Bahçelikışla, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Bahçelikışla | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Bahçelikışla Bahçelikışla'nın Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Oltu |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1658 m |
Nüfus (2022) | 130 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25400 |
Tarihçe
Bahçelikışla'nın eski adı, Osmanlı tarafından 1599 yılında Oltu bölgesinde tutulan defterde Kubad Örük olarak geçmektedir. 1599 yılında tutulan bu defterde köyde 16 gayrimüslim hanenin bulunduğu yazmaktadır.[1] Fakat hem daha önce 1574 yılında tutulan Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde hem de sonrasında 1609 ve 1656 yılında tutulan kayıtlarda ilginç bir şekilde köyle ilgili herhangi bir bilgiye yer verilmemiştir. [2] Bununla birlikte Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1907 yılında köyden Bağçalı-kışla (ბაღჩალი-ყიშლა) adıyla söz etmiştir. Nitekim köyün adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Bağçalı Kışla (باغچەلی قیشلە) olarak geçer.
Bahçelikışla köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Günümüzde Bahçelikışla Kilisesi ve Bahçelikışla Kalesi olarak adlandırılan yapılar bu dönemden kalmış olmalıdır. Ancak yakın çevresindeki köylerin adının yer almasına rağmen, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde, Oltu sancağı köyleri arasında Bahçelikışla ya da Kubad Örük adı geçmemektedir.
Bahçelikışla'nın bulunduğu bölge, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 Rus nüfus tespitinde Bahçelikışla adıyla kaydedilmiş bir köy bulunmamakla birlikte, günümüzde Bahçelikışla köyünün sınırları içinde bulunan Erük (Эрюк) ve Kubad (Кубадъ) adlı yerleşimler, Erük-Kubad (Эрюк-Кубадъ) adı altında tek köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Oltu sancağının Oltu kazasının Avdost nahiyesine bağlı olan köydeki 27 hanede, 92'si erkek ve 70'şi kadın olmak üzere, 162 kişi yaşıyordu. Bu nüfus içinde 15 hanede yaşayan 90 kişi Ermeni, 12 hanede yaşayan 72 kişi Türk olarak kaydedilmiştir. Tao bölgesi üzerine bir araştırmada Erük adının Türkçe, Kubad (კუბადი) adının Gürcüce olduğu belirtilmiştir.
Tao bölgesinde 1907 yılında araştırma gezisi yapan Ekvtime Takaişvili, Bahçelikışla köyünden ayrı bir köy olarak söz etmiş ve burada Müslümanların yaşadığını belirtmiştir. Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, komşu köy Uruk'ta (Erük) Ermeniler bulunuyordu. Bugün Bahçelikışla köyünün mahallesi olan Çaparlıkışla (Çeperlikışla) ise, 15 evden oluşuyor ve bu köyde de Ermeniler yaşıyordu. Ermeniler, kabartmalı taşlara sahip eski kiliseyi yıkıp taşlarını da kullanarak yeni bir kilise inşa etmişlerdi.
Bahçelikışla, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Bağçalı Kışla" adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının merkez nahiyesine bağlı bir köydü. 1940 genel nüfus sayımında "Bahçalıkışla" şeklinde kaydedilmiş olan köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 323 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Bahçelikışla köyünün nüfusu 497 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde 130 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Bahçelikışla köyünde bir kale ve biri kalenin içinde olmak üzere üç kilisenin varlığı bilinmektedir. Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kalesi olarak adlandırılan kale, köyün 500 metre doğusunda yer alır. Bugüne kalan duvarlarının yüksekliği 7 metreyi bulur. Kalenin içinde, kuzeydoğu ucunda yer alan tek nefli kale kilisesi, büyük ölçüde yıkılmış olmakla birlikte, yarı dairesel forma sahip apsisin büyük kısmı ayakta kalmıştır. Bu kilisenin ayrıca bir mezar katı bulunmaktadır. Köyün doğusunda, Bahçelikışla Kalesi'nin batısında tek nefli başka bir kilise bulunmaktadır. Kaba yontulmuş taşlar ve kireç harcıyla inşa edilmiş kilise tamamen yıkılmıştır. Bahçelikışla köyünün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kilisesi olarak anılan kapalı haç planlı ve kubbeli kilise de büyük ölçüde yıkılmıştır. 1907 yılında bölgede araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili bu kiliseyi, kalenin batısında bulunan tek nefli küçük kilisenin yerinde tarif etmiştir.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 140 km, Oltu ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır. Mahalle, Oltu'nun kuzeydoğusunda olup, numaralı Ardahan-Muş (Göle-Oltu) devlet yoluna, Yukarıkumlu Mahallesi üzerinden, 7,9 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 130 |
2021 | 140 |
2020 | 149 |
2019 | 149 |
2018 | 136 |
2017 | 135 |
2016 | 138 |
2015 | 139 |
2014 | 147 |
2013 | 162 |
2012 | 160 |
2011 | 177 |
2010 | 161 |
2009 | 181 |
2008 | 178 |
2007 | 181 |
2000 | 277 |
1990 | 426 |
1985 | 554 |
1965 | 497 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Oltu Bahçelikışla Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bahcelikisla, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში), Tiflis, 1960, s.52". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ a b
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 215-216. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 75-78. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 172". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 801. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 247" (PDF). 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Bahçelikışla Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Bahçelikışla to Yukarıkumlu". Bahçelikışla to Yukarıkumlu. 8 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Bahçelikışla, Oltu için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bahcelikisla Erzurum ilinin Oltu ilcesine bagli bir kirsal mahalledir BahcelikislaMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuBahcelikislaBahcelikisla nin Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceOltuCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1658 mNufus 2022 130Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25400TarihceBahcelikisla nin eski adi Osmanli tarafindan 1599 yilinda Oltu bolgesinde tutulan defterde Kubad Oruk olarak gecmektedir 1599 yilinda tutulan bu defterde koyde 16 gayrimuslim hanenin bulundugu yazmaktadir 1 Fakat hem daha once 1574 yilinda tutulan Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde hem de sonrasinda 1609 ve 1656 yilinda tutulan kayitlarda ilginc bir sekilde koyle ilgili herhangi bir bilgiye yer verilmemistir 2 Bununla birlikte Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1907 yilinda koyden Bagcali kisla ბაღჩალი ყიშლა adiyla soz etmistir Nitekim koyun adi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde de Bagcali Kisla باغچەلی قیشلە olarak gecer Bahcelikisla koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Gunumuzde Bahcelikisla Kilisesi ve Bahcelikisla Kalesi olarak adlandirilan yapilar bu donemden kalmis olmalidir Ancak yakin cevresindeki koylerin adinin yer almasina ragmen 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde Oltu sancagi koyleri arasinda Bahcelikisla ya da Kubad Oruk adi gecmemektedir Bahcelikisla nin bulundugu bolge 1877 1878 Osmanli Rus Savasi in ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca savas tazminatinin bir parcasi olarak Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 Rus nufus tespitinde Bahcelikisla adiyla kaydedilmis bir koy bulunmamakla birlikte gunumuzde Bahcelikisla koyunun sinirlari icinde bulunan Eruk Eryuk ve Kubad Kubad adli yerlesimler Eruk Kubad Eryuk Kubad adi altinda tek koy olarak kaydedilmistir Bu tarihte Oltu sancaginin Oltu kazasinin Avdost nahiyesine bagli olan koydeki 27 hanede 92 si erkek ve 70 si kadin olmak uzere 162 kisi yasiyordu Bu nufus icinde 15 hanede yasayan 90 kisi Ermeni 12 hanede yasayan 72 kisi Turk olarak kaydedilmistir Tao bolgesi uzerine bir arastirmada Eruk adinin Turkce Kubad კუბადი adinin Gurcuce oldugu belirtilmistir Tao bolgesinde 1907 yilinda arastirma gezisi yapan Ekvtime Takaisvili Bahcelikisla koyunden ayri bir koy olarak soz etmis ve burada Muslumanlarin yasadigini belirtmistir Takaisvili nin verdigi bilgiye gore komsu koy Uruk ta Eruk Ermeniler bulunuyordu Bugun Bahcelikisla koyunun mahallesi olan Caparlikisla Ceperlikisla ise 15 evden olusuyor ve bu koyde de Ermeniler yasiyordu Ermeniler kabartmali taslara sahip eski kiliseyi yikip taslarini da kullanarak yeni bir kilise insa etmislerdi Bahcelikisla 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Bagcali Kisla adiyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasinin merkez nahiyesine bagli bir koydu 1940 genel nufus sayiminda Bahcalikisla seklinde kaydedilmis olan koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 323 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Bahcelikisla koyunun nufusu 497 kisiye cikmisti ve bu nufus icinde 130 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Oltu Belediyesi nin bir mahallesi olmustur Bahcelikisla koyunde bir kale ve biri kalenin icinde olmak uzere uc kilisenin varligi bilinmektedir Koyun bugunku adindan dolayi Bahcelikisla Kalesi olarak adlandirilan kale koyun 500 metre dogusunda yer alir Bugune kalan duvarlarinin yuksekligi 7 metreyi bulur Kalenin icinde kuzeydogu ucunda yer alan tek nefli kale kilisesi buyuk olcude yikilmis olmakla birlikte yari dairesel forma sahip apsisin buyuk kismi ayakta kalmistir Bu kilisenin ayrica bir mezar kati bulunmaktadir Koyun dogusunda Bahcelikisla Kalesi nin batisinda tek nefli baska bir kilise bulunmaktadir Kaba yontulmus taslar ve kirec harciyla insa edilmis kilise tamamen yikilmistir Bahcelikisla koyunun bugunku adindan dolayi Bahcelikisla Kilisesi olarak anilan kapali hac planli ve kubbeli kilise de buyuk olcude yikilmistir 1907 yilinda bolgede arastirma gezisi yapan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili bu kiliseyi kalenin batisinda bulunan tek nefli kucuk kilisenin yerinde tarif etmistir CografyaMahalle Erzurum il merkezine 140 km Oltu ilce merkezine 30 km uzakliktadir Mahalle Oltu nun kuzeydogusunda olup numarali Ardahan Mus Gole Oltu devlet yoluna Yukarikumlu Mahallesi uzerinden 7 9 km lik bir koy yoluyla baglidir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 1302021 1402020 1492019 1492018 1362017 1352016 1382015 1392014 1472013 1622012 1602011 1772010 1612009 1812008 1782007 1812000 2771990 4261985 5541965 497Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Oltu Bahcelikisla Mahalle Nufusu Nufusune com 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bahcelikisla Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 24 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c Ekvtime Takaisvili 1917 Yilinda Guney Gurcistan da Arkeolojik Arastirma Gezisi 1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში Tiflis 1960 s 52 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2024 a b a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 215 216 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 75 78 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 172 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2024 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 801 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 247 PDF 10 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Mayis 2024 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 259 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Ekim 2023 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Bahcelikisla Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Bahcelikisla to Yukarikumlu Bahcelikisla to Yukarikumlu 8 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarBahcelikisla Oltu icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft