Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
BT Serisi Tanklar. Rusça (Быстроходный танк, Bystrokhodny Tank) (Türkçesi → Hızlı tank) anlamına gelen BT serisi tanklar SSCB tarafından 1932 ve 1941 yılları arasınca büyük adetlerde üretilen süvari tank sınıfıda diyebileceğimiz hafif sınıf bir tanktı. Hafif olmalarına rağmen iyi silahlandırılmış bu model, sınıfı tanklar içerisinde en iyi hareket özelliğine sahip araçtı. Kızıl Ordu içerisinde kısaca Betka, daha küçük modelleri ise Betuşka olarak bilinirdi.
| BT Serisi Tanklar | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | |
| Uyruğu |  Sovyetler Birliği |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 11.5 ton |
| Uzunluk | 5.58 m |
| Genişlik | 2.23 m |
| Yükseklik | 2.25 m |
| Mürettebat | 3 |
| Zırhı | 6 - 13 mm |
| Ana silahı | 45 mm Model 32 |
| Diğer silahları | |
| Motor | Model M-5 400 hp (298 kW) |
| Kaldırma kapasitesi | 35 beygir/ton |
| Süspansiyon donanımı | |
| Harekat menzili | 200 km |
| Azami hızı | 72 km/h |
Görüntüsü
BT tankı dönüştürülebilir tank modelindeydi. 1930'lu yıllarda tasarımcısı paletleri çıkartılabilen bir tank üzerinde çalışmaya başladı. Sonunda mürettebatı tarafından 30 dakika içerisinde paletleri tamamen çıkartılıp karayolunda tekerlekleri üzerinde gidebilecek bir tanka dönüşebilen bu model ortaya çıktı. Bu sayede tank arazide olduğu gibi karayolunda da hızlı hareket edebiliyordu. Paletsiz durumda tankı ön tekerlekleri hareket ettiriyordu.
Üretim tarihi
1930 yılında görünüşte Sovyet tarım organizasyonu olarak bilinen AMTORGa bağlı OGPU ve GRU haberalma servisi ajanları, New York da bulunan siyasi ve askeri makamları ikna ederek Amerikan yapımı ait plan ve özellikleri ele geçirdi. En az iki adet Christie M1931 tankı (taretsiz olarak) ABD tarafından sahte belgeler düzenlenerek SSCB ne satıldı. İhracat belgelerde araç “tarım traktörü” olarak gösterildi. İki tankta başarılı bir şekilde (KhPZ) tesislerine getirildi. Christie tankları Sovyetler tarafından hızlı tank olarak sınıflandırıldı ve kısaca BT adını aldı. Eldeki plan ve orijinal Christie prototipleri ışığında Ekim 1931 yılında silahsız olarak 3 adet BT-2 tankı 1932 yılında ise seri olarak BT-2 tankları üretilmeye başlandı. Birçok BT-2 bir adet 37 mm top ve bir adet Makineli tüfek ile üretildi. BT-3 ve sonraki modelleri 45 mm top ile üretildi. Christie M1931 prototipinde bulunan eğimli zırh daha sonra Sovyet tankların içinde tutulan bir tasarım oldu ve ileride yan zırhlarda böyle tasarlandı.
1937, KhPZ fabrikasında bulunan Şef tasarımcı Mikhail I. Koshkin e bağlı yeni nesil BT tanklarını çizdiler. Ekip A-20 adında yeni bir model tasarladı. Bunun kopyası olan ancak daha ağır zırha ve silaha sahip A-32, ileride T-26 piyade tankı ve BT-8 yerini alacaktı. Tasarımı zaten tartışmalı olan tank için en önemli şüphe, kendisinden daha zırhlı T-34 tankı var iken Alman Blitzkrieg saldırı tehdidi karşısında ne kadar saldırı ve savunma gücünde olduğuydu.
Üretim adetleri:
- BT-5: 1,884
- BT-7: 5,328
- BT-8: 706
Modelleri
- BT-1 - Christie prototipi
- BT-2 Model 1932 – 37 mm top, M-5 motor (Amerikan Liberty motorunun kopyası)
- BT-5- geniş silindirik taret, 45 mm top, yeni MT
- BT-5 Model 1933 – iki kapaklı yeni taret ve coaxial MT.
- BT-5PKh – suya dalabilen model (prototip).
- BT-5A – topçu destek modeli 76.2 mm obüslü (az sayıda üretildi).
- BT-5 alev makinesi takılı - (prototip).
- PT-1A – yeni gövdeli amfibik model (az sayıda üretildi).
- BT-7 Model 1935 – gövdesi kaynaklı, yeni tasarım ön gövde, yeni M-17T motor (BMW kopyası), ilave egzoz
- BT-7 Model 1937 – eğimli yeni taret
- BT-7TU – komuta modeli, yeni tasarım telsiz antenli
- BT-7A – topçu destek modeli 76.2 mm obüslü
- OP-7 – alez makinesi ile harici yakıt tankları.
- BT-8 (1938, prototipi A-8; Kızıl Ordu adı BT-7M) - yeni V-2 dizel motor, iki : bir tanesi P-40 uçaksavar amaçlı diğeri taretin arkasında.
- – Fin taarruz topu, Kızıl Ordu dan ganimet alınan BT-7lere İngiliz 114 mm obüs takılı modeli.
- BT-IS – Prototip ağır eğimli zırha sahip ileride T-34 modelinde kullanıldı.
- BT-SW-2 Cherepakha (Türkçe "kaplumbağa") – Prototip çok egimli zırha sahip.
- A-20 – Prototip yeni BT tankı, 20 mm zırh, 45mm top, V-2 dizel motor ve 8×6-tekerleğe dönüşebilen yürüyen aksam. A-32 denemeleri sırasında durduruldu, ileride T-34 orta sınıf tank olarak üretildi.
- TTBT-5, TTBT-7 -
Özellikleri
| BT-2 | BT-5 | BT-7 | BT-7A | BT-8 | |
|---|---|---|---|---|---|
| mürettebatı | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| ağırlığı | 10.2 t | 11.5 t | 14 t | 14.5 t | 14.7 t |
| uzunluğu | 5.58 m | 5.58 m | 5.66 m | 5.66 m | 5.66 m |
| genişliği | 2.23 m | 2.23 m | 2.29 m | 2.29 m | 2.29 m |
| yüksekliği | 2.20 m | 2.25 m | 2.42 m | 2.52 m | 2.42 m |
| zırhı | 6–13 mm | 6–13 mm | 6–13 mm | 6–13 mm | 6–22 mm |
| ana silahı modeli | 37 mm Model 30 | 45 mm Model 32 | 45 mm Model 35 | 76.2 mm Model 27/32 | 45 mm Model 38 |
| ana silah cephanesi | 96 mermi | 115 mermi | 146 mermi | 50 mermi | 146 mermi |
| makineli tüfeği | DT MT | DT MT | DT MT | 2×DT MT | 3×DT MT |
| motor gücü tipi | 400 beygir Liberty | 400 bg M-5 | 500 bg M-17T | 500 bg M-17T | 450 bg V-2 |
| yakıtı | 400 l benzin | 360 l benzin | 620 l benzin | 620 l benzin | 620+170 l dizel |
| karayolu hızı | 100 (km/s) | 72 km/s | 86 km/s | 86 km/s | 86 km/s |
| güç/ağırlık | 39 bg/t | 35 bg/t | 36 bg/t | 34 bg/t | 31 bg/t |
| karayolu menzili | 300 km | 200 km | 250 km | 250 km | 700 km |
| arazi menzili | 100 km | 90 km | 120 km | 120 km | 400 km |
Görev tarihi
BT serisi tanklar II. Dünya Savaşı öncesinde askeri tarih yönünden önemli birkaç çatışmada yer almışlardır. Bu çatışmalardan ilki 1936 yılında İspanya İç Savaşında olmuştur. Uluslararası Tugay safında çatışmalara katılan BT-5 tankları 45 mm.lik ana silahlarıyla Alman ve İspanyol hafif tankları karşısında başarılı sonuçlar elde etmişlerdir.
