Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balkaş Gölü (eski Türkçe: Terinğ köl; Kazakça: Balqaş Kölı) Orta Asya’da bir göldür. Aral Gölü'nden sonra Orta Asya'nın en büyük ikinci gölüdür. 45°4′ Kuzey 76°2′ Doğu koordinatları üzerinde yer alır. Beslendiği başlıca kaynaklar İli Irmağı, Karatal Nehri, Lepsi Irmağı, Aksu Irmağı ve Ayagöz Nehri'dır. Toplam su havzası 413,000 km²dir. Kazakistan sınırları içerisinde bulunur, maksimum uzunluk 605 km, maksimum genişlik ise doğuda 74 km, batıda 19 km'dir. Yüzölçümü 16.996 km²dir. En derin noktası 25,6 metre iken ortalama derinlik 5,8 metredir. Toplam kıyılarının uzunluğu 2.385 km'dir. Denizden yüksekliği 341,4 metredir.
| Balkaş Gölü Балқаш (Kazakça) | |
|---|---|
 Balkaş Gölü'nün uzaydan gürünümü | |
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Kazakistan |
| Koordinatlar | 46°32′27″K 74°52′44″D / 46.54083°K 74.87889°D |
| Yerleşim(ler) (sahil) | Balkaş |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | İli Nehri |
| Akarsu (giden) | Kapalı havza, Buharlaşma |
| Göl türü | Tuz gölü |
| Uzunluk | 605 km (376 mi) |
| Genişlik | 74 km (46 mi) |
| Yüzölçümü | 16.996 km2 (6.562 sq mi) |
| Ortalama derinlik | 5,8 m (19 ft) |
| En derin noktası | 25,6 m (84 ft) |
| Su hacmi | 440 km3 (110 cu mi) |
| Yüzey rakımı | 341,4 m (1.120 ft) |
| Wikimedia Commons | |
  Balkaş Gölü (Asya)  Balkaş Gölü (Kazakistan) | |
Coğrafya
Dünyanın en büyük gölleriden biri olan Balkaş Gölü, yaklaşık 17.000 km^2 yüzölçümüne, 100 km^3 su hacmine ve beslendiği nehirlerden yıllık 23 km^3 su girdisine sahiptir ve geniş Balkaş-Alakol çöküntü havzasında yer alır. Göl yaklaşık 3–4 km uzunluğunda bir geçit (uzun aral) ile doğu ve batı olarak ikiye ayrılır. Su özelliği ve tuz içeriği doğu ve batı parçalarda oldukça farklı durumlar gösterir. Batı parça neredeyse tatlı su özellikleri gösterir ve 0.74 g/l öz kütleye sahipken, açık yeşil renkli çamur görüntüsüne sahiptir. Doğu yakasının su özelliğiyse 5.21 g/l öz kütleye ve transparan bir yeşil renge sahiptir ve çok tuzludur. Gölün kıyıları çokça deformasyona sahne olmuştur, zira çokça körfez ve koy içerir. Gölde adalar da vardır, en büyük üç adası da Basaral, Tasal ve aAlgazy'dir. Balkaş çöküntüsü birikmiş bir düzlüktür, bu düzlük 340 metrelik bir rakımla az bir açıyla kuzeye eğimli haldedir ve gölün uzun dönemli ortalamasını yansıtır. Gölün su yakalama havzası genelde güney ve güneydoğu bölgesine komşu dağlık alanlardan oluşurken; kuzey ve kuzeydoğu kısmı düzlük halindedir ve taşlı ve kumlu bir sedimantolojik özellik gösterir. Gölün çevresindeki bölgenin iklimi kurak (yarı çöl) bir karasal iklim özelliği gösterir, yıllık ortalama yağış 120 mm miktarına ulaşmaktadır. Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 24 sanigrad derece iken; ocak ayı sıcaklık değeri -8 santigrad derecedir. Göl çevresindeki ortalama nem miktarı ise yüzde 55-60 bandındadır. Göl yıllık olarak donma-çözünme olayları yaşar ve buzlar kasım ayından mart ayına dek gölde kalırlar ve batı parçasından rüzgar akıntıları dairesel bir şekil göstermektedir.
Jeoloji
Balkaş Gölü'nün tarihöncesi hem Balkaş-İrtiş sulama havzasının jeolojik-jeomorfolojik gelişimiyle hem de Balkaş çöküntüsünün gelişim özellikleriyle yakından ilgilidir. Gölün jeolojik gelişimini 4 ana zaman parçasına ayırmak mümkündür. Paleozoyik, Triyas-Jura, Kretase-Paleojen ve Neojen-Kuvaterner periyotları bu gelişim çizgisini temsil eder. Daha sonraki Mezozoyik-Senozoyik oluşumların temelinin meydana geldiği dönem olarak Paleozoyik dönem temsil edilir. Temel yapı üstüne Mezozoyik-Senozoyik yapılar, Paleozoidlerin üstüne gelmiştir ve bu yeni aşama Pre-Balkaş çöküntüsünün oluştuğu zamana denk gelir. Balkaş çöküntüsünün gelişim aşamalarıysa Neojen-Kuvaterner döneminde oluşurken; gölün modern hali Kuvaterner'in ikinci yarısında oluşmuştur.
Pre-Mezozoyik dönemi
Kazakistan tektonik sistemi, Orta Asya kayma kuşağı segmenti oluşturur ve bu yapı ülkenin merkez, güney ve kısmen doğu kısmını kaplamaktadır. Paleozoyik yapıların gelişim aşamaları boyunca, Kazakistan tektonik sisteminin Ural-güne Tanrı dağları ile Altay-İrtiş sistemleri ile olan sınırları değişmiştir. Kazakistan tektonik sisteminin paleozoid yapıları dört ana unsurdan oluşur. Bunlar; erken Kaledoniyen, geç Kaledoniyen, geç Kaledoniyen'den erken Hirsinyen ve geç Kaledoniyen'den geç Hirsinyen dönemleridir. Pre-Balkaş-Jungarian-Kuzey Tanrı dağları bölgesi, Kaledoniyen-Hirsinyen döngüleri boyunca Kazakistan tektonik sisteminin Paleozoyik yapılarının güney kısmını kaplamıştır.
Triyas ve Jura dönemi
Pre-Balkaş ve Alakol olukları birinci dereceden yapılardır ve Balkaş-Alakol çöküntüsünü oluştururlar. Pre-Balkaş olukları ikinci dereceden Pre-Balkaş ve Pre-Jungarian çöküntülerini içerirler. Bu çöküntülerse Uşkol dağları ve Kuzey Jungarian fayı ile bölünmektedir. Güney Pre-Balkaş olukları asimetrik yapılarıyla karakterize edilmiştir. Hafif eğimli ve dalmış kuzey kanat ve faylarla karmaşıklaştırılmış güney parça bu özelliği sağlamaktadır.
Kretase ve Paleojen
Yapılan araştırmalar sonucu Triyas-Jura ve kretase dönemi Balkaş Gölü'ndeki morfolojik oluşumların başlangıç zamanı olarak değerlendirilmiştir. Mezozoyik-Senozoyik sınırındaki Laramid Aşaması'nda tektonik hareketler, eski erozyon düzlüklerini kesmektedir. Hidrografik su ağı, bu dönemde oluşmuş olup eski vadiler neredeyse güney yönlüdürler ve genel olarak kızıl kille doldurulmuşlardır. Üst Kretase boyunca, geniş çaplı bir deniz seviyesi yükselmesi Betpak Dala ve Kuzeybatı Pre-Balkaş bölgelerini önemli şekilde domine etmiştir.
Neojen ve Kuvaterner
Balkaş-Alakol çöküntüsünün modern kabartmasının ve çevre yapılarının temel özellikleri Oligosen döneminden günümüze devam eden tektonik hareketlerin sonucu oluşmuştur. Yeni dönem tektonik hareketlerin hızları, eski dönemdeki hareketlere göre çok daha hızlı olmuştur, üstelik bu yeni tektonik etkiler Balkaş Gölü'nün çevresinin ve kıyılarının oluşumunu etkilemiş olup meydana gelen dağ oluşumu, nehir taşıması ve sualtı-karasal çökel varlığını hızlandırıcı etki yapmıştır.
Ekonomik katkıları
İli Nehri'nin ve Balkaş Gölü'nün suları Kazakistan için büyük önemi vardır. Kapçagayskove şehrinde İli Nehri'nde hidroelektrik güç elde etmek için baraj kurulmuştur ve suları hem tarımsal sulamaya hem de sanayi ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Balkaş Gölü başlıbaşına balıkçılık için önemli bir kaynaktır.
Çevresel ve siyasal etkenler
Balkaş Gölü son yıllarda büyük bir kuraklık tehlikesiyle karşı karşıyadır, zira özellikle Kazakistan ve Çin'in bu göle suyunu ulaştıran nehirlerin suyunun sinai faaliyetlerde ve sulama alanında kullanması sonucu Kazakistan'ın güneydoğusundaki bu göl yeni Aral Gölü olma yoluna girmiştir. Özellikle İli nehri ki, Çin'in batı bölgesinden doğar, Çin ve Kazakistan arasındaki su kullanımı anlaşmazlıklarına sahne olmaktadır ve bu sorunlar çözüm beklemektedir, gölün kıyısında yaşayan kazak vatandaşları da acı sondan endişe duymaktadır. Çin tarafının suyu fazla kullanarak nehrin dengesini bozduğu düşünülmektedir, zira Sincan Özerk Bölgesi'nin gelişen sınai faaliyetleri de su ihtiyacına ihtiyaç duymaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balkas Golu eski Turkce Tering kol Kazakca Balqas Koli Orta Asya da bir goldur Aral Golu nden sonra Orta Asya nin en buyuk ikinci goludur 45 4 Kuzey 76 2 Dogu koordinatlari uzerinde yer alir Beslendigi baslica kaynaklar Ili Irmagi Karatal Nehri Lepsi Irmagi Aksu Irmagi ve Ayagoz Nehri dir Toplam su havzasi 413 000 km dir Kazakistan sinirlari icerisinde bulunur maksimum uzunluk 605 km maksimum genislik ise doguda 74 km batida 19 km dir Yuzolcumu 16 996 km dir En derin noktasi 25 6 metre iken ortalama derinlik 5 8 metredir Toplam kiyilarinin uzunlugu 2 385 km dir Denizden yuksekligi 341 4 metredir Balkas Golu Balkash Kazakca Balkas Golu nun uzaydan gurunumuHavzaUlke ler KazakistanKoordinatlar46 32 27 K 74 52 44 D 46 54083 K 74 87889 D 46 54083 74 87889Yerlesim ler sahil BalkasGenel bilgilerAkarsu gelen Ili NehriAkarsu giden Kapali havza BuharlasmaGol turuTuz goluUzunluk605 km 376 mi Genislik74 km 46 mi Yuzolcumu16 996 km2 6 562 sq mi Ortalama derinlik5 8 m 19 ft En derin noktasi25 6 m 84 ft Su hacmi440 km3 110 cu mi Yuzey rakimi341 4 m 1 120 ft Wikimedia CommonsBalkas Golu Asya Asya haritasinda gosterBalkas Golu Kazakistan Kazakistan haritasinda gosterGolun uydu fotografiCografyaDunyanin en buyuk golleriden biri olan Balkas Golu yaklasik 17 000 km 2 yuzolcumune 100 km 3 su hacmine ve beslendigi nehirlerden yillik 23 km 3 su girdisine sahiptir ve genis Balkas Alakol cokuntu havzasinda yer alir Gol yaklasik 3 4 km uzunlugunda bir gecit uzun aral ile dogu ve bati olarak ikiye ayrilir Su ozelligi ve tuz icerigi dogu ve bati parcalarda oldukca farkli durumlar gosterir Bati parca neredeyse tatli su ozellikleri gosterir ve 0 74 g l oz kutleye sahipken acik yesil renkli camur goruntusune sahiptir Dogu yakasinin su ozelligiyse 5 21 g l oz kutleye ve transparan bir yesil renge sahiptir ve cok tuzludur Golun kiyilari cokca deformasyona sahne olmustur zira cokca korfez ve koy icerir Golde adalar da vardir en buyuk uc adasi da Basaral Tasal ve aAlgazy dir Balkas cokuntusu birikmis bir duzluktur bu duzluk 340 metrelik bir rakimla az bir aciyla kuzeye egimli haldedir ve golun uzun donemli ortalamasini yansitir Golun su yakalama havzasi genelde guney ve guneydogu bolgesine komsu daglik alanlardan olusurken kuzey ve kuzeydogu kismi duzluk halindedir ve tasli ve kumlu bir sedimantolojik ozellik gosterir Golun cevresindeki bolgenin iklimi kurak yari col bir karasal iklim ozelligi gosterir yillik ortalama yagis 120 mm miktarina ulasmaktadir Temmuz ayi ortalama sicakligi 24 sanigrad derece iken ocak ayi sicaklik degeri 8 santigrad derecedir Gol cevresindeki ortalama nem miktari ise yuzde 55 60 bandindadir Gol yillik olarak donma cozunme olaylari yasar ve buzlar kasim ayindan mart ayina dek golde kalirlar ve bati parcasindan ruzgar akintilari dairesel bir sekil gostermektedir JeolojiBalkas Golu nun tarihoncesi hem Balkas Irtis sulama havzasinin jeolojik jeomorfolojik gelisimiyle hem de Balkas cokuntusunun gelisim ozellikleriyle yakindan ilgilidir Golun jeolojik gelisimini 4 ana zaman parcasina ayirmak mumkundur Paleozoyik Triyas Jura Kretase Paleojen ve Neojen Kuvaterner periyotlari bu gelisim cizgisini temsil eder Daha sonraki Mezozoyik Senozoyik olusumlarin temelinin meydana geldigi donem olarak Paleozoyik donem temsil edilir Temel yapi ustune Mezozoyik Senozoyik yapilar Paleozoidlerin ustune gelmistir ve bu yeni asama Pre Balkas cokuntusunun olustugu zamana denk gelir Balkas cokuntusunun gelisim asamalariysa Neojen Kuvaterner doneminde olusurken golun modern hali Kuvaterner in ikinci yarisinda olusmustur Pre Mezozoyik donemi Kazakistan tektonik sistemi Orta Asya kayma kusagi segmenti olusturur ve bu yapi ulkenin merkez guney ve kismen dogu kismini kaplamaktadir Paleozoyik yapilarin gelisim asamalari boyunca Kazakistan tektonik sisteminin Ural gune Tanri daglari ile Altay Irtis sistemleri ile olan sinirlari degismistir Kazakistan tektonik sisteminin paleozoid yapilari dort ana unsurdan olusur Bunlar erken Kaledoniyen gec Kaledoniyen gec Kaledoniyen den erken Hirsinyen ve gec Kaledoniyen den gec Hirsinyen donemleridir Pre Balkas Jungarian Kuzey Tanri daglari bolgesi Kaledoniyen Hirsinyen donguleri boyunca Kazakistan tektonik sisteminin Paleozoyik yapilarinin guney kismini kaplamistir Triyas ve Jura donemi Pre Balkas ve Alakol oluklari birinci dereceden yapilardir ve Balkas Alakol cokuntusunu olustururlar Pre Balkas oluklari ikinci dereceden Pre Balkas ve Pre Jungarian cokuntulerini icerirler Bu cokuntulerse Uskol daglari ve Kuzey Jungarian fayi ile bolunmektedir Guney Pre Balkas oluklari asimetrik yapilariyla karakterize edilmistir Hafif egimli ve dalmis kuzey kanat ve faylarla karmasiklastirilmis guney parca bu ozelligi saglamaktadir Kretase ve Paleojen Yapilan arastirmalar sonucu Triyas Jura ve kretase donemi Balkas Golu ndeki morfolojik olusumlarin baslangic zamani olarak degerlendirilmistir Mezozoyik Senozoyik sinirindaki Laramid Asamasi nda tektonik hareketler eski erozyon duzluklerini kesmektedir Hidrografik su agi bu donemde olusmus olup eski vadiler neredeyse guney yonludurler ve genel olarak kizil kille doldurulmuslardir Ust Kretase boyunca genis capli bir deniz seviyesi yukselmesi Betpak Dala ve Kuzeybati Pre Balkas bolgelerini onemli sekilde domine etmistir Neojen ve Kuvaterner Balkas Alakol cokuntusunun modern kabartmasinin ve cevre yapilarinin temel ozellikleri Oligosen doneminden gunumuze devam eden tektonik hareketlerin sonucu olusmustur Yeni donem tektonik hareketlerin hizlari eski donemdeki hareketlere gore cok daha hizli olmustur ustelik bu yeni tektonik etkiler Balkas Golu nun cevresinin ve kiyilarinin olusumunu etkilemis olup meydana gelen dag olusumu nehir tasimasi ve sualti karasal cokel varligini hizlandirici etki yapmistir Ekonomik katkilariIli Nehri nin ve Balkas Golu nun sulari Kazakistan icin buyuk onemi vardir Kapcagayskove sehrinde Ili Nehri nde hidroelektrik guc elde etmek icin baraj kurulmustur ve sulari hem tarimsal sulamaya hem de sanayi ihtiyaclarina cevap vermektedir Balkas Golu baslibasina balikcilik icin onemli bir kaynaktir Balkas Bakir Dokum TesisiCevresel ve siyasal etkenlerBalkas Golu son yillarda buyuk bir kuraklik tehlikesiyle karsi karsiyadir zira ozellikle Kazakistan ve Cin in bu gole suyunu ulastiran nehirlerin suyunun sinai faaliyetlerde ve sulama alaninda kullanmasi sonucu Kazakistan in guneydogusundaki bu gol yeni Aral Golu olma yoluna girmistir Ozellikle Ili nehri ki Cin in bati bolgesinden dogar Cin ve Kazakistan arasindaki su kullanimi anlasmazliklarina sahne olmaktadir ve bu sorunlar cozum beklemektedir golun kiyisinda yasayan kazak vatandaslari da aci sondan endise duymaktadir Cin tarafinin suyu fazla kullanarak nehrin dengesini bozdugu dusunulmektedir zira Sincan Ozerk Bolgesi nin gelisen sinai faaliyetleri de su ihtiyacina ihtiyac duymaktadir Ayrica bakinizKazakistan daki goller listesi Olusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakca a b c d e f Aubekerov Bolat PDF www chickyu ac Chickyu 23 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Nuttall Clare www uyghuramerican com Uyghur American 2 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Dis baglantilar