Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azerbaycan, çoğunlukla Dağlık Karabağ ihtilafının bir sonucu olarak, ülke içinde yerinden edilmiş çok sayıda insan ve mülteciye sahiptir. Birinci Dağlık Karabağ savaşı, 600.000'i Dağlık Karabağ ve çevre ilçelerden, 150.000'i de Ermenistan'dan olmak üzere 750.000 Azeri'yi yerinden etmiştir.
Ermenistan'dan gelen mülteciler
1979 nüfus sayımına göre, Azeriler 160,841 kişiydi ve Ermenistan nüfusunun %5,3'ünü oluşturuyordu. 1987 yılında Dağlık Karabağ'da yaşanan sivil kargaşa, Azerilerin sık sık tacize uğramasına ve Ermenistan'ı terk etmeye zorlanmasına neden oldu. 25 Ocak 1988'de Ermenistan'dan gelen ilk Azeri mülteci dalgası Sumgayıt şehrine yerleşti. Bir başka büyük dalga Kasım 1988'de, Azeriler ya milliyetçiler ve yerel ya da devlet yetkilileri tarafından sınır dışı edildiklerinde ya da hayatlarından endişe ederek kaçtıklarında meydana geldi. Şiddet etnik çatışmalar sonucunda gerçekleşti; Kasım 1988'de Ermeni kaynaklarına göre 25 (Gugark pogromu sırasında Gugark kasabasında bulunanlar bunlardan 20'si) Azeri öldürüldü Azerbaycan kaynaklarına göre ise 217.
Böylece, 1988-1991'de geride kalan Azeriler öncelikle Azerbaycan'a kaçmak zorunda kaldılar. 1989 nüfus sayımında Ermenistan'dan zorunlu Azeri göçü devam ettiği için, çatışmanın tırmandığı sırada Ermenistan'daki Azerilerin kesin nüfus sayılarını belirlemek mümkün değil. UNHCR'nin tahmini 200.000 kişi.
Azerbaycan hükûmetine göre 1994 yılında ateşkes sırasında Ermenistan'dan yaklaşık 250.000 Azeri mülteci vardı. 1998 Vatandaşlık Yasasına göre hepsi vatandaşlığa hak kazanma hakkına sahip. 2001 yılının sonunda, BMMYK, çoğunun vatandaşlığa kabul edildiğini veya vatandaşlığa geçiş sürecinde olduğunu tahmin ediyor.
Dağlık Karabağ ve komşu bölgelerden ülke içinde yerinden edilmiş kişiler
Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında, Azerbaycan'ın eski DKÖO bölgesini oluşturan topraklar ve bitişik yedi ilçe (bazıları kısmen) Ermeni kuvvetleri tarafından işgal edildi. Sonuç olarak, Ermeni olmayanlar evlerini terk etmek zorunda kaldılar. Azerbaycan şu anda dünyada kişi başına en yüksek ülkesinde yerinden edilmiş kişilere (ÜİYEK) sahip ülkelerden biridir. ÜYEK'ler Azerbaycan'daki 76 idari bölgenin tamamında görülmektedir. Başlangıçta çoğu çadır kamplarda ve okul, pansiyon ve yurt gibi kamu binalarında yaşıyordu. 2001 yılından bu yana Hükûmet, ÜYEK'lerin sorunlarını çözme çabalarını artırdı. 2002 yılında yeni yerleşim yerlerinin inşaatına başlandı ve 2007 yılı sonunda tüm çadır kamplar kaldırıldı.
Azerbaycan Hükûmeti, uluslararası toplumun yardımıyla Dağlık Karabağ Çatışması'nın çözülmesinin ardından ÜYEK'lerin işgal altındaki bölgelere Geri Dönüşü için bir Çerçeve Planı (Büyük Dönüş Programı) hazırlamaya başladı.
Ahıska Türkleri
1944'te Ahıska Türkleri, Joseph Stalin tarafından Gürcistan'dan toplu halde Orta Asya'ya sürüldü. Yerleştikleri bölgelerden biri de Özbekistan'ın Fergana Vadisi oldu. 1989'da etnik gruplar arası şiddet meydana geldi ve Ahıska Türklerinin Özbekistan'dan tahliyesini tetikledi. Azerbaycan'daki bu mülteci grubu yaklaşık 50.000 kişiden oluşuyordu. 1998 Vatandaşlık Yasasına göre, hepsi vatandaşlık hakkına sahip. 2001 yılının sonunda, UNHCR, çoğunun vatandaşlığa kabul edildiğini tahmin ediyor.
İstatistik
Azerbaycan Mülteciler ve Ülkesinde Yerinden Edilmiş Kişiler Devlet Komitesi'ne göre, Mart 2009'da Azerbaycan'da 603.251 ÜYEK vardı. Çoğunluk Bakü ve çevresinde ve Sumgayıt'ta yaşıyor. Fuzuli – Ağdam – Ağcabadi – Berde – Mingeçevir – Gence merkez-güney güzergahı, kuzey Şamahı – İsmayilli – Kabala – Şeki ve güney Sabirabad – Saatlı – İmişli – Beylagan güzergahı boyunca da önemli sayıda yerinden edilmiş kişi yaşamaktadır.
Sorunlar
ÜYEK'ler ve yerel nüfus arasındaki ilişkiler genellikle dostane olmasına ve yerel nüfus arasında yüksek düzeyde hoşgörü olmasına rağmen, ÜİYOK'lerin özel statüsünden kaynaklanan çatışmalar (istihdama imtiyazlı erişim, devlet mali yardımı, ücretsiz sağlık hizmetleri ve mülk sahipliği ayrıcalıkları).
Galeri
Kaynakça
- ^ "HUMAN RIGHTS SITUATION OF INTERNALLY DISPLACED PERSONS IN AZERBAIJAN". humanrightsclub.net. 19 Haziran 2019. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Şu anda yaklaşık 40.000 Dağlık Karabağ'dan ve 560.000 civardaki işgal altındaki yedi bölgeden 600.000 kayıtlı Azerbaycanlı yerinden edilmiş kişi var.
- ^ "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей". www.demoscope.ru. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ (Rusça) The Nagorno-Karabakh Conflict 30 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Svante Cornell. Sakharov-Center.ru
- ^ a b "Карабах: хронология конфликта" (İngilizce). 29 Ağustos 2005. 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ a b Barrington, Lowell (18 Aralık 2009). After Independence: Making and Protecting the Nation in Postcolonial and Postcommunist States (İngilizce). University of Michigan Press. s. 231. ISBN . 28 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ a b "International Protection Considerations Regarding Armenian Asylum-Seekers and Refugees. United Nations High Commissioner for Refugees. Geneva: September 2003" (PDF). 3 Kasım 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (Rusça) Pogroms in Armenia: Opinions, Conjecture and Facts 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ermeni Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Usik Harutyunyan ile röportaj. Ekspress-Khronika. #16. 16 Nisan 1991. Erişim, 1 Ağustos 2008
- ^ "Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyası". www.human.gov.az. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "UNHCR U.S. Department of Homeland Security, Citizenship and Immigration Services Country Reports Azerbaijan. The Status of Armenians, Russians, Jews and Other Minorities". 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Department Of State. The Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. "Armenia". 2001-2009.state.gov (İngilizce). 28 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ a b c d e "Azerbaijan: Analysis of Gaps in the Protection of Internally Displaced Persons (IDPs)". UNHCR. 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Refworld | International Protection Considerations Regarding Azerbaijani Asylum-Seekers and Refugees". Refworld. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Global Report on Internal Displacement". Internal Displacement Monitoring Centre. 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2018.
Diğer bağlantılar
- Küresel gıda krizinin Azerbaycan'a etkisi - resimlerle 28 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Komitesi, Mültecilerin ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişilerin Anlaşmalarına İlişkin 2 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 23 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ABD Mülteciler ve Göçmenler Komitesi 25 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC)
- Danimarka Mülteci Konseyi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan cogunlukla Daglik Karabag ihtilafinin bir sonucu olarak ulke icinde yerinden edilmis cok sayida insan ve multeciye sahiptir Birinci Daglik Karabag savasi 600 000 i Daglik Karabag ve cevre ilcelerden 150 000 i de Ermenistan dan olmak uzere 750 000 Azeri yi yerinden etmistir Ermenistan dan gelen multecilerErmenistan in Ermeni Azeri ve Kurt nufus karsilastirma tablosu 1979 nufus sayimina gore Azeriler 160 841 kisiydi ve Ermenistan nufusunun 5 3 unu olusturuyordu 1987 yilinda Daglik Karabag da yasanan sivil kargasa Azerilerin sik sik tacize ugramasina ve Ermenistan i terk etmeye zorlanmasina neden oldu 25 Ocak 1988 de Ermenistan dan gelen ilk Azeri multeci dalgasi Sumgayit sehrine yerlesti Bir baska buyuk dalga Kasim 1988 de Azeriler ya milliyetciler ve yerel ya da devlet yetkilileri tarafindan sinir disi edildiklerinde ya da hayatlarindan endise ederek kactiklarinda meydana geldi Siddet etnik catismalar sonucunda gerceklesti Kasim 1988 de Ermeni kaynaklarina gore 25 Gugark pogromu sirasinda Gugark kasabasinda bulunanlar bunlardan 20 si Azeri olduruldu Azerbaycan kaynaklarina gore ise 217 Boylece 1988 1991 de geride kalan Azeriler oncelikle Azerbaycan a kacmak zorunda kaldilar 1989 nufus sayiminda Ermenistan dan zorunlu Azeri gocu devam ettigi icin catismanin tirmandigi sirada Ermenistan daki Azerilerin kesin nufus sayilarini belirlemek mumkun degil UNHCR nin tahmini 200 000 kisi Azerbaycan hukumetine gore 1994 yilinda ateskes sirasinda Ermenistan dan yaklasik 250 000 Azeri multeci vardi 1998 Vatandaslik Yasasina gore hepsi vatandasliga hak kazanma hakkina sahip 2001 yilinin sonunda BMMYK cogunun vatandasliga kabul edildigini veya vatandasliga gecis surecinde oldugunu tahmin ediyor Daglik Karabag ve komsu bolgelerden ulke icinde yerinden edilmis kisilerAzerbaycan daki Multeciler Birinci Daglik Karabag Savasi sirasinda Azerbaycan in eski DKOO bolgesini olusturan topraklar ve bitisik yedi ilce bazilari kismen Ermeni kuvvetleri tarafindan isgal edildi Sonuc olarak Ermeni olmayanlar evlerini terk etmek zorunda kaldilar Azerbaycan su anda dunyada kisi basina en yuksek ulkesinde yerinden edilmis kisilere UIYEK sahip ulkelerden biridir UYEK ler Azerbaycan daki 76 idari bolgenin tamaminda gorulmektedir Baslangicta cogu cadir kamplarda ve okul pansiyon ve yurt gibi kamu binalarinda yasiyordu 2001 yilindan bu yana Hukumet UYEK lerin sorunlarini cozme cabalarini artirdi 2002 yilinda yeni yerlesim yerlerinin insaatina baslandi ve 2007 yili sonunda tum cadir kamplar kaldirildi Azerbaycan Hukumeti uluslararasi toplumun yardimiyla Daglik Karabag Catismasi nin cozulmesinin ardindan UYEK lerin isgal altindaki bolgelere Geri Donusu icin bir Cerceve Plani Buyuk Donus Programi hazirlamaya basladi Ahiska Turkleri1944 te Ahiska Turkleri Joseph Stalin tarafindan Gurcistan dan toplu halde Orta Asya ya suruldu Yerlestikleri bolgelerden biri de Ozbekistan in Fergana Vadisi oldu 1989 da etnik gruplar arasi siddet meydana geldi ve Ahiska Turklerinin Ozbekistan dan tahliyesini tetikledi Azerbaycan daki bu multeci grubu yaklasik 50 000 kisiden olusuyordu 1998 Vatandaslik Yasasina gore hepsi vatandaslik hakkina sahip 2001 yilinin sonunda UNHCR cogunun vatandasliga kabul edildigini tahmin ediyor IstatistikAzerbaycan Hukumetine gore Azerbaycan bolgelerinde UYEK lerin Dagilimi Azerbaycan Multeciler ve Ulkesinde Yerinden Edilmis Kisiler Devlet Komitesi ne gore Mart 2009 da Azerbaycan da 603 251 UYEK vardi Cogunluk Baku ve cevresinde ve Sumgayit ta yasiyor Fuzuli Agdam Agcabadi Berde Mingecevir Gence merkez guney guzergahi kuzey Samahi Ismayilli Kabala Seki ve guney Sabirabad Saatli Imisli Beylagan guzergahi boyunca da onemli sayida yerinden edilmis kisi yasamaktadir SorunlarUYEK ler ve yerel nufus arasindaki iliskiler genellikle dostane olmasina ve yerel nufus arasinda yuksek duzeyde hosgoru olmasina ragmen UIYOK lerin ozel statusunden kaynaklanan catismalar istihdama imtiyazli erisim devlet mali yardimi ucretsiz saglik hizmetleri ve mulk sahipligi ayricaliklari GaleriKaynakca HUMAN RIGHTS SITUATION OF INTERNALLY DISPLACED PERSONS IN AZERBAIJAN humanrightsclub net 19 Haziran 2019 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Su anda yaklasik 40 000 Daglik Karabag dan ve 560 000 civardaki isgal altindaki yedi bolgeden 600 000 kayitli Azerbaycanli yerinden edilmis kisi var Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej www demoscope ru 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2022 Rusca The Nagorno Karabakh Conflict 30 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi by Svante Cornell Sakharov Center ru a b Karabah hronologiya konflikta Ingilizce 29 Agustos 2005 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2022 a b Barrington Lowell 18 Aralik 2009 After Independence Making and Protecting the Nation in Postcolonial and Postcommunist States Ingilizce University of Michigan Press s 231 ISBN 978 0 472 02508 4 28 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2022 a b International Protection Considerations Regarding Armenian Asylum Seekers and Refugees United Nations High Commissioner for Refugees Geneva September 2003 PDF 3 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Rusca Pogroms in Armenia Opinions Conjecture and Facts 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ermeni Ulusal Guvenlik Komitesi Baskani Usik Harutyunyan ile roportaj Ekspress Khronika 16 16 Nisan 1991 Erisim 1 Agustos 2008 Esir ve itkin dusmus girov goturulmus vetendaslarla elaqedar Dovlet Komissiyasi www human gov az 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi UNHCR U S Department of Homeland Security Citizenship and Immigration Services Country Reports Azerbaijan The Status of Armenians Russians Jews and Other Minorities 19 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Department Of State The Office of Electronic Information Bureau of Public Affairs Armenia 2001 2009 state gov Ingilizce 28 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2022 a b c d e Azerbaijan Analysis of Gaps in the Protection of Internally Displaced Persons IDPs UNHCR 28 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Refworld International Protection Considerations Regarding Azerbaijani Asylum Seekers and Refugees Refworld 11 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Global Report on Internal Displacement Internal Displacement Monitoring Centre 1 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2018 Diger baglantilarKuresel gida krizinin Azerbaycan a etkisi resimlerle 28 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Komitesi Multecilerin ve Ulke Icinde Yerinden Edilmis Kisilerin Anlasmalarina Iliskin 2 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Wayback Machine sitesinde arsivlendi Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi 23 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ABD Multeciler ve Gocmenler Komitesi 25 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ulke Icinde Yerinden Edilme Izleme Merkezi IDMC Danimarka Multeci Konseyi