Ay, kendi yörüngesinde dolanırken, kimi zaman Dünya'nın gölgesine girer. Buna Ay tutulması denir. Ay tutulması, dolunay zamanında ve Ay'ın düğüm noktalarına yakın olması durumunda meydana gelir. Ay'ın, Dünya'nın gölgesine girmesi ile Güneş'ten aldığı parlaklığı kaybetmesi sonucunda görülür. Güneş, karşı veya ona yakın olmalıdır. Bu şartlar altında Dünya'nın gölgesi Ay'a düşer. Bu 42.000.000.000 km uzanan gölge konisi Ay'ın uzaklığından yaklaşık 8800 km geniştir. Ay, saatte 3456 km hareket ettiği için ortalama Ay tutulmasının zamanı yaklaşık 50 dakika ile bir saat arasında değişir. Ay tutulması, yeryüzünün Ay'ın ufuk çizgisinin üzerinde olduğu herhangi bir bölgesinden gözlenebilir. Ay'a karşı olan Dünya yüzeyine çarpan Güneş ışınları Dünya'nın atmosferi tarafından kırıldığı için, Ay tutulmasında Ay, tamamen kaybolmaz. Dünya etrafında kırılan ışıklarda mavi renk yutulduğu ve kırmızı renk yansıtıldığı için, Dünya'nın gölgesi kırmızı renkte görülür. Bu güçsüz ışık kalıntıları görünürlüğü mahallî atmosferik şartlara bağlı olarak Ay'ı tuhaf bir bakır renginde ortaya çıkarır.Bunun sonucunda Ay tutulması olur.
Dünya, Ay ve Güneş'in bazı değişik durumları kısmi Ay tutulmasını sağlar. Bu durumlarda Ay'ın üzerine Dünya'nın tam gölgesi değil, kısmi gölgesi düşer.
Ay tutulması genellikle yılda iki kere ortaya çıkar. Bazı özel durumlarda Ay tutulmasının hiç ortaya çıkmadığı veya üç defa ortaya çıktığı da olabilir.
Zamanlama
Tam ay tutulmalarının zamanlaması temas noktaları tarafından belirlenir:
- P1 (İlk temas): Penumbral tutulma başlangıcı. Dünya'nın penumbrası Ay'ın dış diskine dokunuyor.
- U1 (İkinci temas): Kısmî güneş tutmanın başlangıcı. Dünya'nın umbrası Ay'ın dış diskine dokunuyor.
- U2 (Üçüncü temas): Toplam tutulma başlangıcı. Ay'ın yüzeyi tamamen Dünya'nın umbrası içerisindedir.
- En büyük tutulma: Toplam tutulmanın en yoğun aşaması. Ay, Dünya'nın umbrasının merkezine en yakın noktadır.
- U3 (Dördüncü temas): Toplam tutulma sonu. Ay'ın dış kolu Dünya'nın umbrasından çıkar.
- U4 (Beşinci temas): Kısmi güneş tutmanın sonu. Dünya'nın umbrası Ay'ın yüzeyinden çıkar.
- P4 (Altıncı temas): Penumbral tutulmanın sonu. Dünya'nın penumbrası artık Ay'la temas kurmuyor.
Danjon ölçeği
Aşağıdaki ölçek (Danjon ölçeği), ay tutulmalarının genel karanlığını değerlendirmek için André Danjon tarafından geliştirildi:L = 0: Çok karanlık tutulma. Ay, neredeyse ortada, neredeyse görünmez.
- L = 1: Koyu tutulma, renklenme halinde gri veya kahverengimsi. Detaylar sadece zorluklarla ayırt edilebilir.
- L = 2: Koyu kırmızı veya pas renkli tutulma. Çok karanlık merkezi gölge, umbranın dış kenarı göreceli olarak parlakken.
- L = 3: Tuğla kırmızısı tutulması. Umbral gölgenin genellikle parlak veya sarı bir kenarı vardır.
- L = 4: Çok parlak bakır kırmızısı veya turuncu güneş tutulması. Umbral gölge mavimsi ve çok parlak bir kenarı vardır.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Ay tutulması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. - Lunar Eclipse Essentials: video from NASA
- Animated explanation of the mechanics of a lunar eclipse 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Güney Galler Üniversitesi
- U.S. Navy Lunar Eclipse Computer 13 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NASA Lunar Eclipse Page
- Search among the 12,064 lunar eclipses over five millennium and display interactive maps
- Lunar Eclipses for Beginners
- Tips on photographing the lunar eclipse from New York Institute of Photography 14 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- YouTube'da 08 Ekim 2014 Ay Tutulması - NASA TAM SÜRÜM
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Hannu Karttunen". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ . 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ "Clarke, Kevin". Inconstant Moon. 19 Aralık 2010. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ Clarke, Kevin. "On the nature of eclipses". Inconstant Moon (İngilizce). Cyclopedia Selenica. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010.
