Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Balıkçılık; denizlerde, göllerde ve akarsularda balıkların ve diğer deniz ürünlerinin çeşitli yöntemlerle avlanmasıdır. Balığın yanı sıra midye, karides, ıstakoz, pavurya, istiridye ve ahtapotun hatta balina gibi deniz memelilerinin avlanması da balıkçılık kapsamına girer. Gölet, havuz ya da denizlerdeki suni tesislerde balık ve diğer deniz hayvanlarının üretilmesi de balıkçılığın bir parçasıdır. Amatör balıkçılık, , , , kültür balıkçılığı, amatör balıkçılık gibi bulunur.
Tarihçe
İnsanlar en eski çağlardan bu yana balık avlanmışlardır. 5 bin yıl öncesinden kalma, kemikten yapılmış ve bugün kullanılan örneklerine benzeyen iğneler bulunmuştur.
Çinliler MÖ 3000 yıllarında, tuzlu su doldurulmuş havuzlarda kefal üretiyorlardı.Eski Romalılar da havuz ve akvaryumlarda sazan ve yetiştiriyorlardı. Bu yöntemlerle balık yetiştirme Orta Çağ'ın sonlarına kadar sürdürüldü, ama bu tarihlerde terk edildi. Ancak 19. yüzyılda, Fransız hükûmetinin balık üretimini başlatmasıyla yeniden gündeme geldi.
Bugün dünyanın birçok ülkesinde, sofrada tüketilmek üzere büyük çapta balık üretimi yapılmaktadır. Havuzlarda en çok sazan, alabalık ve som balığı üretilir. Havuzlarda ayrıca soyu azalan balık türleri de yetiştirilmektedir. üretiminde iki ayrı yöntem uygulanır. Örneğin sazan, besinini sudaki doğal ortamdan sağlayabileceği büyük göletlerde üretilir. Alabalık üretiminde, dar ve uzun ya da yuvarlak bir havuzdaki küçük bir alanda çok balık bir arada tutularak daha iyi sonuç alınır. Ama bu havuzlarda balıkların yemle beslenmesi ve gerekli oksijeni sağlayabilmek içinde suyun belirli aralıklarla değiştirilmesi gerekir. Başta Japonya olmak üzere çeşitli ülkelerde için denizlerde de üretim çiftlikleri kurulmuştur.
İstiridye, midye ve pavurya gibi öbür deniz hayvanları da bazı kıyı sularında yetiştirilmektedir. Doğal yolla üremiş ya da deniz üretim çiftliklerinde yetiştirilmiş yavrular, uygun koşullara sahip bir ortama bırakıldığında çoğalabilir. Bazı Uzakdoğu ülkelerindeki deniz çiftliklerinde büyük çapta teke ve karides üretilir.
Hayvan refahı
Her sene 1 trilyondan fazla balık insanların tüketimi için öldürülür. Darbeli ve elektrikli sersemletme gibi bazı nispeten daha insancıl kesim yöntemleri geliştirilmiş olsa da çoğu kez balık hasadı için açık havada boğma, karbondioksit ile sersemletme veya buzlu soğutma gibi balık refahı için ideal olmayabilen yöntemler tercih edilmeye devam etmektedir.
Çeşitleri
Tatlı su balıkçılığı
Makaralı oltalar bulunmadan önce, misina bir mantar ya da tahta parçasına elle sarılırdı. Balık oltaya takıldığında balıkçı seri hareketlerle balığı kıyıya çekerdi. Ama bu tür avlanma kolay değildi, misinanın dolaşması, düğüm olması gibi sorunlar yaşanırdı.
Oysa makaralı oltayla avlanmak çok kolaydır. Makara misinanın sarılmasını ve gerekirse gevşetilmesini kolaylaştırmıştır. Örneğin oltaya yakalanan balık sert hareketlerle direnirse makaradaki misina boşaltılarak balığa yol verilir. Balığın yorulup hareketlerinde yavaşlama görülünce, misina yeniden makaraya sarılarak balık çekilir. Ama makaralı oltayla balık avlarken, misinayı ne zaman boşaltıp ne zaman makaraya saracağını bilmek gerekir. Ayrıca misinanın da bir dayanma gücü vardır. Hızlı bir akıntıda balığın çekiş gücü karşısında bunu da hesaba katmak gerekir. Büyük bir balık yakalandığında, onun direnme gücünü kırmak için arada bir misinayı gevşetmek ve balığa yol vermek gerekir. Bunun sonucunda yorulan balık daha kolay çekilebilir.
Avlanmanın önemli noktalarından biri, uygun olta iğnesi seçmektir. Avlanacak balığa göre, değişik büyüklük ve biçimlerde iğneler vardır. Ama bütün olta iğnelerinin ucunda, balığın ağzına saplandıktan sonra çıkmasını engelleyen bir damak (çengel) vardır. İğnelerin sapında da genellikle bir halka bulunur. Hayvan bağırsağından, naylon ya da çelik telden yapılmış "köstek" bu halkadan geçirilerek iğneye bağlanır.
Balıklar çeşitli yemlerle avlanır. Canlı ya da cansız yemler, iğnenin ucundaki damağa geçirilir. Balığın doğal besini olan böcekler, solucanlar, küçük kurbağalar ya da avlanacak balığa göre çok küçük balıklar, en çok kullanılan canlı yemlerdir. Cansız yem olarak ise hamur, ekmek içi, haşlanmış buğday, peynir gibi yiyecekler ya da tüy parçası, yapay sinek gibi yapay yemler kullanılır.
Oltayla balık avlamak ustalık ister. Avlanacak balığın bulunabileceği yeri, suyun yüzeyinde ya da dibinde mi olduğunu bilmek gerekir. Öte yandan oltayı balığın yem aradığı yere atabilmek ya da indirebilmek gerekir. Örneğin sombalığı ve alabalık dışındaki bütün tatlı su balıklarını avlamak için olta dibe bırakılır. Sombalığı, alabalık, gölgebalığı, tatlı su kefali ve kızılkanat avlamada yaygın olarak sinek oltası kullanılır. Yapay sineği uzağa atabilmek için kamışın çok esnek olması, ucunda da kalınca bir misina bulunması gerekir. Oltanın ucuna bağırsak ya da naylondan yapılmış 2-3 metre uzunluğunda bir beden, bedenin ucundaki iğneye de tüy parçaları, kürk, ipek ve parlak tellerden yapılmış yapay sinek bağlanır bu şekilde balık avlanır.
Amatör deniz balıkçılığı
Amatör deniz balıkçılığında da tatlı su balıkçılığında kullanılan olta seti'nin hemen aynısı kullanılır. Ama kamış ve misinaların daha sağlam olması gerekir. Oltanın iyice derine inebilmesi için daha ağır kurşunlar (iskandil) ve iri balıkları da yakalayabilmek için daha büyük iğneler kullanılmalıdır. Dipte ya da dibe yakın derinliklerde yaşayan mezgit, morina ve yassıbalıkları avlamak için yem olarak karides, midye ve solucan tercih edilir. Uskumru ve lüfer ise, hareket halindeki tekneden kaşıkla ya da doğal yemle tutulur.
Deniz balıkçılığında köstekli olta da çok kullanılan olta tiplerinden biridir. Bu oltanın ucundaki iskandilli bedenine, belirli aralıklarla pirinç telden yapılmış köstekler bağlanır. Bu oltanın adı da bu kösteklerden gelir. Kösteklere kısa misinalar, misinaların ucuna da iğneler takılır. Köstekli oltayla balık avlamada canlı yemler kullanılır. Avlanma sırasında olta gergin tutulur ve balık yeme atladığı anda olta hafifçe silkelenerek balığın iğneyi yutması sağlanır. Sonra balığın iğneden kurtulmasına fırsat vermeden hızla çekilir.
Denizlerde balık avlamada çok yaygın olarak kullanılan çapari de bir tür köstekli oltadır. Ama çaparide canlı yem kullanılmaz, onun yerine genellikle hindi, kaz ve tavuk tüyü gibi yapay yemlerden yararlanılır. Çapari, bir olta (makaraya ya da mantara sarılmış misina), misinanın dolaşmasını engelleyen bir fırdöndü, fırdöndüden iskandile kadar uzanan ve gene misinadan yapılan bir beden ile en uçtaki iskandilden oluşur. Bedenin üzerine, belirli aralıklarla, uçlarına iğne takılmış kısa misina parçalarından köstekler bağlanır. İstavrit gibi küçük balıkları avlamada 10 köstekli (10 iğneli) bir çapari yeterlidir. Ama çaparideki köstek sayısı palamut avında 35'e, torik ve kofana denen iri palamut ve lüfer avında 55'e kadar çıkar.
