Aynoroz (Yunanca: Άγιον Όρος - Kutsal Dağ), Balkanlar'da Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasından Ege Denizi'ne doğru uzanan 3 dar ve uzun yarımadanın en doğuda olanı. Doğu Ortodoks manastırının önemli bir merkezidir. Yunanistan Cumhuriyeti içinde özerk bir hükûmet olarak yönetilmektedir. Aynoroz yarımadasının toprağı kalkerli olup, oldukça dağlıktır. En yüksek noktası adanın en güneyindeki Athos Dağı'dır (2.033m). Nüfusun çoğunluğu rahiplerden meydana gelir ve 2.250 kişi kadardır. Athos Dağı'nda, Konstantinopolis Ekümenik Patriğinin doğrudan yetkisi altında 20 kadar manastır vardır. Devletin yönetim biçimi 20 manastırı temsil eden 20 kişi ve küçük bir meclis tarafından yönetilir ve Yunanistan'a bağlıdır. Halkın başlıca gelir kaynağı zeytin ve üzümcülük gibi Akdeniz ürünleri ve hayvancılıktır.[]
Aynoroz Aynoroz Özerk Bölgesi | |||||
---|---|---|---|---|---|
Başkent | Karyes | ||||
Diğer diller | Yunanca | ||||
Demonim |
| ||||
Hükûmet | Özerk | ||||
| |||||
Tarihçe | |||||
| |||||
Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 335.63 km2 | ||||
• Su (%) | önemsiz miktar | ||||
Nüfus | |||||
• 2011 tahminî | 1.880 | ||||
• 2011 sayımı | 1,811 | ||||
• Yoğunluk | 5.40/km2 | ||||
Para birimi | Euro (€) |
UNESCO Dünya Mirası | |
---|---|
Konum | Yunanistan |
(Kriter) | Karma: i, ii, iv, v, vi, vii |
Referans | 454 |
Tescil | 1988 (12. oturum) |
Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Athos Dağı, Yunancada genellikle Agion Oros (Άγιον Όρος, 'Kutsal Dağ') ve varlık "Athonite Eyaleti" (Αθωνική Πολιτεία, Athonikí Politía) olarak anılır. Diğer Ortodoks geleneği dillerinde 'Kutsal Dağ' anlamına gelen isimler de kullanılmaktadır. Buna Bulgarca ve Sırpça (Света гора, Sveta gora); Rusça (Святая гора, Svyataya gora); ve Gürcüce (მთაწმინდა, mtats’minda) dahildir. Klasik çağda dağ Athos olarak adlandırılırken, yarımada Acté veya Akté (Koinē Yunanca: Ἀκτή) olarak biliniyordu.[]
Athos Dağı, eski zamanlardan beri bir yerleşim yeridir ve yaklaşık 1.800 yıllık Hristiyan varlığı ve en az MS 800 ve Bizans dönemine dayanan uzun tarihi manastır gelenekleriyle bilinir. Bugün, Yunanistan ve Romanya, Moldova, Gürcistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Rusya gibi Doğu Ortodoks ülkeleri de dahil olmak üzere diğer birçok ülkeden 2.000'den fazla keşiş, Athos'ta dünyanın geri kalanından izole edilmiş bir hayat yaşıyor. Athonite manastırları, iyi korunmuş eserler, nadir kitaplar, eski belgeler ve muazzam tarihi değere sahip sanat eserlerinden oluşan zengin bir koleksiyona sahiptir ve Athos Dağı 1988'den beri bir Dünya Mirası alanı olarak listelenmiştir.[]
Athos Dağı yasal olarak Yunanistan'ın geri kalanı gibi Avrupa Birliği'nin bir parçası olmasına rağmen, Kutsal Dağ'ın Manastır Devleti ve Athonite kurumları, Yunanistan'ın Avrupa Topluluğuna (AB'nin öncüsü) kabulü sırasında yeniden onaylanan özel bir yargı yetkisine sahiptir. Bu, Manastır Devletinin yetkililerine, topraklarındaki insanların ve malların serbest dolaşımını düzenleme yetkisi verir.[]
10. yüzyılda dinsel bir topluluk olarak doğan Aynoroz, Bizans, Osmanlı ve Yunanistan egemenlikleri boyunca da bağımsızlığını korumayı başarmıştır.[]
Aynoroz'a "Aynaroz" da denir.[]
Athos Dağı'na günlük ziyaretçi sayısı sınırlıdır ve hepsinin sınırlı bir süre için geçerli özel bir giriş izni alması gerekmektedir. Ortodoks Hristiyanlar izin alma prosedürlerinde önceliklidir. Yarımada sakinleri, Doğu Ortodoks Kilisesi üyesi olan 18 yaş ve üstü erkekler ve aynı zamanda keşiş veya işçi olmaktadır.[]
COVID-19 salgınıyla mücadele tedbirlerinin bir parçası olarak Athos Dağı ziyaretleri 19-30 Mart 2020 tarihleri arasında askıya alınmıştır.[]
Mimari
Aynoroz'un ortak bir plana göre yapılan 20 manastırı da ortak bir mimari yapıdadır. Hepsi kuleli bir surla çevrilmiş olan geniş avlulu kalelerdir. 10. yüzyılda yapılmaya başlanmış olan kiliseler dinsel konulu Bizans duvar resimleriyle süslenmişlerdir.
20 Manastır
- Megísti Lávra'dan Freskler
- Simonos Petra
- Agiu Pavlu
- Megísti Lávra (Μεγίστη Λαύρα)
- Vatopédi (Βατοπέδι veya Βατοπαίδι)
- İviron (Ιβήρων, ივერონის მონასტერი - Gürcü manastırı)
- Hilandariu (Χιλανδαρίου, Хиландар - Sırp manastırı)
- Dionysiu (Διονυσίου)
- Kutlumusiu (Κουτλουμούσι)
- Pantokratoros (Παντοκράτορος)
- Ksiropotamu (Ξηροποτάμου)
- Zografu (Ζωγράφου, Зограф - Bulgar manastırı)
- Dohiariu (Δοχειαρίου)
- Karakalu (Καρακάλλου)
- Filoteu (Φιλοθέου)
- Simonos Petra (Σίμωνος Πέτρα veya Σιμωνόπετρα)
- Agiu Pavlu (Αγίου Παύλου)
- Stavronikita (Σταυρονικήτα)
- Ksenofondos (Ξενοφώντος)
- Osiu Grigoriu (Οσίου Γρηγορίου)
- Esfigmenu (Εσφιγμένου)
- Agiu Panteleimonos (Αγίου Παντελεήμονος veya Ρωσικό, Святого Пантелеимона - Rus manastırı)
- Konstamonitou (Κωνσταμονίτου)
Kaynakça
- ^ "Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας" (PDF). www.hellenicparliament.gr. 1927. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.
Wikimedia Commons'ta Aynoroz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aynoroz Yunanca Agion Oros Kutsal Dag Balkanlar da Yunanistan in Halkidiki yarimadasindan Ege Denizi ne dogru uzanan 3 dar ve uzun yarimadanin en doguda olani Dogu Ortodoks manastirinin onemli bir merkezidir Yunanistan Cumhuriyeti icinde ozerk bir hukumet olarak yonetilmektedir Aynoroz yarimadasinin topragi kalkerli olup oldukca dagliktir En yuksek noktasi adanin en guneyindeki Athos Dagi dir 2 033m Nufusun cogunlugu rahiplerden meydana gelir ve 2 250 kisi kadardir Athos Dagi nda Konstantinopolis Ekumenik Patriginin dogrudan yetkisi altinda 20 kadar manastir vardir Devletin yonetim bicimi 20 manastiri temsil eden 20 kisi ve kucuk bir meclis tarafindan yonetilir ve Yunanistan a baglidir Halkin baslica gelir kaynagi zeytin ve uzumculuk gibi Akdeniz urunleri ve hayvanciliktir kaynak belirtilmeli AynorozAynoroz Ozerk BolgesiBaskentKaryesDiger dillerYunancaDemonimAthonite A8wniths Agiorite Agioreiths HukumetOzerk Sivil ValiAristos Kasmiroglou Protos Elder Monk Father PaulTarihce Anayasa da yeniden dogrulama19271975Yuzolcumu Toplam335 63 km2 Su onemsiz miktarNufus 2011 tahmini1 880 2011 sayimi1 811 Yogunluk5 40 km2Para birimiEuro Aynoroz Mount AthosUNESCO Dunya MirasiKonum YunanistanKriterKarma i ii iv v vi viiReferans454Tescil1988 12 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaAynoroz haritasiAynoroz un cografi yapisi 3 boyutlu Athos Dagi Yunancada genellikle Agion Oros Agion Oros Kutsal Dag ve varlik Athonite Eyaleti A8wnikh Politeia Athoniki Politia olarak anilir Diger Ortodoks gelenegi dillerinde Kutsal Dag anlamina gelen isimler de kullanilmaktadir Buna Bulgarca ve Sirpca Sveta gora Sveta gora Rusca Svyataya gora Svyataya gora ve Gurcuce მთაწმინდა mtats minda dahildir Klasik cagda dag Athos olarak adlandirilirken yarimada Acte veya Akte Koine Yunanca Ἀkth olarak biliniyordu kaynak belirtilmeli Athos Dagi eski zamanlardan beri bir yerlesim yeridir ve yaklasik 1 800 yillik Hristiyan varligi ve en az MS 800 ve Bizans donemine dayanan uzun tarihi manastir gelenekleriyle bilinir Bugun Yunanistan ve Romanya Moldova Gurcistan Bulgaristan Sirbistan ve Rusya gibi Dogu Ortodoks ulkeleri de dahil olmak uzere diger bircok ulkeden 2 000 den fazla kesis Athos ta dunyanin geri kalanindan izole edilmis bir hayat yasiyor Athonite manastirlari iyi korunmus eserler nadir kitaplar eski belgeler ve muazzam tarihi degere sahip sanat eserlerinden olusan zengin bir koleksiyona sahiptir ve Athos Dagi 1988 den beri bir Dunya Mirasi alani olarak listelenmistir kaynak belirtilmeli Athos Dagi yasal olarak Yunanistan in geri kalani gibi Avrupa Birligi nin bir parcasi olmasina ragmen Kutsal Dag in Manastir Devleti ve Athonite kurumlari Yunanistan in Avrupa Topluluguna AB nin oncusu kabulu sirasinda yeniden onaylanan ozel bir yargi yetkisine sahiptir Bu Manastir Devletinin yetkililerine topraklarindaki insanlarin ve mallarin serbest dolasimini duzenleme yetkisi verir kaynak belirtilmeli 10 yuzyilda dinsel bir topluluk olarak dogan Aynoroz Bizans Osmanli ve Yunanistan egemenlikleri boyunca da bagimsizligini korumayi basarmistir kaynak belirtilmeli Aynoroz a Aynaroz da denir kaynak belirtilmeli Athos Dagi na gunluk ziyaretci sayisi sinirlidir ve hepsinin sinirli bir sure icin gecerli ozel bir giris izni almasi gerekmektedir Ortodoks Hristiyanlar izin alma prosedurlerinde onceliklidir Yarimada sakinleri Dogu Ortodoks Kilisesi uyesi olan 18 yas ve ustu erkekler ve ayni zamanda kesis veya isci olmaktadir kaynak belirtilmeli COVID 19 salginiyla mucadele tedbirlerinin bir parcasi olarak Athos Dagi ziyaretleri 19 30 Mart 2020 tarihleri arasinda askiya alinmistir kaynak belirtilmeli MimariAynoroz un ortak bir plana gore yapilan 20 manastiri da ortak bir mimari yapidadir Hepsi kuleli bir surla cevrilmis olan genis avlulu kalelerdir 10 yuzyilda yapilmaya baslanmis olan kiliseler dinsel konulu Bizans duvar resimleriyle suslenmislerdir 20 ManastirMegisti Lavra dan Freskler Simonos Petra Agiu PavluMegisti Lavra Megisth Layra Vatopedi Batopedi veya Batopaidi Iviron Ibhrwn ივერონის მონასტერი Gurcu manastiri Hilandariu Xilandarioy Hilandar Sirp manastiri Dionysiu Dionysioy Kutlumusiu Koytloymoysi Pantokratoros Pantokratoros Ksiropotamu 3hropotamoy Zografu Zwgrafoy Zograf Bulgar manastiri Dohiariu Doxeiarioy Karakalu Karakalloy Filoteu Filo8eoy Simonos Petra Simwnos Petra veya Simwnopetra Agiu Pavlu Agioy Payloy Stavronikita Stayronikhta Ksenofondos 3enofwntos Osiu Grigoriu Osioy Grhgorioy Esfigmenu Esfigmenoy Agiu Panteleimonos Agioy Pantelehmonos veya Rwsiko Svyatogo Panteleimona Rus manastiri Konstamonitou Kwnstamonitoy Kaynakca Syntagma ths Ellhnikhs Dhmokratias PDF www hellenicparliament gr 1927 28 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Nisan 2011 Wikimedia Commons ta Aynoroz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir