Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşil tendonu kopması, ayak bileğinin arkasındaki Aşil tendonunun kırılmasıdır. Semptomlar topukta ani başlayan keskin ağrıyı içerir. Tendon kırıldığında ve yürüme zorlaştığında bir çatırtı sesi duyulabilir. Rüptür tipik olarak baldır kası devreye girdiğinde ayağın ani bir şekilde yukarı doğru bükülmesi, doğrudan travma veya uzun süreli tendon iltihabının bir sonucu olarak meydana gelir. Diğer risk faktörleri arasında florokinolon kullanımı, egzersizde önemli bir değişiklik, romatoid artrit, gut veya kortikosteroid kullanımı yer alır. Tanı tipik olarak semptomlara ve muayeneye dayanır ve tıbbi görüntüleme ile desteklenir.
Önleme, aktiviteden önce esnemeyi ve egzersiz yoğunluğunun kademeli olarak ilerlemesini içerebilir. Tedavi cerrahi onarım veya konservatif tedaviden oluşabilir. Ağırlık vermeye hızlı bir şekilde geri dönüş (4 hafta içinde) sorun yaratmaz ve sıklıkla tavsiye edilir. Cerrahi geleneksel olarak yırtılma riskinde küçük bir azalma sağlarken, diğer komplikasyon riski daha fazladır. Tekrarlama oranlarının ve tatmin edici sonuçların ameliyatla karşılaştırılabilir olduğuna dair destekleyici kanıtlar olduğundan, cerrahi olmayan tedavi bir alternatiftir.
Belirti ve bulgular
Aşil tendonu kopmasının ana semptomu, topukta ani başlayan keskin ağrıdır. Ek olarak tendon kırıldığında bir çatırtı veya "çıt" sesi duyulabilir. Bazı insanlar ağrıyı alt bacağın arkasına bir darbe veya tekme olarak tanımlar. Hemen yürümede zorluk yaşanır. Yaralı bacağı itmek veya ayak parmaklarının üzerinde durmak zor olabilir. Topuk çevresinde şişlik mevcut olabilir.
Asil tendonu kopması yılda yaklaşık 10.000 kişide 1 oranında görülür. Erkekler kadınlardan daha sık etkilenir. En sık 30'lu ila 50'li yaşlarındaki insanlar etkilenir.
Nedenleri
Aşil tendonu çoğunlukla ayağın ani aşağı veya yukarı hareketi veya ayağın normal hareket açıklığının dışında yukarıya doğru zorla bükülmesi sonucu yaralanır. Aşil tendonunun yırtılmasının diğer yolları arasında ani doğrudan travma veya tendonun hasar görmesi veya yatak istirahati veya bacak yaralanması gibi uzun süreli hareketsizlik sonrasında Aşil tendonunun ani kullanımı yer alır. Yoğun spordan dolayı diğer bazı yaygın gözyaşları da meydana gelebilir. Bükme veya sarsılma hareketleri de yaralanmaya katkıda bulunabilir. Levofloksasin gibi bazı antibiyotikler tendon yaralanması veya yırtılma riskini artırabilir. Bu antibiyotikler Florokinolonlar olarak bilinmektedir. 2016 yılı itibarıyla kinolonların buna neden olduğu mekanizma belirsizdi.
Anatomi
Aşil tendonu vücuttaki en güçlü ve en kalın tendondur. Baldır kaslarını ayağın topuk kemiğine bağlar. Baldır kaslarına gastrocnemius, soleus ve topuk kemiğine kalkaneus denir. Yaklaşık 15 santimetre (5,9 inç) uzunluğundadır ve baldırın orta kısmının yakınında başlar. Baldır kaslarının kasılması ayağı aşağı doğru büker. Bu yürüme, atlama ve koşma gibi aktivitelerde önemlidir. Aşil tendonu kan ihtiyacını kas ve tendon kavşağından alır. Sinir beslemesi sural sinirden ve daha az oranda da tibial sinirden sağlanır.
Teşhis
Teşhis semptomlara ve olayın geçmişine dayanır. İnsanlar bunu tekmelenmek ya da ayak bileğinin arkasından vurulmak gibi tanımlıyor. Fizik muayene sırasında şişlik olmadığı sürece topuk üzerinde boşluk hissedilebilir. Doktorun veya sağlayıcının yapabileceği yaygın bir fiziksel muayene testi Simmonds testidir (diğer adıyla Thompson testi). Testi gerçekleştirmek için kişiyi yüzüstü, yüzü aşağı bakacak ve ayakları muayene masasından sarkacak şekilde yatırın. Etkilenen taraftaki baldır kaslarının sıkıştırılması ayağın hareket etmemesine (pasif plantarfleksiyon olmaması) neden oluyorsa test pozitiftir. Sağlam Aşil tendonu ile test negatiftir ve baldır kasının sıkılması ayağın aşağı doğru bükülmesine neden olur. Kişi yaralı bacağını kullanarak yerden kalkamayacağı için yürüme genellikle bozulur. Kişi aynı zamanda o bacağın parmak uçları üzerinde ayağa kalkamayacak ve ayağın aşağıya doğru bakması (plantarfleksiyon) bozulacaktır. Ağrı şiddetli olabilir ve ayak bileği çevresinde şişlik yaygındır.
