Ağdam Ekmek Müzesi (Azerice: Ağdam Çörək Muzeyi), Azerbaycan'ın Ağdam kentinde yer alan; ekmek, unlu mamuller, tarım aletleri ve bunların tarihçesiyle ilgili bir müzedir. Müze 25 Kasım 1983'te faaliyete başlamıştır. Müzede sergilenen yaklaşık 2.800 öge vardı. Müze, Azerbaycan SSC hükûmeti tarafından yerel bir kültür anıtı olarak koruma altına alınmıştı. Müze bitişiğindeki alanda ise Sünbul kafesi ziyaretçilere hizmet veriyordu. Kompleks bir kervansaray içeriyordu.
Ağdam Ekmek Müzesi | |
---|---|
Ağdam Çörək Muzeyi | |
2012'de Ağdam Ekmek Müzesi'nin harabeleri | |
Açılış | 25 Kasım 1983 | )
Kapanış | 12 Ağustos 1992 |
Konum | Ağdam, Azerbaycan |
Koordinatlar | 39°59′30″K 46°55′54″D / 39.99167°K 46.93167°D |
Tür | ekmek müzesi |
Koleksiyon(lar) | 2.800 |
Kurucu | Sadıg Murtuzayev |
Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı bünyesindeki diğer müzeler |
Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Ermeni güçlerinin saldırıları sonucunda müzeye iki kez top mermisi isabet etmiştir. İlk mermi üçüncü sergi salonuna düşmesine rağmen patlamamıştı. İkinci mermi 12 Ağustos 1992'de saat 16:40 civarında müzeye isabet etmiştir. Askeran Rayonu'na bağlı Hanabad ve Nahçıvanik köyleri yönünden ateş edilmiş ve müze tamamen tahrip edilmiştir. Çıkan yangın söndürülmeye çalışılsa da bina kurtarılamamış ve bunun sonucunda müzedeki yaklaşık 1.500 öge mahvolmuştur.
İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'nı sona erdiren ateşkes antlaşması uyarınca, Ağdam kenti ve çevresi 20 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan kontrolüne geri verilmiş, az süre sonra şehirde temizlik işlerine başlanılmıştır. Bu sırada müzenin restore edilmesi gündeme gelmiştir.
Tarihi
Ağdam'da bir ekmek müzesi kurma düşüncesi, rayon parti komitesinin birinci sekreteri olan Sadig Murtuzayev'e aittir. Murtuzayev, 1983'te Almanya'nın Ulm kentinde bulunan Ekmek Müzesi hakkında İzvestiya gazetesinde yayınlanan bir makaleden esinlenmiştir. Restorasyon çalışmaları yerel uzmanlar tarafından gerçekleştirilmiş, ayrıca değirmen binasının alınlığı onarılmış ve cephesinde bir taş mozaik oluşturulmuştur. Mozaik fikri de Sadig Murtuzayev'e aittir. Mozaik, Ağdamlı sanatçı-tasarımcı Zakir Rüstemov tarafından yapılmıştır ve panneau, özel renkli taşlar kullanılarak bir araya getirilmiştir.
Müze, 25 Kasım 1983'te ilk ziyaretçilerini kabul etmeye başlamıştır. Ekmek Müzesi'nin bulunduğu değirmen, 19. yüzyılın sonlarında Karabağ soylularından olan Muhammed Karayev tarafından inşa ettirilmiştir. Müze, Azerbaycan SSC hükûmeti tarafından yerel bir kültürel anıt olarak koruma altına alınmıştır. Kompleks, bir kervansarayı da içermektedir. Sovyet döneminde Değirmen Bahçesi (Azerice: Dəyirman həyəti) olarak adlandırılan alanda bulunan kervansaray, kullanıma uygun hale getirilerek Azerbaycanlı sakinlere verilmiştir. Değirmen, 1987'de tam olarak hizmete açılmıştır. Müzenin tasarım çalışmaları, Kültür Bakanlığı'nın sanatsal tasarım dairesinde görevli olan Eduard Krupkin liderliğindeki bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Müze dairesi başkanı Seriyye İsmayilova da bu heyete öncülük etmiştir.
Müze üç ana bölümden oluşmaktaydı. Müzenin yanındaki alanda bulunan Sünbul kafesi, ziyaretçilere hizmet sunmaktaydı. Müzenin girişi doğrudan yazlık salona açılmaktaydı. Kısmen kapalı salonun ortasında küçük bir şadırvan bulunuyordu. Buradan Sünbul kafesine, mutfağa ve iki küçük yemek odasına geçiş sağlanmaktaydı. Salonun girişinden sola doğru sergi salonuna açılan bir kapı bulunmaktaydı. Müze müdürünün ofisine çıktığı yerden müzeye ikinci bir giriş mevcuttu. Sergi salonu yüksek olduğu için belirli bir bölümü üst katlara bölünmüştü. Giriş kapısının sol tarafından yukarıya çıkıldığında, 20 metrekarelik bir idari oda ve asma katında bir lobi bulunmaktaydı. Oradan da müzenin çatı katına bir giriş vardı. Müzenin ek sergileri çatı katında saklanmıştır.
İlk sergi salonunun alanı 80 metrekareyken, ikinci sergi salonunun alanı 30 metrekareydi. Birinci salonda, günlük 8–10 ton buğday öğütebilen mekanik bir değirmen bulunuyordu. Ayrıca, 1930'larda kullanılan Trier tahıl temizleme cihazı da burada sergileniyordu. İkinci sergi salonunda Azerbaycan'ın yerel iş aletleri, yani hiş, vel, çin, orak gibi eşyaların yanı sıra 2. yüzyıla ait bir el değirmeni (kirkire) ve çarçar adı verilen harman döven makinesi sergileniyordu. Değirmenin sağ tarafında ahşap bir merdiven ikinci kata çıkıyordu. Bu alanda, Gence, Nahçıvan, Karabağ, Gürcistan, Ermenistan, Dağıstan ve Semerkant'ta yapılan çeşitli ekmek çeşitleri ve undan yapılan ürünler sergileniyordu. Ayrıca, alt salonda antik maşrapalar ve mutfak gereçleri sergilenmiştir. Bir sonraki salonda ise sadece tahıl ve tarımla ilgili konular yer alıyordu. Bu bölümde çeşitli tahıl türleri, buğdaydan yapılan sergiler, savaş sırasında çocuklara verilen ekmek kartları ve aynı zamanda buğday tanelerinden yapılmış Azerbaycan haritası sergileniyordu.
Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Ermeni güçlerinin saldırıları sonucunda müzeye iki kez top mermisi isabet etmiştir. İlk mermi üçüncü sergi salonuna düşmesine rağmen patlamamıştı. İkinci mermi 12 Ağustos 1992'de saat 16:40 civarında müzeye isabet etmiştir. Askeran Rayonu'na bağlı Hanabad ve Nahçıvanik köyleri yönünden ateş edilmiş ve müze tamamen tahrip edilmiştir. Çıkan yangın söndürülmeye çalışılsa da bina kurtarılamamıştır. Bunun sonucunda müzedeki yaklaşık 1,500 sergi, tavanın ahşap malzemeden yapılmış olması nedeniyle hızla alev almış ve bir saat içinde müze tamamen yok olmuştur. Sadece değirmenin duvarları ayakta kalmıştır.
Müzenin duvarlarına yazılan Ekmek pahalı, ölüm ucuzdur ve Kılıç kesmeyen ekmeği keser atasözleri, ziyaretçilere ekmekin kutsallığını ve gücünü hatırlatmak amacını taşıyordu. Ayrıca, 1980'li yıllarda Ağdam'da düzenlenen Natevan Kız Bayramı ve uluslararası Harı Bülbül Festivali, müzeden ilham alınarak başlatılmıştı.
2014'te İfade Özgürlüğünü Koruma Vakfı topluluğu, Ağdam Ekmek Müzesi'nin restorasyonu konusunda Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Ebulfes Karayev'e bir çağrıda bulunmuştur.
İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'nı sona erdiren ateşkes antlaşması uyarınca, Ağdam kenti ve çevresi 20 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan kontrolüne geri verilmiştir. Azerbaycan kontrolüne geçtikten kısa bir süre sonra, şehirde temizlik çalışmaları başlatılmıştır.Azerbaycan Millî Meclisi üyesi Ganire Paşayeva, 2020'de yaptığı bir açıklamada Ağdam'da ilk olarak restore edilecek yerlerden birinin Ekmek Müzesi olabileceğini belirtmiştir. Ermeniler tarafından tahrip edilen müzenin durumunun restorasyon çalışmaları sırasında gösterilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Paşayeva, Kültür Bakanlığı yöneticileriyle müze planları hakkında fikir alışverişinde bulunduğunu ve yapıcı önerilerin dikkate alınacağını dile getirmiştir.
Sergiler
Müzede yaklaşık 2,800 öge sergileniyordu ve bunlar arasında Ağdam Rayonundaki Çalağantepe'de yapılan arkeolojik kazılarda keşfedilen 3 bin yıldan daha eski fosilleşmiş buğday da yer almaktadır. Müzede ayrıca eski Sovyet Cumhuriyetlerinin başkentlerinde pişirilen 300'den fazla ekmek örneği sergilenmektedir. İmam Mustafayev ve Ebülfez Kasımov gibi akademisyenler ve birçok entelektüel, müzenin sergi koleksiyonunun oluşturulmasında önemli bir rol oynamışlardır. Bu yıllarda, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin tüm bölgelerinden farklı ekmek çeşitleri müzede toplanmıştır. Ayrıca, Gedebey Rayonu'ndan 16 adet antik tarım aletleri müzenin sergi fonuna bağışlanmıştır.Moskova Oblastı'nın Yıldız Şehir kasabasından gönderilen ve uzayda seyahat eden ekmek örnekleri de vardır.
Müzede sergilenenler arasında en eski olanı, MÖ 7. binyıla tarihlenen taşlaşmış buğday taneleridir. Bu buğdaylar, Çalağantepe'de gerçekleştirilen kazılarda arkeolog İdeal Nerimanov'un çabaları sonucunda bulunmuştur ve İmam Mustafayev tarafından müzeye hediye edilmiştir. Daha sonra kültür dairesi başkanı olarak görev yapmış Çimnaz Aliyeva, savaş döneminde taşlaşmış buğday tanelerini kurtararak Azerbaycan Tarih Müzesi'ne emanet etmiştir. 1980'lerde Ağdam'da ilçe düzeyinde yapılan tüm kutlamalarda yol gösterici olarak görev yapan Faytoncu Bahman'ın arabası da müzede teşhir amacıyla sergilenmekteydi.
Müzede sergilenen bazı eserler, müzeyi ziyaret eden yabancı misafirler tarafından bağışlanmıştır. Bu tür sergiler arasında en ünlüsü, II. Dünya Savaşı sırasında Leningrad'da (bugünkü Sankt-Peterburg) kuşatma altında kalan Galina Konayeva'nın getirdiği "abluka ekmeği" idi. Nazi kuşatması döneminde şehir halkına kişi başı günlük olarak 125 gram siyah ekmek dağıtılıyordu ve Konayeva, o zorlu günlerin anısına bir parça ekmeği saklamıştı. Konayeva, müzeyle ilgili haberin televizyonda yayınlanmasından kısa bir süre sonra Ağdam'a gelerek ekmeği müzeye hediye etmiştir.
Müze heyeti
Müzenin ilk müdürü, televizyon muhabiri Allahverdi Asadov olmuştur. 1 Eylül 1984 tarihinde; AzTV'de bölüm editörü olarak çalışan Niyazi Guliyev bu göreve getirilmiştir, fakat sağlık sorunları nedeniyle kısa bir süre sonra görevinden ayrılmak zorunda kalmıştır. Daha sonrasında müze müdürlüğünü, Bilik Cemiyeti'nin rayon şube başkanı olan Ofelya Zeynalova üstlenmiştir. Zeynalova'nın görevinden ayrılmasının ardından, Hafız Aliyev müzenin müdürlüğünü yapmıştır.
Müzenin yedi kişilik personel ekibinde, müze müdürüne ek olarak; iki bilimsel çalışan, üç rehber ve bir değirmenci bulunuyordu. Değirmenci personelinin görevi, ziyarete gelen konuklara hazır ürünler sunabilmek için değirmeni çalışır durumda tutmaktı.
Popüler kültürde
Azerbaycan merkezli video oyunu firması AzDimension tarafından 2013 yılında piyasaya sürülen birinci şahıs nişancı türündeki İşğal Altında: Ağdam adlı oyunda, müzeye yer verilmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Gault, Matt. "Qarabag are exiled from their home but could shock the Champions League". The Guardian (İngilizce). 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Bonnett 2014, s. 360.
- ^ a b c d e f g h i (Azerice). karabakh.tv. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Laçın, Sultan. (Azerice). hafta.az. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ a b c d e "Külə dönmüş Çörək Muzeyi..." (Azerice). modern.az. 28 Nisan 2011. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ "Ağdam Çörək Muzeyindəki panno" (Azerice). medianews.az. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Oxana Bulanova. (Rusça). azerhistory.com. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ (İngilizce). Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı. 29 Eylül 2020. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ a b c d "Bərəkətli Çörək muzeyləri". 525-ci qəzet (Azerice). 2 Mart 2011. s. 6. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023 – anl.az vasıtasıyla.
- ^ a b Rustamkhanli 2013, ss. 260–261.
- ^ "AĞDAM ÇÖRƏK MUZEYİ" (Azerice). tarix.info. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ ""Natəvan" qızlar bayramı". CBC TV (Azerice). Youtube.com. 20 Ocak 2021. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Valehoğlu, İntiqam (17 Haziran 2014). "Ağdam Çörək Muzeyi bərpa edilsin – Təklif". Aznews.az (Azerice). 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ RFE/RL. "Azerbaijani Troops Take Control Of Agdam As Armenians Flee". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). Prag. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
- ^ "Nagorno-Karabakh: Tough rebuilding ahead for devastated city of Agdam". France 24 (İngilizce). 28 Kasım 2020. 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2020.
- ^ "Ağdam Çörək Muzeyi bərpa olunacaq". cebhe.info (Azerice). 14 Ağustos 2020. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023 – aqreqator.az vasıtasıyla.
- ^ (Azerice). www.armenianvandalism.az. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- ^ Murtuzayev, Sadıg (8 Aralık 2011). ""Ağdam Çörək Muzeyi" – "Dəyərli yaddaş abidəsi"". 525-ci qəzet (Azerice). s. 4. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023 – anl.az vasıtasıyla.
- ^ Tofiqli 2011.
- ^ Gojiashvili, Nino (21 Ağustos 2012). . www.eurasianet.org (İngilizce). Archived from the original on 23 Haziran 2018. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023.
- Genel
- Bonnett, Alastair (2014). Off the Map: Lost Space, Feral Places and Invisible Cities and What They Tell Us About the World (İngilizce). Aurum Press. s. 360.
- Rustamkhanli, Sabir (2013). My Road of Life (İngilizce). Bloomington: AuthorHouse UK. ISBN .
- Tofiqli, Vüqar (2011). Uğurlu, F. (Ed.). Ağdam çörək muzeyi: dünəni, bu günü və sabahı (Azerice). Bakı: Adiloğlu. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
- Абдуллаев, Р. (28 Ocak 1986). "Музей хлеба: [Агдам]". Гудок (Rusça).
- Остапенко, Геннадий (Şubat 1990). "Чурек и Юха". Вокруг Света (Rusça) (2).
Dış bağlantılar
- 1980'de Ekmek Müzesi 21 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Birinci Dağlık Karabağ Savaşından önce 17 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ağdamın çörək muzeyi işğaldan sonra 20 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BAKU TV
- "Ağdam və mən"- ÇÖRƏK MUZEYİ 21 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ağdam Çörək muzeyinin ilk direktoru ilə birlikdə 30 il sonra iş yerinə yollandıq 18 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., AzTV
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agdam Ekmek Muzesi Azerice Agdam Corek Muzeyi Azerbaycan in Agdam kentinde yer alan ekmek unlu mamuller tarim aletleri ve bunlarin tarihcesiyle ilgili bir muzedir Muze 25 Kasim 1983 te faaliyete baslamistir Muzede sergilenen yaklasik 2 800 oge vardi Muze Azerbaycan SSC hukumeti tarafindan yerel bir kultur aniti olarak koruma altina alinmisti Muze bitisigindeki alanda ise Sunbul kafesi ziyaretcilere hizmet veriyordu Kompleks bir kervansaray iceriyordu Agdam Ekmek MuzesiAgdam Corek Muzeyi2012 de Agdam Ekmek Muzesi nin harabeleriAcilis25 Kasim 1983 40 yil once 1983 11 25 Kapanis12 Agustos 1992 1992 08 12 KonumAgdam AzerbaycanKoordinatlar39 59 30 K 46 55 54 D 39 99167 K 46 93167 D 39 99167 46 93167Turekmek muzesiKoleksiyon lar 2 800KurucuSadig MurtuzayevAzerbaycan Cumhuriyeti Kultur Bakanligi bunyesindeki diger muzeler Birinci Daglik Karabag Savasi sirasinda Ermeni guclerinin saldirilari sonucunda muzeye iki kez top mermisi isabet etmistir Ilk mermi ucuncu sergi salonuna dusmesine ragmen patlamamisti Ikinci mermi 12 Agustos 1992 de saat 16 40 civarinda muzeye isabet etmistir Askeran Rayonu na bagli Hanabad ve Nahcivanik koyleri yonunden ates edilmis ve muze tamamen tahrip edilmistir Cikan yangin sondurulmeye calisilsa da bina kurtarilamamis ve bunun sonucunda muzedeki yaklasik 1 500 oge mahvolmustur Ikinci Daglik Karabag Savasi ni sona erdiren ateskes antlasmasi uyarinca Agdam kenti ve cevresi 20 Kasim 2020 tarihinde Azerbaycan kontrolune geri verilmis az sure sonra sehirde temizlik islerine baslanilmistir Bu sirada muzenin restore edilmesi gundeme gelmistir TarihiAgdam da bir ekmek muzesi kurma dusuncesi rayon parti komitesinin birinci sekreteri olan Sadig Murtuzayev e aittir Murtuzayev 1983 te Almanya nin Ulm kentinde bulunan Ekmek Muzesi hakkinda Izvestiya gazetesinde yayinlanan bir makaleden esinlenmistir Restorasyon calismalari yerel uzmanlar tarafindan gerceklestirilmis ayrica degirmen binasinin alinligi onarilmis ve cephesinde bir tas mozaik olusturulmustur Mozaik fikri de Sadig Murtuzayev e aittir Mozaik Agdamli sanatci tasarimci Zakir Rustemov tarafindan yapilmistir ve panneau ozel renkli taslar kullanilarak bir araya getirilmistir Muze 25 Kasim 1983 te ilk ziyaretcilerini kabul etmeye baslamistir Ekmek Muzesi nin bulundugu degirmen 19 yuzyilin sonlarinda Karabag soylularindan olan Muhammed Karayev tarafindan insa ettirilmistir Muze Azerbaycan SSC hukumeti tarafindan yerel bir kulturel anit olarak koruma altina alinmistir Kompleks bir kervansarayi da icermektedir Sovyet doneminde Degirmen Bahcesi Azerice Deyirman heyeti olarak adlandirilan alanda bulunan kervansaray kullanima uygun hale getirilerek Azerbaycanli sakinlere verilmistir Degirmen 1987 de tam olarak hizmete acilmistir Muzenin tasarim calismalari