
Bu dava, kadın cinayetlerinin kamuoyunda daha görünür olmasını sağladığı gibi devletin kadın cinayetlerini önlememe, kadınları korumama yaklaşımını da görünür kıldı. Kadına yönelik şiddete çözüm bulabilmek için daha ziyade önleyici tedbirlere yoğunlaşan bir sözleşme hazırlanmaya başladı. İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen sözleşme, 2011 yılında imzalandı. Bu sözleşmenin önleyici tedbirleri içerir hükümlerinden yola çıkılarak acil durumlarda uygulanmak üzere 6284 Sayılı Kanun hazırlandı. 2012 yılında 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, daha sonra ise bu Kanun'a İlişkin Uygulama Yönetmeliği yürürlüğe girdi.
6284 Sayılı Kanun'daki esaslar, 2. maddesinde belirtildiği üzere büyük ölçüde İstanbul Sözleşmesi’ne göre oluşturuldu. Kanun kapsamında "şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınlar, çocuklar, aile bireyleri ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişiler" korunmaktadır. "Aile bireyleri" İstanbul Sözleşmesi'nde yapılan "ev içi şiddet" tanımına göre, aynı evi paylaşsın veya paylaşmasın birliktelik yaşayan partnerler, boşanmış kişiler arasında gerçekleşen veya gerçekleşme ihtimali olan şiddet olayları kanun kapsamına girer.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Anıt Sayaç sayfası 12 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Çetin, İhsan (2014). . Sosyoloji Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Kadincinayetlerinidurduracagiz.net sitesi. 7 Şubat 2013. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Doğan, Cemal (15 Mayıs 2011). . Habertürk. 18 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Uludağ, Alican (16 Nisan 2020). . Cumhuriyet gazetesi. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Torun, Tuba (11 Haziran 2018). . Gazete Duvar. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ a b c Karakuş, Filiz (19 Ocak 2021). (İngilizce). Çatlak Zemin. 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ . Hürriyet gazetesi. 8 Şubat 2011. 30 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Doğan, Cemal. . Haberturk. 27 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ . Bianet.org. 27 Aralık 2010. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Gülmez, Damla (12 Mayıs 2011). . Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Emlik, Ömer (13 Mayıs 2011). . Haber7. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Ercoşkun Şenol, Kübra (26 Ekim 2018). . ASOS 5. Uluslararası Hukuk Sempozyumu’nda yapılan sözlü bildiri. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayse Pasali cinayeti 7 Aralik 2010 da Turkiye nin baskenti Ankara da Ayse Pasali nin siddet gordugu eski esi tarafindan bicaklanarak oldurulmesidir Cinayet eslerinden siddet goren kadinlarin bosandiktan sonra da siddete maruz kaldiklarini medyada gorunur kilmis boylece Turkiye de aile ici siddete dair yeni yasal duzenlemeler yapilmasi ve onleyici tedbirler alinmasinda bu olay onemli rol oynamistir Bu nedenle Turkiye de kadin cinayetleri acisindan bir donum noktasi kabul edilir Pasali nin eski esi Istikbal Yetkin tarafindan oldurulmesinden sonra gorulen cinayet davasi Turkiye de daha once olmadigi sekilde hizla sonuclandirildi ve katile agirlastirilmis muebbet hapis cezasi verildi Bu cinayet davasinda Pasali nin katiline verilen agir ceza diger kadin cinayeti davalarina ornek olmustur Kadina yonelik siddetin simgesi haline gelen Ayse Pasali davasi 2011 yilinda Avrupa Insan Haklari Mahkemesi ne AIHM de tasindi Devletin cinayet ile sonuclanan bu surecte Pasali nin yasam hakkini koruyamadigi gerekcesi ile acilan dava 2020 yilinda sonuclandi Turk hukumeti Ayse Pasali nin oldurulmesindeki sorumlulugunu kabul kabul ederek onerilen tazminati odedi AIHM nin bu davadaki kararindan sonra Turkiye de koruma talep eden kisilere yalniz kisinin beyani esas alinarak acil durumlarda koruma saglayan buyuk olcude Istanbul Sozlesmesi ne gore olusturulmus 6284 Sayili Ailenin Korunmasi ve Kadina Karsi Siddetin Onlenmesine Dair Kanun hazirlanmistir Olay1998 de Istikbal Yetkin ile evlenip bu evlilikten uc cocuk sahibi olan Ayse Pasali evliligi boyunca kendisini siddete maruz birakan esi Istikbal Yetkin tarafindan Mart 2009 da olduresiye dovuldu ve tecavuz edildi Cinsel saldiri sucuyla ciktigi mahkemede tarafindan tutuksuz yargilanmak uzere serbest birakildi Haberturk muhabiri Cemal Dogan in Adliye koridorunda cektigi Pasali nin yarali gorundugu fotograf Pasali nin oldurulmesinden sonra Turkiye de kadina yonelik siddetin simgesi haline geldi Cift Haziran 2010 da bosandi Yetkin bosanmadan iki ay sonra kapisina dayandigi eski esini bicak zoruyla issiz bir yere goturdu oldurmekle tehdit etti yalvarmalari uzerine serbest birakti Yetkin birkac gun sonra da arkadaslari ile Pasali nin kapisina gelerek tehditlerini yineledi Pasali defalarca savciliga koruma talebi ile basvurdu Mahkeme aralarinda evlilik birligi kalmadigi gerekcesiyle basvuruyu reddetti Yetkin bosandiktan yaklasik 1 5 yil sonra 7 Aralik 2010 gunu eski esi Pasali yi Ankara da 11 yerinden bicaklayarak oldurdu Yetkin evinde saklandigi arkadasinin ihbari ile yakalanip tutuklandi TepkilerAyse Pasali cinayetinin basina yansimasindan sonra donemin Kadin ve Aileden Sorumlu Devlet Bakani Selma Aliye Kavaf Olay karsisinda yasalarimizda eksik yok cinayet munferit aciklamasini yaptiProtestolarAyse Pasali olduruldugunde kadin cinayetlerine karsi mucadele Turkiye nin gundemindeydi ve Kadin Cinayetlerine Isyandayiz kampanyasi ile kadin cinayetleri gorunur kilinmaya calisiliyordu Kadin Cinayetlerine Isyandayiz Kampanyasi nin cagrisiyla 14 ilde kadinlar Pasali nin katili Istikbal Yetkin in yargilandigi davanin karar durusmasi oncesinde sokaklarda kadin cinayetlerine ve kadin katillerinin serbest kalmasina karsi 7 24 nobet tuttu DavaAnkara 1 Agir Ceza Mahkemesi nde gorulen durusmada Istikbal Yetkin in tasarlayarak kasten oldurme sucundan agirlastirilmis muebbet hapisle cezalandirilmasina karar verildi Mahkeme heyeti oy cokluguyla vardigi kararda Istikbal Yetkin hakkinda takdiri indirim nedenlerini uygulamadi Ayse Pasali davasi arasinda kan bagi olmayan eski kocaya agirlastirilmis muebbet hapis verildigi ilk dava oldu AIHM SureciPasali ailesinin avukatlari oldurulmesine giden surecte devletin Pasali nin yasam hakkini koruyamadigi gerekcesiyle AIHM ye basvurdu Dokuz yil suren dava sonunda hukumet tarafindan imzalanan bildirgede Turkiye hukumetinin Pasali nin aile ici siddete karsi korunmasini saglayamadigi belirtildi ve yasamin korunmasindaki basarisizliklardan kaynaklanan olum vakasinin meydana gelmesinden pismanlik duydugu ifade edildi AIHM deki bu davanin cozulmesini saglamak amaciyla Turkiye hukumeti basvuranlara mustereken 50 bin Avro odemeyi teklif etti Pasali ailesi teklifi kabul etti Boylece dava Pasali ailesi lehine sonuclanmis oldu EtkileriBu dava kadin cinayetlerinin kamuoyunda daha gorunur olmasini sagladigi gibi devletin kadin cinayetlerini onlememe kadinlari korumama yaklasimini da gorunur kildi Kadina yonelik siddete cozum bulabilmek icin daha ziyade onleyici tedbirlere yogunlasan bir sozlesme hazirlanmaya basladi Istanbul Sozlesmesi olarak bilinen sozlesme 2011 yilinda imzalandi Bu sozlesmenin onleyici tedbirleri icerir hukumlerinden yola cikilarak acil durumlarda uygulanmak uzere 6284 Sayili Kanun hazirlandi 2012 yilinda 6284 sayili Ailenin Korunmasi ve Kadina Karsi Siddetin Onlenmesine Dair Kanun daha sonra ise bu Kanun a Iliskin Uygulama Yonetmeligi yururluge girdi 6284 Sayili Kanun daki esaslar 2 maddesinde belirtildigi uzere buyuk olcude Istanbul Sozlesmesi ne gore olusturuldu Kanun kapsaminda siddete ugrayan veya siddete ugrama tehlikesi bulunan kadinlar cocuklar aile bireyleri ve tek tarafli israrli takip magduru olan kisiler korunmaktadir Aile bireyleri Istanbul Sozlesmesi nde yapilan ev ici siddet tanimina gore ayni evi paylassin veya paylasmasin birliktelik yasayan partnerler bosanmis kisiler arasinda gerceklesen veya gerceklesme ihtimali olan siddet olaylari kanun kapsamina girer Ayrica bakinizNahide Opuz Davasi Turkiye de kadin cinayetleriDis baglantilarAnit Sayac sayfasi 12 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Cetin Ihsan 2014 Sosyoloji Dergisi 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kadincinayetlerinidurduracagiz net sitesi 7 Subat 2013 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Dogan Cemal 15 Mayis 2011 Haberturk 18 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Uludag Alican 16 Nisan 2020 Cumhuriyet gazetesi 18 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Torun Tuba 11 Haziran 2018 Gazete Duvar 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 a b c Karakus Filiz 19 Ocak 2021 Ingilizce Catlak Zemin 28 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Hurriyet gazetesi 8 Subat 2011 30 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Dogan Cemal Haberturk 27 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Bianet org 27 Aralik 2010 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Gulmez Damla 12 Mayis 2011 Kaos GL LGBTI Haber Portali 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Emlik Omer 13 Mayis 2011 Haber7 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Ercoskun Senol Kubra 26 Ekim 2018 ASOS 5 Uluslararasi Hukuk Sempozyumu nda yapilan sozlu bildiri 13 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021