Yırtık tanısı yalnızca öykü ve fizik muayene ile konulsa da bazen tanıyı netleştirmek veya doğrulamak için ultrason taraması gerekebilir. Tanı konulduktan sonra ultrason görüntüleme, tendonun zaman içindeki iyileşme sürecini izlemenin etkili bir yoludur. MR yerine ultrason önerilir ve MR genellikle gerekli değildir. Hem MR hem de ultrason etkili araçlardır ve güçlü yanları ve sınırlamaları vardır. Ancak Aşil tendonu yırtığı söz konusu olduğunda kolaylık, hızlı ulaşılabilirlik ve maliyet nedeniyle genellikle ilk önce ultrason önerilir.
Görüntüleme
Tendon kalınlığını, karakterini ve yırtığın varlığını belirlemek için ultrasonografiden yararlanılabilir. Vücuda zararsız yüksek frekanslı ses dalgaları göndererek çalışır. Bu ses dalgalarının bir kısmı sıvı ile yumuşak doku veya kemik arasındaki boşluklardan geri yansır. Yansıyan bu görüntüler analiz edilir ve bir görüntüye dönüştürülür. Bu görüntüler gerçek zamanlı olarak yakalanır ve tendonun hareketinin tespit edilmesine ve yaralanmaların veya yırtıkların görselleştirilmesine yardımcı olur. Bu cihaz, yaralanmaları tespit etmeyi ve zaman içinde iyileşmeyi gözlemlemeyi mümkün kılar. Ultrason ucuzdur ve zararlı radyasyon içermez. Operatöre bağımlıdır ve dolayısıyla etkili bir şekilde kullanılması belli düzeyde beceri ve pratik gerektirir.
MR, eksik yırtılmaları, aşil tendonunun dejenerasyonundan ayırt etmek için kullanılabilir. MR aynı zamanda paratenonit, tendinoz ve bursit arasında da ayrım yapabilir. Bu teknik, vücutta dolaşan milyonlarca protonu hizalamak için güçlü, düzgün bir manyetik alan kullanır. Bu protonlar daha sonra bazılarının hizasını bozan radyo dalgalarıyla bombalanır. Bu protonlar geri döndüğünde, alanın keskin bir kesit görüntüsünü oluşturmak için bir bilgisayar tarafından 3 boyutlu olarak analiz edilen kendi benzersiz radyo dalgalarını yayarlar. MRI, teknisyenlerin gözyaşlarını veya diğer yaralanmaları tespit etmesini kolaylaştıran mükemmel yumuşak doku görüntüleme sağlar.
Radyografi ayrıca aşil tendonu yırtıklarını dolaylı olarak belirlemek için de kullanılabilir. Radyografi, yaralanma noktasını analiz etmek için X ışınlarını kullanır. Bu yumuşak doku yaralanmalarını tespit etmede çok etkili değildir. X-ışınları, yüksek enerjili elektronların bir metal kaynağa çarpmasıyla oluşur. X-ışını görüntüleri, kemik veya dokunun farklı yoğunluklarından yararlanılarak elde edilir. Bu ışınlar dokudan geçerken filme alınır. X ışınları genellikle kemik gibi yoğun nesneler için en iyi sonucu verirken, yumuşak doku zayıf şekilde gösterilir. Aşil tendonu yaralanmasını değerlendirmek için radyografi en iyi yöntem değildir. İyileşen kemik kırıkları gibi diğer yaralanmaları dışlamak için daha faydalıdır.
Ayırıcı tanı
Aşil tendonu yırtığı tanısı koyarken dikkate alınması gereken bazı durumlar Aşil tendiniti, ayak bileği burkulması ve kalkaneusun avulsiyason kırığıdır.
Tedavi
Tedavi seçenekleri arasında ameliyat ve ameliyatsız rehabilitasyon yer almaktadır. Cerrahi, yeniden yırtılma riskinin daha düşük olduğunu göstermiştir. Ancak kısa vadeli sorun yaşama oranı daha yüksektir. Ameliyat komplikasyonları arasında bacakta pıhtı, sinir hasarı, enfeksiyon ve akciğerlerde pıhtı yer alır. Ameliyatsız tedavi sonrasında en sık karşılaşılan sorun bacakta oluşan pıhtılardır. Ameliyat sonrası asıl sorun enfeksiyondur. Bazı rehabilitasyon teknikleri ameliyatla benzer yeniden yırtılma oranları göstermiştir. Erken hareket açıklığı rehabilitasyonunun mümkün olmadığı merkezlerde, yeniden yırtılma oranlarını azaltmak için cerrahi tercih edilmektedir.
Ameliyat
En az dört farklı ameliyat türü vardır; açık cerrahi, perkütan cerrahi, ultrason eşliğinde cerrahi ve WALANT cerrahisi.
Açık ameliyatta bacağın arka kısmından bir kesi açılır ve aşil tendonu birbirine dikilir. Tam kopmalarda başka bir kasın tendonu kullanılarak aşil tendonunun etrafına sarılır. Yaygın olarak plantaris tendonu kullanılır ve bu sarma, onarılan tendonun gücünü arttırır. İhmal edilmiş bir yaralanma gibi dokuların kalitesi zayıfsa, takviye ağı bir seçenektir. Bu ağlar kolajen, Artelon veya diğer bozunabilir malzemelerden yapılabilir. Hem zayıf doku hem de aşil tendonunun ciddi kaybı durumunda fleksör hallucis longus tendonu kullanılabilir. Ayak başparmağının fleksör hallucis longus tendonu, tek aşamalı onarım olarak tanımlanan bir işlemle serbest doku (deri flebi) ile birlikte nakledilir.
Perkütan cerrahide tek büyük kesi yerine birkaç küçük kesi yapılır. Tendon kesiler yoluyla tekrar birbirine dikilir. Şişliğin inmesi için genellikle yırtılmadan sonra ameliyat yaklaşık bir hafta ertelenir. Hareketsiz hastalar ve damar hastalığı olan ya da iyileşmenin yavaşlaması riski olan kişiler için perkütanöz cerrahi onarım daha iyi bir cerrahi seçenek olabilir. Minimal invaziv ve perkütan cerrahi tekniklerle cerrahi bakım gelişmektedir. Bu gelişmeler, açık cerrahide görülen yara komplikasyonları ve enfeksiyon riskini azaltmayı umuyor. Bu teknikler geleneksel açık cerrahiden daha zorludur, cerrahlar için öğrenme eğrisi vardır ve henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Rehabilitasyon
Ameliyatsız tedavi eskiden uzun ve meşakkatli bir süreçti. Bir dizi alçıyı içeriyordu ve tamamlanması cerrahi tedaviden daha uzun sürdü. Son zamanlarda hem cerrahi hem de cerrahi olmayan rehabilitasyon protokolleri daha hızlı ve daha başarılı hale gelmiştir. Eskiden ameliyat olan hastalar yaklaşık 4 ila 8 hafta boyunca alçı takarlardı. Ameliyattan sonra, alçıdan çıktıktan sonra ayak bileğini nazikçe hareket ettirmelerine izin verildi. Son çalışmalar bunun en iyi yöntem olmadığını göstermiştir. Ameliyattan hemen sonra ayak bileğini nazikçe hareket ettirmesine ve germesine izin verilen hastaların iyileşmesi daha hızlı ve başarılı olur. Bu egzersizlerde güvenliklerini sağlamak için çıkarılabilir botlar giyecekler. Cerrahi ve cerrahi olmayan hastalar için, genellikle ağırlık taşımayan (NWB) aktiviteyi iki haftayla sınırlandıracaklar. Bu, alçı yerine sabit veya menteşeli modern çıkarılabilir botlar kullanılarak yapılır. Fizyoterapiye, cerrahi ya da cerrahi olmayan tedaviden bağımsız olarak sıklıkla iki hafta kadar erken bir sürede başlanır. Buna ağırlık verme ve hareket açıklığı egzersizleri de dahildir. Bunu, kas ve tendonun ilerleyici güçlenmesi ve genel kondisyonlanması takip eder.
Aşil yırtılması rehabilitasyonunda dikkate alınması gereken üç şey vardır. Bunlar hareket açıklığı, fonksiyonel güç ve bazen ortotik destektir. Hareket aralığı önemlidir çünkü onarılan tendonun sıkılığı dikkate alınır. Rehabilitasyona başlarken kişi hafif esneme hareketleri yapmalıdır. Zamanla amaç bu esnemenin yoğunluğunu arttırmak olmalıdır. Tendonun gerilmesi önemlidir çünkü bağ dokusu onarımını uyarır. Bu, "koşucunun esnemesini" gerçekleştirirken yapılabilir. Koşucunun esnemesi, topuk yerdeyken ayak parmaklarını duvardan birkaç santim yukarıya koymayı içerir. Fonksiyonel güç kazanmak için esneme yapmak da önemlidir çünkü tendondaki iyileşmeyi artırır. Bu da aktivitelere daha hızlı dönüşe yol açacaktır. Bu esnemelerin yoğunluğu zamanla artmaya devam etmelidir. Zamanla amaç, yaralı ayak bileğindeki kollajen liflerini yeniden yönlendirmek ve güçlendirmek için bir miktar ağırlık vermeyi dahil etmektir. Rehabilitasyonun bu aşamasında kullanılan popüler bir esneme, yükseltilmiş bir yüzeyde ayak parmağını kaldırmaktır. Hastanın ayak parmaklarının üzerinde yukarı doğru itmesi ve kendini mümkün olduğu kadar aşağıya indirmesi ve bunu birkaç kez tekrarlaması gerekir. Rehabilitasyon sürecinin diğer kısmı ortotik destektir.
Özetle, yırtılmış bir aşil tendonunun rehabilite edilmesinin adımları, hareket açıklığı tipi esneme ile başlar. Çalışmalar, hareket ne kadar erken başlatılırsa o kadar iyi olduğunu göstermiştir. Bu, ayak bileğinin tekrar hareket etmeye alışmasını ve ağırlık taşıyan aktivitelere hazırlanmasını sağlayacaktır. Bunu fonksiyonel güç takip ediyor. Tendonu güçlendirmek için ağırlık taşımanın başlaması gereken yer burasıdır. Yoğunluk zamanla kademeli olarak artmalıdır. Nihai amaç, kişinin normal ve atletik aktivitelerine devam etmesini sağlamaktır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ferri's Clinical Advisor 2016 E-Book: 5 Books in 1 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. 2015. s. 19. ISBN . 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
- ^ a b Ferri FF (2015). Ferri's Clinical Advisor 2016 E-Book: 5 Books in 1 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 19. ISBN . 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
- ^ Ochen Y, Beks RB, van Heijl M, Hietbrink F, Leenen LP, van der Velde D, Heng M, van der Meijden O, Groenwold RH, Houwert RM (January 2019). "Operative treatment versus nonoperative treatment of Achilles tendon ruptures: systematic review and meta-analysis". BMJ. 364: k5120. doi:10.1136/bmj.k5120. (PMC) 6322065 $2. (PMID) 30617123.
- ^ Shamrock AG, Varacallo M (January 2018). "Achilles Tendon, Rupture". StatPearls. (PMID) 28613594.
- ^ Bidell MR, Lodise TP (June 2016). "Fluoroquinolone-Associated Tendinopathy: Does Levofloxacin Pose the Greatest Risk?". Pharmacotherapy. 36 (6): 679-693. doi:10.1002/phar.1761. (PMID) 27138564.
- ^ Doral MN, Alam M, Bozkurt M, Turhan E, Atay OA, Dönmez G, Maffulli N (May 2010). "Functional anatomy of the Achilles tendon". Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy. 18 (5): 638-643. doi:10.1007/s00167-010-1083-7. (PMID) 20182867.
- ^ Cuttica DJ, Hyer CF, Berlet GC (January 2015). "Intraoperative value of the thompson test". The Journal of Foot and Ankle Surgery. 54 (1): 99-101. doi:10.1053/j.jfas.2014.09.014. (PMID) 25441265.
- ^ a b Aminlari A, Stone J, McKee R, Subramony R, Nadolski A, Tolia V, Hayden SR (November 2021). "Diagnosing Achilles Tendon Rupture with Ultrasound in Patients Treated Surgically: A Systematic Review and Meta-Analysis". The Journal of Emergency Medicine. 61 (5): 558-567. doi:10.1016/j.jemermed.2021.09.008. (PMID) 34801318.
- ^ "Magnetic Resonance Imaging: Principles and Techniques: Lessons for Clinicians". Journal of Clinical and Experimental Hepatology. 5 (3): 246-255. September 2015. doi:10.1016/j.jceh.2015.08.001. (PMC) 4632105 $2. (PMID) 26628842.
- ^ eMedicine'de Achilles Tendon Injuries~differential
- ^ "My Achilles tendon rupture | Fisiodue Fisioterapia Palma de Mallorca". Fisiodue (İspanyolca). 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022.
- ^ Nazerali RS, Hakimi M, Giza E, Sahar DE. Single-stage reconstruction of achilles tendon rupture with flexor hallucis longus tendon transfer and simultaneous free radial fasciocutaneous forearm flap. Ann Plast Surg. 2013 Apr;70(4):416-8. doi: 10.1097/SAP.0b013e3182853d6c. PMID 23486135.
- ^ Christensen KD (20 Temmuz 2003). . 29 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010.
- ^ Zellers JA, Christensen M, Kjær IL, Rathleff MS, Silbernagel KG (November 2019). "Defining Components of Early Functional Rehabilitation for Acute Achilles Tendon Rupture: A Systematic Review". Orthopaedic Journal of Sports Medicine. 7 (11): 2325967119884071. doi:10.1177/2325967119884071. (PMC) 6878623 $2. (PMID) 31803789.
- ^ Scott, Lisa A.; Munteanu, Shannon E.; Menz, Hylton B. (January 2015). "Effectiveness of Orthotic Devices in the Treatment of Achilles Tendinopathy: A Systematic Review". Sports Medicine (İngilizce). 45 (1): 95-110. doi:10.1007/s40279-014-0237-z. ISSN 0112-1642. (PMID) 25108348.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asil tendonu kopmasi ayak bileginin arkasindaki Asil tendonunun kirilmasidir Semptomlar topukta ani baslayan keskin agriyi icerir Tendon kirildiginda ve yurume zorlastiginda bir catirti sesi duyulabilir Ruptur tipik olarak baldir kasi devreye girdiginde ayagin ani bir sekilde yukari dogru bukulmesi dogrudan travma veya uzun sureli tendon iltihabinin bir sonucu olarak meydana gelir Diger risk faktorleri arasinda florokinolon kullanimi egzersizde onemli bir degisiklik romatoid artrit gut veya kortikosteroid kullanimi yer alir Tani tipik olarak semptomlara ve muayeneye dayanir ve tibbi goruntuleme ile desteklenir Onleme aktiviteden once esnemeyi ve egzersiz yogunlugunun kademeli olarak ilerlemesini icerebilir Tedavi cerrahi onarim veya konservatif tedaviden olusabilir Agirlik vermeye hizli bir sekilde geri donus 4 hafta icinde sorun yaratmaz ve siklikla tavsiye edilir Cerrahi geleneksel olarak yirtilma riskinde kucuk bir azalma saglarken diger komplikasyon riski daha fazladir Tekrarlama oranlarinin ve tatmin edici sonuclarin ameliyatla karsilastirilabilir olduguna dair destekleyici kanitlar oldugundan cerrahi olmayan tedavi bir alternatiftir Belirti ve bulgularAsil tendonu kopmasinin ana semptomu topukta ani baslayan keskin agridir Ek olarak tendon kirildiginda bir catirti veya cit sesi duyulabilir Bazi insanlar agriyi alt bacagin arkasina bir darbe veya tekme olarak tanimlar Hemen yurumede zorluk yasanir Yarali bacagi itmek veya ayak parmaklarinin uzerinde durmak zor olabilir Topuk cevresinde sislik mevcut olabilir Asil tendonu kopmasi yilda yaklasik 10 000 kiside 1 oraninda gorulur Erkekler kadinlardan daha sik etkilenir En sik 30 lu ila 50 li yaslarindaki insanlar etkilenir NedenleriAsil tendonu cogunlukla ayagin ani asagi veya yukari hareketi veya ayagin normal hareket acikliginin disinda yukariya dogru zorla bukulmesi sonucu yaralanir Asil tendonunun yirtilmasinin diger yollari arasinda ani dogrudan travma veya tendonun hasar gormesi veya yatak istirahati veya bacak yaralanmasi gibi uzun sureli hareketsizlik sonrasinda Asil tendonunun ani kullanimi yer alir Yogun spordan dolayi diger bazi yaygin gozyaslari da meydana gelebilir Bukme veya sarsilma hareketleri de yaralanmaya katkida bulunabilir Levofloksasin gibi bazi antibiyotikler tendon yaralanmasi veya yirtilma riskini artirabilir Bu antibiyotikler Florokinolonlar olarak bilinmektedir 2016 yili itibariyla kinolonlarin buna neden oldugu mekanizma belirsizdi AnatomiAsil anatomisi Asil tendonu vucuttaki en guclu ve en kalin tendondur Baldir kaslarini ayagin topuk kemigine baglar Baldir kaslarina gastrocnemius soleus ve topuk kemigine kalkaneus denir Yaklasik 15 santimetre 5 9 inc uzunlugundadir ve baldirin orta kisminin yakininda baslar Baldir kaslarinin kasilmasi ayagi asagi dogru buker Bu yurume atlama ve kosma gibi aktivitelerde onemlidir Asil tendonu kan ihtiyacini kas ve tendon kavsagindan alir Sinir beslemesi sural sinirden ve daha az oranda da tibial sinirden saglanir Teshis source source source source source source source source Asil tendonu yirtigi olan bir kiside baldir sikma testiUltrasonda gorulen asil tendonu kopmasi Teshis semptomlara ve olayin gecmisine dayanir Insanlar bunu tekmelenmek ya da ayak bileginin arkasindan vurulmak gibi tanimliyor Fizik muayene sirasinda sislik olmadigi surece topuk uzerinde bosluk hissedilebilir Doktorun veya saglayicinin yapabilecegi yaygin bir fiziksel muayene testi Simmonds testidir diger adiyla Thompson testi Testi gerceklestirmek icin kisiyi yuzustu yuzu asagi bakacak ve ayaklari muayene masasindan sarkacak sekilde yatirin Etkilenen taraftaki baldir kaslarinin sikistirilmasi ayagin hareket etmemesine pasif plantarfleksiyon olmamasi neden oluyorsa test pozitiftir Saglam Asil tendonu ile test negatiftir ve baldir kasinin sikilmasi ayagin asagi dogru bukulmesine neden olur Kisi yarali bacagini kullanarak yerden kalkamayacagi icin yurume genellikle bozulur Kisi ayni zamanda o bacagin parmak uclari uzerinde ayaga kalkamayacak ve ayagin asagiya dogru bakmasi plantarfleksiyon bozulacaktir Agri siddetli olabilir ve ayak bilegi cevresinde sislik yaygindir Yirtik tanisi yalnizca oyku ve fizik muayene ile konulsa da bazen taniyi netlestirmek veya dogrulamak icin ultrason taramasi gerekebilir Tani konulduktan sonra ultrason goruntuleme tendonun zaman icindeki iyilesme surecini izlemenin etkili bir yoludur MR yerine ultrason onerilir ve MR genellikle gerekli degildir Hem MR hem de ultrason etkili araclardir ve guclu yanlari ve sinirlamalari vardir Ancak Asil tendonu yirtigi soz konusu oldugunda kolaylik hizli ulasilabilirlik ve maliyet nedeniyle genellikle ilk once ultrason onerilir Goruntuleme Tendon kalinligini karakterini ve yirtigin varligini belirlemek icin ultrasonografiden yararlanilabilir Vucuda zararsiz yuksek frekansli ses dalgalari gondererek calisir Bu ses dalgalarinin bir kismi sivi ile yumusak doku veya kemik arasindaki bosluklardan geri yansir Yansiyan bu goruntuler analiz edilir ve bir goruntuye donusturulur Bu goruntuler gercek zamanli olarak yakalanir ve tendonun hareketinin tespit edilmesine ve yaralanmalarin veya yirtiklarin gorsellestirilmesine yardimci olur Bu cihaz yaralanmalari tespit etmeyi ve zaman icinde iyilesmeyi gozlemlemeyi mumkun kilar Ultrason ucuzdur ve zararli radyasyon icermez Operatore bagimlidir ve dolayisiyla etkili bir sekilde kullanilmasi belli duzeyde beceri ve pratik gerektirir MR eksik yirtilmalari asil tendonunun dejenerasyonundan ayirt etmek icin kullanilabilir MR ayni zamanda paratenonit tendinoz ve bursit arasinda da ayrim yapabilir Bu teknik vucutta dolasan milyonlarca protonu hizalamak icin guclu duzgun bir manyetik alan kullanir Bu protonlar daha sonra bazilarinin hizasini bozan radyo dalgalariyla bombalanir Bu protonlar geri dondugunde alanin keskin bir kesit goruntusunu olusturmak icin bir bilgisayar tarafindan 3 boyutlu olarak analiz edilen kendi benzersiz radyo dalgalarini yayarlar MRI teknisyenlerin gozyaslarini veya diger yaralanmalari tespit etmesini kolaylastiran mukemmel yumusak doku goruntuleme saglar Radyografi ayrica asil tendonu yirtiklarini dolayli olarak belirlemek icin de kullanilabilir Radyografi yaralanma noktasini analiz etmek icin X isinlarini kullanir Bu yumusak doku yaralanmalarini tespit etmede cok etkili degildir X isinlari yuksek enerjili elektronlarin bir metal kaynaga carpmasiyla olusur X isini goruntuleri kemik veya dokunun farkli yogunluklarindan yararlanilarak elde edilir Bu isinlar dokudan gecerken filme alinir X isinlari genellikle kemik gibi yogun nesneler icin en iyi sonucu verirken yumusak doku zayif sekilde gosterilir Asil tendonu yaralanmasini degerlendirmek icin radyografi en iyi yontem degildir Iyilesen kemik kiriklari gibi diger yaralanmalari dislamak icin daha faydalidir Ayirici tani Asil tendonu yirtigi tanisi koyarken dikkate alinmasi gereken bazi durumlar Asil tendiniti ayak bilegi burkulmasi ve kalkaneusun avulsiyason kirigidir TedaviTedavi secenekleri arasinda ameliyat ve ameliyatsiz rehabilitasyon yer almaktadir Cerrahi yeniden yirtilma riskinin daha dusuk oldugunu gostermistir Ancak kisa vadeli sorun yasama orani daha yuksektir Ameliyat komplikasyonlari arasinda bacakta pihti sinir hasari enfeksiyon ve akcigerlerde pihti yer alir Ameliyatsiz tedavi sonrasinda en sik karsilasilan sorun bacakta olusan pihtilardir Ameliyat sonrasi asil sorun enfeksiyondur Bazi rehabilitasyon teknikleri ameliyatla benzer yeniden yirtilma oranlari gostermistir Erken hareket acikligi rehabilitasyonunun mumkun olmadigi merkezlerde yeniden yirtilma oranlarini azaltmak icin cerrahi tercih edilmektedir Yirtilmis asil tendonunun cerrahi onarimiAmeliyat En az dort farkli ameliyat turu vardir acik cerrahi perkutan cerrahi ultrason esliginde cerrahi ve WALANT cerrahisi Acik ameliyatta bacagin arka kismindan bir kesi acilir ve asil tendonu birbirine dikilir Tam kopmalarda baska bir kasin tendonu kullanilarak asil tendonunun etrafina sarilir Yaygin olarak plantaris tendonu kullanilir ve bu sarma onarilan tendonun gucunu arttirir Ihmal edilmis bir yaralanma gibi dokularin kalitesi zayifsa takviye agi bir secenektir Bu aglar kolajen Artelon veya diger bozunabilir malzemelerden yapilabilir Hem zayif doku hem de asil tendonunun ciddi kaybi durumunda fleksor hallucis longus tendonu kullanilabilir Ayak basparmaginin fleksor hallucis longus tendonu tek asamali onarim olarak tanimlanan bir islemle serbest doku deri flebi ile birlikte nakledilir Perkutan cerrahide tek buyuk kesi yerine birkac kucuk kesi yapilir Tendon kesiler yoluyla tekrar birbirine dikilir Sisligin inmesi icin genellikle yirtilmadan sonra ameliyat yaklasik bir hafta ertelenir Hareketsiz hastalar ve damar hastaligi olan ya da iyilesmenin yavaslamasi riski olan kisiler icin perkutanoz cerrahi onarim daha iyi bir cerrahi secenek olabilir Minimal invaziv ve perkutan cerrahi tekniklerle cerrahi bakim gelismektedir Bu gelismeler acik cerrahide gorulen yara komplikasyonlari ve enfeksiyon riskini azaltmayi umuyor Bu teknikler geleneksel acik cerrahiden daha zorludur cerrahlar icin ogrenme egrisi vardir ve henuz yaygin olarak kullanilmamaktadir Rehabilitasyon Ameliyatsiz tedavi eskiden uzun ve mesakkatli bir surecti Bir dizi alciyi iceriyordu ve tamamlanmasi cerrahi tedaviden daha uzun surdu Son zamanlarda hem cerrahi hem de cerrahi olmayan rehabilitasyon protokolleri daha hizli ve daha basarili hale gelmistir Eskiden ameliyat olan hastalar yaklasik 4 ila 8 hafta boyunca alci takarlardi Ameliyattan sonra alcidan ciktiktan sonra ayak bilegini nazikce hareket ettirmelerine izin verildi Son calismalar bunun en iyi yontem olmadigini gostermistir Ameliyattan hemen sonra ayak bilegini nazikce hareket ettirmesine ve germesine izin verilen hastalarin iyilesmesi daha hizli ve basarili olur Bu egzersizlerde guvenliklerini saglamak icin cikarilabilir botlar giyecekler Cerrahi ve cerrahi olmayan hastalar icin genellikle agirlik tasimayan NWB aktiviteyi iki haftayla sinirlandiracaklar Bu alci yerine sabit veya menteseli modern cikarilabilir botlar kullanilarak yapilir Fizyoterapiye cerrahi ya da cerrahi olmayan tedaviden bagimsiz olarak siklikla iki hafta kadar erken bir surede baslanir Buna agirlik verme ve hareket acikligi egzersizleri de dahildir Bunu kas ve tendonun ilerleyici guclenmesi ve genel kondisyonlanmasi takip eder Asil yirtilmasi rehabilitasyonunda dikkate alinmasi gereken uc sey vardir Bunlar hareket acikligi fonksiyonel guc ve bazen ortotik destektir Hareket araligi onemlidir cunku onarilan tendonun sikiligi dikkate alinir Rehabilitasyona baslarken kisi hafif esneme hareketleri yapmalidir Zamanla amac bu esnemenin yogunlugunu arttirmak olmalidir Tendonun gerilmesi onemlidir cunku bag dokusu onarimini uyarir Bu kosucunun esnemesini gerceklestirirken yapilabilir Kosucunun esnemesi topuk yerdeyken ayak parmaklarini duvardan birkac santim yukariya koymayi icerir Fonksiyonel guc kazanmak icin esneme yapmak da onemlidir cunku tendondaki iyilesmeyi artirir Bu da aktivitelere daha hizli donuse yol acacaktir Bu esnemelerin yogunlugu zamanla artmaya devam etmelidir Zamanla amac yarali ayak bilegindeki kollajen liflerini yeniden yonlendirmek ve guclendirmek icin bir miktar agirlik vermeyi dahil etmektir Rehabilitasyonun bu asamasinda kullanilan populer bir esneme yukseltilmis bir yuzeyde ayak parmagini kaldirmaktir Hastanin ayak parmaklarinin uzerinde yukari dogru itmesi ve kendini mumkun oldugu kadar asagiya indirmesi ve bunu birkac kez tekrarlamasi gerekir Rehabilitasyon surecinin diger kismi ortotik destektir Ozetle yirtilmis bir asil tendonunun rehabilite edilmesinin adimlari hareket acikligi tipi esneme ile baslar Calismalar hareket ne kadar erken baslatilirsa o kadar iyi oldugunu gostermistir Bu ayak bileginin tekrar hareket etmeye alismasini ve agirlik tasiyan aktivitelere hazirlanmasini saglayacaktir Bunu fonksiyonel guc takip ediyor Tendonu guclendirmek icin agirlik tasimanin baslamasi gereken yer burasidir Yogunluk zamanla kademeli olarak artmalidir Nihai amac kisinin normal ve atletik aktivitelerine devam etmesini saglamaktir Ayrica bakinizAsil tendonuKaynakca Ferri s Clinical Advisor 2016 E Book 5 Books in 1 Ingilizce Elsevier Health Sciences 2015 s 19 ISBN 9780323378222 25 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2023 a b Ferri FF 2015 Ferri s Clinical Advisor 2016 E Book 5 Books in 1 Ingilizce Elsevier Health Sciences s 19 ISBN 9780323378222 25 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2023 Ochen Y Beks RB van Heijl M Hietbrink F Leenen LP van der Velde D Heng M van der Meijden O Groenwold RH Houwert RM January 2019 Operative treatment versus nonoperative treatment of Achilles tendon ruptures systematic review and meta analysis BMJ 364 k5120 doi 10 1136 bmj k5120 PMC 6322065 2 PMID 30617123 Shamrock AG Varacallo M January 2018 Achilles Tendon Rupture StatPearls PMID 28613594 Bidell MR Lodise TP June 2016 Fluoroquinolone Associated Tendinopathy Does Levofloxacin Pose the Greatest Risk Pharmacotherapy 36 6 679 693 doi 10 1002 phar 1761 PMID 27138564 Doral MN Alam M Bozkurt M Turhan E Atay OA Donmez G Maffulli N May 2010 Functional anatomy of the Achilles tendon Knee Surgery Sports Traumatology Arthroscopy 18 5 638 643 doi 10 1007 s00167 010 1083 7 PMID 20182867 Cuttica DJ Hyer CF Berlet GC January 2015 Intraoperative value of the thompson test The Journal of Foot and Ankle Surgery 54 1 99 101 doi 10 1053 j jfas 2014 09 014 PMID 25441265 a b Aminlari A Stone J McKee R Subramony R Nadolski A Tolia V Hayden SR November 2021 Diagnosing Achilles Tendon Rupture with Ultrasound in Patients Treated Surgically A Systematic Review and Meta Analysis The Journal of Emergency Medicine 61 5 558 567 doi 10 1016 j jemermed 2021 09 008 PMID 34801318 Magnetic Resonance Imaging Principles and Techniques Lessons for Clinicians Journal of Clinical and Experimental Hepatology 5 3 246 255 September 2015 doi 10 1016 j jceh 2015 08 001 PMC 4632105 2 PMID 26628842 eMedicine de Achilles Tendon Injuries differential My Achilles tendon rupture Fisiodue Fisioterapia Palma de Mallorca Fisiodue Ispanyolca 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2022 Nazerali RS Hakimi M Giza E Sahar DE Single stage reconstruction of achilles tendon rupture with flexor hallucis longus tendon transfer and simultaneous free radial fasciocutaneous forearm flap Ann Plast Surg 2013 Apr 70 4 416 8 doi 10 1097 SAP 0b013e3182853d6c PMID 23486135 Christensen KD 20 Temmuz 2003 29 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2010 Zellers JA Christensen M Kjaer IL Rathleff MS Silbernagel KG November 2019 Defining Components of Early Functional Rehabilitation for Acute Achilles Tendon Rupture A Systematic Review Orthopaedic Journal of Sports Medicine 7 11 2325967119884071 doi 10 1177 2325967119884071 PMC 6878623 2 PMID 31803789 Scott Lisa A Munteanu Shannon E Menz Hylton B January 2015 Effectiveness of Orthotic Devices in the Treatment of Achilles Tendinopathy A Systematic Review Sports Medicine Ingilizce 45 1 95 110 doi 10 1007 s40279 014 0237 z ISSN 0112 1642 PMID 25108348