Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayder, Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinin 19 km güneydoğusunda yer alan 1350 m rakımda ladin ve kayın ormanlarıyla kaplı bir yayladır. 1300'lü yıllarda (Hala Vadisi)'nde yaşayanlar tarafından kurulmuştur.
Tarihçe
Ayder hiçbir zaman yayla olarak kullanılmamıştır, Ayder'i Hala Vadisi'nde yaşayanlar dinlenme amaçlı kullanmışlardır. Bölge halkı, Hala köyünden yaylalarına (Kavrun, Ceymakçur, Paákçur) göç ederken Ayder'de kaplıcada dinlenirler. Araştırmacı Metehan Mollamehmetoğlu, Ayder'in 1900'lü yıllarda bölge insanının dinlenme yeri olarak kullanıldığını belirtmektedir. Kaplıcanın geçmişi 1700'lü yıllara dayanmaktadır.
Hala Vadisi'nde yaşayanların kullandıkları Ayder, Aşağı Ceymakçur ve Yukarı Ceymakçur adlı üç yayla vardır. Mayıs ayında Ayder haziran ayında aşağı Ceymakçur temmuz ayında Yukarı Ceymakçur yaylalarına gidilir. Ağustos ayında Aşağı Ceymakçur'a gidilirken Ayder'de Hodoc olarak bilinen ot biçme şenlikleri düzenlenir. Eylül ayında da Ayder'e gidilir ve ekim ayında da Hala köyüne dönerlerdi. Bölge sakinleri yakın zamana kadar Ayder'i yayla olarak kullanırlardı. Turizmle beraber Ayder yaylası turizm ve eğlence merkezi oldu.
Etimoloji
Ayder sözcüğü, standart Ermenicede 'tarla' anlamına gelen ard sözcüğünün Hemşin lehçesindeki eşdeğeridir ve 'tarlalar' anlamına gelmektedir. Hala Vadisi'nde yaşayanların erkekli, kızlı hep beraber türkü söyleyerek, çayırlıkları biçtikleri zamana "Ĥodoç" zamanı denirdi. Günümüzde Ayder'de Ĥodoç günü bilinmekte ama yeni nesil tarafından yapılmamaktadır.
Ayder kaplıcası
Osmanlı döneminden beri şifalı suyu ile ilgi odağı olan Ayder 1987 yılında turizm merkezi ilan edilmiş, romatizmal hastalıklar, iç hastalıkları, kadın hastalıkları ve cilt hastalıklarına şifa verdiği iddia edilen, 260 metre derinlikten gelen 50 derece sıcaklığındaki kaplıcalarından faydalanılabilmesi için modern turistik tesisler inşa edilmiştir. 260 metre derinlikten çıkan, 55 derecelik kaplıca sularının başta romatizma, kireçlenme olmak üzere pek çok hastalığa iyi geldiğini belirtiyor. Kaplıca sularından fayda görmek için havuza girmek, özel banyo almak ya da içmek mümkün. Karadeniz Teknik Üniversitesi'nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Mustafa Güler yaptığı açıklamada, kaplıca sularının romatizmal eklem hastalıkları, sinir, sindirim, dolaşım sistemi hastalıklarıyla idrar yolları ve üreme organı hastalıklarına iyi geldiğini belirtmiştir. Kaplıca suları ayrıca, egzama ve sedef, ergenlik sivilceleri gibi cilt hastalıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır. Tabii ki, kaplıcaya girmeyi sakıncalı kılacak durumlar da var. Örneğin kanamalı rahatsızlıklar, yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıkları bu durumlardan bazılarıdır. Bu nedenle kaplıcaya girmeden önce mutlaka uzman bir doktora danışmak şart. Zaten Ayder Kaplıcaları'nda görev yapan bir uzman doktor da bulabilirsiniz. Uzmanlar ayrıca kaplıcada günde ikiden fazla banyo alınmaması gerektiğini hatırlatıyor ve 4 banyodan sonra kendisini halsizlikle belli eden ve Kaplıca Krizi olarak tanımlanan bir rahatsızlığın bazı kişilerde görülmesinin normal olduğunu belirtmekteler.
Galeri
Kaynakça
- ^ Adını Unutan Ülke (Türkiye'de adı değiştirilen yerler sözlüğü) Everest Yayınları 2010. Sevan Nişanyan
| Wikimedia Commons'ta Ayder ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayder Rize nin Camlihemsin ilcesinin 19 km guneydogusunda yer alan 1350 m rakimda ladin ve kayin ormanlariyla kapli bir yayladir 1300 lu yillarda Hala Vadisi nde yasayanlar tarafindan kurulmustur TarihceAyder hicbir zaman yayla olarak kullanilmamistir Ayder i Hala Vadisi nde yasayanlar dinlenme amacli kullanmislardir Bolge halki Hala koyunden yaylalarina Kavrun Ceymakcur Paakcur goc ederken Ayder de kaplicada dinlenirler Arastirmaci Metehan Mollamehmetoglu Ayder in 1900 lu yillarda bolge insaninin dinlenme yeri olarak kullanildigini belirtmektedir Kaplicanin gecmisi 1700 lu yillara dayanmaktadir Hala Vadisi nde yasayanlarin kullandiklari Ayder Asagi Ceymakcur ve Yukari Ceymakcur adli uc yayla vardir Mayis ayinda Ayder haziran ayinda asagi Ceymakcur temmuz ayinda Yukari Ceymakcur yaylalarina gidilir Agustos ayinda Asagi Ceymakcur a gidilirken Ayder de Hodoc olarak bilinen ot bicme senlikleri duzenlenir Eylul ayinda da Ayder e gidilir ve ekim ayinda da Hala koyune donerlerdi Bolge sakinleri yakin zamana kadar Ayder i yayla olarak kullanirlardi Turizmle beraber Ayder yaylasi turizm ve eglence merkezi oldu EtimolojiAyder sozcugu standart Ermenicede tarla anlamina gelen ard sozcugunun Hemsin lehcesindeki esdegeridir ve tarlalar anlamina gelmektedir Hala Vadisi nde yasayanlarin erkekli kizli hep beraber turku soyleyerek cayirliklari bictikleri zamana Ĥodoc zamani denirdi Gunumuzde Ayder de Ĥodoc gunu bilinmekte ama yeni nesil tarafindan yapilmamaktadir Ayder kaplicasiOsmanli doneminden beri sifali suyu ile ilgi odagi olan Ayder 1987 yilinda turizm merkezi ilan edilmis romatizmal hastaliklar ic hastaliklari kadin hastaliklari ve cilt hastaliklarina sifa verdigi iddia edilen 260 metre derinlikten gelen 50 derece sicakligindaki kaplicalarindan faydalanilabilmesi icin modern turistik tesisler insa edilmistir 260 metre derinlikten cikan 55 derecelik kaplica sularinin basta romatizma kireclenme olmak uzere pek cok hastaliga iyi geldigini belirtiyor Kaplica sularindan fayda gormek icin havuza girmek ozel banyo almak ya da icmek mumkun Karadeniz Teknik Universitesi nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Mustafa Guler yaptigi aciklamada kaplica sularinin romatizmal eklem hastaliklari sinir sindirim dolasim sistemi hastaliklariyla idrar yollari ve ureme organi hastaliklarina iyi geldigini belirtmistir Kaplica sulari ayrica egzama ve sedef ergenlik sivilceleri gibi cilt hastaliklarinin tedavisinde de kullanilmaktadir Tabii ki kaplicaya girmeyi sakincali kilacak durumlar da var Ornegin kanamali rahatsizliklar yuksek tansiyon ve kalp rahatsizliklari bu durumlardan bazilaridir Bu nedenle kaplicaya girmeden once mutlaka uzman bir doktora danismak sart Zaten Ayder Kaplicalari nda gorev yapan bir uzman doktor da bulabilirsiniz Uzmanlar ayrica kaplicada gunde ikiden fazla banyo alinmamasi gerektigini hatirlatiyor ve 4 banyodan sonra kendisini halsizlikle belli eden ve Kaplica Krizi olarak tanimlanan bir rahatsizligin bazi kisilerde gorulmesinin normal oldugunu belirtmekteler GaleriKaynakca Adini Unutan Ulke Turkiye de adi degistirilen yerler sozlugu Everest Yayinlari 2010 Sevan Nisanyan Wikimedia Commons ta Ayder ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir