Bahadır Şah (ö. 1537), 1526 ile 1535 ve 1536 ile 1537 yılları arasında hüküm süren Gücerât Sultanı. 1511 ile 1526 yılları arasında Gücerât Sultanı olan 'ın oğludur.
Kutbeddin Bahadır Şah قطب الدین بہادرشاہ | |
---|---|
Bahadır Şah'a ait bakır bir sikke. | |
Gucerat sultanı | |
Hüküm süresi | 1526-1535 |
Önce gelen | II. Mahmud Şah |
Sonra gelen | Fetret Hümâyun Şah altında Babür İmparatorluğu: 1535 - 1536 |
Gucerat sultanı | |
Hüküm süresi | 1536 - 1537 |
Önce gelen | Fetret Hümâyun Şah altında Babür İmparatorluğu: 1535 - 1536 |
Sonra gelen | III. Mahmud Şah |
Ölüm | Şubat 1537 |
Babası |
Hayatı
II. Muzaffer Şah karısının baskısı ile büyük oğlu İskender’i veliaht ilân edince Bahadır Şah gizlice Gücerât’tan kaçarak önce Dungarpur’da Udai Singh’e, sonra da Çitor’da Mevâr hâkimine sığındı. Onlardan yardım göremeyince daha güçlü olduğunu duyduğu Delhi Sultanı İbrâhim Lûdî’nin yanına gitti. Ancak bu sırada Lûdî ülkesi de Bâbür tehlikesine mâruz kalmıştı. Panipat sahrasında iken bu defa gizlice Bâbür’e müracaat etti. Bâbür savaş sonrası uygun bir zamanda kendisiyle görüşebileceğini bildirdi. Bahadır, önce bilinmeyen bazı sebeplerle Lûdî karargâhından ayrıldı ve Gücerât taraflarına gitti (1526). Bu sırada II. Muzaffer Şah öldü ve yerine İskender sultan ilân edildi.
Saltanatının başlangıcında halk üzerinde baskı kuran ve vezirleri de her zaman hor gören İskender bir saray darbesiyle ortadan kaldırıldı. İskender’in küçük yaştaki kardeşi Mahmud vezir İmâdülmülk Hoşkadem’in yardımıyla hükümdar ilân edildi. Kısa zamanda sarayın bütün kontrolü İmâdülmülk’ün eline geçti. Bu durumdan memnun olmayan diğer emîrler Bahadır'la temasa geçerek onu Gücerât’a davet ettiler. Bahadır İmâdülmülk’ü yenerek ortadan kaldırdı ve 1526’da Gıyâseddin unvanıyl hükümdar oldu. Ahmedâbâd’da devlet işlerini yoluna koyduktan sonra siyasî meselelerle ilgilendi. Portekiz, Bâbürlü, Halaç, Nizamşah, Handeş ve hatta çok uzaklardaki Bengal ile Osmanlılar nezdinde elçilik yoluyla temaslarda bulundu.
Daha sonra merkezi Mandu olan Halaç Sultanlığı ile mücadeleye girişti. Mâlvâ’nın önemli bir bölümünü kolaylıkla Gücerât topraklarına kattı. Ayrıca Halaç Sultanı II. Mahmud Şah da oğullarıyla birlikte esir alındı ve hepsi yolda öldürüldü (17 Mart 1531). Bahadır Şah Mâlvâ’nın zaptından sonra Hindu şehirlerine karşı harekete geçti. Hindistan’da büyük bir güç olan Racpûtlar’a karşı savaştı. Reisleri Silhâdî 25 Ocak 1532’de İmâdülmülk Melikci b. Tevekkül adlı kumandan tarafından esir alındı. Gücerât-Delhi yolu üzerindeki Çitor da Bahadır’ın saldırısına uğradı. Racaları 1534’te Loicha’da mağlûp edildi. Ancak bu sırada Bahadır, Bâbürlü ve Portekizliler’le de ilgilenmek zorunda kaldığından Ahmedâbâd’a döndü.
