Bartolomeu Dias (d. 1450 –ö. 29 Mayıs 1500), Portekizli denizci ve kâşif. Afrika kıtasının güney ucu olan Ümit Burnu'nu ilk kez gemiyle keşfedip, yerleşen Avrupa'lıdır.
Bartolomeu Dias | |
---|---|
Doğum | 1450 Portekiz Krallığı |
Ölüm | 29 Mayıs 1500 Ümit Burnu |
Meslek | Kâşif |
Biyografi
Dias'ın keşif gezilerinden önceki hayatı tam olarak bilinmemektedir. Büyük ihtimalle Gil Eanes ile 1434 yılında Kap Bojador'u dolaşan Joao Dias'ın ve tüccar, kâşif olan 1444 yılında Afrika'nın en batı ucunu keşfeden, bugünkü Senegal kıyılarına ulaşan, Terra dos Guineus'un kâşifi Diniz Dias ile akrabalığı olduğu tahmin edilmektedir.
Keşifleri
Dias 1486'da Portekiz Kralı II. Joao'dan gizli tutulması gereken bir görev alır. Bu görev Afrika kıtasının en uç noktasına gitmek, burayı dolaşmak ve eğer mümkünse Hindistan'a kadar giderek bu deniz yolunu keşfetmektir .
Kendisine bu görev için 3 gemi verildi. Filo Afrika kıyıları boyunca ilerleyerek, daha önce Portekizlilerin inmediği kadar güneye inerek bugünkü Namibya kıyılarına çıktı. Daha sonra Golfo de São Tomé'yi (bugünkü Spencer Bai) geride bırakan Dias bugünkü Güneybatı Afrika'da Lüderitz Körfezi'nde karaya çıktı. Burada Padrão denilen Portekiz Krallığını simgeleyen ve burasının Portekiz'in egemenliğine geçtiğini vurgulayan kraliyet armalı ilk taştan direkleri dikti. Daha sonra şiddetli kuzey rüzgarına ve fırtınaya tutulan filo rotasını güneye kaydırmak zorunda kaldı.
Birkaç gün sonra hava sıcaklığı iyice düşünce rotasını tekrar kuzeye çeviren Dias, burada üzerinde yaşam olan bir koya rastladı ve buraya Angra dos Vaqueiros adını verdi. Bugün burasının Afrika'nın güney kıyılarındaki olduğu tahmin ediliyor. Buradan rotasını doğuya çevirip 'ye girdi ki 12 Mart 1488 tarihinde, buraya yakın Kap Padrone'de bir armalı direk daha dikti. Mürettebattaki huzursuzluğun yavaş yavaş artması neticesinde, isteği dışında doğuya yöneldi ve Groot Vis nehrinin ağzına ulaştı. Burada artık yönün kuzeye doğru döndüğü fark ediliyordu. Böylece Dias 70 yıldır aranan, Afrika'yı dolaşarak Hindistan'a açılan yolu keşfettiğini fark etmiş oldu. Dias aslında Ümit Burnu'nu dolanmıştı. Ancak mürettebatında baş gösteren bir hastalıktan dolayı geri dönmek zorunda kaldı.
Geri dönüş yolunda Ümit Burnu'nu Fırtınalar Burnu olarak adlandırdı. Bugünkü isim olan Ümit Burnu, Portekiz Kralı Joao tarafından, yakında Hindistan yolu keşfedilecek ümidiyle verilmiştir. Bazı kaynaklar ise bu ismin, gemicilerin moralini bozmamak gayesi ile değiştirildiğini söyler.
Dönüşte Tafelbai körfezinde (bugünkü Capetown) 1 Mayıs 1488 tarihinde son arma direğini dikti. Angola sahillerinde bir müddet konaklayan Dias 16 ay sonra, Aralık 1488 sonunda Portekiz'e geri döndü.
Bu seyahat gizli tutulduğundan elde yazılı olarak detayları anlatan bir belge ve çizimler hiç mevcut olmamıştır.
Dias'ın dönüşünden sonra ilk Hindistan yolculuğu için sadece danışmanlık yapmış, bu yolun deniz haritalarını oluşturmuş ve bu yolu takip edecek gemilerin donanımlarından sorumlu olmuştur. Bununla birlikte yolculuğa çıkan Vasco da Gama'ya Cabo Verde (Yeşil Burun Adaları) Adaları'na kadar eşilk etmiştir. Kral II. Joao'nun yerine geçen I. Manuel'in niçin Dias'ı degil de Vasco da Gama'yı görevlendirdiği bilinmiyor.
Dias 29 Mayıs 1500'de Güney Afrika açıklarında (kendi keşfi olan Ümit Burnu yakınlarında) yakalandığı bir fırtınada bütün mürettebatıyla birlikte ölmüştür.
Kaynakça
İlgili kitaplar
- Dutra, Francis A. (2007). "Dias, Bartholomew". The Oxford Companion to World Exploration. Oxford University Press.
- Howgego, Raymond John, ed. (2003). "Dias, Bartolomeu". Encyclopedia of Exploration to 1800. Hordern House. .
- Ravenstein, Ernst Georg (2010). Bartolomeu Dias. William Brooks Greenlee, Pero Vaz de Caminha. England: Viartis. . OCLC 501399584.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bartolomeu Dias d 1450 o 29 Mayis 1500 Portekizli denizci ve kasif Afrika kitasinin guney ucu olan Umit Burnu nu ilk kez gemiyle kesfedip yerlesen Avrupa lidir Bartolomeu DiasDogum1450 Portekiz KralligiOlum29 Mayis 1500 Umit BurnuMeslekKasifBiyografiDias in kesif gezilerinden onceki hayati tam olarak bilinmemektedir Buyuk ihtimalle Gil Eanes ile 1434 yilinda Kap Bojador u dolasan Joao Dias in ve tuccar kasif olan 1444 yilinda Afrika nin en bati ucunu kesfeden bugunku Senegal kiyilarina ulasan Terra dos Guineus un kasifi Diniz Dias ile akrabaligi oldugu tahmin edilmektedir KesifleriDias 1486 da Portekiz Krali II Joao dan gizli tutulmasi gereken bir gorev alir Bu gorev Afrika kitasinin en uc noktasina gitmek burayi dolasmak ve eger mumkunse Hindistan a kadar giderek bu deniz yolunu kesfetmektir Kendisine bu gorev icin 3 gemi verildi Filo Afrika kiyilari boyunca ilerleyerek daha once Portekizlilerin inmedigi kadar guneye inerek bugunku Namibya kiyilarina cikti Daha sonra Golfo de Sao Tome yi bugunku Spencer Bai geride birakan Dias bugunku Guneybati Afrika da Luderitz Korfezi nde karaya cikti Burada Padrao denilen Portekiz Kralligini simgeleyen ve burasinin Portekiz in egemenligine gectigini vurgulayan kraliyet armali ilk tastan direkleri dikti Daha sonra siddetli kuzey ruzgarina ve firtinaya tutulan filo rotasini guneye kaydirmak zorunda kaldi Birkac gun sonra hava sicakligi iyice dusunce rotasini tekrar kuzeye ceviren Dias burada uzerinde yasam olan bir koya rastladi ve buraya Angra dos Vaqueiros adini verdi Bugun burasinin Afrika nin guney kiyilarindaki oldugu tahmin ediliyor Buradan rotasini doguya cevirip ye girdi ki 12 Mart 1488 tarihinde buraya yakin Kap Padrone de bir armali direk daha dikti Murettebattaki huzursuzlugun yavas yavas artmasi neticesinde istegi disinda doguya yoneldi ve Groot Vis nehrinin agzina ulasti Burada artik yonun kuzeye dogru dondugu fark ediliyordu Boylece Dias 70 yildir aranan Afrika yi dolasarak Hindistan a acilan yolu kesfettigini fark etmis oldu Dias aslinda Umit Burnu nu dolanmisti Ancak murettebatinda bas gosteren bir hastaliktan dolayi geri donmek zorunda kaldi Geri donus yolunda Umit Burnu nu Firtinalar Burnu olarak adlandirdi Bugunku isim olan Umit Burnu Portekiz Krali Joao tarafindan yakinda Hindistan yolu kesfedilecek umidiyle verilmistir Bazi kaynaklar ise bu ismin gemicilerin moralini bozmamak gayesi ile degistirildigini soyler Donuste Tafelbai korfezinde bugunku Capetown 1 Mayis 1488 tarihinde son arma diregini dikti Angola sahillerinde bir muddet konaklayan Dias 16 ay sonra Aralik 1488 sonunda Portekiz e geri dondu Bu seyahat gizli tutuldugundan elde yazili olarak detaylari anlatan bir belge ve cizimler hic mevcut olmamistir Dias in donusunden sonra ilk Hindistan yolculugu icin sadece danismanlik yapmis bu yolun deniz haritalarini olusturmus ve bu yolu takip edecek gemilerin donanimlarindan sorumlu olmustur Bununla birlikte yolculuga cikan Vasco da Gama ya Cabo Verde Yesil Burun Adalari Adalari na kadar esilk etmistir Kral II Joao nun yerine gecen I Manuel in nicin Dias i degil de Vasco da Gama yi gorevlendirdigi bilinmiyor Dias 29 Mayis 1500 de Guney Afrika aciklarinda kendi kesfi olan Umit Burnu yakinlarinda yakalandigi bir firtinada butun murettebatiyla birlikte olmustur KaynakcaIlgili kitaplarDutra Francis A 2007 Dias Bartholomew The Oxford Companion to World Exploration Oxford University Press Howgego Raymond John ed 2003 Dias Bartolomeu Encyclopedia of Exploration to 1800 Hordern House ISBN 1875567364 Ravenstein Ernst Georg 2010 Bartolomeu Dias William Brooks Greenlee Pero Vaz de Caminha England Viartis ISBN 978 1 906421 03 8 OCLC 501399584 Ayrica bakinizPortekiz cografi kesifleri Cografi kesifler listesi