Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağustos Ayaklanması, (Gürcüce: აგვისტოს აჯანყება, agvistos adjanq’eba) 28 Ağustos ve 5 Eylül 1924 tarihleri arasında Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde gerçekleşen Sovyetler Birliği karşıtı bir ayaklanmadır. Ayaklanma başarısız olmuş ve Sovyet Hükûmeti ülkeye egemen olmuştur.
| Ağustos Ayaklanması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali | |||||||
 Kakutsa Çolokaşvili komutasındaki "Zafer Yemini" (შეფიცულები:Ahtapot) olarak bilinen Gürcistanlı isyancılar | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Bağımsız Gürcistan Komitesi diğer Gürcü gerilla grupları | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Josef Stalin Grigol Orconikidze Lavrenti Beriya | Kakutsa Çolokaşvili Miheil Cavahişvili Evgen Gvaladze | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| bilinmiyor, düşük kayıp tahmin edilir. | Savaşta 3.000-3.500 ölü | ||||||
| 7.000-10.000 ölü | |||||||
Arka plan
Kızıl Ordu, 25 Şubat 1921'de Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in denetimini eline aldı. Ardından bir Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ilan edildi ve Menşevik hükûmeti sürgüne gönderildi.
Gürcistan'ın Sovyet bölgelerinin büyük bir bölümünü 13 Ekim 1921'de imzalanan Kars Antlaşması sonucunda Türkiye'ye, bir kısım topraklarını da Rusya SFSC, Ermenistan SSC ve Azerbaycan SSC'ne bırakmaya zorlanmalarının üzerine, Sovyetleştirme politikaları ve çeşitli şikâyetlere konu olan icraatlar, yeni rejime karşı yaygın bir muhalefet başlatmıştı.
İsyan
Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını elde etmeyi amaçlayan ayaklanma, (Menşevik) Gürcistan Sosyal Demokrat Partisi'nin başkanlığında bir anti-Sovyet siyasi örgütler bloğu olan tarafından yönetildi. 1921 başlarında Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti aleyhindeki askerî seferi sırasında Sovyet Rusya Kızıl Ordusunun Gürcistan'da kurduğu Bolşevik rejime karşı üç yıllık bir mücadelenin doruk noktasını temsil ediyordu.
Sonuçlanması
Gürcü Bolşeviklerinin emri altındaki Kızıl Ordu ve Çeka birlikleri Josef Stalin ve Grigol Orconikidze ayaklanmayı bastırdılar ve düzenledikleri kitlesel baskınlarda binlerce Gürcistan vatandaşını öldürd]ler. Ağustos ayaklanması, ilk dönem Sovyet hükûmetine karşı gerçekleştirilen en büyük ayaklanmalardan biri oldu ve başarısızlıkla sonuçlanması, Gürcistan'da Sovyet yönetiminin kesin bir egemenliğini göstermiş oldu.
Muhalefet tarafında savaşta 3.000 ilâ 3.500 kişinin öldüğü, toplam ölü sayısının ise idamlarla birlikte 7.000 ilâ 10.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık 20.000 kişi Sibirya ve Orta Asya çöllerine gönderildi.Komünizmin Kara Kitabı'nda (Harvard Üniversitesi Yayınları, 1999) yazılan en son hesaplara göre, 29 Ağustos'tan 5 Eylül'e kadar 12.578 kişi öldürüldü.
Kaynakça
- ^ a b Cohen, s. 77
- ^ a b Lang, s. 243.
- ^ a b Pethybridge, s. 256
- ^ Knight, s. 30.
- ^ Méloua, Mirian. (Fransızca). 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2018.
- ^ Méloua, Mirian. (Fransızca). 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2018.
- ^ Ciliga, Anton (1938). Au pays du mensonge déconcertant (Fransızca).
- ^ Stéphane Courtois; Nicolas Werth; Jean Louis Panné; Andrzej Packowski; Karel Bartosek; Jean-Louis Margolin, (Ed.) (4 Temmuz 2000). Komünizmin Kara Kitabı. Doğan Kitap. s. 1030. ISBN . 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2018.
Ayrıca bakınız
- Şubat Ayaklanması, 1921 yılında Ermenistan'da gerçekleşen benzer bir anti-Sovyet ayaklanma.