Kılıçbalığı, orkinos ve tarpon gibi, bazılarının ağırlığı yarım tonu bulan büyük deniz balıkları da hareketli bir tekneden oltayla avlanabilir. Bunun için çok kalın ve sağlam bir kamış ve uzunluğu en az 360 metre olan misina gerekir. Bu tür avlanmada balıkçı kamışın ucunu, beline taktığı özel bir kemere oturtur. Oltaya yakalanan bu kadar ağır balıkları çekmek ve onların direnme gücüne karşı koyabilmek kolay değildir. Onun için yakalanan balık yoruluncaya kadar tekneyle izlenir. Uzun bir süre yol alındıktan sonra balıkçı misinayı makaraya sararak balığı tekneye yaklaştırır. Yakalanan balık ya tekneye alınır ya da teknenin yedeğinde limana kadar çekilir.
Ernest Hemingway’in Yaşlı Adam ve Deniz adlı romanında, oltayla büyük bir balık yakalayan yaşlı bir balıkçının, bu balığı kıyıya çekebilmek için verdiği mücadele ayrıntılarıyla anlatılmıştır.
Ticari balıkçılık yöntemleri
Deniz balıklarının bazıları su yüzeyine yakın yaşarlar ve bunlara yüzey balığı denir. Örneğin ringa, sardalye, hamsi, orkinos ve uskumru yüzey balıklarıdır. Deniz dibine yakın ve dipte yaşayan balıklara da dip balığı adı verilir. Dip balıklarına örnek olarak morina, mezgit, berlam ve bütün yassıbalıklar verilebilir.
Ticari amaçla yapılan balıkçılığın temeli ağla avlanmaya dayanır. Avlanmada balığın özelliğine, yaşadığı suyun derinliğine göre değişik ağlar kullanılır. Yaygın olarak kullanılan ağların başında trol ağı gelir. Trol ağı, külah biçiminde büyük bir torbaya benzer ve ağzı yaklaşık 30 metre genişliğindedir. Ağ atılırken ağzı açık balık tutma için her iki yanına tahta levhalar yerleştirilir. "Kapı" denen bu tahta levhalar da çelik kablolarla trol teknesine bağlanır. Deniz dibinin engebeli olmadığı yerlerde dip balıklarını avlamak için genellikle dip trolü kullanılır. Trol teknesinden denize bırakılan trol ağı, tekneyle sürüklenir ve ağ deniz dibini tarayarak yolunun üzerindeki balıkları toplar. Balık ağı sürükleme işi 1,5-3 saat kadar sürer. Sonra ağ bir vinç yardımıyla çekilir ve içindeki balıklar tekneye boşaltılır. Balıklar temizlenip yıkandıktan sonra, teknenin ambarında buzların arasına gömülerek saklanır. Bazı büyük ve gelişmiş trol teknelerinde balıklar temizlendikten sonra soğutma aygıtlarında dondurulur. Bu tür tekneler denizde daha uzun süre kalıp avlanmaya devam edebilir.
Bazı dip balıklarını avlamada kullanılan yöntemlerden biri de paraketedir. Kalın bir misina (olta ipi) olan paraketenin üzerinde aralıklı olarak dizilmiş 1.000'e yakın yemli iğne bulunur. Avlanma sırasında zoka parakete deniz dibine bırakılır ve yeri şamandıralarla belirlenir. Parakete 24 saate bir denizden çekilerek yakalanan balıklar alınır ve iğnelerine yeniden yem takılır. Orkinos gibi bazı yüzey balıkları ise şamandıralara bağlanan su üstü paraketeleriyle yakalanır. Dip balıklarının yakalanmasında çevirme ağları da kullanılır. Bu avlanma biçiminde önce balığın yoğun olduğu bölge ağlarla çevrilir, sonra balıklar ağın torba biçimindeki bölümüne doğru sürülür.
Yüzey balıklarının avlanmasında gırgır ve orta su trolü en çok kullanılan avlanma biçimleridir. Gırgırla avlanmada, balık sürüsü, suya dik indirilen ağla çevrilir. Daha sonra ağın alt bölümü, halatları çekilerek büzülüp kapatılır. Bir vinç yardımıyla gırgır teknesine çekilen ağın içindeki balıklar balık kepçesi ya da suyla pompalanarak tekneye alınır. Orta su trolünde ise, dip trolündekinden daha büyük bir ağ balıkların bulunduğu derinliğe bırakılır ve bir ya da iki tekneyle çekilir.
Deniz balıklarını avlamada kullanılan en eski yöntemlerden biri de dalyandır. Bu yöntem ilkçağlardan beri kullanılmıştır. Yakın tarihe kadar İstanbul'da Fenerbahçe ve Beykoz gibi pek çok yerde dalyanlar kurulurdu. Bu yöntemde, kıyıya yakın yerlerde ağla çevrili havuzlar oluşturulur. Havuzların ağzı açık bırakılır ve dalyanın içine balık girdiğinde ağız kısmı başka bir ağla kapatılır. Dalyandaki balıklar başka bir ağla toplanarak tekneye alınır.
Palamut, lüfer, uskumru, istavrit gibi bazı balıkların avlanmasında galsama ağı (düz ağ) kullanılır. Genellikle 1 km ya da daha uzun olan galsama ağları, bir perde gibi asılı duracak biçimde denize bırakılır. Bu avlanma yönteminde ağ ya demir ağırlık bağlanarak bir ucu dibe indirilir ya da tekneyle su yüzeyinde sürüklenir. Bu sırada ağa doğru hızla yüzen balıkların başı ağın deliklerinden geçer, ama solungaçları (eski terimiyle galsamaları) takıldığı için delikten geri çıkamaz. Tekneye çekilen ağdaki balıklar silkelenerek dökülür.
Orkinos, uskumru, lüfer gibi bazı balıklar suda parıldayan herhangi bir şeyi yem sanırlar. Bu tür balıkları avlamak için ucunda üçlü iğneler bulunan ve biçimi küçük bir balığı andıran parlak metal kaşıklar kullanılır.
Balıkların değerlendirilmesi
Balıkçıların yakaladığı balıklar çeşitli biçimlerde değerlendirilir. Taze olarak tüketilecek balıklar, ya kıyıya gelir gelmez müşterilere satılır ya da buzlarla kasalara yerleştirilerek iç bölgelere gönderilir. Balıklar dilimlendikten ya da fileto çıkarıldıktan sonra dondurularak özel ambalajlar içinde satılır. Özellikle sardalya, orkinos (tonbalığı), hamsi ve sombalığı konserve olarak işlenir.
Bazı ülkelerde ringa, morina ve mezgit tütsülenerek saklanır. Türkiye'de torik denen iri palamutlar iyice temizlenip tuzlanarak lakerda yapılır. Uskumru ise tuzlanıp güneşte kurutulduktan sonra çiroz halinde tüketilir. Hamsi gibi bazı balıklar pişirilip öğütülerek un haline getirilir. Balık unu çiftlik hayvanları için yem olarak ya da gübre olarak kullanılır.
Bazı balık türlerinin pullarından yapay inci ve sedef yapılır. Köpekbalığı ve morina derisi çanta, ayakkabı ile eldiven yapımında kullanılır; ayrıca tutkal elde edilir. Morinanın karaciğerinden çıkarılan yağ, ilaç sanayisinde değerlendirilir.
Dünyada ve Türkiye'de ticari balıkçılık
Ticari balıkçılık 15. yüzyılın sonlarında ortaya çıktı. Sonraki iki yüzyıl içinde de büyük bir balıkçılık sanayisi oluştu. Yakalan balıkları işleyen, çeşitli aygıtlarla donatılmış büyük balıkçı filoları kuruldu.
Ne var ki aşırı avlanma zamanla balıkçılığı tehdit etmeye başladı ve günümüzde ciddi bir sorun haline geldi. Bazı avlanma biçimleriyle yavru balıkların ya da yumurta dökmeye hazırlanan dişilerin de yakalanması, birçok balık türünün soyunu tükenme noktasına getirdi. Günümüzde bu sorunu aşmak için birçok ülkede avlanacak balık miktarını kısıtlamak ve üreme mevsiminde balık avını yasaklamak gibi önlemler alınmaktadır.
Türkiye, üç yanı denizle çevrili olmasına ve bir içdenizin bulunmasına karşın, balıkçılıkta gelişmiş bir ülke değildir. Avlanan balık miktarı yılda 400 bin tonu biraz aşar; bunun yaklaşık 240 bin tonu hamsi, 20 bin tonu kefal, 20 bin tonu sardalya, 15 bin tona yakını da istavrittir. Tatlı su ürünleri üretimi ise 50 bin ton dolayındadır.
Kaynakça
- ^ a b (PDF). SU ÜRÜNLERİ VE BALIKÇILIK SEKTÖR RAPORU-2013. oka.org.tr. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2015.
- ^ Mood, A.; P. Brooke. (PDF). 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ OIE (2013). . 24 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Balikcilik denizlerde gollerde ve akarsularda baliklarin ve diger deniz urunlerinin cesitli yontemlerle avlanmasidir Baligin yani sira midye karides istakoz pavurya istiridye ve ahtapotun hatta balina gibi deniz memelilerinin avlanmasi da balikcilik kapsamina girer Golet havuz ya da denizlerdeki suni tesislerde balik ve diger deniz hayvanlarinin uretilmesi de balikciligin bir parcasidir Amator balikcilik kultur balikciligi amator balikcilik gibi bulunur Belcika da bir balikci teknesiTarihceBalikcilari resmeden bir Antik Misir cizimi Insanlar en eski caglardan bu yana balik avlanmislardir 5 bin yil oncesinden kalma kemikten yapilmis ve bugun kullanilan orneklerine benzeyen igneler bulunmustur Cinliler MO 3000 yillarinda tuzlu su doldurulmus havuzlarda kefal uretiyorlardi Eski Romalilar da havuz ve akvaryumlarda sazan ve yetistiriyorlardi Bu yontemlerle balik yetistirme Orta Cag in sonlarina kadar surduruldu ama bu tarihlerde terk edildi Ancak 19 yuzyilda Fransiz hukumetinin balik uretimini baslatmasiyla yeniden gundeme geldi Bugun dunyanin bircok ulkesinde sofrada tuketilmek uzere buyuk capta balik uretimi yapilmaktadir Havuzlarda en cok sazan alabalik ve som baligi uretilir Havuzlarda ayrica soyu azalan balik turleri de yetistirilmektedir uretiminde iki ayri yontem uygulanir Ornegin sazan besinini sudaki dogal ortamdan saglayabilecegi buyuk goletlerde uretilir Alabalik uretiminde dar ve uzun ya da yuvarlak bir havuzdaki kucuk bir alanda cok balik bir arada tutularak daha iyi sonuc alinir Ama bu havuzlarda baliklarin yemle beslenmesi ve gerekli oksijeni saglayabilmek icinde suyun belirli araliklarla degistirilmesi gerekir Basta Japonya olmak uzere cesitli ulkelerde icin denizlerde de uretim ciftlikleri kurulmustur Istiridye midye ve pavurya gibi obur deniz hayvanlari da bazi kiyi sularinda yetistirilmektedir Dogal yolla uremis ya da deniz uretim ciftliklerinde yetistirilmis yavrular uygun kosullara sahip bir ortama birakildiginda cogalabilir Bazi Uzakdogu ulkelerindeki deniz ciftliklerinde buyuk capta teke ve karides uretilir Hayvan refahiHer sene 1 trilyondan fazla balik insanlarin tuketimi icin oldurulur Darbeli ve elektrikli sersemletme gibi bazi nispeten daha insancil kesim yontemleri gelistirilmis olsa da cogu kez balik hasadi icin acik havada bogma karbondioksit ile sersemletme veya buzlu sogutma gibi balik refahi icin ideal olmayabilen yontemler tercih edilmeye devam etmektedir CesitleriTatli su balikciligi Makarali oltalar bulunmadan once misina bir mantar ya da tahta parcasina elle sarilirdi Balik oltaya takildiginda balikci seri hareketlerle baligi kiyiya cekerdi Ama bu tur avlanma kolay degildi misinanin dolasmasi dugum olmasi gibi sorunlar yasanirdi Oysa makarali oltayla avlanmak cok kolaydir Makara misinanin sarilmasini ve gerekirse gevsetilmesini kolaylastirmistir Ornegin oltaya yakalanan balik sert hareketlerle direnirse makaradaki misina bosaltilarak baliga yol verilir Baligin yorulup hareketlerinde yavaslama gorulunce misina yeniden makaraya sarilarak balik cekilir Ama makarali oltayla balik avlarken misinayi ne zaman bosaltip ne zaman makaraya saracagini bilmek gerekir Ayrica misinanin da bir dayanma gucu vardir Hizli bir akintida baligin cekis gucu karsisinda bunu da hesaba katmak gerekir Buyuk bir balik yakalandiginda onun direnme gucunu kirmak icin arada bir misinayi gevsetmek ve baliga yol vermek gerekir Bunun sonucunda yorulan balik daha kolay cekilebilir Avlanmanin onemli noktalarindan biri uygun olta ignesi secmektir Avlanacak baliga gore degisik buyukluk ve bicimlerde igneler vardir Ama butun olta ignelerinin ucunda baligin agzina saplandiktan sonra cikmasini engelleyen bir damak cengel vardir Ignelerin sapinda da genellikle bir halka bulunur Hayvan bagirsagindan naylon ya da celik telden yapilmis kostek bu halkadan gecirilerek igneye baglanir Baliklar cesitli yemlerle avlanir Canli ya da cansiz yemler ignenin ucundaki damaga gecirilir Baligin dogal besini olan bocekler solucanlar kucuk kurbagalar ya da avlanacak baliga gore cok kucuk baliklar en cok kullanilan canli yemlerdir Cansiz yem olarak ise hamur ekmek ici haslanmis bugday peynir gibi yiyecekler ya da tuy parcasi yapay sinek gibi yapay yemler kullanilir Oltayla balik avlamak ustalik ister Avlanacak baligin bulunabilecegi yeri suyun yuzeyinde ya da dibinde mi oldugunu bilmek gerekir Ote yandan oltayi baligin yem aradigi yere atabilmek ya da indirebilmek gerekir Ornegin sombaligi ve alabalik disindaki butun tatli su baliklarini avlamak icin olta dibe birakilir Sombaligi alabalik golgebaligi tatli su kefali ve kizilkanat avlamada yaygin olarak sinek oltasi kullanilir Yapay sinegi uzaga atabilmek icin kamisin cok esnek olmasi ucunda da kalinca bir misina bulunmasi gerekir Oltanin ucuna bagirsak ya da naylondan yapilmis 2 3 metre uzunlugunda bir beden bedenin ucundaki igneye de tuy parcalari kurk ipek ve parlak tellerden yapilmis yapay sinek baglanir bu sekilde balik avlanir Amator deniz balikciligi Galata Koprusu nde amator bir olta balikcisi Amator deniz balikciliginda da tatli su balikciliginda kullanilan olta seti nin hemen aynisi kullanilir Ama kamis ve misinalarin daha saglam olmasi gerekir Oltanin iyice derine inebilmesi icin daha agir kursunlar iskandil ve iri baliklari da yakalayabilmek icin daha buyuk igneler kullanilmalidir Dipte ya da dibe yakin derinliklerde yasayan mezgit morina ve yassibaliklari avlamak icin yem olarak karides midye ve solucan tercih edilir Uskumru ve lufer ise hareket halindeki tekneden kasikla ya da dogal yemle tutulur Deniz balikciliginda kostekli olta da cok kullanilan olta tiplerinden biridir Bu oltanin ucundaki iskandilli bedenine belirli araliklarla pirinc telden yapilmis kostekler baglanir Bu oltanin adi da bu kosteklerden gelir Kosteklere kisa misinalar misinalarin ucuna da igneler takilir Kostekli oltayla balik avlamada canli yemler kullanilir Avlanma sirasinda olta gergin tutulur ve balik yeme atladigi anda olta hafifce silkelenerek baligin igneyi yutmasi saglanir Sonra baligin igneden kurtulmasina firsat vermeden hizla cekilir Denizlerde balik avlamada cok yaygin olarak kullanilan capari de bir tur kostekli oltadir Ama caparide canli yem kullanilmaz onun yerine genellikle hindi kaz ve tavuk tuyu gibi yapay yemlerden yararlanilir Capari bir olta makaraya ya da mantara sarilmis misina misinanin dolasmasini engelleyen bir firdondu firdonduden iskandile kadar uzanan ve gene misinadan yapilan bir beden ile en uctaki iskandilden olusur Bedenin uzerine belirli araliklarla uclarina igne takilmis kisa misina parcalarindan kostekler baglanir Istavrit gibi kucuk baliklari avlamada 10 kostekli 10 igneli bir capari yeterlidir Ama caparideki kostek sayisi palamut avinda 35 e torik ve kofana denen iri palamut ve lufer avinda 55 e kadar cikar Kilicbaligi orkinos ve tarpon gibi bazilarinin agirligi yarim tonu bulan buyuk deniz baliklari da hareketli bir tekneden oltayla avlanabilir Bunun icin cok kalin ve saglam bir kamis ve uzunlugu en az 360 metre olan misina gerekir Bu tur avlanmada balikci kamisin ucunu beline taktigi ozel bir kemere oturtur Oltaya yakalanan bu kadar agir baliklari cekmek ve onlarin direnme gucune karsi koyabilmek kolay degildir Onun icin yakalanan balik yoruluncaya kadar tekneyle izlenir Uzun bir sure yol alindiktan sonra balikci misinayi makaraya sararak baligi tekneye yaklastirir Yakalanan balik ya tekneye alinir ya da teknenin yedeginde limana kadar cekilir Ernest Hemingway in Yasli Adam ve Deniz adli romaninda oltayla buyuk bir balik yakalayan yasli bir balikcinin bu baligi kiyiya cekebilmek icin verdigi mucadele ayrintilariyla anlatilmistir Ticari balikcilik yontemleriDeniz baliklarinin bazilari su yuzeyine yakin yasarlar ve bunlara yuzey baligi denir Ornegin ringa sardalye hamsi orkinos ve uskumru yuzey baliklaridir Deniz dibine yakin ve dipte yasayan baliklara da dip baligi adi verilir Dip baliklarina ornek olarak morina mezgit berlam ve butun yassibaliklar verilebilir Ticari amacla yapilan balikciligin temeli agla avlanmaya dayanir Avlanmada baligin ozelligine yasadigi suyun derinligine gore degisik aglar kullanilir Yaygin olarak kullanilan aglarin basinda trol agi gelir Trol agi kulah biciminde buyuk bir torbaya benzer ve agzi yaklasik 30 metre genisligindedir Ag atilirken agzi acik balik tutma icin her iki yanina tahta levhalar yerlestirilir Kapi denen bu tahta levhalar da celik kablolarla trol teknesine baglanir Deniz dibinin engebeli olmadigi yerlerde dip baliklarini avlamak icin genellikle dip trolu kullanilir Trol teknesinden denize birakilan trol agi tekneyle suruklenir ve ag deniz dibini tarayarak yolunun uzerindeki baliklari toplar Balik agi surukleme isi 1 5 3 saat kadar surer Sonra ag bir vinc yardimiyla cekilir ve icindeki baliklar tekneye bosaltilir Baliklar temizlenip yikandiktan sonra teknenin ambarinda buzlarin arasina gomulerek saklanir Bazi buyuk ve gelismis trol teknelerinde baliklar temizlendikten sonra sogutma aygitlarinda dondurulur Bu tur tekneler denizde daha uzun sure kalip avlanmaya devam edebilir Bazi dip baliklarini avlamada kullanilan yontemlerden biri de paraketedir Kalin bir misina olta ipi olan paraketenin uzerinde aralikli olarak dizilmis 1 000 e yakin yemli igne bulunur Avlanma sirasinda zoka parakete deniz dibine birakilir ve yeri samandiralarla belirlenir Parakete 24 saate bir denizden cekilerek yakalanan baliklar alinir ve ignelerine yeniden yem takilir Orkinos gibi bazi yuzey baliklari ise samandiralara baglanan su ustu paraketeleriyle yakalanir Dip baliklarinin yakalanmasinda cevirme aglari da kullanilir Bu avlanma biciminde once baligin yogun oldugu bolge aglarla cevrilir sonra baliklar agin torba bicimindeki bolumune dogru surulur Yuzey baliklarinin avlanmasinda girgir ve orta su trolu en cok kullanilan avlanma bicimleridir Girgirla avlanmada balik surusu suya dik indirilen agla cevrilir Daha sonra agin alt bolumu halatlari cekilerek buzulup kapatilir Bir vinc yardimiyla girgir teknesine cekilen agin icindeki baliklar balik kepcesi ya da suyla pompalanarak tekneye alinir Orta su trolunde ise dip trolundekinden daha buyuk bir ag baliklarin bulundugu derinlige birakilir ve bir ya da iki tekneyle cekilir Deniz baliklarini avlamada kullanilan en eski yontemlerden biri de dalyandir Bu yontem ilkcaglardan beri kullanilmistir Yakin tarihe kadar Istanbul da Fenerbahce ve Beykoz gibi pek cok yerde dalyanlar kurulurdu Bu yontemde kiyiya yakin yerlerde agla cevrili havuzlar olusturulur Havuzlarin agzi acik birakilir ve dalyanin icine balik girdiginde agiz kismi baska bir agla kapatilir Dalyandaki baliklar baska bir agla toplanarak tekneye alinir Palamut Palamut lufer uskumru istavrit gibi bazi baliklarin avlanmasinda galsama agi duz ag kullanilir Genellikle 1 km ya da daha uzun olan galsama aglari bir perde gibi asili duracak bicimde denize birakilir Bu avlanma yonteminde ag ya demir agirlik baglanarak bir ucu dibe indirilir ya da tekneyle su yuzeyinde suruklenir Bu sirada aga dogru hizla yuzen baliklarin basi agin deliklerinden gecer ama solungaclari eski terimiyle galsamalari takildigi icin delikten geri cikamaz Tekneye cekilen agdaki baliklar silkelenerek dokulur Orkinos uskumru lufer gibi bazi baliklar suda parildayan herhangi bir seyi yem sanirlar Bu tur baliklari avlamak icin ucunda uclu igneler bulunan ve bicimi kucuk bir baligi andiran parlak metal kasiklar kullanilir Baliklarin degerlendirilmesiBalikcilarin yakaladigi baliklar cesitli bicimlerde degerlendirilir Taze olarak tuketilecek baliklar ya kiyiya gelir gelmez musterilere satilir ya da buzlarla kasalara yerlestirilerek ic bolgelere gonderilir Baliklar dilimlendikten ya da fileto cikarildiktan sonra dondurularak ozel ambalajlar icinde satilir Ozellikle sardalya orkinos tonbaligi hamsi ve sombaligi konserve olarak islenir Bazi ulkelerde ringa morina ve mezgit tutsulenerek saklanir Turkiye de torik denen iri palamutlar iyice temizlenip tuzlanarak lakerda yapilir Uskumru ise tuzlanip guneste kurutulduktan sonra ciroz halinde tuketilir Hamsi gibi bazi baliklar pisirilip ogutulerek un haline getirilir Balik unu ciftlik hayvanlari icin yem olarak ya da gubre olarak kullanilir Bazi balik turlerinin pullarindan yapay inci ve sedef yapilir Kopekbaligi ve morina derisi canta ayakkabi ile eldiven yapiminda kullanilir ayrica tutkal elde edilir Morinanin karacigerinden cikarilan yag ilac sanayisinde degerlendirilir Dunyada ve Turkiye de ticari balikcilikTurk Balikcilar Fausto Zonaro 19 yy Ticari balikcilik 15 yuzyilin sonlarinda ortaya cikti Sonraki iki yuzyil icinde de buyuk bir balikcilik sanayisi olustu Yakalan baliklari isleyen cesitli aygitlarla donatilmis buyuk balikci filolari kuruldu Ne var ki asiri avlanma zamanla balikciligi tehdit etmeye basladi ve gunumuzde ciddi bir sorun haline geldi Bazi avlanma bicimleriyle yavru baliklarin ya da yumurta dokmeye hazirlanan disilerin de yakalanmasi bircok balik turunun soyunu tukenme noktasina getirdi Gunumuzde bu sorunu asmak icin bircok ulkede avlanacak balik miktarini kisitlamak ve ureme mevsiminde balik avini yasaklamak gibi onlemler alinmaktadir Turkiye uc yani denizle cevrili olmasina ve bir icdenizin bulunmasina karsin balikcilikta gelismis bir ulke degildir Avlanan balik miktari yilda 400 bin tonu biraz asar bunun yaklasik 240 bin tonu hamsi 20 bin tonu kefal 20 bin tonu sardalya 15 bin tona yakini da istavrittir Tatli su urunleri uretimi ise 50 bin ton dolayindadir Kaynakca a b PDF SU URUNLERI VE BALIKCILIK SEKTOR RAPORU 2013 oka org tr 9 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2015 Mood A P Brooke PDF 26 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi OIE 2013 24 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ayrica bakinizTurkiye de balikcilik Balik yetistiriciligi Asiri avlanma Balikci gemisi Balik isleme