Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Bakü Metrosu (Azerice: Bakı Metropoliteni), Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yer alan metro sistemidir. 6 Kasım 1967 yılında açılmıştır. Uzunluğu 40,7 km olup 3 hattan oluşur ve 27 durak içerir. Türki ülkelerde kurulan ilk metrodur.
 Bakü metrosu amblemi | |
 | |
| Genel | |
|---|---|
| Yerel adı | Bakı Metropoliteni |
| Sahibi | |
| Hizmet alanı | Bakü, Azerbaycan |
| Bölge | Bakü |
| Taşıma türü | Metro |
| Hat sayısı | 3 |
| İstasyon sayısı | 27 |
| Günlük yolcu sayısı | 629,315 (2019) |
| Yıllık yolcu sayısı | 229 Milyon (2019) |
| Baş yönetici | Zaur Huseynov |
| Web sitesi | www.metro.gov.az |
| Hizmet | |
| İnşaata başlama | 1951 |
| Hizmete giriş | 6 Kasım 1967 |
| İşletmeci(ler) | Bakı Metropoliteni |
| Taşıt sayısı | 228 |
| Teknik | |
| Sistem uzunluğu | 40,7 km |
| Hat açıklığı | 1.520 mm |
| Elektriklendirme | 825 V DA Üçüncü ray |
| En yüksek hız | 80 km |
Tarih
20. yüzyılın başında Bakü, sadece Kafkasya'nın değil aynı zamanda bütün eski Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nin büyük nüfuslu sanayi, medeniyet ve bilim merkezlerinden birine dönüşmüştü. Buna göre de Moskova ve Leningrad kentlerinin metro inşası planlarından sonra 1932 yılında üçüncü kent olarak Bakü kentinin gelişiminin ana planının ilk taslağında metro inşasına karar verildi.
Fakat bir müddet sonra başlanan 1941-1945 yılları arasında II. Dünya Savaşı bu amacın gerçekleşmesine engel oldu. Sadece 1947 yılında savaştan 2 yıl sonra Sovyet hükûmeti proje araştırma faaliyetlerinin başlanması konusunda karar aldı. 1949 yılında metro inşaatı altyapısının oluşturulmasına başlandı. 1954 yılında ise birinci hattın teknik projesi onaylandı ve metrosunun 12,1 km.lik hattının inşası başlandı. Baş yol Hazar Denizi sahilinden 500–700 m uzakta koya paralele bir şekilde yapılmıştı.
1953 yılında inşaat faaliyetleri geçici olarak durduruldu ve 1960 yılında tamamlandı. Bu da Bakü metrosunun hizmete sokulmasını bir hayli geciktirdi.
1966 yılında bünyesinde hareket, hareket trenleri, yol ve tünel aygıtları, sağlık teknolojisi ve elektromekanik, işaret verme ve iletişim, materyal-teknik teminat hizmetleri gibi 6 hizmeti olan Bakü Metrosu Kurumu tesis edildi.
6 Kasım 1967'de Bakü kentinde metronun 5 istasyonu - Bakı Soveti (bugün İçərişəhər), 26 Bakı Komissarı (bugün Sahil), 28 Aprel (bugün 28 May), Gənclik ve Nəriman Nərimanov istasyonları ve 9,2 km.lik yeraltı hatlara sahip 1. etabı hizmete sokuldu. Bu istasyonlardan 4’ü büyük derinlikte idi. Bunlardan da birisi Garaşehir adlanan bölgede yerleşen Xətai (bugün Şah İsmail Xətai) istasyonu. 25 Kasım 1967'de metronun devamlı hizmeti ve trenlerin program üzere hareketi başladı.
Birinci bölgeden sonra 2,3 km.lik ikinci bölge faaliyete başladı. Sonra 6,4 km.lik üçüncü bölge kullanıma sokuldu. Bu da büyük "8. kilometre" kasabasını ve sanayi bölgesini zonasını kent merkezine bağladı. 9,1 km.lik ikinci etap ise Bakü yaylasının Kuzeybatı bölgesinden geçti ve bu bölge beş istasyonun inşasıyla birlikte 1985 yılında tamamlandı. Buradaki istasyonlardan ikisi büyük derinlikli istasyonlardır.
28 May istasyonuna geçit olarak inşa edilmiş Cəfər Cabbarlı istasyonu 1993 yılında kullanıma sokulmuştur.
2002 yılında hizmete sunulan Həzi Aslanov istasyonunun tamamlanması için Avrupa Birliği 4.1 milyon Euro ayırmıştır.
2006 yılından itibaren eski jeton ödeme sisteminin yerine yeni RFİD kartlar uygulanmaya başlamıştır. 2007 yılında tam olarak bu kartların kullanımına geçilmiştir.
9 Ekim 2008'de Nəsimi istasyonu hizmete girmiştir.
30 Aralık 2009'da Azadlıq prospekti istasyonu hizmete girmiştir.
29 Haziran 2011'de Dərnəgül istasyonu hizmete girmiştir.
19 Nisan 2016'da Avtovağzal ve Memar Əcəmi 2 istasyonları ile 3. hat hizmete girmiştir.
Hâlen Bakü metrosu toplam uzunluğu 40,7 km olan 3 hattan, 27 çalışan ve bir inşaatı devam eden istasyondan oluşmaktadır. Bu istasyonların 27 giriş lobisi bulunmaktadır. İstasyonların yedisi büyük derinliktedir. Metroda merdiven kısmının toplam uzunluğu 4000 metreden fazla olan beş tür 41 yürüyen merdiven yapılmıştır. Tünel yapımlarının toplam uzunluğu 17,1 kilometreden fazladır. Bakü metrosunun diğerlerinden seçilme özelliği, onun hatlarının tepelik bölgede bulunan kentin birbiriyle kesişen rölyefe göre yapılmıştır, burada %60 ve %40’binlik eğimliliği ve küçük yarıçaplı birçok eğrinin mevcut olmasıdır.
Bakü Metro Ağı
Hatlar
| Ad | Bölüm | Açılış Tarihi | Uzunluk | Durak | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. Hat | İçerişehir ↔ Hazi Aslanov | 1967 | 20,1 km | 13 | |
| 2. Hat | Şah İsmail Hatai ↔ Dernegül | 1976 | 14,5 km | 10 | |
| 3. Hat | Hocasen ↔ 8 Kasım | 2016 | 6,1 km | 4 | |
İstasyonlar
Kronoloji
| Bölüm | Açılış Tarihi | Uzunluk |
|---|---|---|
| İçerişehir-Neriman Nerimanov | 6 Kasım, 1967 | 6,5 km |
| 28 Mayıs-Şah İsmail Hatai | 22 Şubat, 1968 | 2,3 km |
| Neriman Nerimanov-Ulduz | 5 Mayıs, 1970 | 2.1 km |
| Ulduz-Petrolcüler | 7 Kasım, 1972 | 5,3 km |
| 28 Mayıs-Nizami | 31 Aralık, 1976 | 2,2 km |
| Neriman Nerimanov-Bakmil | 28 Mart, 1979 | 0,5 km |
| Nizami-Mimar Acemi | 31 Aralık, 1985 | 6,5 km |
| Petrolcüler-Ahmetli | 28 Nisan, 1989 | 3,3 km |
| Cafer Cabbarlı | 27 Aralık, 1993 | |
| Ahmetli-Hazi Aslanov | 10 Aralık, 2002 | 1,4 km |
| Mimar Acemi-Nesimi | 9 Ekim, 2008 | 2,1 km |
| Nesimi-Azatlık caddesi | 30 Aralık, 2009 | 1,3 km |
| Azatlık caddesi-Dernegül | 29 Haziran 2011 | 1,5 km |
| Otogar-Mimar Acemi-2 | 19 Nisan 2016 | 2,1 km |
| Mimar Acemi-2-8 Kasım | 29 Mayıs 2021 | 1,6 km |
| Otogar-Hocasen | 23 Aralık 2022 | 2,4 km |
| Toplam: | 27 Durak | 40,7 km |
Galeri
-
![image]()
Eski 81-717/714 model vagon -
![image]()
Yeni 81-760B/761B/763B model vagon
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Metrodan istifadə edənlərin sayı artıb" [The number of subway users increased] (Azerice). Baku. Azerbaycan Devlet Haber Ajansı (AZƏRTAC). 21 Ocak 2019. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Bakü Metrosu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Bakü Metrosu Resmî Sayfası25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Azerice) (Rusça) (İngilizce)
- Urbanrail - Bakü Metrosu18 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddenin Vikipedi nin kalite standartlarina uyabilmesi icin tamamen yeniden yazilmasi gerekmektedir Sayfayi duzenleyerek bu konuda yardimci olabilirsiniz Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtiniz Kasim 2023 Bu maddenin daha dogru ve guvenilir bilgi sunmasi icin guncellenmesi gerekmektedir Daha fazla bilgi icin tartisma sayfasina bakiniz Kasim 2023 Baku Metrosu Azerice Baki Metropoliteni Azerbaycan in baskenti Baku de yer alan metro sistemidir 6 Kasim 1967 yilinda acilmistir Uzunlugu 40 7 km olup 3 hattan olusur ve 27 durak icerir Turki ulkelerde kurulan ilk metrodur Baku metrosuBaku metrosu amblemiGenelYerel adiBaki MetropoliteniSahibiHizmet alaniBaku AzerbaycanBolgeBakuTasima turuMetroHat sayisi3Istasyon sayisi27Gunluk yolcu sayisi629 315 2019 Yillik yolcu sayisi229 Milyon 2019 Bas yoneticiZaur HuseynovWeb sitesiwww metro gov azHizmetInsaata baslama1951Hizmete giris6 Kasim 1967Isletmeci ler Baki MetropoliteniTasit sayisi228TeknikSistem uzunlugu40 7 kmHat acikligi1 520 mmElektriklendirme825 V DA Ucuncu rayEn yuksek hiz80 kmTarih20 yuzyilin basinda Baku sadece Kafkasya nin degil ayni zamanda butun eski Rus Imparatorlugu ve Sovyetler Birligi nin buyuk nufuslu sanayi medeniyet ve bilim merkezlerinden birine donusmustu Buna gore de Moskova ve Leningrad kentlerinin metro insasi planlarindan sonra 1932 yilinda ucuncu kent olarak Baku kentinin gelisiminin ana planinin ilk taslaginda metro insasina karar verildi Fakat bir muddet sonra baslanan 1941 1945 yillari arasinda II Dunya Savasi bu amacin gerceklesmesine engel oldu Sadece 1947 yilinda savastan 2 yil sonra Sovyet hukumeti proje arastirma faaliyetlerinin baslanmasi konusunda karar aldi 1949 yilinda metro insaati altyapisinin olusturulmasina baslandi 1954 yilinda ise birinci hattin teknik projesi onaylandi ve metrosunun 12 1 km lik hattinin insasi baslandi Bas yol Hazar Denizi sahilinden 500 700 m uzakta koya paralele bir sekilde yapilmisti 1953 yilinda insaat faaliyetleri gecici olarak durduruldu ve 1960 yilinda tamamlandi Bu da Baku metrosunun hizmete sokulmasini bir hayli geciktirdi 1966 yilinda bunyesinde hareket hareket trenleri yol ve tunel aygitlari saglik teknolojisi ve elektromekanik isaret verme ve iletisim materyal teknik teminat hizmetleri gibi 6 hizmeti olan Baku Metrosu Kurumu tesis edildi 6 Kasim 1967 de Baku kentinde metronun 5 istasyonu Baki Soveti bugun Iceriseher 26 Baki Komissari bugun Sahil 28 Aprel bugun 28 May Genclik ve Neriman Nerimanov istasyonlari ve 9 2 km lik yeralti hatlara sahip 1 etabi hizmete sokuldu Bu istasyonlardan 4 u buyuk derinlikte idi Bunlardan da birisi Garasehir adlanan bolgede yerlesen Xetai bugun Sah Ismail Xetai istasyonu 25 Kasim 1967 de metronun devamli hizmeti ve trenlerin program uzere hareketi basladi Birinci bolgeden sonra 2 3 km lik ikinci bolge faaliyete basladi Sonra 6 4 km lik ucuncu bolge kullanima sokuldu Bu da buyuk 8 kilometre kasabasini ve sanayi bolgesini zonasini kent merkezine bagladi 9 1 km lik ikinci etap ise Baku yaylasinin Kuzeybati bolgesinden gecti ve bu bolge bes istasyonun insasiyla birlikte 1985 yilinda tamamlandi Buradaki istasyonlardan ikisi buyuk derinlikli istasyonlardir 28 May istasyonuna gecit olarak insa edilmis Cefer Cabbarli istasyonu 1993 yilinda kullanima sokulmustur 2002 yilinda hizmete sunulan Hezi Aslanov istasyonunun tamamlanmasi icin Avrupa Birligi 4 1 milyon Euro ayirmistir 2006 yilindan itibaren eski jeton odeme sisteminin yerine yeni RFID kartlar uygulanmaya baslamistir 2007 yilinda tam olarak bu kartlarin kullanimina gecilmistir 9 Ekim 2008 de Nesimi istasyonu hizmete girmistir 30 Aralik 2009 da Azadliq prospekti istasyonu hizmete girmistir 29 Haziran 2011 de Dernegul istasyonu hizmete girmistir 19 Nisan 2016 da Avtovagzal ve Memar Ecemi 2 istasyonlari ile 3 hat hizmete girmistir Halen Baku metrosu toplam uzunlugu 40 7 km olan 3 hattan 27 calisan ve bir insaati devam eden istasyondan olusmaktadir Bu istasyonlarin 27 giris lobisi bulunmaktadir Istasyonlarin yedisi buyuk derinliktedir Metroda merdiven kisminin toplam uzunlugu 4000 metreden fazla olan bes tur 41 yuruyen merdiven yapilmistir Tunel yapimlarinin toplam uzunlugu 17 1 kilometreden fazladir Baku metrosunun digerlerinden secilme ozelligi onun hatlarinin tepelik bolgede bulunan kentin birbiriyle kesisen rolyefe gore yapilmistir burada 60 ve 40 binlik egimliligi ve kucuk yaricapli bircok egrinin mevcut olmasidir Baku Metro Agi gtd Baku metrosu guzergah diyagramiSembol aciklamalariHazi AslanovAhmetliHalklar DostluguPetrolculerKara KarayevKorogluUlduzBakmilNeriman NerimanovGenclik Sah Ismail Hatai28 Mayis Cafer CabbarliNizami SahilIlimler Akademisi IcerisehirInsaatcilar20 Ocak 8 KasimMimar Acemi Mimar AcemiNesimi OtogarAzatlik caddesiDernegulHatlar Ad Bolum Acilis Tarihi Uzunluk Durak1 Hat Icerisehir Hazi Aslanov 1967 20 1 km 132 Hat Sah Ismail Hatai Dernegul 1976 14 5 km 103 Hat Hocasen 8 Kasim 2016 6 1 km 4Istasyonlar Kronoloji Bolum Acilis Tarihi UzunlukIcerisehir Neriman Nerimanov 6 Kasim 1967 6 5 km28 Mayis Sah Ismail Hatai 22 Subat 1968 2 3 kmNeriman Nerimanov Ulduz 5 Mayis 1970 2 1 kmUlduz Petrolculer 7 Kasim 1972 5 3 km28 Mayis Nizami 31 Aralik 1976 2 2 kmNeriman Nerimanov Bakmil 28 Mart 1979 0 5 kmNizami Mimar Acemi 31 Aralik 1985 6 5 kmPetrolculer Ahmetli 28 Nisan 1989 3 3 kmCafer Cabbarli 27 Aralik 1993Ahmetli Hazi Aslanov 10 Aralik 2002 1 4 kmMimar Acemi Nesimi 9 Ekim 2008 2 1 kmNesimi Azatlik caddesi 30 Aralik 2009 1 3 kmAzatlik caddesi Dernegul 29 Haziran 2011 1 5 kmOtogar Mimar Acemi 2 19 Nisan 2016 2 1 kmMimar Acemi 2 8 Kasim 29 Mayis 2021 1 6 kmOtogar Hocasen 23 Aralik 2022 2 4 kmToplam 27 Durak 40 7 kmGaleriEski 81 717 714 model vagon Yeni 81 760B 761B 763B model vagonAyrica bakiniz1995 Baku metro yanginiKaynakca a b Metrodan istifade edenlerin sayi artib The number of subway users increased Azerice Baku Azerbaycan Devlet Haber Ajansi AZERTAC 21 Ocak 2019 19 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2019 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Baku Metrosu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Baku Metrosu Resmi Sayfasi25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerice Rusca Ingilizce Urbanrail Baku Metrosu18 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce