Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmed Ayetullah Bey (1888 - 16 Mart 1918), Çerkes asıllı Türk futbolcu. Ziya Songülen ve Necip Okaner ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran 3 kişiden birisidir. Fenerbahçe'nin 2 numaralı üyesi ve 2. Başkanıdır.
| Şevkipaşazade Ayetullah Bey | |
|---|---|
 | |
| Ayetullah Bey, 1913 | |
| 2. Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı | |
| Görev süresi 1908-1909 | |
| Yerine geldiği | Ziya Songülen |
| Yerine gelen | Tevfik Taşçı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Şevkipaşazade Mehmed Ayetullah 1888 Boyacıköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 16 Mart 1918 (30 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bitirdiği okul | Saint-Joseph Fransız Lisesi |
| Mesleği | Osmanlı Bankası memuru |
Yaşamı
1888 yılında İstanbul'un Boyacıköy semtinde dünyaya gelen Şevkipaşazade Ayetullah Bey, Hareket Ordusu komutanlarından Ferik Şevki Paşa ve Müveddet Hanım’ın oğludur. Çerkeslerin Ubıh boyunun Anzork sülalesine mensuptur.Fenerbahçe'nin kurulduğu sırada Osmanlı Bankası'nda memur olan Ayetullah Bey, Fenerbahçe Spor Kulübü'nün ilk genel sekreteri olmuş ve 20 yaşındayken tarihler 1908-1909 yıllarını gösterdiğinde de kulübün başkanlık görevini üstlenmiş bir spor adamıdır. Ayrıca tarihteki ilk Fenerbahçe takımında kaleci ve defans oyuncusu olarak da görev almıştır. Kadıköy'ün Moda semtinde bulunan Saint-Joseph Fransız Koleji'nden mezun olan Ayetullah Bey, mezuniyetinin ardından İstanbul Su İşleri'nde çalışmıştır. Kadıköylü arkadaşları Ziya Songülen ve Necip Okaner ile birlikte; birkaç yıldır hedefledikleri futbol takımı kurma arzularını sonuçlandırarak 1907 (1323 Rumi) yılı baharında Fenerbahçe futbol takımının kuruluşunda adı geçenlerden biri oldu. Kulübün kuruluşunda ilk etapta "genel sekreter" görevini üstlendi.
1 numaralı kurucu üye ve ilk başkan olan Nurizade Ziya Bey'in, 1908 yılında gerçekleşen II. Meşrûtiyet devrimiyle beraber cemiyet oluşturmaya dair yasağın kalkmasının ardından, arkadaşları ile Union Club adı altında İstanbul’daki dönemin birçok futbol takımını içerecek federatif bir lig oluşturma hamlesine giriştiğinden dolayı, Fenerbahçe’nin yönetimindeki görevlerinden çekilmiş olmasıyla birlikte, Fenerbahçe’nin başkanlık görevi de 1908 yılında Ayetullah Bey’e düşmüştür. Kurucu başkan Nurizade Ziya Bey’in kulüple olan bağı zayıfladığından, ekonomik yönden de sıkıntı yaşayan ve hatta kapanma aşamasına kadar gelen Fenerbahçe'nin, komşu semt kulüpleriyle birleşerek güçlenmeyi hedeflediği, 11 Eylül 1908 tarihinde Moda'da bulunan Mühürdar gazinosunda Anadolu Üsküdar ve Kadıköy Pazaryolu kulüpleriyle yapılan görüşmelerde, adı geçen bu kulüplerin yöneticilerinin Fenerbahçe'nin adı üzerinde de pazarlığa başlamaları üzerine Ayetullah Bey "Fransa Kralı XIV. Louis; 'L'état, c'est moi, yani Devlet ben'im" demişti. Ben de Fenerbahçe ben'im diyor ve bu pazarlığı kabul etmiyorum!" diyerek kulübün adının ve kimliğinin, kuruluşundan henüz yaklaşık iki yıl sonra tarihe karışmasını engellemiştir. Başkanlığı döneminde Ayetullah Bey, saygılı ancak bariz bir otorite ile birlikte Fenerbahçe içerisinde etkinlik göstererek, kapanmanın eşiğine gelen kulübü çok kısa sürede toparlayıp, ayağa kaldırarak; Fenerbahçe Spor Kulübü'nü tarihe armağan etmeyi başarmıştır.
Fenerbahçe'nin kuruluş yıllarında henüz bir lokali yokken, bütün spor malzemeleri, futbolcuların kıyafet ve formaları da 1907 yılından 1910 yılına değin Ayetullah Bey'in Kadıköy, Moda semtindeki Devriye Sokak'ta bulunan 43 numaralı evinde korunurdu.Türkiye'deki 1912-13 yıllarında ortaya çıkan ilk izcilik hareketinde ilk oymak beylerinden olan Ayetullah Bey, I. Dünya Savaşı sonlarında iki yıl ülkeyi kasıp kavuran İspanyol Nezlesi felaketinin kurbanlarından biri olarak, 16 Mart 1918 tarihinde, henüz 30 yaşındayken ölmüştür. Kabri, Karacaahmet Mezarlığı'ndadır.
Kaynakça
- ^ Tercüman Spor Ansiklopedisi, 1st ed., s.v. “Ayetullah Bey.”
- ^ "Mehmed Ayetoullah Chevki". Osmanlı Bankası Arşivi. SALT Research Archives. 2 Mayıs 1997. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.
- ^ a b c d Dağlaroğlu Rüştü, "1907-1987 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi", Ofset Matbaa-Yayıncılık, İstanbul, 1987, sy. 28
- ^ . fenerbahce.org. 23 Mayıs 2017. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2008.https://www.fenerbahce.org/kurumsal/detay.asp?ContentID=2 1 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Açıklama: "İçinde bulundukları tarihin de desteğinden güç alan Kadıköy’lü gençlerden, Hariciye Nazırı Asım Paşa ve Server Paşa’ların torunu Londra Sefareti Başkatibi Mehmed Nuri Efendi|Nuri Bey’in oğlu Ziya(Songülen) Bey ile Harekat Ordusu Feriki (tümgeneral) Şevki Paşa’nın oğlu Ayetullah Bey ve de ünlü edebiyatçı Sami Paşazade Sezai Bey’in yeğeni Enver Necip (Okaner) Bey, Necip Bey’in Moda Beşbıyık sokak 3 numaralı evinin selamlık katında yaptıkları bir görüşme sonucunda kuracakları takımın ilk fikir harcını atıyorlardı..."
- ^ "Fenerbahçe'yi, Saint-Joseph Öğrencileri Kurdu". T-24 Gazetesi. 3 Haziran 2018. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2015.
- ^ "Fenerbahçe'yi Saint-Joseph'liler Kurdu". Cumhuriyet Gazetesi. 12 Ocak 2017. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2015. Açıklama: "Fenerbahçe'nin üç tane kurucusu var: Necip Okaner, Ayetullah Bey ve Nurizade Ziya Bey. Fenerbahçe'yi bu isimler kurmuştur. Yerleri yurtları her şey bellidir."
- ^ "Fenerbahçe'yi, Fenerbahçeliler Kurdu". Takvim Gazetesi. 16 Ocak 2015. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2015. Açıklama:" Galip Kulaksızoğlu ve Ayetullah Bey, Saint Joseph'lidir... Zaten Fenerbahçe'yi de St. Josephliler kurmuştur.."
- ^ a b "Fenerbahçe Destanı, Saint-Joseph Lisesi'nde Sergilendi". 1907 Fenerbahçe Derneği. 23 Aralık 2013. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2013. Açıklama: "Gösteriyi izlerken, Fenerbahçe'nin ilk başkanı ve 1 no’u kurucu üyesi ve ilk futbol takımı oyuncularından Sn. Ziya Songülen, 2 no’lu üye Sn. Ayetullah Bey, 5 no’lu üye Sn. Galip Kulaksızoğlu ve 6 no’lu üye Sn. Mustafa Elkatipzade’nin aynı zamanda dönemin Saint Joseph Lisesi öğrencileri olduğunu ve yine 4 no’lu kurucu üye Sn. Enver Yetiker’in ise dönemin edebiyat ögretmeni olduğunu iftiharla göreceksiniz."
- ^ "Üsküdar'a Gazel". Burhan Felek. Fenerbahçe Tarihi. 26 Haziran 2021. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.
Dış bağlantılar
- Ayetullah Bey, Spor Ansiklopedisi, Tercüman Futbol, 1. cilt. sf 117-118
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Ziya Songülen | 2. Fenerbahçe SK Başkanı 1908-1909 | Sonra gelen: Tevfik Taşçı |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmed Ayetullah Bey 1888 16 Mart 1918 Cerkes asilli Turk futbolcu Ziya Songulen ve Necip Okaner ile birlikte Fenerbahce Spor Kulubu nu kuran 3 kisiden birisidir Fenerbahce nin 2 numarali uyesi ve 2 Baskanidir Sevkipasazade Ayetullah BeyAyetullah Bey 19132 Fenerbahce Spor Kulubu BaskaniGorev suresi 1908 1909Yerine geldigi Ziya SongulenYerine gelen Tevfik TasciKisisel bilgilerDogum Sevkipasazade Mehmed Ayetullah 1888 Boyacikoy Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 16 Mart 1918 30 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguBitirdigi okul Saint Joseph Fransiz LisesiMeslegi Osmanli Bankasi memuruYasamiAyetullah Bey 1888 yilinda Istanbul un Boyacikoy semtinde dunyaya gelen Sevkipasazade Ayetullah Bey Hareket Ordusu komutanlarindan Ferik Sevki Pasa ve Muveddet Hanim in ogludur Cerkeslerin Ubih boyunun Anzork sulalesine mensuptur Fenerbahce nin kuruldugu sirada Osmanli Bankasi nda memur olan Ayetullah Bey Fenerbahce Spor Kulubu nun ilk genel sekreteri olmus ve 20 yasindayken tarihler 1908 1909 yillarini gosterdiginde de kulubun baskanlik gorevini ustlenmis bir spor adamidir Ayrica tarihteki ilk Fenerbahce takiminda kaleci ve defans oyuncusu olarak da gorev almistir Kadikoy un Moda semtinde bulunan Saint Joseph Fransiz Koleji nden mezun olan Ayetullah Bey mezuniyetinin ardindan Istanbul Su Isleri nde calismistir Kadikoylu arkadaslari Ziya Songulen ve Necip Okaner ile birlikte birkac yildir hedefledikleri futbol takimi kurma arzularini sonuclandirarak 1907 1323 Rumi yili baharinda Fenerbahce futbol takiminin kurulusunda adi gecenlerden biri oldu Kulubun kurulusunda ilk etapta genel sekreter gorevini ustlendi 1 numarali kurucu uye ve ilk baskan olan Nurizade Ziya Bey in 1908 yilinda gerceklesen II Mesrutiyet devrimiyle beraber cemiyet olusturmaya dair yasagin kalkmasinin ardindan arkadaslari ile Union Club adi altinda Istanbul daki donemin bircok futbol takimini icerecek federatif bir lig olusturma hamlesine giristiginden dolayi Fenerbahce nin yonetimindeki gorevlerinden cekilmis olmasiyla birlikte Fenerbahce nin baskanlik gorevi de 1908 yilinda Ayetullah Bey e dusmustur Kurucu baskan Nurizade Ziya Bey in kuluple olan bagi zayifladigindan ekonomik yonden de sikinti yasayan ve hatta kapanma asamasina kadar gelen Fenerbahce nin komsu semt kulupleriyle birleserek guclenmeyi hedefledigi 11 Eylul 1908 tarihinde Moda da bulunan Muhurdar gazinosunda Anadolu Uskudar ve Kadikoy Pazaryolu kulupleriyle yapilan gorusmelerde adi gecen bu kuluplerin yoneticilerinin Fenerbahce nin adi uzerinde de pazarliga baslamalari uzerine Ayetullah Bey Fransa Krali XIV Louis L etat c est moi yani Devlet ben im demisti Ben de Fenerbahce ben im diyor ve bu pazarligi kabul etmiyorum diyerek kulubun adinin ve kimliginin kurulusundan henuz yaklasik iki yil sonra tarihe karismasini engellemistir Baskanligi doneminde Ayetullah Bey saygili ancak bariz bir otorite ile birlikte Fenerbahce icerisinde etkinlik gostererek kapanmanin esigine gelen kulubu cok kisa surede toparlayip ayaga kaldirarak Fenerbahce Spor Kulubu nu tarihe armagan etmeyi basarmistir Fenerbahce nin kurulus yillarinda henuz bir lokali yokken butun spor malzemeleri futbolcularin kiyafet ve formalari da 1907 yilindan 1910 yilina degin Ayetullah Bey in Kadikoy Moda semtindeki Devriye Sokak ta bulunan 43 numarali evinde korunurdu Turkiye deki 1912 13 yillarinda ortaya cikan ilk izcilik hareketinde ilk oymak beylerinden olan Ayetullah Bey I Dunya Savasi sonlarinda iki yil ulkeyi kasip kavuran Ispanyol Nezlesi felaketinin kurbanlarindan biri olarak 16 Mart 1918 tarihinde henuz 30 yasindayken olmustur Kabri Karacaahmet Mezarligi ndadir Kaynakca Tercuman Spor Ansiklopedisi 1st ed s v Ayetullah Bey Mehmed Ayetoullah Chevki Osmanli Bankasi Arsivi SALT Research Archives 2 Mayis 1997 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2018 a b c d Daglaroglu Rustu 1907 1987 Fenerbahce Spor Kulubu Tarihi Ofset Matbaa Yayincilik Istanbul 1987 sy 28 fenerbahce org 23 Mayis 2017 18 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2008 https www fenerbahce org kurumsal detay asp ContentID 2 1 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aciklama Icinde bulunduklari tarihin de desteginden guc alan Kadikoy lu genclerden Hariciye Naziri Asim Pasa ve Server Pasa larin torunu Londra Sefareti Baskatibi Mehmed Nuri Efendi Nuri Bey in oglu Ziya Songulen Bey ile Harekat Ordusu Feriki tumgeneral Sevki Pasa nin oglu Ayetullah Bey ve de unlu edebiyatci Sami Pasazade Sezai Bey in yegeni Enver Necip Okaner Bey Necip Bey in Moda Besbiyik sokak 3 numarali evinin selamlik katinda yaptiklari bir gorusme sonucunda kuracaklari takimin ilk fikir harcini atiyorlardi Fenerbahce yi Saint Joseph Ogrencileri Kurdu T 24 Gazetesi 3 Haziran 2018 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2015 Fenerbahce yi Saint Joseph liler Kurdu Cumhuriyet Gazetesi 12 Ocak 2017 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2015 Aciklama Fenerbahce nin uc tane kurucusu var Necip Okaner Ayetullah Bey ve Nurizade Ziya Bey Fenerbahce yi bu isimler kurmustur Yerleri yurtlari her sey bellidir Fenerbahce yi Fenerbahceliler Kurdu Takvim Gazetesi 16 Ocak 2015 7 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2015 Aciklama Galip Kulaksizoglu ve Ayetullah Bey Saint Joseph lidir Zaten Fenerbahce yi de St Josephliler kurmustur a b Fenerbahce Destani Saint Joseph Lisesi nde Sergilendi 1907 Fenerbahce Dernegi 23 Aralik 2013 7 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2013 Aciklama Gosteriyi izlerken Fenerbahce nin ilk baskani ve 1 no u kurucu uyesi ve ilk futbol takimi oyuncularindan Sn Ziya Songulen 2 no lu uye Sn Ayetullah Bey 5 no lu uye Sn Galip Kulaksizoglu ve 6 no lu uye Sn Mustafa Elkatipzade nin ayni zamanda donemin Saint Joseph Lisesi ogrencileri oldugunu ve yine 4 no lu kurucu uye Sn Enver Yetiker in ise donemin edebiyat ogretmeni oldugunu iftiharla goreceksiniz Uskudar a Gazel Burhan Felek Fenerbahce Tarihi 26 Haziran 2021 28 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2023 Dis baglantilarAyetullah Bey Spor Ansiklopedisi Tercuman Futbol 1 cilt sf 117 118Sportif goreviOnce gelen Ziya Songulen 2 Fenerbahce SK Baskani 1908 1909 Sonra gelen Tevfik Tasci