- ^ Paul Deans & Alan M. MacRobert (16 Temmuz 2006). "Observing and Photographing Lunar Eclipses". Sky & Telescope. F+W. 20 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ay kendi yorungesinde dolanirken kimi zaman Dunya nin golgesine girer Buna Ay tutulmasi denir Ay tutulmasi dolunay zamaninda ve Ay in dugum noktalarina yakin olmasi durumunda meydana gelir Ay in Dunya nin golgesine girmesi ile Gunes ten aldigi parlakligi kaybetmesi sonucunda gorulur Gunes karsi veya ona yakin olmalidir Bu sartlar altinda Dunya nin golgesi Ay a duser Bu 42 000 000 000 km uzanan golge konisi Ay in uzakligindan yaklasik 8800 km genistir Ay saatte 3456 km hareket ettigi icin ortalama Ay tutulmasinin zamani yaklasik 50 dakika ile bir saat arasinda degisir Ay tutulmasi yeryuzunun Ay in ufuk cizgisinin uzerinde oldugu herhangi bir bolgesinden gozlenebilir Ay a karsi olan Dunya yuzeyine carpan Gunes isinlari Dunya nin atmosferi tarafindan kirildigi icin Ay tutulmasinda Ay tamamen kaybolmaz Dunya etrafinda kirilan isiklarda mavi renk yutuldugu ve kirmizi renk yansitildigi icin Dunya nin golgesi kirmizi renkte gorulur Bu gucsuz isik kalintilari gorunurlugu mahalli atmosferik sartlara bagli olarak Ay i tuhaf bir bakir renginde ortaya cikarir Bunun sonucunda Ay tutulmasi olur Ay tutulmasiIspanya da 3 Mart 2007 deki ay tutulmasinin hizlandirilmis goruntusu Dunya Ay ve Gunes in bazi degisik durumlari kismi Ay tutulmasini saglar Bu durumlarda Ay in uzerine Dunya nin tam golgesi degil kismi golgesi duser Ay tutulmasi genellikle yilda iki kere ortaya cikar Bazi ozel durumlarda Ay tutulmasinin hic ortaya cikmadigi veya uc defa ortaya ciktigi da olabilir ZamanlamaDunyadan bakildiginda Dunya nin golgesi iki esmerkezli daire olarak dusunulebilir Diyagramda gosterildigi gibi ay tutulmasi tipi Ay in Dunya nin golgesinden gecerken aldigi yolla tanimlanir Ay dis cemberin icinden gecerse ancak ic cembere ulasmazsa bu bir penumbral tutulmadir ayin sadece bir kismi ic cemberden gecerse kismi bir tutulma olur ve Ay in tamami bir noktada ic cemberin icinden gecerse bu toplam bir tutulmadir Dunyanin umbral ve penumbral golgelerine gore temas noktalari burada Ay ile birlikte azalan dugumde Tam ay tutulmalarinin zamanlamasi temas noktalari tarafindan belirlenir P1 Ilk temas Penumbral tutulma baslangici Dunya nin penumbrasi Ay in dis diskine dokunuyor U1 Ikinci temas Kismi gunes tutmanin baslangici Dunya nin umbrasi Ay in dis diskine dokunuyor U2 Ucuncu temas Toplam tutulma baslangici Ay in yuzeyi tamamen Dunya nin umbrasi icerisindedir En buyuk tutulma Toplam tutulmanin en yogun asamasi Ay Dunya nin umbrasinin merkezine en yakin noktadir U3 Dorduncu temas Toplam tutulma sonu Ay in dis kolu Dunya nin umbrasindan cikar U4 Besinci temas Kismi gunes tutmanin sonu Dunya nin umbrasi Ay in yuzeyinden cikar P4 Altinci temas Penumbral tutulmanin sonu Dunya nin penumbrasi artik Ay la temas kurmuyor Danjon olcegiAsagidaki olcek Danjon olcegi ay tutulmalarinin genel karanligini degerlendirmek icin Andre Danjon tarafindan gelistirildi L 0 Cok karanlik tutulma Ay neredeyse ortada neredeyse gorunmez L 1 Koyu tutulma renklenme halinde gri veya kahverengimsi Detaylar sadece zorluklarla ayirt edilebilir L 2 Koyu kirmizi veya pas renkli tutulma Cok karanlik merkezi golge umbranin dis kenari goreceli olarak parlakken L 3 Tugla kirmizisi tutulmasi Umbral golgenin genellikle parlak veya sari bir kenari vardir L 4 Cok parlak bakir kirmizisi veya turuncu gunes tutulmasi Umbral golge mavimsi ve cok parlak bir kenari vardir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ay tutulmasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Lunar Eclipse Essentials video from NASA Animated explanation of the mechanics of a lunar eclipse 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Guney Galler Universitesi U S Navy Lunar Eclipse Computer 13 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA Lunar Eclipse Page Search among the 12 064 lunar eclipses over five millennium and display interactive maps Lunar Eclipses for Beginners Tips on photographing the lunar eclipse from New York Institute of Photography 14 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube da 08 Ekim 2014 Ay Tutulmasi NASA TAM SURUMAyrica bakiniz 21 yuzyil ay tutulmalarinin listesiKaynakca Hannu Karttunen 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2017 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2017 Clarke Kevin Inconstant Moon 19 Aralik 2010 14 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2017 Clarke Kevin On the nature of eclipses Inconstant Moon Ingilizce Cyclopedia Selenica Erisim tarihi 19 Aralik 2010 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Paul Deans amp Alan M MacRobert 16 Temmuz 2006 Observing and Photographing Lunar Eclipses Sky amp Telescope F W 20 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2019