Aşı karşıtlığı, aşı hizmeti kendisine sunulmasına karşın kişinin kendisi ve çocuğu adına aşılamaya yanaşmaması veya tamamen karşı çıkma durumudur. Dünya Sağlık Örgütü, aşı karşıtlığını 2019'un en büyük on sağlık tehdidinden biri saymıştır. Terim, genel olarak aşılar hakkında olumsuz görüşler yaymayı, aşıları ertelemeyi ve kimi aşıları daha makbul görmeyi içerir. Aşılamaya karşı çıkan argümanlar, aşıların güvenliği konusunda sağlanmış bilimsel konsensüs ile de çelişmektedir.
Aşı karşıtlığı, aşılar hakkındaki tıbbi, ahlaki ve hukuki tartışmalardan kaynaklanmaktadır. Aşıya karşı kuşkuyla yaklaşmak, kişinin kendine veya aşıyı sağlayan kuruma güven duymaması ve aşıya erişimin kolaylığı gibi nedenlerden kaynaklanır. Aşı icat edildiğinden beri aşı karşıtlığı da olmuştur. Aşı karşıtlarının argümanlarının sürekli değiştiği saptanmıştır. Aşıya olan karşıtlığın toplum nezdinde hızlı bir şekilde yayılması salgınlara ve aşıyla önlenebilir hastalıklardan dolayı ölüme neden olabilir.
Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çeşitli ülkelerde zorunlu kılınan birtakım aşılar vardır. Bu aşıların bazıları ücretsiz yapılırken bazıları ücrete tabidir. Zorunlu aşıların ücretli olması aşı karşıtlığına bir gerekçe olarak öne sürülebilmektedir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri gibi Batı ülkelerinde aşı karşıtlığı vücut dokunulmazlığı veya sivil özgürlükler ile ilişkilendirilmektedir.Leonard Horowitz gibi bazı komplo teorisyeni sağlıkçılar da aşı karşıtlığı göstermektedir.
Aşı mitleri
Aşılarla ilgili birkaç şehir efsanesi, ebeveynlerin kaygılanmasına ve aşı hakkında tereddüt duymasına sebep olur. Bunlar arasında doğal enfeksiyonun aşıya göre üstünlüğünün iddia edilmesi, aşıların önlediği hastalıkların tehlikeli olup olmadığının sorgulanması, aşıların ahlaki veya dini ikilemler oluşturup oluşturmadığı, aşıların etkili olmadığı, aşılara alternatif olarak kanıtlanmamış veya etkisiz yaklaşımlar önerilmesi ve hükûmete ve tıbbi kurumlara duyulan güvensizliğe odaklanan komplo teorileri bulunur.
Otizm
Aşılar ve otizm arasındaki bağlantı fikri kapsamlı bir şekilde araştırılmış ve kesin olarak yanlış olduğu gösterilmiştir.Bilimsel konsensüs aşılar ve otizm insidansı arasında nedensel veya başka bir ilişki olmadığı yönündedir. Ayrıca aşı bileşenleri otizme neden olmaz.
Bununla birlikte aşı karşıtı hareket, aşıların otizme sebep olduğu mitlerini, komplo teorilerini ve ikisini birbirine bağlayan yanlış bilgileri desteklemeye devam etmektedir.
HPV aşısı
HPV aşısının artan cinsel davranışlara sebep olduğu iddiası bilimsel kanıtlarla desteklenmemektedir. Yaklaşık 1.400 ergen kız üzerinde yapılan bir inceleme, HPV aşısı alıp almadıklarına bakılmaksızın, genç gebelik ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyon insidansı açısından hiçbir fark bulamadı. Her yıl binlerce Amerikalı aşı ile önlenebilir kanserlerden ölmektedir.
Kaynakça
- ^ . Who.int (İngilizce). 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2019.
- ^ PM, Aristos Georgiou (15 Ocak 2019). "The anti-vax movement has been listed by WHO as one of its top 10 health threats for 2019" (İngilizce). 22 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2019.
- ^ a b c Smith, MJ (November 2015). "Promoting Vaccine Confidence". Infectious Disease Clinics of North America (Review). 29 (4): 759-69. doi:10.1016/j.idc.2015.07.004. (PMID) 26337737.
- ^ a b Larson, HJ; Jarrett, C; Eckersberger, E; Smith, DM; Paterson, P (April 2014). "Understanding vaccine hesitancy around vaccines and vaccination from a global perspective: a systematic review of published literature, 2007–2012". Vaccine. 32 (19): 2150-59. doi:10.1016/j.vaccine.2014.01.081. (PMID) 24598724.
- ^ "Communicating science-based messages on vaccines". Bulletin of the World Health Organization. 95 (10): 670-71. October 2017. doi:10.2471/BLT.17.021017. (PMC) 5689193 $2. (PMID) 29147039.
- ^ "Why do some people oppose vaccination?". Vox. 21 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2018.
- ^ Ceccarelli, Leah. "Defending science: How the art of rhetoric can help". The Conversation (İngilizce). 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2018.
- ^ U.S. Department of Health and Human Services. . Vaccines.gov (İngilizce). 20 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2018.
- ^ Gerber JS, Offit PA (February 2009). "Vaccines and autism: a tale of shifting hypotheses". Clinical Infectious Diseases. 48 (4): 456-61. doi:10.1086/596476. (PMC) 2908388 $2. (PMID) 19128068.
- ^ . Boston Children's Hospital. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2014.
- ^ Phadke VK, Bednarczyk RA, Salmon DA, Omer SB (March 2016). "Association Between Vaccine Refusal and Vaccine Preventable Diseases in the United States: A Review of Measles and Pertussis". JAMA. 315 (11): 1149-58. doi:10.1001/jama.2016.1353. (PMC) 5007135 $2. (PMID) 26978210.
- ^ a b Wolfe RM, Sharp LK (August 2002). "Anti-vaccinationists past and present". BMJ. 325 (7361): 430-32. doi:10.1136/bmj.325.7361.430. (PMC) 1123944 $2. (PMID) 12193361.
- ^ Poland GA, Jacobson RM (January 2011). "The age-old struggle against the antivaccinationists". The New England Journal of Medicine. 364 (2): 97-99. doi:10.1056/NEJMp1010594. (PMID) 21226573. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ Wallace A (19 Ekim 2009). "An epidemic of fear: how panicked parents skipping shots endangers us all". Wired. 25 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2009.
- ^ Poland GA, Jacobson RM (March 2001). "Understanding those who do not understand: a brief review of the anti-vaccine movement". Vaccine. 19 (17–19): 2440-45. doi:10.1016/S0264-410X(00)00469-2. (PMID) 11257375.
- ^ "The Long History of America's Anti-Vaccination Movement". DiscoverMagazine.com. 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2019.
- ^ Young, Zachary (21 Kasım 2018). "How anti-vax went viral". 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2019.
- ^ "How the anti-vaxxers are winning in Italy" (İngilizce). 28 Eylül 2018. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2019.
- ^ Chang, Julie (12 Temmuz 2017). . Mystatesman. Austin American-Statesman. 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Elliman, David; Bedford, Helen (23 Mart 2014). . The New York Times. 24 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (İngilizce). 28 Haziran 2017. 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2019.
- ^ Bourree Lam, Vaccines Are Profitable, So What? 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Atlantic Feb. 10, 2015
- ^ U.S. Public Records Index Vol 1 (Provo, UT: Ancestry.com Operations, Inc.), 2010.
- ^ Kalichman, Seth C. (2009). Denying AIDS: Conspiracy Theories, Pseudoscience, and Human Tragedy. Berlin: Springer. ss. 108. ISBN .
- ^ Jacobson, RM; St Sauver, JL; Griffin, JM; MacLaughlin, KL; Finney Rutten, LJ (April 2020). "How health care providers should address vaccine hesitancy in the clinical setting: Evidence for presumptive language in making a strong recommendation". Human Vaccines & Immunotherapeutics. 16 (9): 2131-2135. doi:10.1080/21645515.2020.1735226 . (PMC) 7553710 $2. (PMID) 32242766.
- ^ Taylor, Luke E.; Swerdfeger, Amy L.; Eslick, Guy D. (17 Haziran 2014). "Vaccines are not associated with autism: an evidence-based meta-analysis of case-control and cohort studies". Vaccine. 32 (29): 3623-29. doi:10.1016/j.vaccine.2014.04.085. ISSN 1873-2518. (PMID) 24814559.
- ^ Smith, IM; MacDonald, NE (August 2017). "Countering evidence denial and the promotion of pseudoscience in autism spectrum disorder". Autism Research (Review). 10 (8): 1334-37. doi:10.1002/aur.1810. (PMID) 28544626.
- ^ Bonhoeffer, Jan; Heininger, Ulrich (June 2007). "Adverse events following immunization: perception and evidence". Current Opinion in Infectious Diseases. 20 (3): 237-46. doi:10.1097/QCO.0b013e32811ebfb0. (PMID) 17471032. 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2022.
- ^ Boseley, Sarah (2 Şubat 2010). "Lancet retracts 'utterly false' MMR paper". The Guardian. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2010.
- ^ Taylor LE, Swerdfeger AL, Eslick GD (June 2014). "Vaccines are not associated with autism: an evidence-based meta-analysis of case-control and cohort studies". Vaccine. 32 (29): 3623-29. doi:10.1016/j.vaccine.2014.04.085. (PMID) 24814559.
- ^ "Vaccines Do Not Cause Autism Concerns". Centers for Disease Control and Prevention (İngilizce). 12 Aralık 2018. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2019.
- ^ "How autism myths came to fuel anti-vaccination movements". Popular Science (İngilizce). February 2019. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asi karsitligi asi hizmeti kendisine sunulmasina karsin kisinin kendisi ve cocugu adina asilamaya yanasmamasi veya tamamen karsi cikma durumudur Dunya Saglik Orgutu asi karsitligini 2019 un en buyuk on saglik tehdidinden biri saymistir Terim genel olarak asilar hakkinda olumsuz gorusler yaymayi asilari ertelemeyi ve kimi asilari daha makbul gormeyi icerir Asilamaya karsi cikan argumanlar asilarin guvenligi konusunda saglanmis bilimsel konsensus ile de celismektedir Asi karsitligi asilar hakkindaki tibbi ahlaki ve hukuki tartismalardan kaynaklanmaktadir Asiya karsi kuskuyla yaklasmak kisinin kendine veya asiyi saglayan kuruma guven duymamasi ve asiya erisimin kolayligi gibi nedenlerden kaynaklanir Asi icat edildiginden beri asi karsitligi da olmustur Asi karsitlarinin argumanlarinin surekli degistigi saptanmistir Asiya olan karsitligin toplum nezdinde hizli bir sekilde yayilmasi salginlara ve asiyla onlenebilir hastaliklardan dolayi olume neden olabilir Aralarinda Turkiye nin de bulundugu cesitli ulkelerde zorunlu kilinan birtakim asilar vardir Bu asilarin bazilari ucretsiz yapilirken bazilari ucrete tabidir Zorunlu asilarin ucretli olmasi asi karsitligina bir gerekce olarak one surulebilmektedir Ozellikle Amerika Birlesik Devletleri gibi Bati ulkelerinde asi karsitligi vucut dokunulmazligi veya sivil ozgurlukler ile iliskilendirilmektedir Leonard Horowitz gibi bazi komplo teorisyeni saglikcilar da asi karsitligi gostermektedir Asi mitleriAsilarla ilgili birkac sehir efsanesi ebeveynlerin kaygilanmasina ve asi hakkinda tereddut duymasina sebep olur Bunlar arasinda dogal enfeksiyonun asiya gore ustunlugunun iddia edilmesi asilarin onledigi hastaliklarin tehlikeli olup olmadiginin sorgulanmasi asilarin ahlaki veya dini ikilemler olusturup olusturmadigi asilarin etkili olmadigi asilara alternatif olarak kanitlanmamis veya etkisiz yaklasimlar onerilmesi ve hukumete ve tibbi kurumlara duyulan guvensizlige odaklanan komplo teorileri bulunur Otizm Asilar ve otizm arasindaki baglanti fikri kapsamli bir sekilde arastirilmis ve kesin olarak yanlis oldugu gosterilmistir Bilimsel konsensus asilar ve otizm insidansi arasinda nedensel veya baska bir iliski olmadigi yonundedir Ayrica asi bilesenleri otizme neden olmaz Bununla birlikte asi karsiti hareket asilarin otizme sebep oldugu mitlerini komplo teorilerini ve ikisini birbirine baglayan yanlis bilgileri desteklemeye devam etmektedir HPV asisi HPV asisinin artan cinsel davranislara sebep oldugu iddiasi bilimsel kanitlarla desteklenmemektedir Yaklasik 1 400 ergen kiz uzerinde yapilan bir inceleme HPV asisi alip almadiklarina bakilmaksizin genc gebelik ve cinsel yolla bulasan enfeksiyon insidansi acisindan hicbir fark bulamadi Her yil binlerce Amerikali asi ile onlenebilir kanserlerden olmektedir Kaynakca Who int Ingilizce 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2019 PM Aristos Georgiou 15 Ocak 2019 The anti vax movement has been listed by WHO as one of its top 10 health threats for 2019 Ingilizce 22 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2019 a b c Smith MJ November 2015 Promoting Vaccine Confidence Infectious Disease Clinics of North America Review 29 4 759 69 doi 10 1016 j idc 2015 07 004 PMID 26337737 a b Larson HJ Jarrett C Eckersberger E Smith DM Paterson P April 2014 Understanding vaccine hesitancy around vaccines and vaccination from a global perspective a systematic review of published literature 2007 2012 Vaccine 32 19 2150 59 doi 10 1016 j vaccine 2014 01 081 PMID 24598724 Communicating science based messages on vaccines Bulletin of the World Health Organization 95 10 670 71 October 2017 doi 10 2471 BLT 17 021017 PMC 5689193 2 PMID 29147039 Why do some people oppose vaccination Vox 21 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2018 Ceccarelli Leah Defending science How the art of rhetoric can help The Conversation Ingilizce 5 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2018 U S Department of Health and Human Services Vaccines gov Ingilizce 20 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2018 Gerber JS Offit PA February 2009 Vaccines and autism a tale of shifting hypotheses Clinical Infectious Diseases 48 4 456 61 doi 10 1086 596476 PMC 2908388 2 PMID 19128068 Boston Children s Hospital 17 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2014 Phadke VK Bednarczyk RA Salmon DA Omer SB March 2016 Association Between Vaccine Refusal and Vaccine Preventable Diseases in the United States A Review of Measles and Pertussis JAMA 315 11 1149 58 doi 10 1001 jama 2016 1353 PMC 5007135 2 PMID 26978210 a b Wolfe RM Sharp LK August 2002 Anti vaccinationists past and present BMJ 325 7361 430 32 doi 10 1136 bmj 325 7361 430 PMC 1123944 2 PMID 12193361 Poland GA Jacobson RM January 2011 The age old struggle against the antivaccinationists The New England Journal of Medicine 364 2 97 99 doi 10 1056 NEJMp1010594 PMID 21226573 5 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2020 Wallace A 19 Ekim 2009 An epidemic of fear how panicked parents skipping shots endangers us all Wired 25 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2009 Poland GA Jacobson RM March 2001 Understanding those who do not understand a brief review of the anti vaccine movement Vaccine 19 17 19 2440 45 doi 10 1016 S0264 410X 00 00469 2 PMID 11257375 The Long History of America s Anti Vaccination Movement DiscoverMagazine com 22 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2019 Young Zachary 21 Kasim 2018 How anti vax went viral 15 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2019 How the anti vaxxers are winning in Italy Ingilizce 28 Eylul 2018 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2019 Chang Julie 12 Temmuz 2017 Mystatesman Austin American Statesman 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Elliman David Bedford Helen 23 Mart 2014 The New York Times 24 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ingilizce 28 Haziran 2017 5 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2019 Bourree Lam Vaccines Are Profitable So What 12 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Atlantic Feb 10 2015 U S Public Records Index Vol 1 Provo UT Ancestry com Operations Inc 2010 Kalichman Seth C 2009 Denying AIDS Conspiracy Theories Pseudoscience and Human Tragedy Berlin Springer ss 108 ISBN 0 387 79475 1 Jacobson RM St Sauver JL Griffin JM MacLaughlin KL Finney Rutten LJ April 2020 How health care providers should address vaccine hesitancy in the clinical setting Evidence for presumptive language in making a strong recommendation Human Vaccines amp Immunotherapeutics 16 9 2131 2135 doi 10 1080 21645515 2020 1735226 PMC 7553710 2 PMID 32242766 Taylor Luke E Swerdfeger Amy L Eslick Guy D 17 Haziran 2014 Vaccines are not associated with autism an evidence based meta analysis of case control and cohort studies Vaccine 32 29 3623 29 doi 10 1016 j vaccine 2014 04 085 ISSN 1873 2518 PMID 24814559 Smith IM MacDonald NE August 2017 Countering evidence denial and the promotion of pseudoscience in autism spectrum disorder Autism Research Review 10 8 1334 37 doi 10 1002 aur 1810 PMID 28544626 Bonhoeffer Jan Heininger Ulrich June 2007 Adverse events following immunization perception and evidence Current Opinion in Infectious Diseases 20 3 237 46 doi 10 1097 QCO 0b013e32811ebfb0 PMID 17471032 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2022 Boseley Sarah 2 Subat 2010 Lancet retracts utterly false MMR paper The Guardian 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2010 Taylor LE Swerdfeger AL Eslick GD June 2014 Vaccines are not associated with autism an evidence based meta analysis of case control and cohort studies Vaccine 32 29 3623 29 doi 10 1016 j vaccine 2014 04 085 PMID 24814559 Vaccines Do Not Cause Autism Concerns Centers for Disease Control and Prevention Ingilizce 12 Aralik 2018 16 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2019 How autism myths came to fuel anti vaccination movements Popular Science Ingilizce February 2019 2 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2022