Vindhya sıradağlarının güneyinde, Tuğluklular’ın zayıflaması üzerine bağımsızlıklarını ilân etmiş bazı müslüman devletler de Mâlvâ hadisesinden sonra Gücerât’a cephe almışlardı. Bahadır, Handeş Fârûkī ve Burhan Nizamşâhîleri’ne karşı yeni bir sefere çıktı. Nizamşâhîler’in elindeki Ahmednagar ile Hindistan’ın en önemli şehirlerinden ve kalelerinden olan Devletâbâd’ı kolayca zaptetti. Bu savaş sırasında yardımını gördüğü Berar Sultanı Alâeddin İmâdşah iâşe işlerini gerektiği gibi düzenleyemediğinden orduda açlık baş gösterdi. Bahadır Şah bu tehlikeli durum üzerine Burhan Nizamşah ile barış yapmak zorunda kaldı ve bunu sağlamak için de elindeki ganimet malı filleri ona iade etti.
Mâlvâ ve Çitor taraflarında iken Hümâyun Şah, Bahadır’ın hareketlerini yakından takip ediyordu. Fakat beklenmeyen bir zamanda Muhammed Zaman Mirza adlı bir beyin Gücerât’a sığınması Bâbürlüler’i harekete geçirdi. Hümâyun, Bahadır’dan Hüseyin Baykara ailesine mensup Ma‘sûme Sultan Begüm’ün kocası Muhammed Zaman’ı teslim etmesini istedi. Bu teklif kabul edilmeyince de Bâbürlü ordusu Çitor tarafına yürüdü. Bu sırada Bahadır Çitor Kalesi önlerinde kuşatma ile meşguldü. Hümâyun Çitor muhasarasının bitmesini bekledi. Çitor’u ele geçiren Bahadır Bâbürlü kuvvetlerinin üstünlüğü karşısında süratle iç kısımlara çekilmek zorunda kaldı (1534). Hümâyun da Çampanir, Mandasor ve Mandu’yu ele geçirdi, başşehir Ahmedâbâd’ı muhasara etti. Bahadır durumun ciddiliğini görerek hızla sahile doğru kaçtı ve Portekizliler’den yardım istedi. Daha sonra da Hümâyun’un çıkan karışıklıkları bastırmak üzere Gücerât’tan ayrılmasından faydalanarak topraklarını geri almayı başardı.
Portekiz-Gücerât münasebetleri 1534’te çok gelişti. Hümâyun’un önünden kaçan Bahadır Portekiz genel valisinden yardım istemek zorunda kaldı ve bunun karşılığında Diu civarında bir kale yapmalarına izin verdi (1535). Diu, Basra ve Kızıldeniz’i Hindistan’a bağlayan önemli bir ticaret limanı idi. Ancak Bahadır, Hümâyun tehlikesi geçtikten sonra Portekizliler’e karşı daha sert bir siyaset takip etmeye başladı. 1536’da Diu’nun geleceğini görüşmek üzere buraya geldi. 15 Kasım’da Portekizliler’i şüpheye düşürmeden kendilerini ziyaret edeceğini bildirdi. Portekiz Valisi Nuno da Cunha’yı Diu’ya davet etti. Diu’ya gelen Portekiz valisi hastalığını bahane ederek görüşmeye gitmek istemedi. Bahadır ise durumu anlamadı ve onu ziyarete gitti. Vali ile görüştüğü sırada aleyhine bir komplo hazırlandığını sezerek hemen ayrıldı. Karaya çıkmaya hazırlanırken Manuel adlı bir Portekizli’nin saldırısına uğrayarak yaralandı ve denizde boğuldu (13 Şubat 1537).
Bahadır Şah Portekizliler’e karşı güçlü bir müslüman devletin desteğine ihtiyaç duyuyordu. Bu maksatla Osmanlı sarayına değerli hediyelerle bir elçilik heyeti yollayarak (1536) yardım talep etmiş, ayrıca 300 sandık dolusu hazinesini de emniyet altına almak gayesiyle Mekke’ye göndermek istemişti. Bu heyet o sırada Edirne’de bulunan Kanûnî Sultan Süleyman ile görüştü. Kanûnî’nin emriyle Mısır Beylerbeyi Hadım Süleyman Paşa 22 Haziran 1538’de 76 parça gemiden oluşan Osmanlı donanmasıyla Süveyş’ten yola çıktı ve 4 Eylül 1538’de Diu’ya vardı; ancak yeni Gücerât sultanı III. Mahmud’dan yeterli destek görmediği için Diu’yu kısa bir süre kuşattıktan sonra geri dönmek zorunda kaldı.
Gücerât Sultanlığı Bahadır Şah zamanında en geniş sınırlarına ulaştı. Ölümünden sonra ise iktidar mücadelesi başladı ve Gücerât tahtı ciddi sarsıntılara uğradı.
Kaynakça
- ^ Hasan, Farhat (2004). State and Locality in Mughal India: Power Relations in Western India, C.1572-1730 (İngilizce). Cambridge University Press. s. 12. ISBN . 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bahadir Sah o 1537 1526 ile 1535 ve 1536 ile 1537 yillari arasinda hukum suren Gucerat Sultani 1511 ile 1526 yillari arasinda Gucerat Sultani olan in ogludur Kutbeddin Bahadir Sah قطب الدین بہادرشاہBahadir Sah a ait bakir bir sikke Gucerat sultaniHukum suresi1526 1535Once gelenII Mahmud SahSonra gelenFetret Humayun Sah altinda Babur Imparatorlugu 1535 1536Gucerat sultaniHukum suresi1536 1537Once gelenFetret Humayun Sah altinda Babur Imparatorlugu 1535 1536Sonra gelenIII Mahmud SahOlumSubat 1537BabasiHayatiII Muzaffer Sah karisinin baskisi ile buyuk oglu Iskender i veliaht ilan edince Bahadir Sah gizlice Gucerat tan kacarak once Dungarpur da Udai Singh e sonra da Citor da Mevar hakimine sigindi Onlardan yardim goremeyince daha guclu oldugunu duydugu Delhi Sultani Ibrahim Ludi nin yanina gitti Ancak bu sirada Ludi ulkesi de Babur tehlikesine maruz kalmisti Panipat sahrasinda iken bu defa gizlice Babur e muracaat etti Babur savas sonrasi uygun bir zamanda kendisiyle gorusebilecegini bildirdi Bahadir once bilinmeyen bazi sebeplerle Ludi karargahindan ayrildi ve Gucerat taraflarina gitti 1526 Bu sirada II Muzaffer Sah oldu ve yerine Iskender sultan ilan edildi Saltanatinin baslangicinda halk uzerinde baski kuran ve vezirleri de her zaman hor goren Iskender bir saray darbesiyle ortadan kaldirildi Iskender in kucuk yastaki kardesi Mahmud vezir Imadulmulk Hoskadem in yardimiyla hukumdar ilan edildi Kisa zamanda sarayin butun kontrolu Imadulmulk un eline gecti Bu durumdan memnun olmayan diger emirler Bahadir la temasa gecerek onu Gucerat a davet ettiler Bahadir Imadulmulk u yenerek ortadan kaldirdi ve 1526 da Giyaseddin unvaniyl hukumdar oldu Ahmedabad da devlet islerini yoluna koyduktan sonra siyasi meselelerle ilgilendi Portekiz Baburlu Halac Nizamsah Handes ve hatta cok uzaklardaki Bengal ile Osmanlilar nezdinde elcilik yoluyla temaslarda bulundu Daha sonra merkezi Mandu olan Halac Sultanligi ile mucadeleye giristi Malva nin onemli bir bolumunu kolaylikla Gucerat topraklarina katti Ayrica Halac Sultani II Mahmud Sah da ogullariyla birlikte esir alindi ve hepsi yolda olduruldu 17 Mart 1531 Bahadir Sah Malva nin zaptindan sonra Hindu sehirlerine karsi harekete gecti Hindistan da buyuk bir guc olan Racputlar a karsi savasti Reisleri Silhadi 25 Ocak 1532 de Imadulmulk Melikci b Tevekkul adli kumandan tarafindan esir alindi Gucerat Delhi yolu uzerindeki Citor da Bahadir in saldirisina ugradi Racalari 1534 te Loicha da maglup edildi Ancak bu sirada Bahadir Baburlu ve Portekizliler le de ilgilenmek zorunda kaldigindan Ahmedabad a dondu Vindhya siradaglarinin guneyinde Tugluklular in zayiflamasi uzerine bagimsizliklarini ilan etmis bazi musluman devletler de Malva hadisesinden sonra Gucerat a cephe almislardi Bahadir Handes Faruki ve Burhan Nizamsahileri ne karsi yeni bir sefere cikti Nizamsahiler in elindeki Ahmednagar ile Hindistan in en onemli sehirlerinden ve kalelerinden olan Devletabad i kolayca zaptetti Bu savas sirasinda yardimini gordugu Berar Sultani Alaeddin Imadsah iase islerini gerektigi gibi duzenleyemediginden orduda aclik bas gosterdi Bahadir Sah bu tehlikeli durum uzerine Burhan Nizamsah ile baris yapmak zorunda kaldi ve bunu saglamak icin de elindeki ganimet mali filleri ona iade etti Malva ve Citor taraflarinda iken Humayun Sah Bahadir in hareketlerini yakindan takip ediyordu Fakat beklenmeyen bir zamanda Muhammed Zaman Mirza adli bir beyin Gucerat a siginmasi Baburluler i harekete gecirdi Humayun Bahadir dan Huseyin Baykara ailesine mensup Ma sume Sultan Begum un kocasi Muhammed Zaman i teslim etmesini istedi Bu teklif kabul edilmeyince de Baburlu ordusu Citor tarafina yurudu Bu sirada Bahadir Citor Kalesi onlerinde kusatma ile mesguldu Humayun Citor muhasarasinin bitmesini bekledi Citor u ele geciren Bahadir Baburlu kuvvetlerinin ustunlugu karsisinda suratle ic kisimlara cekilmek zorunda kaldi 1534 Humayun da Campanir Mandasor ve Mandu yu ele gecirdi bassehir Ahmedabad i muhasara etti Bahadir durumun ciddiligini gorerek hizla sahile dogru kacti ve Portekizliler den yardim istedi Daha sonra da Humayun un cikan karisikliklari bastirmak uzere Gucerat tan ayrilmasindan faydalanarak topraklarini geri almayi basardi Portekiz Gucerat munasebetleri 1534 te cok gelisti Humayun un onunden kacan Bahadir Portekiz genel valisinden yardim istemek zorunda kaldi ve bunun karsiliginda Diu civarinda bir kale yapmalarina izin verdi 1535 Diu Basra ve Kizildeniz i Hindistan a baglayan onemli bir ticaret limani idi Ancak Bahadir Humayun tehlikesi gectikten sonra Portekizliler e karsi daha sert bir siyaset takip etmeye basladi 1536 da Diu nun gelecegini gorusmek uzere buraya geldi 15 Kasim da Portekizliler i supheye dusurmeden kendilerini ziyaret edecegini bildirdi Portekiz Valisi Nuno da Cunha yi Diu ya davet etti Diu ya gelen Portekiz valisi hastaligini bahane ederek gorusmeye gitmek istemedi Bahadir ise durumu anlamadi ve onu ziyarete gitti Vali ile gorustugu sirada aleyhine bir komplo hazirlandigini sezerek hemen ayrildi Karaya cikmaya hazirlanirken Manuel adli bir Portekizli nin saldirisina ugrayarak yaralandi ve denizde boguldu 13 Subat 1537 Bahadir Sah Portekizliler e karsi guclu bir musluman devletin destegine ihtiyac duyuyordu Bu maksatla Osmanli sarayina degerli hediyelerle bir elcilik heyeti yollayarak 1536 yardim talep etmis ayrica 300 sandik dolusu hazinesini de emniyet altina almak gayesiyle Mekke ye gondermek istemisti Bu heyet o sirada Edirne de bulunan Kanuni Sultan Suleyman ile gorustu Kanuni nin emriyle Misir Beylerbeyi Hadim Suleyman Pasa 22 Haziran 1538 de 76 parca gemiden olusan Osmanli donanmasiyla Suveys ten yola cikti ve 4 Eylul 1538 de Diu ya vardi ancak yeni Gucerat sultani III Mahmud dan yeterli destek gormedigi icin Diu yu kisa bir sure kusattiktan sonra geri donmek zorunda kaldi Gucerat Sultanligi Bahadir Sah zamaninda en genis sinirlarina ulasti Olumunden sonra ise iktidar mucadelesi basladi ve Gucerat tahti ciddi sarsintilara ugradi Kaynakca Hasan Farhat 2004 State and Locality in Mughal India Power Relations in Western India C 1572 1730 Ingilizce Cambridge University Press s 12 ISBN 978 0 521 84119 1 24 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2013