Kultur Bakanligi nin sanatsal tasarim dairesinde gorevli olan Eduard Krupkin liderligindeki bir ekip tarafindan gerceklestirilmistir Muze dairesi baskani Seriyye Ismayilova da bu heyete onculuk etmistir Muze uc ana bolumden olusmaktaydi Muzenin yanindaki alanda bulunan Sunbul kafesi ziyaretcilere hizmet sunmaktaydi Muzenin girisi dogrudan yazlik salona acilmaktaydi Kismen kapali salonun ortasinda kucuk bir sadirvan bulunuyordu Buradan Sunbul kafesine mutfaga ve iki kucuk yemek odasina gecis saglanmaktaydi Salonun girisinden sola dogru sergi salonuna acilan bir kapi bulunmaktaydi Muze mudurunun ofisine ciktigi yerden muzeye ikinci bir giris mevcuttu Sergi salonu yuksek oldugu icin belirli bir bolumu ust katlara bolunmustu Giris kapisinin sol tarafindan yukariya cikildiginda 20 metrekarelik bir idari oda ve asma katinda bir lobi bulunmaktaydi Oradan da muzenin cati katina bir giris vardi Muzenin ek sergileri cati katinda saklanmistir Ilk sergi salonunun alani 80 metrekareyken ikinci sergi salonunun alani 30 metrekareydi Birinci salonda gunluk 8 10 ton bugday ogutebilen mekanik bir degirmen bulunuyordu Ayrica 1930 larda kullanilan Trier tahil temizleme cihazi da burada sergileniyordu Ikinci sergi salonunda Azerbaycan in yerel is aletleri yani his vel cin orak gibi esyalarin yani sira 2 yuzyila ait bir el degirmeni kirkire ve carcar adi verilen harman doven makinesi sergileniyordu Degirmenin sag tarafinda ahsap bir merdiven ikinci kata cikiyordu Bu alanda Gence Nahcivan Karabag Gurcistan Ermenistan Dagistan ve Semerkant ta yapilan cesitli ekmek cesitleri ve undan yapilan urunler sergileniyordu Ayrica alt salonda antik masrapalar ve mutfak gerecleri sergilenmistir Bir sonraki salonda ise sadece tahil ve tarimla ilgili konular yer aliyordu Bu bolumde cesitli tahil turleri bugdaydan yapilan sergiler savas sirasinda cocuklara verilen ekmek kartlari ve ayni zamanda bugday tanelerinden yapilmis Azerbaycan haritasi sergileniyordu Birinci Daglik Karabag Savasi sirasinda Ermeni guclerinin saldirilari sonucunda muzeye iki kez top mermisi isabet etmistir Ilk mermi ucuncu sergi salonuna dusmesine ragmen patlamamisti Ikinci mermi 12 Agustos 1992 de saat 16 40 civarinda muzeye isabet etmistir Askeran Rayonu na bagli Hanabad ve Nahcivanik koyleri yonunden ates edilmis ve muze tamamen tahrip edilmistir Cikan yangin sondurulmeye calisilsa da bina kurtarilamamistir Bunun sonucunda muzedeki yaklasik 1 500 sergi tavanin ahsap malzemeden yapilmis olmasi nedeniyle hizla alev almis ve bir saat icinde muze tamamen yok olmustur Sadece degirmenin duvarlari ayakta kalmistir Muzenin duvarlarina yazilan Ekmek pahali olum ucuzdur ve Kilic kesmeyen ekmegi keser atasozleri ziyaretcilere ekmekin kutsalligini ve gucunu hatirlatmak amacini tasiyordu Ayrica 1980 li yillarda Agdam da duzenlenen Natevan Kiz Bayrami ve uluslararasi Hari Bulbul Festivali muzeden ilham alinarak baslatilmisti 2014 te Ifade Ozgurlugunu Koruma Vakfi toplulugu Agdam Ekmek Muzesi nin restorasyonu konusunda Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakani Ebulfes Karayev e bir cagrida bulunmustur Ikinci Daglik Karabag Savasi ni sona erdiren ateskes antlasmasi uyarinca Agdam kenti ve cevresi 20 Kasim 2020 tarihinde Azerbaycan kontrolune geri verilmistir Azerbaycan kontrolune gectikten kisa bir sure sonra sehirde temizlik calismalari baslatilmistir Azerbaycan Milli Meclisi uyesi Ganire Pasayeva 2020 de yaptigi bir aciklamada Agdam da ilk olarak restore edilecek yerlerden birinin Ekmek Muzesi olabilecegini belirtmistir Ermeniler tarafindan tahrip edilen muzenin durumunun restorasyon calismalari sirasinda gosterilmesi gerektigini ifade etmistir Pasayeva Kultur Bakanligi yoneticileriyle muze planlari hakkinda fikir alisverisinde bulundugunu ve yapici onerilerin dikkate alinacagini dile getirmistir SergilerEkmek Muzesi nin harabeleri Azerbaycan kontrolundeyken 2021 Muzede yaklasik 2 800 oge sergileniyordu ve bunlar arasinda Agdam Rayonundaki Calagantepe de yapilan arkeolojik kazilarda kesfedilen 3 bin yildan daha eski fosillesmis bugday da yer almaktadir Muzede ayrica eski Sovyet Cumhuriyetlerinin baskentlerinde pisirilen 300 den fazla ekmek ornegi sergilenmektedir Imam Mustafayev ve Ebulfez Kasimov gibi akademisyenler ve bircok entelektuel muzenin sergi koleksiyonunun olusturulmasinda onemli bir rol oynamislardir Bu yillarda Azerbaycan Cumhuriyeti nin tum bolgelerinden farkli ekmek cesitleri muzede toplanmistir Ayrica Gedebey Rayonu ndan 16 adet antik tarim aletleri muzenin sergi fonuna bagislanmistir Moskova Oblasti nin Yildiz Sehir kasabasindan gonderilen ve uzayda seyahat eden ekmek ornekleri de vardir Muzede sergilenenler arasinda en eski olani MO 7 binyila tarihlenen taslasmis bugday taneleridir Bu bugdaylar Calagantepe de gerceklestirilen kazilarda arkeolog Ideal Nerimanov un cabalari sonucunda bulunmustur ve Imam Mustafayev tarafindan muzeye hediye edilmistir Daha sonra kultur dairesi baskani olarak gorev yapmis Cimnaz Aliyeva savas doneminde taslasmis bugday tanelerini kurtararak Azerbaycan Tarih Muzesi ne emanet etmistir 1980 lerde Agdam da ilce duzeyinde yapilan tum kutlamalarda yol gosterici olarak gorev yapan Faytoncu Bahman in arabasi da muzede teshir amaciyla sergilenmekteydi Muzede sergilenen bazi eserler muzeyi ziyaret eden yabanci misafirler tarafindan bagislanmistir Bu tur sergiler arasinda en unlusu II Dunya Savasi sirasinda Leningrad da bugunku Sankt Peterburg kusatma altinda kalan Galina Konayeva nin getirdigi abluka ekmegi idi Nazi kusatmasi doneminde sehir halkina kisi basi gunluk olarak 125 gram siyah ekmek dagitiliyordu ve Konayeva o zorlu gunlerin anisina bir parca ekmegi saklamisti Konayeva muzeyle ilgili haberin televizyonda yayinlanmasindan kisa bir sure sonra Agdam a gelerek ekmegi muzeye hediye etmistir Muze heyetiMuzenin ilk muduru televizyon muhabiri Allahverdi Asadov olmustur 1 Eylul 1984 tarihinde AzTV de bolum editoru olarak calisan Niyazi Guliyev bu goreve getirilmistir fakat saglik sorunlari nedeniyle kisa bir sure sonra gorevinden ayrilmak zorunda kalmistir Daha sonrasinda muze mudurlugunu Bilik Cemiyeti nin rayon sube baskani olan Ofelya Zeynalova ustlenmistir Zeynalova nin gorevinden ayrilmasinin ardindan Hafiz Aliyev muzenin mudurlugunu yapmistir Muzenin yedi kisilik personel ekibinde muze mudurune ek olarak iki bilimsel calisan uc rehber ve bir degirmenci bulunuyordu Degirmenci personelinin gorevi ziyarete gelen konuklara hazir urunler sunabilmek icin degirmeni calisir durumda tutmakti Populer kulturdeAzerbaycan merkezli video oyunu firmasi AzDimension tarafindan 2013 yilinda piyasaya surulen birinci sahis nisanci turundeki Isgal Altinda Agdam adli oyunda muzeye yer verilmistir KaynakcaOzel Gault Matt Qarabag are exiled from their home but could shock the Champions League The Guardian Ingilizce 17 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Bonnett 2014 s 360 a b c d e f g h i Azerice karabakh tv 21 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Lacin Sultan Azerice hafta az 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 a b c d e Kule donmus Corek Muzeyi Azerice modern az 28 Nisan 2011 14 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Agdam Corek Muzeyindeki panno Azerice medianews az 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Oxana Bulanova Rusca azerhistory com 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Ingilizce Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur Bakanligi 29 Eylul 2020 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 a b c d Bereketli Corek muzeyleri 525 ci qezet Azerice 2 Mart 2011 s 6 27 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 anl az vasitasiyla a b Rustamkhanli 2013 ss 260 261 AGDAM COREK MUZEYI Azerice tarix info 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Natevan qizlar bayrami CBC TV Azerice Youtube com 20 Ocak 2021 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Valehoglu Intiqam 17 Haziran 2014 Agdam Corek Muzeyi berpa edilsin Teklif Aznews az Azerice 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2023 RFE RL Azerbaijani Troops Take Control Of Agdam As Armenians Flee RadioFreeEurope RadioLiberty Ingilizce Prag 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2020 Nagorno Karabakh Tough rebuilding ahead for devastated city of Agdam France 24 Ingilizce 28 Kasim 2020 27 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2020 Agdam Corek Muzeyi berpa olunacaq cebhe info Azerice 14 Agustos 2020 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2023 aqreqator az vasitasiyla Azerice www armenianvandalism az 9 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 Murtuzayev Sadig 8 Aralik 2011 Agdam Corek Muzeyi Deyerli yaddas abidesi 525 ci qezet Azerice s 4 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 anl az vasitasiyla Tofiqli 2011 Gojiashvili Nino 21 Agustos 2012 www eurasianet org Ingilizce Archived from the original on 23 Haziran 2018 Erisim tarihi 8 Temmuz 2023 KB1 bakim Uygun olmayan url link GenelBonnett Alastair 2014 Off the Map Lost Space Feral Places and Invisible Cities and What They Tell Us About the World Ingilizce Aurum Press s 360 Rustamkhanli Sabir 2013 My Road of Life Ingilizce Bloomington AuthorHouse UK ISBN 978 1481791823 Tofiqli Vuqar 2011 Ugurlu F Ed Agdam corek muzeyi duneni bu gunu ve sabahi Azerice Baki Adiloglu ISBN 9789952251302 Konuyla ilgili yayinlarAbdullaev R 28 Ocak 1986 Muzej hleba Agdam Gudok Rusca Ostapenko Gennadij Subat 1990 Churek i Yuha Vokrug Sveta Rusca 2 Dis baglantilar1980 de Ekmek Muzesi 21 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birinci Daglik Karabag Savasindan once 17 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Agdamin corek muzeyi isgaldan sonra 20 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde BAKU TV Agdam ve men COREK MUZEYI 21 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Agdam Corek muzeyinin ilk direktoru ile birlikde 30 il sonra is yerine yollandiq 18 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde AzTV