Ayvalı, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Ayvalı | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Ayvalı Ayvalı'nın Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Oltu |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1276 m |
Nüfus (2022) | 791 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25400 |
Tarihçe
Ayvalı'nın eski adı Hosor'dur. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Hoosr (Хосоръ) şeklinde yazılmıştır. Bu yer adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Hosor (خوصور) olarak geçer.
Hosor köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde varlığı bilinen iki kilise bu dönemden kalmış olmalıdır.
Hosor köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Bu yerleşim, 1886 tarihli nüfus tespitinde Rus idaresince Parakez köyüyle birlikte Parakez-Hosor (Паракезъ-Хосоръ) adıyla kaydedilmiştir. Parakez-Hosor, Oltu sancağında Tausker kazasına bağlı Tausker nahiyesinin 21 köyünden biriydi ve nüfusu, 58'i erkek ve 58'i kadın olmak üzere, 30 hanede yaşayan ve tamamı Türk olarak yazılan 116 kişiden oluşuyordu. Rus nüfus tespitinde Parakez olarak geçen yerleşim 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Parakes (پراكس) şeklinde yazılmıştır.
Rus idaresi sırasında, 20. yüzyılın başlarında Hosor köyünü gezmiş olan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin 1907 yılında verdiği bilgiye göre burada Rus sınır karakolu bulunuyordu. Bu karakolun yakınında, Oltu Çayı kıyısında terk edilmiş bir köyde iki kilisenin yıkıntıları vardı. Köy bu tarihte bataklık alanda bulunuyordu. Takaişvili Hosor köyünü Oltu sancağındaki en alçak yer olarak tarif etmiştir. Bataklıkta sazlar bir orman oluşturacak şekilde büyüyordu. Sivrisinekler havada bir bulut oluşturacak kadar fazlaydı. Rus karakolunda görev yapanlar da buraya altı aydan fazla dayanamıyordu. Takaişvili’nin ekibindeki kişiler burada sıtmaya yakalanmış, ekip bundan dolayı Oltu kasabasına dönmek zorunda kalmıştı. Takaişvili ise, sivrisineklerin sokmasına karşı önlem aldığı için sıtmaya yakalanmamıştı.
Köyün adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Hosor (خوصور) olarak geçer. Bu tarihte Hosor, Erzurum vilayetinin Oltu kazasının merkez nahiyesinin bir köyüydü. 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan Hosor'da 278 kişi yaşıyordu. Hosor "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Ayvalı olarak değiştirilmiştir. 1965 nüfus sayımına göre Ayvalı köyünde 400 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 90 kişi okuma yazma biliyordu.
Hosori köyünde iki kilisenin varlığı bilinmektedir. Biri köyün doğu kesiminde bulunuyordu. Yol geçirilerek kilise tamamen yıkılmıştır. İkinci kilisenin yeri ise bilinmemektedir. İki kilise de tek nefli köy kilisesiydi. Ayvalı'da görece sağlam kalmış bir yapı daha bulunmaktadır. Cami mahallesindeki bu yapının kilise olma ihtimali vardır.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 140 km, Oltu ilçe merkezine 65 km uzaklıktadır. Mahalle, Oltu'nun kuzeybatısında olup, numaralı Artvin- Kars (Yusufeli-Olur) devlet yolu üzerindedir. Oltu Çayı kenarında ve Ayvalı Barajı yakınındadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 791 |
2021 | 814 |
2020 | 859 |
2019 | 835 |
2018 | 804 |
2017 | 768 |
2016 | 772 |
2015 | 776 |
2014 | 781 |
2013 | 801 |
2012 | 826 |
2011 | 822 |
2010 | 802 |
2009 | 794 |
2008 | 789 |
2007 | 793 |
2000 | 913 |
1990 | 795 |
1985 | 731 |
1965 | 400 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Oltu Ayvalı Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ayvali, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 801". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 224.
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 74". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 597". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2023.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 178" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 679". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 125, .
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 312 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Ayvalı Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Ayvalı, Oltu için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayvali Erzurum ilinin Oltu ilcesine bagli bir kirsal mahalledir AyvaliMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuAyvaliAyvali nin Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceOltuCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2022 791Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25400TarihceAyvali nin eski adi Hosor dur Nitekim 1886 tarihli Rus nufus sayiminda Hoosr Hosor seklinde yazilmistir Bu yer adi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde de Hosor خوصور olarak gecer Hosor koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyde varligi bilinen iki kilise bu donemden kalmis olmalidir Hosor koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Bu yerlesim 1886 tarihli nufus tespitinde Rus idaresince Parakez koyuyle birlikte Parakez Hosor Parakez Hosor adiyla kaydedilmistir Parakez Hosor Oltu sancaginda Tausker kazasina bagli Tausker nahiyesinin 21 koyunden biriydi ve nufusu 58 i erkek ve 58 i kadin olmak uzere 30 hanede yasayan ve tamami Turk olarak yazilan 116 kisiden olusuyordu Rus nufus tespitinde Parakez olarak gecen yerlesim 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Parakes پراكس seklinde yazilmistir Rus idaresi sirasinda 20 yuzyilin baslarinda Hosor koyunu gezmis olan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin 1907 yilinda verdigi bilgiye gore burada Rus sinir karakolu bulunuyordu Bu karakolun yakininda Oltu Cayi kiyisinda terk edilmis bir koyde iki kilisenin yikintilari vardi Koy bu tarihte bataklik alanda bulunuyordu Takaisvili Hosor koyunu Oltu sancagindaki en alcak yer olarak tarif etmistir Bataklikta sazlar bir orman olusturacak sekilde buyuyordu Sivrisinekler havada bir bulut olusturacak kadar fazlaydi Rus karakolunda gorev yapanlar da buraya alti aydan fazla dayanamiyordu Takaisvili nin ekibindeki kisiler burada sitmaya yakalanmis ekip bundan dolayi Oltu kasabasina donmek zorunda kalmisti Takaisvili ise sivrisineklerin sokmasina karsi onlem aldigi icin sitmaya yakalanmamisti Koyun adi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde de Hosor خوصور olarak gecer Bu tarihte Hosor Erzurum vilayetinin Oltu kazasinin merkez nahiyesinin bir koyuydu 1935 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahip olan Hosor da 278 kisi yasiyordu Hosor yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Ayvali olarak degistirilmistir 1965 nufus sayimina gore Ayvali koyunde 400 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 90 kisi okuma yazma biliyordu Hosori koyunde iki kilisenin varligi bilinmektedir Biri koyun dogu kesiminde bulunuyordu Yol gecirilerek kilise tamamen yikilmistir Ikinci kilisenin yeri ise bilinmemektedir Iki kilise de tek nefli koy kilisesiydi Ayvali da gorece saglam kalmis bir yapi daha bulunmaktadir Cami mahallesindeki bu yapinin kilise olma ihtimali vardir 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Oltu Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 140 km Oltu ilce merkezine 65 km uzakliktadir Mahalle Oltu nun kuzeybatisinda olup numarali Artvin Kars Yusufeli Olur devlet yolu uzerindedir Oltu Cayi kenarinda ve Ayvali Baraji yakinindadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 7912021 8142020 8592019 8352018 8042017 7682016 7722015 7762014 7812013 8012012 8262011 8222010 8022009 7942008 7892007 7932000 9131990 7951985 7311965 400Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Oltu Ayvali Mahalle Nufusu Nufusune com 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ayvali Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 801 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 224 a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce Paris 1938 s 74 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 597 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2023 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 178 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mayis 2021 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 679 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 258 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 125 ISBN 9789941478178 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 312 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Ayvali Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Google Maps detay Google Maps Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAyvali Oltu icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft