Bâbekîler/Bâbek’îyye ya da Mazyâr’îyye; Hulûl ve tenasühe inananHûrrem’îyye'nin devamı niteliğinde olan Ghulat-i Şîʿa fırka.
Hûrremîler’in hâlefleri Bâbekîler
Selefleri olan Hûrremîler’in Dünya'da dâima bir peygamberin mevcût olacağı, yeryüzünün asla peygambersiz kalamayacağı, peygamberliğin ise ancak ırsiyet ve hulûl yoluyla intikal etmesinin mümkün olacağı şeklindeki inançlarına uyumlu olarak Bâbek Hûrremî’nin peygamber olduğunu iddia etmişlerdir.
Bâbek Hûrremî’nin ilâhlığı
İbn Nedim’in Bâbek’in ilâhlık iddiasına kalkışmış olduğu yönündeki kaydından anlaşıldığı kadarıyla Hûrrem’îyye'nin devamı niteliğinde olan Ghulat-i Şîʿa bir fırka oluşturmaktaydılar. Bâbek Hûrremî’nin, kendisinin ilâhlığı haricinde Hûrrem’îyye’den aldığı şeyler siyâsî taktik değişikliklerden ibaretti.
Bâbekîler’in İslâmiyet anlayış ve uygulamaları
Çocuklarını Kur'an kurslarına göndermekle beraber, kendileri namaz kılmaz ve Ramazan orucu tutmazlardı. Ayrıca, kâfirler ile cihâda girmeyi de lüzumsuz olarak addeden bir topluluk oluşturmaktaydılar.
Mazyâr’îyye fırkasının oluşumu ve Mazyâr İsyânı
Bâbek’îyye fırkasının en koyu tâkipçilerinden biri olan "Maz-Yâr", Bâbek İsyânı’nda Bâbek Hûrremî’ye en güçlü desteği verenlerin başında gelmekteydi. Ortaçağ tarihçilerinden "Bahâ’ed-Dîn Muhammad ibn Hasan ibn İsfendiyâr" Tarîk-i-Taberistan adlı eserinde, aslen koyu bir Zerdüştlük mensûbu olan ve Milâdî dokuzuncu asırda 839 yılında Abbâsîler Hâlifeliği’ne karşı ayaklanan Mazyâr’ın,
“ | Afşîn Haydâr bin Kâvûs, Bâbek Hûrremî ve ben, üçümüz ülkemizi Araplar'dan geri geri alıp hükûmeti Sasaniler’e devretmeğe and içtik. | „ |
dediği nakledilmektedir.
Mazyâr’ın ölümü
Maz-Yâr ile Bâbek Hûrremî birlikte Abbâsî Hâlifesi Ebû İshâk el-Muʻtasım bi’l-Lâh tarafından üzerlerine sevkedilen orduların birçoğunu geri püskürtmeyi başarmalarına rağmen, kardeşi Kuhyâr’ın ihânetine uğrayan Mazyâr sonunda Abbâsîler tarafından ele geçirildi. Bağdat’ta infâz edilmeği beklediği bir sırada hâlifenin cellâtları tarafından halkın önünde işkencelere mâruz kalarak küçük düşürücü bir şekilde i'dam edilmekten kurrtulmak için zehir içerek yaşamına son verdi. "Maz-Yâr" ya da "Mah-Yâr" ismi "Ayın Yazatası’nca korunan", mânasına gelmekteydi.
Kaynakça
- ^ El-Makdisî, Cilt IV, sahife 30.
- ^ El-Makdisî, Cilt III, sahife 8.
- ^ El-Makdisî, Cilt IV, sahife 30-31.
- ^ İbn Nedim, el-Fihrist, sahife 406.
- ^ a b TDV, İslâm Ansiklopedisi, Cilt II, sahife 173.
- ^ a b TDV, İslâm Ansiklopedisi, Cilt IV, sahife 376.
- ^ el-Fark, sahife 269.
- ^ Said Nefisî, Bâbek Hûrremî Dilâver-i Azerbaycan, Tabesh Publishers, Tahran 1955, sahife 57, İbn İsfendiyâr’ın eserinden naklen: من (مازیار) و افشين خيدر بن کاوس و بابک هر سه از دير باز عهد و بيعت کرده ايم و قرار داده بر آن که دولت از عرب بازستانيم و ملک و جهانداري با خاندان کسرويان نقل کنيم»
- ^ Yazata, Zentçe'de "Tapılası - Tapılmağa lâyık" mânâsına gelmekteydi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Babekiler Babek iyye ya da Mazyar iyye Hulul ve tenasuhe inananHurrem iyye nin devami niteliginde olan Ghulat i Siʿa firka Hurremiler in halefleri BabekilerSelefleri olan Hurremiler in Dunya da daima bir peygamberin mevcut olacagi yeryuzunun asla peygambersiz kalamayacagi peygamberligin ise ancak irsiyet ve hulul yoluyla intikal etmesinin mumkun olacagi seklindeki inanclarina uyumlu olarak Babek Hurremi nin peygamber oldugunu iddia etmislerdir Babek Hurremi nin ilahligiBabek Hurremi Ibn Nedim in Babek in ilahlik iddiasina kalkismis oldugu yonundeki kaydindan anlasildigi kadariyla Hurrem iyye nin devami niteliginde olan Ghulat i Siʿa bir firka olusturmaktaydilar Babek Hurremi nin kendisinin ilahligi haricinde Hurrem iyye den aldigi seyler siyasi taktik degisikliklerden ibaretti Babekiler in Islamiyet anlayis ve uygulamalariCocuklarini Kur an kurslarina gondermekle beraber kendileri namaz kilmaz ve Ramazan orucu tutmazlardi Ayrica kafirler ile cihada girmeyi de luzumsuz olarak addeden bir topluluk olusturmaktaydilar Mazyar iyye firkasinin olusumu ve Mazyar IsyaniMazyar Babek iyye firkasinin en koyu takipcilerinden biri olan Maz Yar Babek Isyani nda Babek Hurremi ye en guclu destegi verenlerin basinda gelmekteydi Ortacag tarihcilerinden Baha ed Din Muhammad ibn Hasan ibn Isfendiyar Tarik i Taberistan adli eserinde aslen koyu bir Zerdustluk mensubu olan ve Miladi dokuzuncu asirda 839 yilinda Abbasiler Halifeligi ne karsi ayaklanan Mazyar in Afsin Haydar bin Kavus Babek Hurremi ve ben ucumuz ulkemizi Araplar dan geri geri alip hukumeti Sasaniler e devretmege and ictik dedigi nakledilmektedir Mazyar in olumu Maz Yar ile Babek Hurremi birlikte Abbasi Halifesi Ebu Ishak el Muʻtasim bi l Lah tarafindan uzerlerine sevkedilen ordularin bircogunu geri puskurtmeyi basarmalarina ragmen kardesi Kuhyar in ihanetine ugrayan Mazyar sonunda Abbasiler tarafindan ele gecirildi Bagdat ta infaz edilmegi bekledigi bir sirada halifenin cellatlari tarafindan halkin onunde iskencelere maruz kalarak kucuk dusurucu bir sekilde i dam edilmekten kurrtulmak icin zehir icerek yasamina son verdi Maz Yar ya da Mah Yar ismi Ayin Yazatasi nca korunan manasina gelmekteydi Kaynakca El Makdisi Cilt IV sahife 30 El Makdisi Cilt III sahife 8 El Makdisi Cilt IV sahife 30 31 Ibn Nedim el Fihrist sahife 406 a b TDV Islam Ansiklopedisi Cilt II sahife 173 a b TDV Islam Ansiklopedisi Cilt IV sahife 376 el Fark sahife 269 Said Nefisi Babek Hurremi Dilaver i Azerbaycan Tabesh Publishers Tahran 1955 sahife 57 Ibn Isfendiyar in eserinden naklen من مازیار و افشين خيدر بن کاوس و بابک هر سه از دير باز عهد و بيعت کرده ايم و قرار داده بر آن که دولت از عرب بازستانيم و ملک و جهانداري با خاندان کسرويان نقل کنيم Yazata Zentce de Tapilasi Tapilmaga layik manasina gelmekteydi