Konuyla ilgili yayınlar
- Knight, Amy W. (1993). Beria: Stalin's First Lieutenant (İngilizce). Princeton, New Jersey: Princeton Üniversitesi Yayınları. ISBN .
- Jones, Stephen F. (Ekim 1988). "The Establishment of Soviet Power in Transcaucasia: The Case of Georgia 1921–1928". Soviet Studies (İngilizce). 40 (4). ss. 616-639. JSTOR 151812.
- Markus Wehner (1995). "Le soulèvement géorgien de 1924 et la réaction des bolcheviks". Communisme (İngilizce). Cilt n° 42/43/44. ss. 155-170.
- Karl E. Meyer (Yaz 2001). . World Policy Journal CODA (İngilizce). XVIII (2). 7 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2018.
- Cohen, Ariel (1998). Russian Imperialism: Development and Crisis (İngilizce). Praeger/Greenwood. ISBN .
- Duguet, Raymond (1927). Moscou et la Géorgie martyre. (Önsöz: C. B. Stokes. (Fransızca). Paris: Tallandier.
- Lang, David Marshall (1962). A Modern History of Georgia (İngilizce). Londra: Weidenfeld and Nicolson.
- Nodia, Ghia (2006). Álvaro Pinto Scholtbach (Ed.). The Political Landscape of Georgia (İngilizce). Eburon Delft. ISBN .
- Pethybridge, Roger William (1990). One Step Backwards, Two Steps Forward: Soviet Society and Politics in the New Economic Policy (İngilizce). Oxford University Press. ISBN .
- Rummel, Rudolph J. (1990). Lethal Politics: Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917 (İngilizce). Transaction Publishers. ISBN .
- Souvarine, Boris (2005). Stalin: A Critical Survey of Bolshevism (İngilizce). Kessinger Publishing. ISBN .
- Suny, Ronald Grigor (1994). The Making of the Georgian Nation: 2nd edition (İngilizce). Indiana Üniversitesi Yayınları. ISBN .
Dış bağlantılar
- Méloua, Mirian. (Fransızca). 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agustos Ayaklanmasi Gurcuce აგვისტოს აჯანყება agvistos adjanq eba 28 Agustos ve 5 Eylul 1924 tarihleri arasinda Gurcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nde gerceklesen Sovyetler Birligi karsiti bir ayaklanmadir Ayaklanma basarisiz olmus ve Sovyet Hukumeti ulkeye egemen olmustur Agustos AyaklanmasiKizil Ordu nun Gurcistan i isgaliKakutsa Colokasvili komutasindaki Zafer Yemini შეფიცულები Ahtapot olarak bilinen Gurcistanli isyancilarTarih28 Agustos 5 Eylul 1924BolgeGurcistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiSonucSovyet zaferiTaraflarSovyetler Birligi Kizil Ordu Ceka Gurcistan SSCBagimsiz Gurcistan Komitesi diger Gurcu gerilla gruplariKomutanlar ve liderlerJosef Stalin Grigol Orconikidze Lavrenti BeriyaKakutsa Colokasvili Miheil Cavahisvili Evgen GvaladzeKayiplarbilinmiyor dusuk kayip tahmin edilir Savasta 3 000 3 500 olu7 000 10 000 oluArka planBagimsiz Gurcistan Komitesi Baskani Prens Kote Andronikasvili Ayaklanma sirasinda gerillalarin lideri olan Albay Kakutsa Colokasvili Kizil Ordu 25 Subat 1921 de Gurcistan in baskenti Tiflis in denetimini eline aldi Ardindan bir Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ilan edildi ve Mensevik hukumeti surgune gonderildi Gurcistan in Sovyet bolgelerinin buyuk bir bolumunu 13 Ekim 1921 de imzalanan Kars Antlasmasi sonucunda Turkiye ye bir kisim topraklarini da Rusya SFSC Ermenistan SSC ve Azerbaycan SSC ne birakmaya zorlanmalarinin uzerine Sovyetlestirme politikalari ve cesitli sikayetlere konu olan icraatlar yeni rejime karsi yaygin bir muhalefet baslatmisti IsyanGurcistan in Sovyetler Birligi nden bagimsizligini elde etmeyi amaclayan ayaklanma Mensevik Gurcistan Sosyal Demokrat Partisi nin baskanliginda bir anti Sovyet siyasi orgutler blogu olan tarafindan yonetildi 1921 baslarinda Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti aleyhindeki askeri seferi sirasinda Sovyet Rusya Kizil Ordusunun Gurcistan da kurdugu Bolsevik rejime karsi uc yillik bir mucadelenin doruk noktasini temsil ediyordu SonuclanmasiSovyet Ceka orgutunun liderlerinden Lavrentiy Pavlovic Beriya isyanin bastirilmasinda onemli rol oynadi Sovyet iktidarinin dusmanlarina karsi mucadele ederken hayatlarini kaybettigi yazilan Komsomol uyeleri icin 1924 te Sohum da yapilan anit Gurcu Bolseviklerinin emri altindaki Kizil Ordu ve Ceka birlikleri Josef Stalin ve Grigol Orconikidze ayaklanmayi bastirdilar ve duzenledikleri kitlesel baskinlarda binlerce Gurcistan vatandasini oldurd ler Agustos ayaklanmasi ilk donem Sovyet hukumetine karsi gerceklestirilen en buyuk ayaklanmalardan biri oldu ve basarisizlikla sonuclanmasi Gurcistan da Sovyet yonetiminin kesin bir egemenligini gostermis oldu Muhalefet tarafinda savasta 3 000 ila 3 500 kisinin oldugu toplam olu sayisinin ise idamlarla birlikte 7 000 ila 10 000 arasinda oldugu tahmin ediliyor Yaklasik 20 000 kisi Sibirya ve Orta Asya collerine gonderildi Komunizmin Kara Kitabi nda Harvard Universitesi Yayinlari 1999 yazilan en son hesaplara gore 29 Agustos tan 5 Eylul e kadar 12 578 kisi olduruldu Kaynakca a b Cohen s 77 a b Lang s 243 a b Pethybridge s 256 Knight s 30 Meloua Mirian Fransizca 9 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2018 Meloua Mirian Fransizca 4 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2018 Ciliga Anton 1938 Au pays du mensonge deconcertant Fransizca Stephane Courtois Nicolas Werth Jean Louis Panne Andrzej Packowski Karel Bartosek Jean Louis Margolin Ed 4 Temmuz 2000 Komunizmin Kara Kitabi Dogan Kitap s 1030 ISBN 9756770333 4 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2018 Ayrica bakinizSubat Ayaklanmasi 1921 yilinda Ermenistan da gerceklesen benzer bir anti Sovyet ayaklanma Konuyla ilgili yayinlarKnight Amy W 1993 Beria Stalin s First Lieutenant Ingilizce Princeton New Jersey Princeton Universitesi Yayinlari ISBN 978 0 691 01093 9 Jones Stephen F Ekim 1988 The Establishment of Soviet Power in Transcaucasia The Case of Georgia 1921 1928 Soviet Studies Ingilizce 40 4 ss 616 639 JSTOR 151812 Markus Wehner 1995 Le soulevement georgien de 1924 et la reaction des bolcheviks Communisme Ingilizce Cilt n 42 43 44 ss 155 170 Karl E Meyer Yaz 2001 World Policy Journal CODA Ingilizce XVIII 2 7 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2018 Cohen Ariel 1998 Russian Imperialism Development and Crisis Ingilizce Praeger Greenwood ISBN 978 0 275 96481 8 Duguet Raymond 1927 Moscou et la Georgie martyre Onsoz C B Stokes Fransizca Paris Tallandier Lang David Marshall 1962 A Modern History of Georgia Ingilizce Londra Weidenfeld and Nicolson Nodia Ghia 2006 Alvaro Pinto Scholtbach Ed The Political Landscape of Georgia Ingilizce Eburon Delft ISBN 978 90 5972 113 5 Pethybridge Roger William 1990 One Step Backwards Two Steps Forward Soviet Society and Politics in the New Economic Policy Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 821927 9 Rummel Rudolph J 1990 Lethal Politics Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917 Ingilizce Transaction Publishers ISBN 978 1 56000 887 3 Souvarine Boris 2005 Stalin A Critical Survey of Bolshevism Ingilizce Kessinger Publishing ISBN 978 1 4191 1307 9 Suny Ronald Grigor 1994 The Making of the Georgian Nation 2nd edition Ingilizce Indiana Universitesi Yayinlari ISBN 978 0 253 20915 3 Dis baglantilarMeloua Mirian Fransizca 8 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2018