1939 yılında Moğolistan sınırında Japonya ile Sovyetler arasındaki sınır çatışmalarında General Jukov, BT-5 ve BT-7 tanklarından oluşan tanklarını gruplar halinde ve hızlı manevralarla kullanarak başarılı olmuştur.
"Kış Savaşı" olarak da bilinen Finlandiya savaşında ise BT-2 ve BT-5 tanklarının ince ön zırhları, kayaklı tanksavar unsurlarının etkisiyle yetersiz kalmışlardır.
17 Eylül 1939 da Polonya sınırını geçen Sovyet birliklerindeki BT serisi tanklar, Polonya ordusunun zaten Alman taarruzları sonucunda çökmüş olması nedeniyle fazla zorlanmamışlardır.
1941 de, Barbarossa Harekatının ilk yılında BT serisi tanklar Alman tanklarının kalın ön zırhları ve atış güçleri karşısında büyük kayıplar verdiler. Leningrad yönünde gelişen Alman ilerlemesine karşı sevk edilen bu tanklar başarısız oldular. Özellikle Uman bölgesindeki tank savaşlarında üç Sovyet tank kolordusu, neredeyse tümüyle savaş dışı kalmıştır. Uman Savaşı, Kursk Savaşından sonra tarihin en büyük ikinci tank muharebesi olmuştur.
Kızıl Ordu Alman ordusunun Barbarossa Harekatına başlaması ile BT serisi tankları T-34 modeli ile yer değiştirmeye başladı.
Kızıl Ordu çok sayıdaki BT tankını 1945 yılındaki Mançurya topraklarındaki sırasında Japonya ordusuna karşı kullandı. Bu BT serisi tankların savaştaki son görevi olmuştur.
Teknik efsanesi
Kızıl Ordu nun sahip olduğu BT serisi '' tanklar savaş öncesi dönemde kendi sınıfı tank tasarımları içerisinde hareket kabiliyeti bakımından en iyi araçtı. Bu sebepten ötürü birçok deneme modeli üzerinde çalışılan bu tanklar , Ukraynada bulunan KhPZ fabrikasında üretildi.
Bu gün bir efsane olan T-34 tankı BT tankının geliştirilmiş bir modeliydi. T-34 tankında görülen birçok yenilik aslında BT serisinde elde edilen tecrübelerle sağlanmıştı. Aralarındaki nesil bağı inkâr edilemezdi. Tasarım süresi boyunca önemli teknik buluşlarda yapıldı. Özellikle BT-IS ve BT-SW-2 serisi deneme modellerinde ağır ve eğimli zırh bulundu. Bu buluş ileride T-34 üzerinde kullanıldı.
BT ler ayrıca istihkam araçları ve yürüyen aksamlar içinde deneme aracı oldu. Köprü döşeme modelinin T-38 tareti bulunuyordu. Standard tanklara üzerine monte ediliyordu. modelinde taretin sağında ve solunda iki adet roket rampası bulunuyordu. Birkaç modelinde çok dar paletler hatta ahşap kayak takımları kullanıldı.
KBT-7 modeli ise gelişmiş zırhlı komuta tankı olarak geliştirildi. Ancak üretimine geçilmeden II. Dünya Savaşı sona erdi.
1936 yılında sırasında askeri gözlemcilere yüzlerce BT tankının geçişi gösterilmiştir. Daha sonra ülkelerine dönen İngiliz Ordu gözlemcileri, İngilizlere ait tanklardada aynı süspansiyon sisteminin kullanılmasını istedi. Sonuçta BT tankında kullanılandan türetilen İngilizlere ait , Crusader,ve Cromwell tanklarına takıldı. İlginç olarak İngiliz takının gövde ön zırhıda BT tankına çok benzemektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Whittaker Chambers
- Viktor Suvorov
- Steven J. Zaloga
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta BT tankı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Tank development index29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BT tank ve modelleri14 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
BT Serisi Tanklar Rusca Bystrohodnyj tank Bystrokhodny Tank Turkcesi Hizli tank anlamina gelen BT serisi tanklar SSCB tarafindan 1932 ve 1941 yillari arasinca buyuk adetlerde uretilen suvari tank sinifida diyebilecegimiz hafif sinif bir tankti Hafif olmalarina ragmen iyi silahlandirilmis bu model sinifi tanklar icerisinde en iyi hareket ozelligine sahip aracti Kizil Ordu icerisinde kisaca Betka daha kucuk modelleri ise Betuska olarak bilinirdi BT Serisi TanklarCesidiUyrugu Sovyetler BirligiOzelliklerAgirlik 11 5 tonUzunluk 5 58 mGenislik 2 23 mYukseklik 2 25 mMurettebat 3Zirhi 6 13 mmAna silahi 45 mm Model 32Diger silahlariMotor Model M 5 400 hp 298 kW Kaldirma kapasitesi 35 beygir tonSuspansiyon donanimiHarekat menzili 200 kmAzami hizi 72 km hGoruntusuBT tanki donusturulebilir tank modelindeydi 1930 lu yillarda tasarimcisi paletleri cikartilabilen bir tank uzerinde calismaya basladi Sonunda murettebati tarafindan 30 dakika icerisinde paletleri tamamen cikartilip karayolunda tekerlekleri uzerinde gidebilecek bir tanka donusebilen bu model ortaya cikti Bu sayede tank arazide oldugu gibi karayolunda da hizli hareket edebiliyordu Paletsiz durumda tanki on tekerlekleri hareket ettiriyordu Uretim tarihi1930 yilinda gorunuste Sovyet tarim organizasyonu olarak bilinen AMTORGa bagli OGPU ve GRU haberalma servisi ajanlari New York da bulunan siyasi ve askeri makamlari ikna ederek Amerikan yapimi ait plan ve ozellikleri ele gecirdi En az iki adet Christie M1931 tanki taretsiz olarak ABD tarafindan sahte belgeler duzenlenerek SSCB ne satildi Ihracat belgelerde arac tarim traktoru olarak gosterildi Iki tankta basarili bir sekilde KhPZ tesislerine getirildi Christie tanklari Sovyetler tarafindan hizli tank olarak siniflandirildi ve kisaca BT adini aldi Eldeki plan ve orijinal Christie prototipleri isiginda Ekim 1931 yilinda silahsiz olarak 3 adet BT 2 tanki 1932 yilinda ise seri olarak BT 2 tanklari uretilmeye baslandi Bircok BT 2 bir adet 37 mm top ve bir adet Makineli tufek ile uretildi BT 3 ve sonraki modelleri 45 mm top ile uretildi Christie M1931 prototipinde bulunan egimli zirh daha sonra Sovyet tanklarin icinde tutulan bir tasarim oldu ve ileride yan zirhlarda boyle tasarlandi 1937 KhPZ fabrikasinda bulunan Sef tasarimci Mikhail I Koshkin e bagli yeni nesil BT tanklarini cizdiler Ekip A 20 adinda yeni bir model tasarladi Bunun kopyasi olan ancak daha agir zirha ve silaha sahip A 32 ileride T 26 piyade tanki ve BT 8 yerini alacakti Tasarimi zaten tartismali olan tank icin en onemli suphe kendisinden daha zirhli T 34 tanki var iken Alman Blitzkrieg saldiri tehdidi karsisinda ne kadar saldiri ve savunma gucunde olduguydu Uretim adetleri BT 5 1 884 BT 7 5 328 BT 8 706Modelleri BT 1 Christie prototipi BT 2 Model 1932 37 mm top M 5 motor Amerikan Liberty motorunun kopyasi BT 5 genis silindirik taret 45 mm top yeni MT BT 5 Model 1933 iki kapakli yeni taret ve coaxial MT BT 5PKh suya dalabilen model prototip BT 5A topcu destek modeli 76 2 mm obuslu az sayida uretildi BT 5 alev makinesi takili prototip PT 1A yeni govdeli amfibik model az sayida uretildi BT 7 Model 1935 govdesi kaynakli yeni tasarim on govde yeni M 17T motor BMW kopyasi ilave egzoz BT 7 Model 1937 egimli yeni taret BT 7TU komuta modeli yeni tasarim telsiz antenli BT 7A topcu destek modeli 76 2 mm obuslu OP 7 alez makinesi ile harici yakit tanklari BT 8 1938 prototipi A 8 Kizil Ordu adi BT 7M yeni V 2 dizel motor iki bir tanesi P 40 ucaksavar amacli digeri taretin arkasinda Fin taarruz topu Kizil Ordu dan ganimet alinan BT 7lere Ingiliz 114 mm obus takili modeli BT IS Prototip agir egimli zirha sahip ileride T 34 modelinde kullanildi BT SW 2 Cherepakha Turkce kaplumbaga Prototip cok egimli zirha sahip A 20 Prototip yeni BT tanki 20 mm zirh 45mm top V 2 dizel motor ve 8 6 tekerlege donusebilen yuruyen aksam A 32 denemeleri sirasinda durduruldu ileride T 34 orta sinif tank olarak uretildi TTBT 5 TTBT 7 Ozellikleri Source Zaloga amp Grandsen Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two BT 2 BT 5 BT 7 BT 7A BT 8murettebati 3 3 3 3 3agirligi 10 2 t 11 5 t 14 t 14 5 t 14 7 tuzunlugu 5 58 m 5 58 m 5 66 m 5 66 m 5 66 mgenisligi 2 23 m 2 23 m 2 29 m 2 29 m 2 29 myuksekligi 2 20 m 2 25 m 2 42 m 2 52 m 2 42 mzirhi 6 13 mm 6 13 mm 6 13 mm 6 13 mm 6 22 mmana silahi modeli 37 mm Model 30 45 mm Model 32 45 mm Model 35 76 2 mm Model 27 32 45 mm Model 38ana silah cephanesi 96 mermi 115 mermi 146 mermi 50 mermi 146 mermimakineli tufegi DT MT DT MT DT MT 2 DT MT 3 DT MTmotor gucu tipi 400 beygir Liberty 400 bg M 5 500 bg M 17T 500 bg M 17T 450 bg V 2yakiti 400 l benzin 360 l benzin 620 l benzin 620 l benzin 620 170 l dizelkarayolu hizi 100 km s 72 km s 86 km s 86 km s 86 km sguc agirlik 39 bg t 35 bg t 36 bg t 34 bg t 31 bg tkarayolu menzili 300 km 200 km 250 km 250 km 700 kmarazi menzili 100 km 90 km 120 km 120 km 400 kmGorev tarihiBT serisi tanklar II Dunya Savasi oncesinde askeri tarih yonunden onemli birkac catismada yer almislardir Bu catismalardan ilki 1936 yilinda Ispanya Ic Savasinda olmustur Uluslararasi Tugay safinda catismalara katilan BT 5 tanklari 45 mm lik ana silahlariyla Alman ve Ispanyol hafif tanklari karsisinda basarili sonuclar elde etmislerdir 1939 yilinda Mogolistan sinirinda Japonya ile Sovyetler arasindaki sinir catismalarinda General Jukov BT 5 ve BT 7 tanklarindan olusan tanklarini gruplar halinde ve hizli manevralarla kullanarak basarili olmustur Kis Savasi olarak da bilinen Finlandiya savasinda ise BT 2 ve BT 5 tanklarinin ince on zirhlari kayakli tanksavar unsurlarinin etkisiyle yetersiz kalmislardir 17 Eylul 1939 da Polonya sinirini gecen Sovyet birliklerindeki BT serisi tanklar Polonya ordusunun zaten Alman taarruzlari sonucunda cokmus olmasi nedeniyle fazla zorlanmamislardir 1941 de Barbarossa Harekatinin ilk yilinda BT serisi tanklar Alman tanklarinin kalin on zirhlari ve atis gucleri karsisinda buyuk kayiplar verdiler Leningrad yonunde gelisen Alman ilerlemesine karsi sevk edilen bu tanklar basarisiz oldular Ozellikle Uman bolgesindeki tank savaslarinda uc Sovyet tank kolordusu neredeyse tumuyle savas disi kalmistir Uman Savasi Kursk Savasindan sonra tarihin en buyuk ikinci tank muharebesi olmustur Kizil Ordu Alman ordusunun Barbarossa Harekatina baslamasi ile BT serisi tanklari T 34 modeli ile yer degistirmeye basladi Kizil Ordu cok sayidaki BT tankini 1945 yilindaki Mancurya topraklarindaki sirasinda Japonya ordusuna karsi kullandi Bu BT serisi tanklarin savastaki son gorevi olmustur Teknik efsanesiKizil Ordu nun sahip oldugu BT serisi tanklar savas oncesi donemde kendi sinifi tank tasarimlari icerisinde hareket kabiliyeti bakimindan en iyi aracti Bu sebepten oturu bircok deneme modeli uzerinde calisilan bu tanklar Ukraynada bulunan KhPZ fabrikasinda uretildi Bu gun bir efsane olan T 34 tanki BT tankinin gelistirilmis bir modeliydi T 34 tankinda gorulen bircok yenilik aslinda BT serisinde elde edilen tecrubelerle saglanmisti Aralarindaki nesil bagi inkar edilemezdi Tasarim suresi boyunca onemli teknik buluslarda yapildi Ozellikle BT IS ve BT SW 2 serisi deneme modellerinde agir ve egimli zirh bulundu Bu bulus ileride T 34 uzerinde kullanildi BT ler ayrica istihkam araclari ve yuruyen aksamlar icinde deneme araci oldu Kopru doseme modelinin T 38 tareti bulunuyordu Standard tanklara uzerine monte ediliyordu modelinde taretin saginda ve solunda iki adet roket rampasi bulunuyordu Birkac modelinde cok dar paletler hatta ahsap kayak takimlari kullanildi KBT 7 modeli ise gelismis zirhli komuta tanki olarak gelistirildi Ancak uretimine gecilmeden II Dunya Savasi sona erdi 1936 yilinda sirasinda askeri gozlemcilere yuzlerce BT tankinin gecisi gosterilmistir Daha sonra ulkelerine donen Ingiliz Ordu gozlemcileri Ingilizlere ait tanklardada ayni suspansiyon sisteminin kullanilmasini istedi Sonucta BT tankinda kullanilandan turetilen Ingilizlere ait Crusader ve Cromwell tanklarina takildi Ilginc olarak Ingiliz takinin govde on zirhida BT tankina cok benzemektedir Ayrica bakinizII Dunya Savasi Zirhli Arac ListesiKaynakcaWhittaker Chambers ISBN 0 89526 789 6 Viktor Suvorov ISBN 0 241 12622 3 Steven J Zaloga ISBN 0 85368 606 8 Chambers 1952 Suvorov 1990 p 14 Dis baglantilarWikimedia Commons ta BT tanki ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Tank development index29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde BT tank ve modelleri14 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde