Balina köpek balığı (Rhincodon typus), Rhincodontidae familyasından devasa büyüklükte bir köpek balığı türü. Tüm denizlerde görülmekle birlikte başlıca yaşam alanı tropikalardır. Gri veya kahverengi olan gövdesinde küçük noktalar ve beyaz-sarı ince, dikey çizgiler bulunur. Gövdesinin alt kısmı açık renklidir. Dişleri oldukça küçüktür. Ufak balıklar ve plankton ile beslenir.
Balina köpek balığı | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Tehlikede (IUCN 2.3) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Rhincodon typus (A. Smith, 1828) | |||||||||||||||
Dağılımı |
Yaşayan balıkların en büyüğüdür ve bilinen en büyük balina köpek balığı 18,7 metre ve 42 tondur. Ortalama 15 metre büyüklüğündedir ancak bunun iki katı büyüklükte olanlarına da rastlandığı yönünde raporlar bulunmaktadır. Genellikle yüzeye yakın yüzen tembel bir hayvandır ve gemilerle çarpıştığı görülmüştür.Birçok insan balina köpekbalıkları nedeniyle ölmüştür.
Balina köpek balığı Rhincodon cinsinin tek türü, Rhincodon da Rhincodontidae familyasının tek cinsidir.
Dış özellikleri
Balina köpekbalıkları mavimsi gri ya da kahverengimsi bir renkte olurlar. Karın kısımları daha açık renk olur, sırtında da açık renkte çizgiler ve benekler bulunur. İki adet sırt yüzgeçleri ve 5 solungaç aralıkları vardır. Ağızları çok büyüktür ve burunları kısadır.
Yaşadığı yerler ve yaşam tarzı
Balina köpekbalıkları 21 ila 25 °C su sıcaklığını tercih eder ve bu yüzden dünyanın bütün tropik ve subtropik denizlerinde bulunurlar. Bazen mevsimsel olarak fazla plankton bulunan bölgelerde sayıları daha yüksektir.
Deniz suyunu aktif olarak içlerine çekerler ve yine kendi güçleriyle süngere benzeyen bir filtre sistemine sahip olan solungaçlarından dışarıya bastırırlar. Böylece her gün tonlarca plankton, diğer küçük deniz hayvanları ve küçük balıkları sudan filtreleyerek yüksek gıda ihtiyaçlarını giderirler.
Üreme
1953 yılında Meksika'da 14 cm büyüklüğünde yumurtalar bulunmuş, böylece, balina köpek balığının yumurtlayarak üreyen köpekbalıklarından olmasına ilişkin düşünceye, kanıtlandı gözüyle bakılmıştır. Ancak 1995 yılında Tayvan açıklarında gebe bir hayvanın bilimciler tarafından gözlemlenmesi sonucu balina köpekbalıklarının 300'e yakın canlı yavru doğurduğu kanıtlanmıştır.
Diğer köpekbalıklarının çoğunda olduğu gibi bu yavruların hepsi aynı seviyede gelişmemiştir. En çok gelişmiş olanlar rahim çıkışına en yakın duranlardır. İlginç bir teze göre balina köpek balığı dişisi, yavruların rahimdeki gelişmesini kontrol edebilir. Gıdanın kıt olduğu zamanlarda gelişmeyi senelerce durdurup, bereketli zamanlarda uygun gördüğü sayıda yavru doğurur. Bu tez henüz %100 kanıtlanmış değildir; ama bu balık türünün üyelerinin okyanuslara dağılıp birbirlerinden uzakta ve yalnız yaşamalarının mantıklı bir açıklamasıdır.
Yavruların doğduktan sonra 300 metreden daha derine inerek ömürlerinin ilk dönemini çok derin sularda geçirdikleri tahmin edilir.; çünkü bu derinliklere büyük balina köpekbalıkları inemez ve böylece yavrular büyüklere rakip olmazlar.
Balina köpek balığını açık denizde arayıp bulmak zahmetli olduğu için, bilimsel açıklamaların çoğu tahminler üzerine kurulmuştur. Gerçekten iyi bilinen tek davranışları, suyu filtreliyerek beslenirken saatlerce su yüzeyinde dolaşmalarıdır.
Kaynakça
- ^ "PBDB". paleobiodb.org. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Pierce, S. J. & Norman, B. (2016). "Rhincodon typus". IUCN Red List of Threatened Species. Cilt 2016. IUCN. s. e.T19488A2365291. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T19488A2365291.en.
- ^ "Rhincodon". paleobiodb.org.
- ^ a b c d e "shark Balina köpek balığı." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
Dış bağlantılar
- (Almanca)
- www.hai.ch'den Balina köpek balığı hakkında bilgiler11 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
- www.fishbase.org'da balina köpek balığı14 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balina kopek baligi Rhincodon typus Rhincodontidae familyasindan devasa buyuklukte bir kopek baligi turu Tum denizlerde gorulmekle birlikte baslica yasam alani tropikalardir Gri veya kahverengi olan govdesinde kucuk noktalar ve beyaz sari ince dikey cizgiler bulunur Govdesinin alt kismi acik renklidir Disleri oldukca kucuktur Ufak baliklar ve plankton ile beslenir Balina kopek baligi Yasadigi donem araligi 23 03 0 myo Miyosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNKorunma durumuTehlikede IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif ChondrichthyesTakim OrectolobiformesFamilya Rhincodontidae J P Muller amp Henle 1839Cins Rhincodon A Smith 1829Tur R typusIkili adlandirmaRhincodon typus A Smith 1828 Dagilimi Yasayan baliklarin en buyugudur ve bilinen en buyuk balina kopek baligi 18 7 metre ve 42 tondur Ortalama 15 metre buyuklugundedir ancak bunun iki kati buyuklukte olanlarina da rastlandigi yonunde raporlar bulunmaktadir Genellikle yuzeye yakin yuzen tembel bir hayvandir ve gemilerle carpistigi gorulmustur Bircok insan balina kopekbaliklari nedeniyle olmustur Balina kopek baligi Rhincodon cinsinin tek turu Rhincodon da Rhincodontidae familyasinin tek cinsidir Dis ozellikleriBalina kopekbaliklari mavimsi gri ya da kahverengimsi bir renkte olurlar Karin kisimlari daha acik renk olur sirtinda da acik renkte cizgiler ve benekler bulunur Iki adet sirt yuzgecleri ve 5 solungac araliklari vardir Agizlari cok buyuktur ve burunlari kisadir Yasadigi yerler ve yasam tarziYaninda yuzen bir dalgic ile baligin buyuklugu daha iyi gozukmektedir Balina kopekbaliklari 21 ila 25 C su sicakligini tercih eder ve bu yuzden dunyanin butun tropik ve subtropik denizlerinde bulunurlar Bazen mevsimsel olarak fazla plankton bulunan bolgelerde sayilari daha yuksektir Deniz suyunu aktif olarak iclerine cekerler ve yine kendi gucleriyle sungere benzeyen bir filtre sistemine sahip olan solungaclarindan disariya bastirirlar Boylece her gun tonlarca plankton diger kucuk deniz hayvanlari ve kucuk baliklari sudan filtreleyerek yuksek gida ihtiyaclarini giderirler Ureme1953 yilinda Meksika da 14 cm buyuklugunde yumurtalar bulunmus boylece balina kopek baliginin yumurtlayarak ureyen kopekbaliklarindan olmasina iliskin dusunceye kanitlandi gozuyle bakilmistir Ancak 1995 yilinda Tayvan aciklarinda gebe bir hayvanin bilimciler tarafindan gozlemlenmesi sonucu balina kopekbaliklarinin 300 e yakin canli yavru dogurdugu kanitlanmistir Diger kopekbaliklarinin cogunda oldugu gibi bu yavrularin hepsi ayni seviyede gelismemistir En cok gelismis olanlar rahim cikisina en yakin duranlardir Ilginc bir teze gore balina kopek baligi disisi yavrularin rahimdeki gelismesini kontrol edebilir Gidanin kit oldugu zamanlarda gelismeyi senelerce durdurup bereketli zamanlarda uygun gordugu sayida yavru dogurur Bu tez henuz 100 kanitlanmis degildir ama bu balik turunun uyelerinin okyanuslara dagilip birbirlerinden uzakta ve yalniz yasamalarinin mantikli bir aciklamasidir Yavrularin dogduktan sonra 300 metreden daha derine inerek omurlerinin ilk donemini cok derin sularda gecirdikleri tahmin edilir cunku bu derinliklere buyuk balina kopekbaliklari inemez ve boylece yavrular buyuklere rakip olmazlar Balina kopek baligini acik denizde arayip bulmak zahmetli oldugu icin bilimsel aciklamalarin cogu tahminler uzerine kurulmustur Gercekten iyi bilinen tek davranislari suyu filtreliyerek beslenirken saatlerce su yuzeyinde dolasmalaridir Kaynakca PBDB paleobiodb org 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Pierce S J amp Norman B 2016 Rhincodon typus IUCN Red List of Threatened Species Cilt 2016 IUCN s e T19488A2365291 doi 10 2305 IUCN UK 2016 1 RLTS T19488A2365291 en Rhincodon paleobiodb org Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d e shark Balina kopek baligi Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online Encyclopaedia Britannica Inc Dis baglantilar Almanca www hai ch den Balina kopek baligi hakkinda bilgiler11 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca www fishbase org da balina kopek baligi14 Mayis 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce