Ban Zhao (~45 - ~116) (Çince: 班昭; pinyin: Bān Zhāo), Çin'in ilk kadın tarihçisidir. Hanedan ailesiyle yakın ilişkileri olup çeşitli alanlarda imparatoriçe de dahil birçok kişiye dersler verdi. Çin tarihi için önemli olan Han Shu'yu tamamlayıp son halini verdi. Bunların dışında Dong Zhengfu ve Nüjie (女誡) adlı yapıtlarıyla ön plana çıktı.
Yaşam öyküsü
Ban Zhao döneminin önemli kişilerinden biri olan Banbiao'nun (MS 3 - 54) kızı olarak dünyaya geldi. İlk eğitimini küçük yaşlarda annesinden aldı. Bu dönemlerinde oldukça geleneksel bir yaşam sürdü. 14 yaşına gelince evlendi ve çocuk sahibi oldu. Evlendiği kişinin soyadı Cao olduğu için saltanattaki ismi Cao Dagu (saygıdeğer bayan Cao) oldu. Ban Zhao eşini erken yaşta kaybetmesine karşın ikinci bir evlilik yapmadı ve kendisini edebi uğraşlara vererek eğitim alanında saygınlık kazanmaya çalıştı. Kendisinden büyük iki kardeşi vardı ve bunlar ikizlerdi. Ağabeylerinden biri generaldi. Babası ise yüksek bir adliye memuruydu. Ban Zhao babasını sekiz yaşında iken kaybetti. Gençlik dönemlerinde klasik eserlere ilgi gösterdi ve kısa bir zaman sonra iyi bir düz yazı yazarı oldu. Dongguan İmparatorluk Kütüphanesi'nde özel öğretmen olarak faaliyet gösterdi. Bu yıllarda hanedan ailesiyle yakın ilişkiler kurdu. Kütüphanede gerekli tüm arşivlere rahatlıkla erişebiliyordu. Bunların dışında Han Hanedanlığı sarayında astronomi, matematik, tarih, Konfüçyüs klasikleri ve kadın erdemleri üzerine dersler verdi. İmparatoriçe Deng'nin beğenisini ve takdirini kazandı. Nancy Swan'a göre imparatoriçe çoğu devlet hususlarında kendisine danışmaktaydı.
Ban Zhao yaşamının çoğunu kütüphanelerde araştırma yaparak geçirmiştir. Han Shu'nun tamamlanmasına yardımcı olmasının yanı sıra Lienü Zhuan (Örnek Kadın Biyografileri) üzerine bir tefsir yazmıştır. Ban Zhao MS 116 dolaylarında öldüğünde İmporatoriçe Deng onun ölümüne çok üzüldü ve yas tuttu. Hanedan ailesinden birisinin sıradan halktan biri için yas tutması o zamanlar için olağanüstü bir durumdu.
Çalışmaları
Ban Zhao'nun günümüze kadar gelen en eski eseri Dong Zhengfu'dur (Doğu'ya Seyahat). Bu eserini elli yaşındayken yazmıştır. Yarım kalan Han Shu'yu tamamlayarak son halini vermiştir. Bu eser Sima Qian'ın Shiji adlı yapıtından sonra Çin tarihi için en önemli ikinci vesikadır. Kendisinin edebi çalışmaları içinde Nüjie'nin (女誡: Kadınlara Nasihat) önemli bir yeri vardır. Kadın davranışları ve erdemleri için bir el kitabı niteliğinde olan bu eser toplamda yedi bölümden oluşmaktadır. Ban Zhao bu eserinde kadınların küçük yaşlardan itibaren aile ve kalabalık toplum içinde nasıl davranmaları ve ne gibi özelliklere sahip olmaları gerektiği hakkında sınırlar ve kurallar belirlemiştir. Ona göre kadınlar bu sınırlara uyarlarsa daha mutlu ve daha huzurlu bir yaşam sürecektir. Fakat Ban Zhao'nun belirlediği bu sınırlar günümüz değer yargılarıyla bağdaşmamaktadır. Onun sınırları daha çok erkek hegemonyasını artıracak biçimdedir. Nüjie adlı eserin bölümleri sırasıyla: Tevazu, Karı-Koca, Saygı, Kadında Olması Gereken Dört Özellik, Sadakat-Adanmışlık, Anne-Baba ve Kardeşler şeklindedir.
Kaynakça
- ^ Biographical dictionary of Chinese women : antiquity through Sui, 1600 B.C.E.-618 C.E. Hong Kong: Hong Kong University Press. 2007. ISBN . Yazar
|ad2=
eksik|soyadı2=
(); Yazar|ad3=
eksik|soyadı3=
() - ^ a b Fidan Mesude (2013): Çin'in ilk kadın tarihçisi Ban Zhao ve eseri Nü Jie'nin incelenmesi 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (no. 355837)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ban Zhao 45 116 Cince 班昭 pinyin Ban Zhao Cin in ilk kadin tarihcisidir Hanedan ailesiyle yakin iliskileri olup cesitli alanlarda imparatorice de dahil bircok kisiye dersler verdi Cin tarihi icin onemli olan Han Shu yu tamamlayip son halini verdi Bunlarin disinda Dong Zhengfu ve Nujie 女誡 adli yapitlariyla on plana cikti Ban ZhaoYasam oykusuBan Zhao doneminin onemli kisilerinden biri olan Banbiao nun MS 3 54 kizi olarak dunyaya geldi Ilk egitimini kucuk yaslarda annesinden aldi Bu donemlerinde oldukca geleneksel bir yasam surdu 14 yasina gelince evlendi ve cocuk sahibi oldu Evlendigi kisinin soyadi Cao oldugu icin saltanattaki ismi Cao Dagu saygideger bayan Cao oldu Ban Zhao esini erken yasta kaybetmesine karsin ikinci bir evlilik yapmadi ve kendisini edebi ugraslara vererek egitim alaninda sayginlik kazanmaya calisti Kendisinden buyuk iki kardesi vardi ve bunlar ikizlerdi Agabeylerinden biri generaldi Babasi ise yuksek bir adliye memuruydu Ban Zhao babasini sekiz yasinda iken kaybetti Genclik donemlerinde klasik eserlere ilgi gosterdi ve kisa bir zaman sonra iyi bir duz yazi yazari oldu Dongguan Imparatorluk Kutuphanesi nde ozel ogretmen olarak faaliyet gosterdi Bu yillarda hanedan ailesiyle yakin iliskiler kurdu Kutuphanede gerekli tum arsivlere rahatlikla erisebiliyordu Bunlarin disinda Han Hanedanligi sarayinda astronomi matematik tarih Konfucyus klasikleri ve kadin erdemleri uzerine dersler verdi Imparatorice Deng nin begenisini ve takdirini kazandi Nancy Swan a gore imparatorice cogu devlet hususlarinda kendisine danismaktaydi Ban Zhao yasaminin cogunu kutuphanelerde arastirma yaparak gecirmistir Han Shu nun tamamlanmasina yardimci olmasinin yani sira Lienu Zhuan Ornek Kadin Biyografileri uzerine bir tefsir yazmistir Ban Zhao MS 116 dolaylarinda oldugunde Imporatorice Deng onun olumune cok uzuldu ve yas tuttu Hanedan ailesinden birisinin siradan halktan biri icin yas tutmasi o zamanlar icin olaganustu bir durumdu CalismalariBan Zhao nun gunumuze kadar gelen en eski eseri Dong Zhengfu dur Dogu ya Seyahat Bu eserini elli yasindayken yazmistir Yarim kalan Han Shu yu tamamlayarak son halini vermistir Bu eser Sima Qian in Shiji adli yapitindan sonra Cin tarihi icin en onemli ikinci vesikadir Kendisinin edebi calismalari icinde Nujie nin 女誡 Kadinlara Nasihat onemli bir yeri vardir Kadin davranislari ve erdemleri icin bir el kitabi niteliginde olan bu eser toplamda yedi bolumden olusmaktadir Ban Zhao bu eserinde kadinlarin kucuk yaslardan itibaren aile ve kalabalik toplum icinde nasil davranmalari ve ne gibi ozelliklere sahip olmalari gerektigi hakkinda sinirlar ve kurallar belirlemistir Ona gore kadinlar bu sinirlara uyarlarsa daha mutlu ve daha huzurlu bir yasam surecektir Fakat Ban Zhao nun belirledigi bu sinirlar gunumuz deger yargilariyla bagdasmamaktadir Onun sinirlari daha cok erkek hegemonyasini artiracak bicimdedir Nujie adli eserin bolumleri sirasiyla Tevazu Kari Koca Saygi Kadinda Olmasi Gereken Dort Ozellik Sadakat Adanmislik Anne Baba ve Kardesler seklindedir Kaynakca Biographical dictionary of Chinese women antiquity through Sui 1600 B C E 618 C E Hong Kong Hong Kong University Press 2007 ISBN 9789622098879 Yazar ad2 eksik soyadi2 yardim Yazar ad3 eksik soyadi3 yardim a b Fidan Mesude 2013 Cin in ilk kadin tarihcisi Ban Zhao ve eseri Nu Jie nin incelenmesi 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde no 355837